تبیان، دستیار زندگی

اینکه جوانان امروز دیر ازدواج می کنند مسئله ای است که ذهن خیلی ها را به خود مشغول کرده است، اما واقعا چقدر درباره تدوین راه کارهایی که می توان برای این آسیب فردی و اجتماعی ارائه داد، اندیشیده و عمل کرده ایم، برای آگاهی از اینکه تاخیر در امر ازدواج چه آسیب هایی می تواند داشته باشد و جستن راه حل های رفع این آسیب ها ، با دکتر محسن ایمانی نائینی، روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت و گو کرده ایم.

آقای دکترمهمترین دلایل تاخیر در امر ازدواج را چه می دانید؟
یه گزارش نیک صالحی به نقل از تبیان : وقتی می خواهیم مسائل اجتماعی را مورد بررسی قرار دهیم نباید به دنبال دلیل واحدی باشیم بلکه همیشه دلایل چندگانه با کنار هم قرار گرفتن موجب بروز یک آسیب اجتماعی می شوند. بنابر این می خواهم به چند علت از مهمترین علت های طولانی شدن تجرد جوانان بپردازم، مهمترین دلیل، وضعیت اقتصادی جوانان است، وقتی یک جوانی مسکن نداشته باشد و یا حقوق ثابتی نداشته باشد دیرتر به فکر ازدواج می افتد.

در گذشته که مردم از نظر معیشتی وضعیت بدتری داشتند پس چرا زودتر ازدواج می کردند؟
نباید شرایط جوان امروز را با جوان 30 سال پیش مقایسه کنیم، آن زمان یک پسر زنش را می آورد در یکی از اتاق های خانه پدری و با هم زندگی می کردند اما جوان امروز خانه و زندگی مستقل می خواهد، رفاه بیشتری طلب می کند و کمتر تن به ازدواجی با شرایط سخت می دهد.

نکته دیگر در طولانی شدن دوران تجرد افزایش مدت تحصیل است است یعنی سالها طول می کشد که مراحل تحصیل طی شود و این تفکر غلط هم حکم فرما شده است که افراد تا پایان تحصیلاتشان نباید ازدواج کنند و همین بهانه ای شده است برای به تاخیر انداختن ازدواج. البته برخی ها هم با وجود فراهم بودن این امکنات و اتمام تحصیلات باز هم آن را به تاخیر می اندازند که علت این موضوع می تواند درگیر شدن جوانان در ارتباط های نامشروع باشد، زیرا جوانی که خودش را با این خوشی های زود گذر سرگرم می کند کمتر به سمت ازدواج می رود، این اتفاق خودش را به شکل تنوع طلبی هم نشان می دهد، اینکه جوانی با افراد متعددی در ارتباط باشد به سختی می تواند زیر بار محدود کردن خودش به یک شخص برود. مسئله دیگر ورود اندیشه های فمینیستی به جامعه است اینکه می گویند دیگر زنها نمی خواهند از کسی دستور بشنوند ویا بچه داری را نوعی ننگ و عار می دانند.

امروزه جوانان را آنگونه که باید مسئولیت پذیر بار نمی آورند، یعنی جوانان امروز کودکی طولانی تری نسبت به جوانان نسل های گذشته دارند و خانواده ها هیچ مسئولیتی را به آنها واگذار نمی کنند تا تمرینی برای آینده شان باشد

دلیل دیگر بر می گردد به تربیت ناصحیح خانواده ها، اینکه امروزه جوانان را آنگونه که باید مسئولیت پذیر بار نمی آورند، یعنی جوانان امروز کودکی طولانی تری نسبت به جوانان نسل های گذشته دارند و خانواده ها هیچ مسئولیتی را به آنها واگذار نمی کنند تا تمرینی برای آینده شان باشد البته کم شدن تعداد فرزندان خانواده ها هم به این موضوع کمک می کند زیرا خانواده های کم جمعیت سعی می کنند دیرتر اعضای خودشان را از دست بدهند.

شما به دلایل طولانی شدن دوران تجرد پرداختید، لطفا کمی هم درباره آسیب هایی که این اتفاق می تواند داشته باشد توضیح بدهید.
افسردگی مهمترین آسیب طولانی شدن دوران تجرد است، پرخاشگری و استرس هم از عواقب فردی دیگر این اتفاق هستند که نتیجه سرکوب نیازها و احساسات طبیعی فرد است. پایین آمدن تحمل و عدم انعطاف پذیری هم عواقب زندگی خودمختارانه هستند زیرا کسی که مدتها مجرد بوده اساسا دیگر به راحتی نمی تواند شراکت شخص دیگری در زندگی اش را تحمل کند.

آیا با تامین نیاز جنسی در خارج از چارچوب ازدواج مشکلات مربوط به سرکوب نیاز جنسی کمتر می شود؟
به هیچ وجه، زیرا همه مسئله که مربوط به جسم نیست بلکه رابطه جنسی کامل و سالم باید همراه با امنیت روانی، عشق، اعتماد و مهمتر از همه آرامش باشد. اما در اینگونه روش ها هیچ کدام از اینها تامین نمی شود، از طرفی فرد باز هم خود را در جامعه طبیعی نمی داند بنابر این مشکلات افسردگی اش ادامه خواهد داشت. مسئله دیگر به خطرافتادن امنیت اخلاقی و روانی جامعه است که تجرد طولانی مدت و ارتباط های خارج از محدوده ازدواج به وجود می آورد به هر حال فرهنگ ایرانی-اسلامی اقتضائات خاص خودش را دارد.

با وجود تمام این مشکلات و پیامدهای نا مطلوب برای رفع این آسیب چه باید کرد؟
اول از همه اینکه باید جوانان را از کودکی با پیام های دیانت آشنا کنیم، مثلا جوان متدینی که می داند اسلام گفته با ازدواج نصف دین کامل می شود و یا بیشتر اهل جهنم را افراد عزب تشکیل می دهند به تکاپو می افتد که شرایط ازدواجش را فراهم بکند. ازطرفی خانواده ها هم باید اقدام بکنند و توجه داشته باشند که فراهم کردن شرایط ازدواج یکی از حقوق فرزند است که برگردن پدر قرار دارد. باید توجه داشته باشیم که ازدواج مستحب موکد است اما برای کسی که به گناه می افتد واجب است.

پایین آمدن تحمل و عدم انعطاف پذیری هم عواقب زندگی خودمختارانه هستند زیرا کسی که مدتها مجرد بوده اساسا دیگر به راحتی نمی تواند شراکت شخص دیگری در زندگی اش را تحمل کند،

راهکار دیگر این است که دولت باید فکری برای اشتغال جوانان بکند تا زودتر شرایط ازدواج برایشان فراهم بشود و یا فعالیت های کمکی برای تسهیل در ازدواج جوانان را توسعه بدهد، یک شماره حسابی قرار بدهند که خیرین از طریق آن به ازدواج جوانان کمک کنند، این موضوع می تواند درون روابط خویشاوندی هم گسترش پیدا کند در گذشته تمام فامیل برای ازدواج یک جوان کمک می کردند اما الان خویشاوندان همدیگر را در این کار تنها گذاشته اند.

یک راهکار اساسی هم این است که در زمینه فرهنگ سازی بیشتر فعالیت کنیم، یعنی کتبی که در زمینه لزوم ازدواج نوشته می شود بیشتر شود و به بهانه های مختلف در اختیار جوانان قرار داده شود در این زمینه از رسانه های دیگر مثل رادیو، تلویزیون وسایت ها فرهنگی هم کمک گرقته شود یعنی اینها بیایند برنامه سازی کنند، کارشناس بیاورند و شرایط مشاوره را برای جوانان فراهم کنند در کل باید این موضوع به روش های مختلف برای جوانان پر رنگ شود تا بیشتر به آن فکر کنند. البته باید درباره خانواده ها هم فرهنگ سازی صورت بگیرد تا کمتر سخت گیری کنند، همه می دانیم که خانواده ها به فکر خوشبختی جوانشان هستند اما باید در عین حال که احتیاط می کنند کمتر به مسائل بی اهمیت مثل مهریه و تجملات بپردازند.