تبیان، دستیار زندگی

بهترین سرگرمی مؤمن شنا کردن است .( پیامبر اکرم (ص) )

تاریخچه

مسابقات سازمان یافته شنا در قرن 19 میلادی قبل از ورود ژاپن به دنیای غرب شكل گرفت. از قرار معلوم مردم ساحل نشین اقیانوس آرام، به كودكان هنگامی كه به راه می افتادند یا حتی پیش تر شنا می آموختند. نشانه هایی از مسابقات گاه و بی گاه میان مردم یونان باستان وجود دارد و همچنین یكی از بوكسورهای معروف یونان شنا را به عنوان تمرین در برنامه ورزشی خود گنجانیده بود. رومی ها اولین استخرهای شنا را بنا كردند و گفته می شود كه در قرن اول پیش از میلاد « گی یس می سی ینس »Gaiusmaecenas اولین استخر آب گرم را ساخت.

برخی عدم تمایل اروپائیان به شنا را در قرون وسطی ترس از گسترش و سرایت عفونت و بیماری های مسری می دانند از طرفی شواهدی وجود دارد كه نشان می دهد در سواحل بریتانیای كبیر در اواخر قرن 17 میلادی از شنا در آب به عنوان وسیله ای برای درمان استفاده می شود. البته تا پیش از قرن نوزدهم شنا به عنوان تفریح و ورزش در میان مردم جایگاهی پیدا نكرد. زمانی كه نخستین سازمان شنا در سال 1837 تأسیس شد در پایتخت بریتانیا یعنی لندن ، 6 استخر سر پوشیده وجود داشت كه مجهز به تخته شیرجه بودند. در سال 1846 اولین مسابقه  شنا در مسافت 440 یارد در استرالیا بر پا شد كه بعد از آن هر ساله نیز به اجرا در آمد. باشگاه شنای « متروپولیتین »Metropolitan لندن در سال 1869 تأسیس شد كه بعدها به انجمن شنای غیر حرفه ای تغییر نام پیدا كردكه در واقع هیئت رئیسه شنای غیر حرفه ای بریتانیا بود. فدراسیون های ملی شنا در چندین كشور اروپایی در سال 1882 تا 1889 شكل گرفتند.

آموزش و تمرین

برای نخستین بار برنامه های آموزشی شنا در قرن نوزدهم در بریتانیای كبیر هم به منظور ورزش و هم در جهت گسترش نجات غریقی مورد استفاده قرار گرفتند. در دیگر نقاط اروپا نیز به تدریج از این برنامه استفاده شد. در سال 1916 در كشور ایالات متحده آموزش شنا برای حرفه نجات غریقی تحت حمایت سازمان صلیب سرخ آمریكا به اجرا در آمد. تمریناتی كه توسط شاخه های مختلف نیروهای مسلح در طی جنگ های اول و دوم جهانی انجام گرفت ، در پیشرفت ورزش شنا تأثیر به سزایی داشت. برپایی دوره های آموزش شنا كه تا حد آموزش به كودكان و خردسالان گسترش می یافت توسط سازمان های اجتماعی،مدارس باز شد. تمرینات ابتدایی و ساده كه صرفاً در آن به شنا كردن تا حد ممكن تأكید می شد جای خود را به تمرینات با فاصله و مكرر دادند. تمرینی با فاصله متشكل از یك سری حركات شنا در مسافت های مساوی با وقت های استراحت برنامه ریزی شده . در تمرینات با فاصله آرام كه به منظور بالابردن میزان استقامت شناگران است، زمان استراحت بیشتر از زمان شنا است. در تمرینات با فاصله سریع كه برای بالابردن سرعت شناگر مورد استفاده قرار می گیرند به شناگر اجازه می دهند كه بعد از شنا در زمان استراحت به وضعیت عادی تنفس و ضربان قلب خود باز گردد.

پافشاری زیاد بر برگزاری مسابقات بین المللی منجر به ساخته شدن استخرهای 50 متری شد. دیگر امكاناتی كه باعث پیشرفت شنا هم در تمرین و هم در عرصه نمایش گردیدند شامل آب روهای موج گیر ، خطوط نشان دهنده است كه  برای جلوگیری از بی نظمی در جریان مسابقه فراهم شد. از دیگر امكانات دوربین های جدید برای مطالعه و بررسی حركات در زیر آب ، ساعت های بزرگ كه برای شناگران قابل مشاهده بودند و بالاخره ابزار الكتریكی زمان بندی است. بدین ترتیب از سال 1972 تمام ركوردها تا صدم ثانیه ثبت گردیده اند.

شنای رقابتی با ورود به المپیك در سال 1896 در عرصه بین المللی دارای اهمیت و موجودیت شد. مسابقات المپیك ابتدا تنها به مردان اختصاص داشت اما بعدها در سال 1912 مسابقات زنان نیز در این رقابت ها جای گرفت. قبل از تأسیس فینا( FINA ) بازی های المپیك ، شامل تعدادی از مسابقات غیر متداول بودند. برای مثال در سال 1900 زمانی كه مسابقات شنا در رودخانه «سن» Seine  در فرانسه برگزار می شد رقابت كنندگان باید از تیرهای چوبی خاصی بالا می رفتند و زیر صفی از قایق ها در آب شنا می كردند.

پس از اینكه فینا تأسیس شد برخی از این مسابقات عجیب برچیده شدند. تحت مقررات فینا هم در بازی های المپیك و هم در دیگر مسابقات ، طول مسابقات به تدریج با سیستم متر اندازه گیری می شد. و در سال 1969 سیستم اندازه گیری یارد برای ركوردها منسوخ شد.

انواع حركت های شنا به شنای آزاد ، كرال سینه، كرال پشت ، قورباغه ، پروانه دسته بندی شدند.

تمام این حركات در مسابقات انفرادی چندگانه به اجرا در آمدند.

تاریخچه شنا در ایران

در قدیم ، مكان هایی شبیه استخر سرپوشیده در حمام ها می ساختند ، به نام چال حوض.

این چال حوض ها ، كه حداكثر از 10 متر تجاوز نمی كرد، برای شنا كردن و آب بازی بود.

در اطراف چال حوض ها، سكوهایی به ارتفاع 2 یا 3 متر وجود داشت كه از بالای آن به درون آب می پریدند و عملیاتی مانند پشتك و وارو انجام می دادند.

روشنایی چال حوض ها از سوراخ كوچكی كه در سقف بود، تأمین می شد. در این گونه آبگیرهای غیر بهداشتی ، هیچ گونه مقرراتی وجود نداشت و هر كس می توانست قبل از استحمام یا پس از آن وارد چال حوض شود و به آب بازی و شنا ( كه به معنای واقعی هم شنا نبود) بپردازد. تا سال 1314 در سراسر ایران حتی یك استخر شنا هم نبود و فقط در اردوگاه  نظامی اقدسیه تهران یك استخر برای آموزش شنا به دانشجویان دانشكده افسری ساخته بودند.

در سال 1314 ، استخر دیگری در باغ فردوس شمیران احداث شد كه به وزارت فرهنگ تعلق  داشت. نخستین استخری كه برای استفاده ورزشكاران و تعلیم اصول جدید شنا به آنها به وجود آمد، در سال 1314در منظریه تهران بود كه یك مربی ورزش خارجی به نام « گیبسون » بر آن نظارت می كرد. پایه های ورزش شنای نوین در ایران از همان استخر منظریه گذاشته شد.

در حال حاضر ، استخرهای خصوصی ، آزاد یا دولتی بسیاری در تهران و شهرهای مختلف ایران هست و  نوجوانان و جوانان ، به ویژه در فصل تابستان ، استقبال زیادی از ورزش شنا می كنند.

مشخصات استخر

طول : 50 متر ؛ عرض: حداقل 21 متر

عمق : حداقل 80/ 1 متر

تعداد خطوط : 8 خط ( عرض هر خط 5/ 2 متر)

در استخرهایی كه ركوردگیری می كنند، دمای آب باید 22 تا 24 درجه سانتی گراد باشد.

لباس شنا

در حال حاضر لباس شناگران را از پوست كوسه ها درست می كنند كه كل بدن را می پوشاند.

شنای استقامت : پیمودن مسافت های طولانی در آب به كمك انواع شناها را، شنای استقامت می گویند. این نوع شنا به طور معمول در آب های آزاد صورت می گیرد. اما ، در استخر هم می توان شنای استقامت كرد.

شنای زیر آبی

شیرجه

واترپولو

نجات غریق

طریقه تنفس صحیح

شاید شما قبل از رفتن به زیر آب ، در اثر نفس های پی در پی احساس گیجی بكنید، از این بابت ناراحت نشوید، زیرا علت این امر ازدیاد اكسیژن در خون شماست ، كه به طور طبیعی بعد از چند ثانیه ماندن در زیر آب رفع می گردد. شما قطعاً در اولین تمرین نمی توانید بیش از 30 ثانیه در زیر آب بمانید، ولی دراثر تمرینات متوالی ، حداكثر نفس گیری شما به 1 الی 2 دقیقه خواهد رسید.