تبیان، دستیار زندگی

انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) و در پرتو جانفشانی‌ها و از خودگذشتگی‌های بی‌بدیل مردم؛ نویدبخش تحولات بزرگ و چشمگیر در همه عرصه‌ها و صحنه‌های جامعه در راستای نیل به استقلال و عظمت اسلامی – ملی و رهایی از هرگونه ذلت و خواری از سوی بیگانگان و مقدمه و سبب‌ساز ظهور انقلاب‌های گسترده در همه‌ی زمینه‌ها و حوزه‌ها بوده است كه انقلاب فرهنگی از جمله مهمترین و محوری‌ترین آنها است.

مقابله با اعمال نفوذ سیاسی بیگانگان و قطع هر‌گونه وابستگی به اجانب و گذر از فضای نامطلوب و بدور از ارزش‌های والای اسلامی و انسانی حاكم بر جامعه در دوران ستم شاهی و تقویت ریشه‌های فرهنگ مستقل و خودكفا در پرتو موازین اسلامی، گسترش همه‌جانبه اخلاق و فرهنگ اسلامی، تضمین سلامت فكری و روحی، تقویت مبانی معنویت و ایمان، شكوفایی اندیشه‌ها و رشد و توسعه‌ علمی، حصول خودكفایی در بسیاری از زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فكری و فرهنگی به‌عنوان اساس و شالوده استقلال و یكپارچگی جامعه اسلامی؛ از جمله بزرگترین دغدغه‌هایی بود كه زمینه‌ساز انقلاب فرهنگی و فرمان ارزشمند و فراموش نشدنی امام خمینی(ره) برای تشكیل «شورای عالی انقلاب فرهنگی» شد.

بی شک تأییدات مكرر رهبر كبیر انقلاب اسلامی(ره) و عنایات و اهتمام ویژه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدظله العالی) همواره شامل شورای عالی انقلاب فرهنگی و دست‌اندركاران امور فرهنگی بوده است. در همین رابطه معظم‌له می‌فرمایند: «من از آغاز تاكنون، این شورا را در قله تصمیم‌گیری برای مسائل فرهنگی می‌دانسته‌ام. البته این مسائل با سیاست و اقتصاد و سیاست خارجی فرق دارد؛ مرز این با آنها مشخص است. این فرهنگ است؛ با همان گستره‌ای كه دارد و تأثیری كه در همه امور زندگی و شئون یك دولت و یك جامعه و یك ملت می‌تواند بگذارد. آن قله تصمیم‌گیری فرهنگی- به معنای نگاه كلان و مهندسی عمومی فرهنگ كشور كه شامل دانشگاه و فرهنگ عمومی و مدرسه و نظام آموزشی و كتاب درسی و تربیت معلم و حتی صنعت و غیر ذلك می‌شود – باید در اینجا طراحی شود.»

دبیرخانه‌ی شورای عالی انقلاب فرهنگی

اركان

1. هیأت امنا

. دبیر شورای عالی (رئیس دبیرخانه)

دبیر شورای عالی؛ بالاترین مقام اداری و اجرایی دبیرخانه و سخنگوی شورای عالی است كه از بین اعضا و به پیشنهاد شورای عالی پس از تنفیذ مقام معظم رهبری؛ با حكم رئیس شورای عالی منصوب می‌شود. وظایف و اختیارات وی عبارت است از:

-  نظارت و هدایت عملیات و فعالیت‌های پژوهشی، تحقیقاتی و مطالعاتی دبیرخانه.

-  تعیین سیاست‌ها و خط‌مشی‌های كلی دبیرخانه.

-  ارائه خدمات ستادی و پشتیبانی به شورای عالی.

-  تهیه دستور كار و انجام سایر پیشنهادها، طرح‌ها و برنامه‌های مورد نیاز شورای عالی و سایر امور محوله از سوی شورای عالی.

-  ارائه‌ گزارش عملكرد سالانه دبیرخانه و سایر گزارش‌های مورد نیاز به شورای عالی.

-  تهیه آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی و تشكیلات تفصیلی دبیرخانه.

-  تهیه اصلاحات مورد نیاز در طرح طبقه‌بندی مشاغل.

-  ابلاغ مصوبات شورای عالی و فراهم آوردن تمهیدات مربوط به زمینه‌های اجرای مصوبات مزبور.

-  ابلاغ مصوبات هیأت امنای دبیرخانه برای اجرا.

براساس مصوبه شورای عالی؛ وظایف و اختیارات دبیرخانه شورای عالی عبارتند از:

اعضای حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوره اخیر

- رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی     دكتر محمود احمدی نژاد

- رئیس قوه قضائیه                                     آیت الله صادق آملی لاریجانی

- رئیس مجلس شورای اسلامی                       دكتر علی لاریجانی

- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری                      دكتر کامران دانشجو

- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی                        دكتر سیدمحمد حسینی

- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی           دكتر مرضیه وحید دستجردی

- وزیر آموزش و پرورش                               دكتر حمیدرضا حاجی بابایی

- وزیر ورزش و جوانان                                 دكتر محمد عباسی

- معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری          دكتر نسرین سلطانخواه

- رئیس كمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی            دكتر غلامعلی حداد عادل

- رئیس كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی دكتر علی عباس پور تهرانی

- رئیس كمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی            دكتر حسینعلی شهریاری

- رئیس سازمان تبلیغات اسلامی                     دكتر سیدمهدی خاموشی

- رئیس سازمان صدا و سیما                          مهندس سیدعزت الله ضرغامی

- رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها        حجت الاسلام محمد محمدیان

- رئیس شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده            دكتر كبری خزعلی

- رئیس جهاد دانشگاهی                               دكتر محمدحسین یادگاری   

- رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی                    دكتر محمد باقر خرمشاد

اعضای حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی

حضرات حجج اسلام و آقایان:

» احمد احمدى

» علیرضا اعرافی

» حمید پارسانیا

» دكتر غلامعلی حداد عادل

» دكتر رضا داوری اردكانی

» حسن رحیم‌پور‌ازغدی

» دكتر علی شریعتمداری

» علی اكبر صادقی رشاد

» سیدعلیرضا صدر حسینی

» دكتر محمدرضا عارف

» محسن قمی

» دكتر محمد علی كی نژاد

» دكتر منصور كبگانیان

» دكتر حسین كچوئیان

» دكتر مهدی گلشنی

» دكتر علی لاریجانی

» محمود محمدی عراقی

» دكتر محمدرضا مخبر دزفولی

» دكتر صادق واعظ زاده

» دكتر علی اكبر ولایتی

واحدهای و شوراهای تخصصی شورای عالی انقلاب فرهنگی

شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تحقق اهداف و مأموریت‌های خود با توجه به عظمت و گستردگی حوزه‌ی علم و فرهنگ و حجم فراوان موضوعات در دستور كار، با مشاركت و عضویت اعضای شورا، چندین شورای تخصصی، هیأت و کارگروه تأسیس نموده است كه در ادامه شرح مختصری از هر یك ارائه‌ می‌گردد:

1. شورای معین

2. شورای فرهنگ عمومی

3. شورای اسلامی شدن مراكز آموزشی

4. شورای هنر

5. شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده

6. شورای توسعه فرهنگ قرآنی

7. شورای تخصصی و ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی كشور

8. شورای تخصصی تحول و نوسازی نظام آموزشی

9. شورای تخصصی مهندسی فرهنگی

10. شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انسانی

11. شورای تخصصی حوزوی

12. هیأت نظارت و بازرسی

13. هیأت نظارت و ارزیابی فرهنگی و علمی

14. هیأت عالی جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور

15. هیأت حمایت از كرسی‌های نظریه‌پردازی و مناظره

16. کمیته فرهنگ و تمدن اسلام وایران

17. کارگروه مدیریت کلان دستگاه‌های فرهنگی

1. شورای معین

بر‌اساس ماده (20) آیین‌نا‌مه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی، به‌منظور بهینه‌سازی و بهره‌مندی بیشتر از جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی و تمرکز زمان جلسات این شورا به مسائل اساسی و سیاستگذاری کلان در اهم مسائل و موضوعات فرهنگی و علمی، شورایی با عنوان«شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنـگی» مرکب از تمامـی اعضای شورای عالـی و رئیس کمیسیـون مشورتـی، به استثنای رؤسای قوای سه‌گانه و آن دسته از اعضای شورا که رسماً اجازه عدم حضور دارند، تشکیل می‌شود. وظیفه‌ی شورای مزبور، بررسی و اتخاذ تصمیم درخصوص موضوعاتی است که از طرف شورای عالی به این شورا محول می‌شود.

بر اساس مفاد این آیین‌نامه، مصوبات شورای معین، ظرف مدت دو هفته بعد از اعلام وصول در شورای عالی و در صورت عدم اعتراض از طرف حداقل 3 نفر از اعضای شورای عالی، مصوب تلقی خواهد شد.

آن دسـته از مصوبات شـورای معین که تصویب ‌نهایی آن از سوی شورای عـالی به این شورا تفـویض شده باشد، بـدون نیاز به گذشت مدت دو هفته، مصوب تلقی می‌شود.

2. شورای فرهنگ عمومی

به‌منظور سیاستگذاری، هدایت و نظارت بر فرهنگ عمومی كشور، شورای فرهنگ عمومی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی تشكیل می‌شود.

اهم وظایف:

1. تجزیه و تحلیل شرایط و جریانات فرهنگی جهان و تبیین تأثیر كانون‌ها و ابزارهای مهم در این زمینه و اتخاذ تدابیر مناسب و ارائه گزارش تحلیلی جامع به شورای عالی.

2. بررسی و تحلیل شرایط و جریانات فرهنگی كشور و سنجش نظام ارزشی جامعه به‌منظور تعیین نقاط قوت و ضعف فرهنگی و ارائه راه‌حل‌های مناسب.

3. برنامه‌ریزی و هدایت فرهنگ عمومی کشور به‌منظور تحقق اهداف و اجرای سیاست‌های فرهنگی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی.

4. تهیه و تدوین طرح‌هایی برای هماهنگ كردن كوشش‌های فرهنگی و هنری و تبلیغی در سازمان‌ها و مراكز رسمی فرهنگی و هنری.

5. فراهم كردن زمینه كاری و هماهنگی دستگاه‌های دولتی در اجرای آن بخش از وظایف آنها كه راجع به گسترش، ارتقا و تعمیق فرهنگ عمومی است.

6.  بررسی آثار فرهنگی مترتب بر سیاست‌ها و اجرای طرح‌ها و برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی به‌منظور اطمینان از همسویی و عدم مغایرت آنها با اصول سیاست فرهنگی كشور.

گستره‌ی مصوبات شورای فرهنگ عمومی، شامل تأسیس نهادها و سازمان‌های فرهنگی، شوراها، بیانیه‌ها، مناسبت‌های فرهنگی و آیین‌نامه‌های فرهنگی است.