تعریف آزادی
1ـ مفهوم آزادی و ارزش آن از دید فلسفی: در نگرش امام، آزادی و اختیار به دو معنای اصلی به كار رفته است: 1) آزادی فلسفی یا آزادی طبیعی و به بیان دیگر، اختیار؛ 2) آزادی ارادی یا تجویزی.
امام خمینی(ره) در بحث جبر و اختیاركه یكی از مهمترین موضوعات فلسفی و كلامی است، نظریة جبر را كه از سوی جبریه و همچنین اشاعره ابراز شده است، رد و آن را ستم به خدای متعال و پایمال‌كنندة حق آفریدگان معرفی می‌كند2.
او مطرح می‌سازد كه جبریون معتقدند خلق به طور كلی از تأثیر بركنارند و همة تأثیرات به گونة مباشرت و بدون واسطه به خدای تعالی استناد دارند. در نتیجه در چنین نگرشی انسان مقهور ارادة حق‌تعالی و لذا فاقد اختیار و آزادی است. او همچنین نظریة تفویض را كه مفوّضه آن را ساخته و پرداخته، شرك به خدای متعال می‌داند.3
قائلان به نظریة تفویض را اعتقاد آن است: «هرگاه بنده‌ای كاری انجام می‌دهد و یا هر موجودی هرگونه اثر از او ظاهر می‌شود، حضرت باری تعالی، العیاذالله، بود و نبودش یكسان است... (و) حق‌تعالی... مكلف را آفریده و كارهایش را به او واگذار كرده است.»4
