تبیان، دستیار زندگی

بله برون

در فرهنگ ها و قومیت های مختلف ایران، مراسم بله بران نامهای متفاوتی دارد: در تهران به این مراسم بله بری یا بله برون یا خرج بُری می‌گویند....


مجلس بله بران بیشتر هنگام شب و با حضور بزرگان و ریش سفیدان دو خانواده دختر و پسر و در خانه پدر دختر برگزار می‌شود. هدف از این مجلس، تعیین شرایط مادی و معنوی عروسی و ازدواج و پذیرفتن شروط خانواده عروس از طرف خانواده داماد است.

مهربرون (مهربران) یا خرج برون (خرج بران) یکی از مراسم قدیمی‌ و سنتی ازدواج در ایران است. برخلاف آنچه که امروز می‌بینیم، این مجلس در واقع یک مجلس مردانه است که در آن مهریه و شیربهای عروس توسط خانواده های دو طرف (عروس و داماد) تعیین می‌شود.

نوع زنانه همین مجلس را بله بران می‌گویند که در واقع مراسم کسب توافق خانواده ها درباره جزئیات ازدواج است. اما امروز این دو رسم با هم یکی شده اند و در آنها زن و مرد و بچه و بزرگ حضور دارند. معمولا این مراسم مهم، بعد از جلسه خواستگاری و قبل از عقدکنان برگزار می‌شود.

سابقه تاریخی بله برون

مجلس بله بران بیشتر هنگام شب و با حضور بزرگان و ریش سفیدان دو خانواده دختر و پسر و در خانه پدر دختر برگزار می‌شود. هدف از این مجلس، تعیین شرایط مادی و معنوی عروسی و ازدواج و پذیرفتن شروط خانواده عروس از طرف خانواده داماد است.

حالا چرا بله برون؟

بعد از آنکه مراسم خواستگاری به سرانجام رسید و دو خانواده کم و بیش اطمینان به سرانجام یافتن ازدواج پیدا کردند، خانواده داماد از خانواده عروس درخواست برگزاری جلسه «مهر بران» می‌کند. در گذشته رسم بر این بود که هر موقع خانواده داماد برای روز مشخصی درخواست می‌کردند، خانواده عروس مخالفت کرده و یکی دو روز دیرتر را قرار می‌گذاشتند.

علت هم این بود که خانواده عروس نشان دهند عجله‌ای در شوهر دادن دختر خود ندارند! در روز تعیین شده، داماد به اتفاق چند نفر از مردان معتبر خانواده‌اش به خانه عروس می‌رفتند.

پدر عروس هم مردان معتبر خاندانش را دعوت می‌کرد. هدف از برگزاری این جلسه، توافق بر سر میزان مهریه عروس است. معمولاً نتیجه توافق دو خانواده بر برگه‌ای با خط خوش نوشته می‌شد و داماد زیر آن قباله را امضا می‌کرد و متعهد می‌شد که به آن پایبند باشد. دیگران هم با امضای قباله آن را گواهی می‌کردند.

بزرگان دو فامیل درباره میزان مهریه، شیربها و در برخی از فرهنگ ها باشلق و کم و کیف پرداخت آن، اسباب سرعقد، پول حمام عروس، رخت و لباس و زیورآلات و جواهرات عروس، هزینه های عروسی و نحوه تامین آن، کم و کیف مراسم و جشن عروسی، تعداد مهمانان عروس و... تصمیم می‌گیرند. بعد از توافق طرفین، تعهدات در دو نسخه مکتوب می‌شود و پدر داماد و پدر عروس و بزرگان مجلس امضا می‌کنند.

اسامی‌ مختلف بله برون

در فرهنگ ها و قومیت های مختلف ایران، مراسم بله بران نامهای متفاوتی دارد: در تهران به این مراسم بله بری یا بله برون یا خرج بُری می‌گویند. مردم گیل و دیلم، صورَت هَگیری (صورت گرفتن) یا ثبت هگیری (ثبت گرفتن) می‌گویند. خراسانیها به بله برون، جواب اِستَنی (جواب استاندن یا جواب گرفتن) و یا کفش پاکِنی (کفش به پاکردن) می‌گویند. در شاهرود: حرف تمام کردن در کازرون: شرط کنان، در توابع دماوند: خرج بُری، در سروستان فارس بله برون در قم گلاب گیرون یا مهربرون، در شیراز مهر برون یا بله برون، در ایل ممسنی باشلُق برون یا کدخدا کِشون و در روستاهای گرگان، قندشکنی می‌گویند.

آداب و رسوم بله برون

در بیشتر فرهنگهای ایران زمین، رسم است در مراسم بله برون، که خانواده داماد هدایایی را برای عروس می‌برند و او را نامزد یا نشان پسرشان می‌کنند و به میمنت و مبارکی این پیوند، قند می‌شکنند. در خراسان یک حلقه انگشتر و در روستاهای خراسان یک جفت کفش و گاهی یک دست لباس اضافه بر انگشتر و کفش به همراه مقداری نقل و نبات و قند و چای و حنا و چند سکه نقره نیز به خانه عروس می‌برند.

پذیرایی در بله برون

پذیرایی در مجلس بله برون معمولا ابتدا با چای و شربت و میوه شروع می‌شود و بعد از انجام توافقات شیرینی توزیع می‌شود. به همین علت گاه به این مراسم شیرینی خوران نیز می‌گویند. در برخی از فرهنگ ها و خصوصا در فرهنگ هایی که خرج بله برون را خانواده داماد می‌داده، شب بعد از مجلس بله برون، داماد و بستگانش را به شام دعوت می‌کنند. برخی هم همان شب بله برون، از کلیه مهمانان در منزل پدر عروس با شام پذیرایی می‌کنند.
سیمرغ

سلام