تبیان، دستیار زندگی

منبع:  روزنامه کیهان ( www.kayhannews.ir ) یاسر فروغی

یکی از موضوعاتی که در طول تاریخ پیش روی نظام جمهوری اسلامی بسیار مطرح بوده، موضوع توانایی ها و چالشهایی است که پیش روی ایران است. توجه به توانایی ها و چالشها فرصت این را می دهد تا با برنامه ریزی هدفمند، تمام پتانسیل ها به خوبی به کار گرفته شود و راهنمای سیاستمداران داخلی قرار گیرد. توجه به این توانایی ها و ضعف ها را می توان در قالب واقعیتهای نظام جمهوری اسلامی ایران به خوبی مورد توجه قرار داد. واقعیت ها مجموعه ای از توانایی ها و تهدیدهایی هستند که در درون و پیرامون ایران موجود هستند و عدم توجه به آن ها نگاه به ظرفیتهای داخلی را دچار فرسایش می کند.

در زیر تلاش خواهیم کرد تا به برخی از واقعیتهای پیش روی جمهوری اسلامی ایران توجه کرده و توضیحاتی را پیرامون هر یک برشمریم.

مواجهه با زورآزمایی مستکبرین؛ طنز تلخ تاریخ روابط بین الملل در قرون نوزده، بیست و بیست و یکم، سیطره چند دولت بر گستره جهان بوده است. قرن نوزدهم، انگلیس، فرانسه، هلند و ...، قرن بیستم انگلیس و امریکا و شوروی و قرن بیست و یکم آمریکا و اتحادیه اروپا. تمام این سه قرن را که مرور کنیم، نوعی استعمار و استثمار بین المللی توسط این کشورها علیه دیگر کشورها را مشاهده می کنیم. نظام بین الملل با واژه »سلطه« به خوبی آشنا شد و حتی برای آن نظریه پرورش داد، گفتمان ساخت و اندیشکده ها برای قوام و دوام آن راه اندازی شد.

باب کردن فضایی به نام «سلطه مبتنی بر هژمونی» در جهان که هر منطقه در جهان بخواهد ثبات داشته باشد، می بایستی با سیطره هژمون به نظم برسد یکی از مخرج مشترک های این سلطه بوده است. اخیرا هم ادعای برخی کارشناسان غربی مبنی بر اینکه تحولات سوریه هم می بایستی همان چیزی باشد که آمریکا می خواهد موید همین فرضیه هژمونیک است.

با این حال شکل گیری گفتمان جدید انقلاب اسلامی در نظام بین الملل و شروع فصل جدیدی از تصمیم گیری ها در نظام بین الملل که از اتاق فرمان جهان بیرون بود، نشان داد که کشورها به طور مستقل هم می توانند رفتار کند و این فقط هژمون نیست که نظم جهان را شکل می دهد. همان طور که در مورد بسیاری از خرده نظم های موجود در مناطق مختلف دنیا در دو دهه اخیر دیده می شود، مشاهده می شود که حتی خلاف آنچه غرب به دنبال آن بوده در پیگیری مسیر جمهوری اسلامی متحقق شده است. نمونه های آن نیز مشخص است. نبرد سی و سه روزه حزب الله لبنان با اسرائیل نبرد یک جنبش نبود، نبرد ایران با غرب و ایادی آن بود. که در آن ثابت شد که اینک نظام بین الملل در حال پوسیدن است. و کشورهای مستقل در حال عرض اندام و رخ نمایی در این گستره هستند. نمونه دیگر این قضیه سوریه است. سوریه علی رغم فشار غرب ۱۸ ماه ایستادگی کرده و مقاومتی در مقابل تمام بلوک سلطه داشته است.

سوای از همه اقدامات استقلال محوری که توسط ایران و به رهبری این کشور نسبت به «نظام سلطه» و غرب صورت داده است، بایستی اشاره کرد که این واقعیت پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد که نظام سلطه وجود دارد و این نظام از ابزار فشار و زور برای تحت تأثیر قرار دادن استقلال و رفتار ایران استفاده می کند و البته خواهد کرد

جنگ با غرب؛ یکی دیگر از واقعیتهایی که پیش روی ایران قرار دارد مسأله دشمنی غرب و به خصوص آمریکا با اصل انقلاب است. مسأله صرفا به مسأله هسته ای و مناقشه ایران و آژانس ختم نمی شود. برای غرب این واقعیت موجود است که ایران تمام شیرازه های قلعه دیکتاتوری آن را به زیر سؤال برده و البته می برد. نظام بین الملل موجود را نظامی جعلی و نامتناسب می داند. ایران بن مایه های تفکر غرب را به زیر سوال برده و همین منجر به بحران مشروعیت این نظام سلطه گر در سطح بین الملل و در میان مردم جهان شده است. لهذا آن چه برای غرب در مواجهه با ایران وجود دارد مسأله هسته ای و ... نیست. مساله دشمنی با اصل نظام است. توجه به این مقوله می تواند راهنمای سیاست داخلی و خارجی ایران باشد. بایستی اشاره کرد که آمریکا برای رسیدن به این مهم از هیچ اقدامی فروگذار نمی شود و تمام توان خود را به کار می گیرد. همان طور که به کار برده است.

از جنگ نظامی گرفته تا جنگ نرم. جنگ نظامی و نیابتی این کشور علیه ایران در ۸ سال مبارزه با ایران برای نابود کردن دستاورد مردم (که در مبارزه با دیکتاتوری داخلی و خارجی شکل گرفته بود)، که البته با عزم و اراده و توان مردم ایران از بین رفت، از یک سو و طراحی جنگی نرم و روانی علیه مردم ایران، فرهنگ ایران، جامعه ایران، خانواده، سیاستمداران و ... از دیگر سو. استفاده از هر دو این حربه ها توسط ایران نشان از این دارد که هدف آمریکا به اصطلاح تعدیل رفتار ایران در عرصه خارجی نیست، بلکه هدف غایی تغییر ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران است.

ایران و عبور از گردنه های سخت و پیچ های مهم تاریخی؛ علی رغم دشمنی ذاتی نظام سلطه با ایران بایستی اشاره کرد که جمهوری اسلامی از تمام این دشمنی ها و ستیز های غرب با سرافرازی و سربلندی بیرون آمده است. بدون اینکه به آرمانهایی که داشته خدشه ای وارد شود. سی و سه سال مبارزه با تحریم و تهدید ماحصل سیاست های مدبرانه رهبران جمهوری اسلامی ایران است. رهبرانی که آرمانهای ایشان، برگرفته از مکتب مبارزه است. به راحتی میتوان این ادعا را مطرح کرد که تا کنون هیچ کشوری با این هجمه از فشارهای نظامی و روانی مواجه نشده است که ایران مواجه شده است. و همچنین می توان این ادعا را به اثبات رساند که ایران با موفقیت از این همه تهدید عبور کرده و نهایت به جایگاهی رسیده که اینک به آن رسیده است.

پیشرفت در شرائط تحریم و تهدید؛ بی تردید هر کشوری غیر از ایران و در شرایط ایران قرار می گرفت از پیشرفت متوقف می شد. اما بخوبی قابل مشاهده است که جمهوری اسلامی ایران در شرایط تحریم های سی و اندی ساله نه تنها متوقف نشده است، بلکه کما فی السابق به راه و آرمان خود ادامه می دهد. این ادامه توام با پیشرفت بوده است. نگاهی به دستاوردهای ایران در حوزه های مختلف علمی، فناوری، پزشکی، هسته ای، نانوتکنولوژی، اتمی، آزمایشگاه، دانشگاهی، صنعتی، دیجیتالی و ... نشانگر گستره پیشرفت ایران است. در حوزه هوافضا ایران به دستاوردهایی رسیده است که کمتر کشور در حال توسعه ای به آن نائل آمده است. شاید بتوان به صراحت گفت که این پیشرفتها نتیجه تحریم بوده است. شاید اگر در چند سال اخیر ایران به شدت از طرف نظام سلطه مورد تحریم قرار نمی گرفت، به سمت پیشرفت دانش و صنعت نمی رفت.

همه مسائلی که گفته شد نشانگر این است که نظام سیاسی داخلی، اقتصاد داخلی، سیاست خارجی و ... در گلاویز شدن با نظام سلطه و فشارهای آن قوی شده و این گلاویز شدن مخرج مشترکی با عنوان عادی شدن فشار برای ایران داشته است. همان طور که اشاره شد پیشرفت ایران در حوزه های مختلف نتیجه تحریم ها بوده است. گو اینکه اگر این تحریم ها و فشارها علیه ایران شکل نمی گرفت چنین دستاوردهایی هم اینک موجود نبود

ضعف غرب؛ موضوع دیگری که بایستی به آن اشاره کرد این است که جبهه مقابل ایران در چند سال اخیر دچار زوال شده است. به عبارتی این نبوده که فشار بر ایران عامل پیشرفتهای متوالی آمریکا، رژیم جعلی اسرائیل و ... شده باشد، بلکه این فشارها عامل انزوای بیشتر و بیشتر نظام سلطه شده است.