تبیان، دستیار زندگی

مصرف نمک به مقدار کم در برنامه غذایی ضروری است، ولی خیلی از ما معمولاً ۱۰ تا ۲۰ برابر مقدار مورد نیاز بدن، نمک مصرف می‌کنیم؛ طبق تحقیقات مشخص شده است که دریافت زیاد نمک، اثرات مضری بر سلامتی دارد که شامل فشار خون، بیماری‌های قلبی، پوکی استخوان، سرطان معده، آسم و بیماری‌های کلیوی است.

یکی از مهم‌ترین منابع دریافت نمک در اکثر افراد، غذاهای فرآوری شده است؛ بخش‌هایی از صنعت غذایی استرالیا، اقدام به کاهش میزان نمک در تعدادی از محصولات غذایی خود کرده است، تعیین حداکثر غلظت سدیم در غذاها نقش مهمی در دستیابی به فرمولاسیونی تازه جهت تولید و روند آماده‌سازی این غذاها دارد.

در مطالعه که در این زمینه صورت گرفت، میزان سدیم مربوط به ۷۲۲۱ ماده غذایی در ۱۰ گروه غذایی، جمع آوری شد؛ نتایج نشان داد، گروه‌های غذایی حاوی بیشترین میزان سدیم شامل سس‌ها (۱۲۸۳ mg/۱۰۰ g) و گوشت‌های پروسه شده (۸۴۶ mg/۱۰۰ g) هستند؛ غلات و محصولات غله‌ای (۲۰۶ mg/۱۰۰ g)، میوه‌ها و سبزی‌ها (۲۱۱ mg/۱۰۰ g) نیز کمترین میزان سدیم را داشتند، ۶۳ درصد از اقلام غذایی، میزان متوسطی از سدیم را دارا بودند.

نکته عملی: با توجه به رابطه مصرف نمک و بیماری‌های مزمنی مانند فشار خون و بیماری‌های قلبی، اینکه بسیاری از محصولات به خصوص نان‌ها، گوشت‌ها و سس‌ها بیش از مقادیر مورد انتظار نمک دارند، تولید کنندگان این محصولات باید به فکر تغییراتی در فرمولاسیون تهیه این غذاها باشند.
عصر ایران

نمک یکی از منابع اصلی سدیم. تخمین زده می شود که هر فرد، روزانه نزدیک به ۳۵۰۰ میلی گرم سدیم مصرف می کند. البته گفته می شود اگر شما در معرض بیماری های قبلی و فشار خون هستید، بهتر است این میزان را به ۱۵۰۰ تا ۲۳۰۰ میلی گرم در روز کاهش دهید. اما برای این کار، قدم نخست، افزایش آگاهی ها و فراموش کردن برخی تصورات غلط در خصوص نمک است.
پس برای دانستن بیشتر در خصوص نمک و سلامتی خود، این مطلب را از دست ندهید.

بدن به نمک کمتری نسبت به آنچه تصور می کنید نیازمند است
هر چند که مصرف نمک کافی برای دریافت سدیم در بدن، ساده به نظر می رسد، اما این یعنی چه میزان نمک؟ دکتر آلیسون مَسی، متخصص تغذیه در مرکز پزشکی ‘مرسی’ در بالتیمور می گوید: یک قاشق چایخوری نمک حاوص ۲۳۰۰ میلی گرم سدیم است.

با توجه به این نکته، به توصیه دکتر آلیسون، افراد بالای ۵۱ سال که به دیابت، فشار خون یا بیماری های کلیوی مزمن دچارند، بهتر است به منظور کم کردن خطرات ناشی از مصرف نمک اضافه، میزان مصرف روزانه خود را به نصف قاشق چایخوری و حتی کمتر از آن، کاهش دهند.

نمک همه جا در کمین است
میزان سدیم مصرفی در طول روز، بیش از چیزی است که تصور می کنید. دکتر آلیسون در این باره می گوید: با بررسی مواد غذایی مصرفی بیماران مختلف، متوجه وجود منابع آشکار سدیم در آنها شدیم. مواد غذایی منجمد، غذاهای میان وعده، گوشت، سوپ کنسرو شده و پنیر، تنها برخی از این غذاها هستند که در خود سدیم اضافه دارند.

برای مثال در نصف فنجان سس ماکارونی، نزدیک به ۹۰۰ میلی گرم سدیم وجود دارد. همچنین برخی چاشنی ها مانند سس گوجه فرنگی، حاوی ۱۹۰ میلی گرم سدیم در هر قاشق غذاخوری هستند. پس اگر در طول روز چنین موادی را به میزان زیاد مصرف می کنید، بهتر است حداقل در مصرف نمک خالص، وسواس بیشتری به خرج دهید.

نمک یکی از عوامل اصلی مشکلات قلبی است
اغلب مردم از تاثیر سدیم بر افزایش میزان فشار خون، آگاهند. اما یک رژیم غذایی با میزان زیاد نمک در غذاها، می تواند منجر به تشدید مشکل و خطرات بعدی شود. به گفته دکتر رانیا باتاینه، کارشناس تغذیه، یک رژیم پُر از سدیم، می تواند منجر به از دست دادن بیشتر آب توسط کلیه ها شود و این مساله افزایش پمپاژ خون را توسط قلب منجر شده و بدین ترتیب فشاری که به قلب می آید لحظه به لحظه بیشتر می شود. چنانچه خود شما یا برخی از افراد خانوادتان سابقه مشکلات قلبی داشته اند، بهتر است در مصرف نمک محتاط تر عمل کنید.

نمک می تواند به سیستم عصبی آسیب برساند
مقدار کافی سدیم برای سلامت سیستم عصبی ضروری است. دکتر رانیا نقش سدیم را در عملکرد صحیح سیستم عصبی حیاتی می داند. ارسال اطلاعات از مغز به سایر اندام ها وابسته به سدیم است و میزان متعادل سدیم و پتاسیم در بدن، ضروری است. اما سدیم اضافی می تواند منجر به اختلال در عملکرد سیستم عصبی شود. وجود سدیم بیش از حد در بدن، می تواند برای سیستم اعصاب، خطرات جدی به همراه داشته باشد.

نتایج مطالعات انجام شده بر روی دوازده هزار فرد بزرگسال نشان داده است که میزان متعادل سدیم و پتاسیم در بدن می تواند خطر ابتلا به برخی بیماری ها را کاهش دهد. و کاهش مصرف برخی مواد غنی از سدیم، کاهش میزان نمک مصرفی و همچنین مصرف سبزیجات تازه می تواند میزان سدیم را در بدن به حد تعادل برساند.

نمک دریایی، جایگزینی سالم نیست
شاید اکثریت افراد تصور کنند که نمک دریایی ‘بخاطر سدیم کمتر’ برای سلامتی مفیدتر است. اما به گفته دکتر بایتانه، واقعیت این است که ترکیب شیمیایی نمک طعام و نمک دریایی یکسان است. هر دو نمک حاوی مقدار مشخصی سدیم هستند و در هر قاشق چایخوری از هر کدام، مقدار مساوی از سدیم (۲۳۰۰ میلی گرم) یافت می شود.

اما تفاوت اصلی در نحوه تولید این دو نوع نمک است. دکتر بایتانه توضیح می دهد که نمک دریایی از آب های شور دریا استخراج می شود. آب را تبخیر کرده و نمک را برداشت می کنند. این درحالی است که نمک طعام اغلب از استخراج و تصفیه منابع زیرزمینی نمک به دست می آید.

خود را به غذاهای کم نمک عادت دهید
اضافه کردن طعم دهنده های طبیعی که جایگزین های خوبی برای نمک هستند، راهی آسان برای کاهش مصرف نمک است. دکتر پاملا شنفلد، متخصص تغذیه می گوید بسیاری از گیاهان سالم مانند رُزماری، آویشن، فلفل سیاه و پونه کوهی دارای میزان فوق العاده ای آنتی اکسیدان و البته خواص مفید بسیار هستند که جایگزین هایی مناسب برای نمک به حساب می آیند.
به هنگام خرید نمک جانب احتیاط را رعایت کنید
دکتر هلی هرینگتون متخصص تغذیه از شیکاگو، در خصوص خرید و مصرف نمک هایی که تحت عنوان نمک سالم و دارای آنتی اکسیدان و ویتامین های اضافی، در مراکز فروش عرضه می شوند هشدار داده و توصیه می کند به جای مصرف نمک هایی که دارای این عناوین تبلیغاتی هستند، بهتر است با تغییر عادات غذایی و استفاده از چاشنی های جایگزین نمک، به طعم بهتر غذاها و البته سلامتی خود کمک کنید.