تبیان، دستیار زندگی

تشویق به تشکیل خانواده

پیامبر(ص) هماره به تشکیل خانواده تشویق میکرد و مردمان را از بیهمسری بیم میداد و میفرمود: بیشتر دوزخیان بیهمسرانند.

دو رکعت نماز کسی که همسر دارد، بهتر از هشتاد و دو رکعت نماز انسان بیهمسر است.

همواره دیگران را به ازدواج آگاهانه تشویق میکرد تا هرکدام از همسران به آرامش دست یابند؛ آرامشی که در پرتو ثروت و شهرت به دست نمیاید. میفرمود:

بیچاره است، بیچاره است، بیچاره، مردی که همسر ندارد.

گفتند: گرچه ثروتمند باشد؟

- گرچه ثروتمند باشد. بیچاره است، بیچاره است، بیچاره زنِ بیهمسر.

- گرچه ثروتمند باشد؟

- گرچه ثروتمند باشد.

وقتی مردی به همسرش و همسرش بدو مینگرد، پروردگار مهربانانه به آنان مینگرد.

اهمیت همسر شایسته

آدمی، پس از ایمان به خداوند، به چیزی برتر از همسری همدل دست نمییابد.

در سخنی دیگر، از بانوی [همسر] شایسته، نه بهعنوان گنج، بلکه «بهترین گنجینه» نام برده است: ایا شما را از بهترین گنجینه آگاه کنم؟ زنی شایسته ... .

اهمیت روابط عاشقانه

مردی نیست که دست همسرش را عاشقانه بگیرد، جز آنکه آفریدگار برای او پنج پاداش مینویسد. پس اگر او را در آغوش کِشد، ده پاداش میبَرد. اگر همسرش را ببوسد، بیست پاداش دارد. اگر با او درآمیزد، [پاداش این کار] از دنیا و آنچه در آن است بهتر است، پس زمانی که مرد برمیخیزد تا غسل کند، آب از هیچ قسمتی از بدنش عبور نمیکند، جز آنکه گناهش را میزداید و درجهای بر او میافزاید. خداوند برای این غسل پاداشی بهتر از دنیا و آنچه در آن است بدو میبخشد. و همانا خداوند والا، در برابر فرشتگان افتخار میکند و میگوید: به بندهام بنگرید. در شبی سرد برخاسته است تا از جنابت غسل کند. بر این باور است که من پروردگار او هستم. گواه باشید که من او را بخشیدم.

رشد دادن یکدیگر

خداوند بیامرزد مردی را که [نیمه] شب برمیخیزد و نماز [شب] میخواند و همسرش را بیدار میکند و اگر زنش برنمیخیزد، مرد به صورتش [مهربانانه] آب میپاشد.

پروردگار بیامرزد زنی را که شب برمیخیزد و نماز [شب] میخواند و شوهرش را بیدار میکند. و اگر شوهرش برنمیخیزد، به صورتش [مهربانانه] آب میپاشد.

موریانه های فتنه

دربارهی کسانی که بهسان موریانه در کانون گرم خانوادهها رخنه میکنند و بنیانهای آن را با سخنان فتنهگرانهی خویش سست میسازند، میفرمود:

خشم و نفرین آفریدگار در این جهان و آن جهان بر کسی باد که میان مرد و زنی جدایی افکند؛ و بر خداوند است که او را با هزار سنگِ دوزخی بکوبد؛ و کسی که برای برهم زدن میانهی آن دو گام بردارد، اما کارش به جدایی آنان نینجامد، مورد خشم خداوند والا و نفرین او در دنیا و آخرت است؛ و پروردگار بدو [با مهربانی] نمینگرد.

پروانه های آشتی

کسی که برای آشتی دادن زن و شوهری گام بردارد، پروردگار بدو پاداش هزار شهیدی میدهد که بهراستی در راه خدا کشته شدند، و برای هر گام که برمیدارد و هر واژهای که در این زمینه میگوید، عبادت یک سال را به او عطا میکند؛ سالی که روزهایش را روزه بوده و شبهایش را شبزندهداری کرده است.

احترام و مهرورزی

به مردان سفارش میکرد: کسی که همسری گرفته است، باید او را گرامی بدارد.

به مردان هشدار میداد: خداوند همهی گناهان را [با شرایطی] میبخشد، جز کسی را که ... مهریه را انکار کند. [و در روآیتی دیگر: پرداخت آن را به تأخیر افکند].

دوست داشتن زنان [=همسران] و آگاه کردن آنها از این محبت را مستحب اعلام کردند.

میفرمود: اینکه مرد به زنش بگوید: «تو را دوست دارم»، هرگز از دل زن بیرون نمیرود.

هر چه بر ایمان بندهای افزوده شود، بر محبت او به زنان [=همسرش] افزوده میشود.

به مردانی که گمان میبردند عشق به همسر- هر چند مانع انجام وظایف دینی نشود- چندان کار پسندیدای نیست، میفرمود: به خاندان ما هفت چیز دادهاند که نه به پیشینیان ما دادهاند و نه به کسانی که پس از ما میایند خواهند داد: ... [یکی از آنها] عشق به زنان [=همسران] است.

جبرئیل آنقدر سفارش زنان را کرد که گمان کردم طلاق دادن آنان حرام است.

پیامبر محبت به زنان و چشمپوشی از اشتباهات آنها را مستحب برشمرد.

در سفارشی طولانی فرمود: برادرم جبرئیل ... هماره سفارش زنان را به من میکرد تا آنجا که گمان بردم روا نیست مرد [با اعتراض] به همسرش بگوید: اَه!

از خداوند والا دربارهی زنان پروا پیشه کنید. آنان [به سان] اسیران نزد شمایند. آنان را به عنوان امانتهای خداوندی [به همسری] گرفتهاید ... بر شما حقی واجب دارند؛ زیرا تنشان بر شما حلال شمرده شده و از آن بهره میگیرید. فرزندانتان را در درون خویش حمل میکنند تا [زمانی که] با زایمان [از این رنج طاقتفرسا] رها شوند؛ پس با آنان مهر بورزید و دلشان را به دست بیاورید؛ تا در کنار شما بایستند. زنان را ناپسندیده نشمارید و بر آنان خشم مگیرید. از آنچه [از مهریه و جز آن] به آنها دادهاید، جز با رضآیت خاطر و اجازهی آنان، چیزی باز پس نگیرید ... .

بهترین شما کسی است که برای همسرش بهترین [شوهر] باشد.

مردی که بر بداخلاقی همسرش تاب بیاورد، پروردگار پاداشی را که به خاطر تحمل ناگواریها به حضرت «ایوب(ع)» داده است، به او خواهد داد.

هر مردی که با زبانش زنش را بیازارد، پروردگار نه ا نفاقش در راه خدا را میپذیرد، نه نماز مستحبیاش را و نه نیکیاش را، تا زنش را خرسند کند؛ و اگر آن مرد روزها روزه بگیرد. شبها [برای نماز مستحبی] به پا خیزد، بردهها آزاد کند و ... [باز هم] نخستین کسی خواهد بود که وارد دوزخ میشود.

بهترین شما، کسانی هستند که برای زنان خود بهترین [شوهر] باشند؛ و من از همهی شما برای خانوادهام بهترم.

خوش خُلقی

روزی اُمّ سلمه از پیامبر(ص) پرسید: پدر و مادرم فدآیت! زنی دو شوهر داشت. آنان هر دو مُردند و به بهشت رفتند. این زن با کدامین آنها زندگی خواهد کرد؟

ای ام سلمه! زن، مردی که را خوشاخلاقتر و با خانوادهاش بهتر است بر میگزیند.

عدالت ورزی

عایشه میگوید: شیوهی رسول گرامی(ص) چنان بود که هرگاه میخواست به سفر رود، میان همسرانش قرعه میزد و نام هر کس که انتخاب میشد، او را با خویش به سفر میبُرد.

مردی که دو همسر داشته باشد و میانشان به عدالت رفتار نکند، روز رستاخیز در حالی میاید که دستانش را بستهاند و نیمی از پیکرش کج [و فلج] است؛ تا او را در دوزخ افکنند.

کتک نزدن همسر

هر مردی که همسرش را بیش از سهبار کتک بزند، آفریدگار در روز رستاخیز، او را چنان رسوا میکند که مردمان نخستین و واپسین بدو بنگرند. [و آبرویش نزد همگان بریزد].

ایا کسی از شما همسرش را کتک میزند و بعد [از مدت کوتاهی] او را در آغوش میکشد؟!

از مردی در شگفتم که همسرش را میزند، در حالی که خودش [به خاطر این رفتار ناشایست] به کتک خوردن سزاوارتر است.

هر مردی که به همسرش سیلی زند، آفریدگار بلندپآیه [در روز رستاخیز] به کلیددار دوزخ فرمان میدهد که هفتاد سیلی داغ، از آتش جهنم به او بزند.

همسرانتان را با چوب کتک نزنید که قصاص دارد.

رعآیت عفاف

حضرت، برای پاسداری از کانون گرم خانواده، سخن گفتن مردان با زنان و دوشیزگان بیگانه را، بدون آنکه ضرورتی در کار باشد، ناپسند میشمرد.

مردی که با زنی نامحرم شوخی کند، پروردگار [در رستاخیز] به خاطر هر واژه، هزار سال زندانیاش میکند!

بدانید که هیچ مردی با زن نامحرم خلوت نمیکند، جز آنکه سومین نفر آن جمع شیطان است.

به مردان توصیه میکرد: پاکدامن باشید تا زنان شما پاکدامن باشند.