«محمدتقی» در خانوادهای غیرروحانی در مرداد 1304 در تبریز متولد شد؛ پدر نانوا بود و پدربزرگ توتونچی. وضعیت معیشتی مناسبی هم نداشت و او چند باری تركتحصیل كرد، اما در نهایت در طریق علمآموزی گام برداشت. او اگرچه در مدرسه علمیه طالبیه تبریز ادبیات عرب آموخت و مقدمات فقه را یاد گرفت، اما میگفت: «در آن زمان كه سیوطی میخواندم، آنچنان علاقه و اشتیاقی به جهانشناسی، مباحث فلسفی و هستیشناسی در من ایجاد شده بود...»