دوچرخه کراس:

یا به قول خودمان کورسی، نوعی است که برای جاده و یا مسیرهای صاف استفاده می شود. کراس معمولا دارای چرخه های نازک و بدنه ای سبک است. استفاده از نوع کراس سبب می گردد تا نیروی کمتری صرف حرکت کنید. از کراس معمولا برای شتاب بیشتر استفاده می شود. فرمان کراس که معمولا شکلی رو به پایین دارد در دو حالت قابل هدایت است. این قابلیت باعث می شود تا راننده در دوحالت - نسبت به شتاب لازمه - دوچرخه را براند. البته بعضی از مدل های کراس دارای فرمانی صاف هستند.

دوچرخه کوهستان:
اما نوع دیگر دوچرخه است که معمولن برای مسیرهای کوهستانی و پر فراز و نشیب استفاده می شود. این نوع دوچرخه معمولا دارای لاستیک هایی پهن و بدنه ای مستحکم است، که این موضوع به دلیل بالا بردن استقامت در مسیرهای کوهستانی و غیر صاف می باشد. فرمان نوع کوهستان نیز معمولا صاف یا دارای شاخکهای رو به بالا (و یا پایین) است که این موضوع باعث کنترل دوچرخه در دوحالت عادی و استقامتی می شود.

تاریخچه دوچرخه سواری
دوچرخه وسیله ای است مكانیكی ، كه با استفاده از قدرت حركتی پاها ، به هر شكلی قادر به حركت است . این وسیله در ابتدایی ترین شكل خود در 2300 سال قبل میلاد مسیح در كشورهایی همچون چین ، مصر ، هند دیده شده و بر روی دیواره غارها نیز اشكالی از آن موجود است .

فقط دوچرخه از كلمه یونانی به نام KYKLOS گرفته شده و بعدها این ریشه یونانی در زبان لاتین به كلمه BICYCLEتبدیل گردیده كلمه پیشوند BI به مفهوم عدد دو و كلمه پسوند CYCLE به معنی دایره و به عبارتی طوقه است به هر صورت اولین دوچرخه شناخته شده رسمی در تاریخ این وسیله سله ریفر نام دارد از دو طوقه چوبی تشكیل شده و با استفاده از پاها در حالتی شبیه به راه رفتن ، این وسیله را به طرف جلو و عقب هدایت می كرده اند رسما در سال 1690 سیوارك فرانسوی لقب اسب چوبی به این وسیله بدون چرخ را داد و تا سال 1790 وسیله مذكور چوبی را به اشكال مختلف همچون مار ، اسب و ... می ساختند كه وسیله ای بود مورد توجه كودكان و به عنوان ابزاری برای بازی مورد استفاده آنان قرار می گرفت . اسبهای چوبی آن زمان در فرانسه تكامل بیشتری یافتند ، به نحوی كه با پا به زمین زدن و حالت مشابه راه رفتن سرعت حركتی این وسیله در سطوح افقی و سراشیبی تا 5 كیلومتر در ساعت ثبت سله ریفر شده است . این تكه چوب افقی در اشكال مختلف در آن زمان مورد توجه اهالی پاریس واقع نگردید و استقبال شایسته ای از این وسیله برای بزرگسالان در فرانسه ذكر نشده است .

سال تاریخچه تكاملی و تكمیل دوچرخه را بر اساس تغییر این وسیله در زیر مشاهده می فرمائید :

1816 : در این سال فردی آلمانی به نام وندریز فرمان را به سله ریفر اضافه نمود ولی كماكان با استفاده از حركت پاها بر روی زمین حركت آن امكان پذیر بوده است ( سرعت به 15 كیلومتر رسید ).

1817 : در این سال دوچرخه كامل تری توسط بارون فون دریاس از شهر كالسرومه ساخته شد كه دارای یك زین كوچك بود . دنیس جانسون یكی از دوچرخه های فون دریاس را با خود به كشور انگلستان برد تا نمونه هایی از روی آن ساخته و آن را تكمیل تر نماید . در این شرایط و در كنار این هدف او اقدام به برگزاری كلاسهای آموزشی برای استفاده از این وسیله نمود و مشتاقان زیادی برای فراگیری این فن به او مراجعه كردند . كم كم در كشور انگلستان دوچرخه و دوچرخه سواری به عنوان یك سرگرمی محبوب و متداول و جذاب . و بدین شكل رواج یافت .

1818 : یك فرانسوی به نام بارون ساوربرن دوچرخه دیگری را در این سال طراحی و ساخت . چرخ جلویی این دوچرخه بسیار بزرگ و چرخ عقبی آن كوچك بود و در این شرایط به چرخ جلویی و بزرگ ، یك طناب حلقوی به صورت دایره وار بسته شده بود كه با كشیدن آن با دست ، چرخ جلو به حركت در می آمد و وسیله حركت می كرد. این نوآوری وسیله مذكور را برای دوچرخه سواران به صورت یك مهارت در آورد به نحوی كه بند بازان در سیرك . از این وسیله به عنوان ابزاری تفریحی و سرگرم كننده برای مردم استفاده نمودند .

1821 : لویس كوهبر دوچرخه دیگری را مشابه با دوچرخه ساوربرن ساخت اما به جای طناب از وسیله ایمشابه با زنجیر دوچرخه های امروزی استفاده نمود این كار موجب شد تا حركت دوچرخه تسهیل گردد.

1834 : یك آهنگر اسكاتلندی به نام مك میلان به دوچرخه های موجود ، پنجه ركاب ابتدایی را اضافه كرد تا دیگر احتیاجی به فشار پا بر روی زمین نباشد . او در طی 5 سال كار جدی بر روی این وسیله قادر گردید كه سرعتی درحدود 22 كیلومتر در ساعت را به نام خود به جای گذاشته و آن را ثبت نماید . همچنین در آن زمان این وسیله در اشكال ویژه ای همانند كالسكه برای استفاده در مزارع و به جای اسب رواج یافت .دوچرخه مك میلان امروزه در موزه شهر لندن در معرض دید همگان قرار دارد .

1839 : اسكاتلندی دیگری به نام كریسك پاتریك دوچرخه ركاب دار را به شكل كامل تری تهیه و در دسترس مردم قرار داد .

1860 : كارخانه دار فرانسوی به نام پیر میشو در این سال مهندس جوانی را به نام پیر لالمنت برای تغییر درساختار دوچرخه استخدام نمود . او قسمتهایی از دوچرخه را كه از چوب ساخته شده بود با لوله های آهنی تعویض كرده و بخش خارجی چرخهای چوبی را با نوارهای لاستیكی ضخیم پوشانید .

1867 : در این سال نیز هنوز طوقه جلو بزرگتر از طوقه عقب بود و پدال و ركاب به صورت ثابت در چرخ جلو تعبیه شده بودند . طوقه های چوبی را در این زمان با طوقه های آهنی تعویض كردند لذا وزن دوچرخه در حدود 50 كیلوگرم گردید .نام این دوچرخه جدید پنی فارتنیك لقب یافت .

1869 : درسال 1869 اولین مسابقه رسمی در تاریخ دوچرخه و به مسافت 34 كیلومتر ازشهر پاریس تا وروان با 333 شركت كننده تدارك دیده شد . شركت كنندگان برتر قادر شدند با دوچرخه های جدید مسافت مذكور را در 3 ساعت و 9 دقیقه طی كنند. اما قبل از آن مسابقه دیگری در انگلستان به نام هندون درسال 1868 نیز ثبت شده است .

در سال 1896 : با شروع اولین دوره بازیهای ورزشی المپیك رشته دوچرخه سواری نیز بعنوان یكی از رشته های ورزشی مستقل و پر طرفدار آن روز به جمع رشته های ورزشی افزوده و به شكل رقابتی اجرا گردید.

تاریخچه دوچرخه و دوچرخه سواری در ایران :
برای اولین بار در دوران قاجاریه كاركنان سفارت انگلیس دوچرخه را به ایران آورده و از آن به عنوان یك وسیله استفاده نمودند مردم در آن زمان استفاده كنندگان را بچه شیطان لقب داده و احتمال دخالت جن و پری را در حركت این وسیله مطرح می نمودند . اولین فردی كه در ایران با ایجاد مغازه دوچرخه و كرایه دادن این وسیله آن را به مردم شناساند حسین آقا شیخ است كه در خیابان شمس العماره اقدام به این كار نمود و پس از آن فردی مسیحی بنام دادیك دومین مغازه دوچرخه فروشی را تاسیس كرد .



بعد از آن زمان :
1324 : اولین تشكیل دوچرخه سواری با نام باشگاه دوچرخه سواری شكل گرفت و در سال بعد از آن فدراسیون دوچرخه سواری آماتور در ایران رسما هدایت و كنترل این رشته در دست گرفت.

امروز کمی می خواهیم درباره دوچرخه با هم بحث کنیم. دوچرخه به عنوان چیزی که دوچرخه نامیده شود در سال 1818 توسط فردی به نام کارل فون دریس که مخترعی آلمانی بود ساخته شد و به همین خاطر مالکیت معنوی ایده هر نوع وسیله دوچرخ به ایشان تعلق دارد. اما این دوچرخه با دوچرخه های امروزی کمی تفاوت دارد.


بانوی دوچرخه سواری - 1890

برای استعمال این دوچرخه راکب بر روی دوچرخه می نشسته و به همین صورت پاهای خود را از دو طرف عبور داده و می دویده! حتما می پرسید که پس چرا همین جوری نمی دویده؟ پاسخ ساده است. این بار وزن روی فرم یا همان بدنه دوچرخه سوار می شده و راکب دیگر وزن خود را حمل نمی کرده و به این وسیله می توانسته با سرعت زیادی با خستگی کمتری حرکت نماید.

اما راه حل ساده تری هم بوده است. کیرک پاتریک مک میلان توانست در سال 1830 یا 1839 دوچرخه ای را بسازد که پدال هم داشته باشد. این دوچرخه که به مفهوم شناخته شده ما اولین دوچرخه عادی است.

البته این دوچرخه کمی پدالش با پدال دوچرخه های ما تفاوت دارد. پدال این به گونه ای بود که پا ها را بر روی پدال گذاشته و به عقب و جلو حرکت می دادیم.در سال حدود سال 1860 پیر مچاکس و پیر لالمنت توانستند طرح جدید پدال را هم وارد تاریخ این وسیله کنند که پدال بر روی چرخ جلو سوار می شد. سه چرخه های کوچک امروزی را تصور کنید.

در سال 1870 دوچرخه هایی که ظاهری بسیار عجیب دارند توسط نام جیمز استرلی فرانسوی ساخته شد. این دوچرخه ها که حتما در فیلمها نمونه ای از آنها را دیده اید دوچرخه هایی بودند که چرخ جلویی بسیار بزرگ و چرخ عقبی بسیار کوچک داشتند. این دوچرخه بسیار محبوب شدند و بازار اختراع انواع دوچرخه را باز کردند تا این که در 1885 شخصی انگلیسی به نام جان کمپ استرلی توانست انقلابی بزرگ در عرصه دوچرخه سازی را بر پا سازد و تسمه یا زنجیر را در این دوچرخه ها وارد کند. این شاید بزرگترین گام در این عرصه بود و باعث شد دوچرخه های آتی همه بر این اساس دوچرخه بهبود یابند. این دوچرخه پدر دوچرخه هایی که هنوز هم در ایران استفاده می شود و به دوچرخه های افغانی مشهور است می باشد.

در سالهای بعد انواع دوچرخه مانند دوچرخه های تور ( دورچرخه هایی که فرمانی نیم دایره مانند دارند ) و دوچرخه های کوهستان ( دوچرخه هایی با فرمان صاف ) ساخته شدند.

امروزه بازار ارائه انواع دوچرخه هنوز هم داغ است. البته هنوز دوچرخه های بسیاری هم هستند که در ایران استفاده نمی شوند. مثلا دوچرخه هایی هستند که به دوچرخه های معاشرتی فکر می کنم مشهور هستند. این دوچرخه ها که دو نفره است به صورتی است که برخلاف دوچرخه های دونفره رایج توسط هر دو طرف رانده می شود و هر دو نفر در کنار همی می نشینند. عکس زیر اولین عکس به جا مانده از این دوچرخه را نمایش می دهد.

قوانین و مقررات :
دوچرخه وسیله ای است ساده , سبك و انفرادی كه هم برای رفت و آمد سریعتر و هم بمنظور تفریح و سرگرمی و ورزش بكار می رود . از همان سالهای ابتدای اختراع دوچرخه , دوچرخه سوارهایی كه به تدریج در كار خود مهارت یافتند پی بردند كه به این وسیله می توانند به رقابت بپردازند و مسابقاتی برای آن برگزار كنند . اولین مسابقات دوچرخه سواری به صورت طبیعی و خودجوش بین دوچرخه سوارها برگزار می شد و بیشتر بخاطر تفریح بود تا یك مسابقه واقعی و جدی . باشگاههای دوچرخه سواری كه دایر شد مسابقات هم شكل بهتری یافت .

نخستین مسابقه دوچرخه سواری در سال 1868 در محلی به نام هندون در انگلستان انجام شد . در سال 1878 اولین اتحادیه ملی دوچرخه سواران در انگلستان تاسیس شد و این اتحادیه مقررات خاصی برای مسابقات دوچرخه سواری در جاده و پیست برقرار كرد .

پایه های فدراسیون بین المللی دوچرخه سواری در سال 1900 با تاسیس اتحادیه بین المللی دوچرخه سواری ریخته شد . مركز این اتحادیه شهر پاریس بود . در حال حاضر فدراسیون بین المللی دوچرخه سواری آماتور كه آن را به اختصار فیاك می نامند و از طرف كمیته بین المللی المپیك به رسمیت شناخته میشود , به كار توسعه , هدایت و ایجاد مقررات جدید می پردازد . فیاك عضو اصلی اتحادیه بین المللی دوچرخه سواری نیز هست . محل دفتر مركزی فیاك شهر روم ایتالیا است .

مسابقات رسمی دوچرخه سواری :
در زبان انگلیسی واژه BICYCLE ( دوچرخه ) از دو بخش BI به معنای دو و CYCLE به معنای دایره است . گرچه هدف اصلی صدها میلیون دوچرخه سوار در سراسر جهان تفریح كردن , تامین تندرستی و نشاط جسمی وروحی یا رفت و آمد است اما دوچرخه سواری از ورزشهای محبوب و رایج در همه كشورها است . ورزش دوچرخه سواری ورزشی سرعتی استقامتی است كه مسابقات آن در رشته های مختلف , در جاده و پیست برگزار می شود .

الف : مسابقات جاده :
جاده های مخصوص مسابقات از نظر فنی باید به اندازه كافی عریض بوده و فاقد پیچهای بسیار تند یا شیبهای خطرناك است . مسابقاتی كه در جاده برگزار می شود , عبارتند از :

1 – 150 تا 200 كیلومتر انفرادی ( تعقیبی )

2- 100 كیلومتر تایم تریل تیمی

3 – 180 كیلومتر تیمی

4 – دور امتیازی

5 – 70 كیلومتر زنان