تاثیر جنسیت بر استفاده از تلفن همراه
بر خلاف کامپیوتر و اینترنت که در استفاده از آنها تفاوت ها و وجه تمایزهایی میان جنس مرد و زن وجود دارد تلفن همراه همواره به عنوان یک تکنولوژی که کاربردی یکسان میان جنسیت های مختلف دارد، مطرح می باشد.از آن گذشته تلفن همراه حتی از نظر سنی و از نظر طبقاتی و اقتصادی ، تحصیلی و قومی هم هیچ محدودیتی را در بر نمی گیرد.
تلفن همراه با هدف ارتقا سطح ارتباط افراد در میان مردان و زنان آن هم به گونه ای یکسان مورد استفاده قرار می گیرد و این یکسان بودن کاربرد آن میان جنسیت های مختلف به مراتب بیشتر از اینترنت حس می شود، ابزاری که در حال حاضر نیز بیشتر توسط مردان مورد استفاده قرار می گیرد.
در برخی از کشورها زنان برای برقراری ارتباط صوتی و ارسال پیام کوتاه حتی بیش از مردان از تلفن همراه استفاده می کنند.
مطمئنا دختران در ابتدای ظهور موبایل و توزیع آن در میان مردم به سختی می توانستند صاحب یک موبایل باشند ولی به هر حال اکثر آنان می توانستند به هنگام نیاز یک دستگاه موبایل را حتی بصورت قرض و امانت به دست آورند.
این فاصله و اختلاف طبقاتی که در ابتدا مشهود بود بیشتر به خاطر موضع مثبت مردان در خصوص تکنولوژی های جدید بود چرا که علاقه و تمایل آنان در خصوص استفاده از دستگاه و تجهیزات جدید آنان را وادار می کرد که پدیده ها و نوع آوری های جدید را مورد امتحان قرار دهند.
اما رفته رفته با گذشت زمان این فاصله موجود میان زنان و مردان در خصوص استفاده از تکنولوژی های جدید به خصوص موبایل کاهش محسوسی یافت و حتی زنان از سال ۱۹۹۸ به بعد در برخی از موارد از مردان هم سبقت گرفتند.
"ریچ لینگ" در تحقیقات و مطالعات خود که در سال ۲۰۰۱ در میان نوجوانان انجام شده بود به این نتیجه رسید که دختران بیشتری نسبت به پسرها ، مالک تلفن همراه هستند و حال آنکه مطالعات مذکور در میان جوانان بالغ ( بالای ۲۰سال ) نتیجه ای بر خلاف آنچه که گفته شد را نشان می داد و پسرهای جوان بیشتری در مقایسه با دخترها از تلفن همراه برخوردار بودند و به صورت جدی تری هم از موبایل استفاده می کردند.
زنان در واقع زودتر از مردان و در سن ۱۸ سالگی به نقطه اوج استفاده جدی از موبایل می رسند بطوریکه طبق تحقیقات به عمل آمده مردان کمی دیرتر و در سن ۲۳ سالگی به نقطه اوج استفاده از موبایل می رسند.
محققان بر این باورند که هنگامیکه دستیابی دختران به تلفن همراه بصورت قرضی و امانت گرفتن کاهش یابد، دختران از انگیزه کمتری - نسبت به پسران - برای مشترک شدن برخوردار خواهند بود.
بر اساس نظریه های لینگ ، وی به این موضوع پی برده است که پسران به جای آنکه همانند دختران حق اشترا ک تلفن همراه خود را از والدینشان بگیرند، بیشتر صورتحساب های تلفن همراه را شخصا و از محل درآمد خود پرداخت می کنند.
از طرف دیگر وجه تمایزها و اختلاف های دیگری هم در این خصوص وجود دارد که بیشتر ریشه های روانشناختی جنسی را به خود اختصاص می دهد به عنوان مثال اینکه زنان عمدتا در سنین بالای ۲۵ سال تا ۳۰ سال از تمایل کمتری برای صحبت کردن با تلفن برخوردار هستند.
هرچند که استفاده از تلفن همراه از نظر کمی در میان طبقات مختلف جنسی جامعه شکلی تقریبا یکسان دارد ولی از نظر کیفی و از نظر نوع انگیزه و نحوه استفاده از آن دارای تفاوت های محسوسی می باشد.
زنان و مردان همواره دیدگاه متفاوتی را در خصوص تلفن همراه دارا بوده و جایگاه ویژه ای در فرهنگ اقتصاد ارتباطی به آن اختصاص می دهند.
در تحقیقات اولیه ای که از جانب راکوف و ناوارو در خصوص طرز استفاده از تلفن همراه صورت گرفته بود آنان بر این باور بودند که تلفن همراه موجب تقویت الگوی مرسوم و متداول ارائه شده از جایگاه جنسیتی مرد و زن شده چرا که بر نقش زن به عنوان یک پرورش دهنده و کانون محبت خانواده که در دسترس است و کسی که به حمایت مرد نیاز دارد، تاکید شده بود. ( راکوف / ناوارو ۱۹۹۳) .
بی آنکه بخواهیم نیاز به یک چنین طبقه بندی مهم و مشخصی را مورد تایید قرار دهیم باید اعتراف کنیم که تحقیقات و مطالعات بعدی این موضوع را مورد تایید قرار دادند که انگیزه ها و اهداف موجود در استفاده از تلفن همراه درحقیقت با نقش هریک از جنسیت های زن و مرد در جامعه بی ارتباط نیست.
از طرف دیگر موبایل در میان پسران و مردان در مقایسه با زنان به عنوان ابزاری مورد استفاده قرار می گیرد که به آنان کمک می کند تا برای زندگی خود برنامه ریزی کنند، برنامه هایی نظیر تنظیم قرار ملاقات ها ، تماس ها و دیگر برنامه های روزمره ای که به آنان کمک می کند تا به بلوغ و استقلال بیشتری دست یابند.
از طرف دیگر زنان بیشتر از تلفن همراه برای تبادل احساسات شخصی و عاطفی خود استفاده می کنند.(لوهان ۱۹۹۷ و لورانت ۲۰۰۲)
به نظر می رسد که مردان ایده متمایز و متفاوتی از ارتباط را در ذهن خود دارند چرا که بر خلاف زنان ، آنان برای هر ارتباطی یک دلیل هدفمند دارند و قصد دارند که با توجه به آن بهترین و مطلوب ترین ارتباط را بر قرار کنند.
مردان ادعا دارند که بیشتر در خصوص قرار ملاقات ها و تبادل اطلاعات، مسائل و مشکلات با یکدیگر صحبت می کنند و حال آنکه زنان نیز اقرار کرده اند که صرفا برای برقراری ارتباط و با خبر شدن از اوضاع و احوال با یکدیگر تماس می گیرند.
به نظر می رسد که زمان کوتاه مکالمه و برقراری ارتباط مردان بیشتر به درک متفاوت آنان از برقراری ارتباط ، بستگی داشته باشد.(لانگ ۱۹۹۳)
تحقیقات نشان داده است که زنان مدت زمان طولانی تری را برای مکالمات خود- که صرفا جنبه عاطفی و احساسی دارد- اختصاص می دهند و حال آنکه مردان به تلفن همراه به چشم یک ابزار نگاه می کنند و مکالمات خود را به مسائل ضروری تر اختصاص می دهند( مسائلی نظیر تنظیم قرار ملاقات های کاری و غیره ).
زنان در مقایسه با مردان بیشتر مکالمات خود را صرف غیبت کردن و کارهایی مشابه می کنند و در این خصوص باید اقرار کرد که حتی مردان هم تمایل به غیبت کردن دارند ولی البته ترجیحا با زنان و نه با مردان.(Potts ۲۰۰۴; Fox ۲۰۰۴) چنین یافته هایی بیشتر با توجه به واقعیتی اجتماعی -روانشناختی - این که دختران و زنان بیشتر از مردان احساسات درونی و علائق شخصی خود را بیرون می ریزند و مایلند که در خصوص آن با دیگران صحبت کنند به دست آمده است.
این تحقیقات همچنین نشان می دهند که زنان در مقایسه با مردان از مهارت های کاملتری برای صحبت کردن و برقراری ارتباط با دیگران برخوردار هستند و یا به عبارت دیگر توانایی آنان در خلق موضوعات قابل بحث بیشتر است و بهتر از مردان می دانند که در خصوص چه موضوعاتی باید صحبت کنند و یا اینکه چه موقع باید موضوع مورد بحث را تغییر دهند.
همچنین مشخص شده است که این فاصله میان جنسیت های مختلف در مقطع بلوغ حتی گسترده تر هم می شود چرا که دختران میزان تاثیر پذیری احساساساتشان افزایش یافته و این درحالی است که پسران این خصیصه را در خود مهار می کنند و آن را بروز نمی دهند.
بنابراین با این دیدگاه مشخص می شود که مردان از تلفن همراه برداشت دیگری داشته و به طریق دیگری به آن می نگرند و آن را به چشم یک تکنولوژی بسیار قوی می بینند که میزان استقلال را بالا می برد و نه همانند یک وسیله ارتباطی که در محیط اجتماع باعث برقرای ارتباط می شود.
مالکیت تلفن همراه باعث افزایش میزان استقلال می شود و به عنوان مثال اگر حادثه ای نظیر یک تصادف در جاده اتفاق افتد ، تلفن همراه این امکان را می دهد که با استفاده از آن اوضاع مرتب شده و همه چیز به خوبی پیش رود.
از طرف دیگر تلفن همراه به خاطرمرتبط بودن با تکنولوژی های جدید از ارزشی سمبولیکی برخوردار است.
پسرها برای کشف خصوصیات کاربردی گسترده تلفن های همراه ، مستعد تر هستند.( به عنوان مثال کاربردهایی نظیر بازی ها و یا جستجوهای اینترنتی ) و حال آنکه دختران از این نظر از علاقه و استعداد کمتری برخوردار هستند چرا که به نسبت پسران کاربردهای کمتری از تلفن همراه را نیز مورد استفاده قرار می دهند به این ترتیب اغلب پسران هستند که ادعا دارند استفاده از موبایل برای آنان سرگرم کننده و جالب است .
نتیجه تحقیقات مذکور با نتایج به دست آمده از تحقیقات "پات آکلند" تقریبا همانند و یکسان است چرا که بر اساس تحقیقات آکلند هم مشخص شده است که مردان بیشتر کاربردهای اینترنتی موبایل را مورد استفاده قرار می دهند و حال آنکه زنان صرفا با کاربردهای ارتباطی تلفن همراه سر و کار دارند. (Potts ۲۰۰۴).
از طرف دیگر تحقیقات Skog (۲۰۰۲) هم نشان می دهد که دختران در مقایسه با پسران کاربردهای اجتماعی تلفن همراه را بیشتر وقع گذاشته و برای آن اهمیت قائلند و حال آنکه از طرف دیگر پسران به جنبه تکنیکی کاربرد موبایل اهمیت می دهند.
همانگونه که مشخص است ، زنان در حفظ هر گونه شبکه اجتماعی نقش محوری و کلیدی را ایفا می کنند، به خصوص در میان اعضای خانواده. (Wellman ۱۹۹۲; Ling ۲۰۰۱a; Ling ۱۹۹۸.
بنابراین شبکه های مربوط به زنان اغلب بزرگتر و پیچیده تر از شبکه های مربوط به مردان هستند. (Cochran et. al ۱۹۹۳: ۹۰; Moore ۱۹۹۰).
زنان بیشتر مایل هستند تا با خانواده و نزدیکان خود ارتباط داشته باشند تا اینکه بخواهند با اشخاص دیگر به عنوان دوست تلفنی ارتباط داشته باشند.
احتمالا ، پسران در دوران بلوغ تلاش بیشتری می کنند تا خود را مستقل و جدا از خانواده شان نشان دهند و این درحالی است که دختران خیلی بیشتر مایل هستند تا با خانواده خود در ارتباط باشند و خصوصا در میان دختران بالغ تمایل برای انتخاب دوستان عاطفی و برقراری رابطه احساسی بیشتر به چشم می خورد. (Stern ۲۰۰۴) بنابراین اینطور به نظر می رسد که انتخاب تلفن از جانب دختران بیشتر بر اساس خصوصیت های ارتباطی آنان با والدینشان، صورت می گیرد و این امر در میان پسران به این اندازه محسوس نیست.
از طرف دیگر در مورد پسران باید گفت که انتخاب موبایل از سوی آنان بیشتر به استقلال طلبیشان بستگی دارد چرا که تملک تلفن همراه برای آنان بیشتر به منزله مردانگی و مدرن بودن تلقی می شود.
تحقیقات متعددی نشان داده اند که نوع درک به دست آمده از موبایل و نوع استفاده از آن به تغییرات سنی بستگی دارد.
به عنوان مثال پرداختن به ارسال پیام های کوتاه یا اس ام اس ، بیشتر در میان نوجوانان به چشم می خورد.
پس از ۱۶سالگی ، جوانانی که اکنون به دوران بلوغ رسیده اند بیشتر به مکالمه اهمیت می دهند و توجه آنان از ارسال پیام کوتاه به برقراری ارتباط مستقیم معطوف می شود.
وقتی به سن ۲۰سالگی می رسند تماس های صوتی مستقیم بیش از پیش جایگزین ارسال پیام های کوتاه می شوند.
این درحالی است که تحقیقات لینگ نشان می دهند که دختران بالغ و حتی زنانی که تا گروه سنی ۴۰ سال قرار می گیرند علاقه و تمایل زیادی را برای ارسال پیام کوتاه از خود نشان می دهند و این امر در مقایسه با مردان بیشتر و قابل توجه تر است.
از طرف دیگر تحقیقات دیگری نشان می دهد که دختران به نوشتن پیام های طولانی تمایل بیشتری دارند و در نوشتن پیام های کوتاه خود از هر ۱۶۰ کلمه موجود استفاده می کنند و پیام خود را بیشتر به غیبت کردن و مسائل اجتماعی اختصاص می دهند و حال آنکه مردان برای ارسال پیام های کوتاه خود از کلمات کمتری بین ۴۰ تا ۵۰ کلمه استفاده می کنند و همچنین زبان ساده تری را هم برای نوشتن مورد استفاده قرار می دهند.
از طرف دیگر پسران جوان و مردان میانسال بیشتر به برقراری تماسی های صوتی تمایل دارند و به نظر می رسد که چنین تفاوتی در اوایل دوران بلوغ ریشه داشته باشد چرا که طبق تحقیقاتی که به عمل آمده است ، دختران ۱۵ساله به طور میانگین روزانه ۳.۳ اس ام اس ارسال می کنند و حال آنکه پسرانی که در همین مقطع سنی قرار دارند روزانه ۲.۵ اس ام اس را ارسال می کنند.
در حقیقت این امر یک واقعیت قدیمی و مرسوم را تداعی می کند و آن هم این است که زنان در مقایسه با مردان تمایل کمتری را برای برقراری تماس تلفنی از خود نشان می دهند و حال آنکه این موضوع در خصوص مردان فرق می کند و آنان همچنان هم ترجیح می دهند که برای برقراری تماس با زنان از روش برقراری تماس تلفنی استفاده کنند.
اس ام اس ایده آل ترین حالت برقراری تماس اولیه با جنس مخالف است چرا که ۲ فاکتور احساس نزدیکی و دوستی و در عین حال فاصله داشتن از مخاطب خود را ایجاد می کند.
ارسال کننده پیام کوتاه حتی اگر ابراز احساساتش از جانب طرف مقابل مورد توجه قرار نگیرد ، بازهم سرخورده و خجالت زده نمی شود و این درحالی است که در حالت برقراری تماس رو در رو چنین امری صادق نیست .
ارسال پیام کوتاه به این معنا و مفهوم است که پاسخ دادن به آن به شخص گیرنده بستگی دارد که چه وقت و چگونه به آن پاسخ دهد ولی تماس های صوتی اینگونه نیستند چرا که ممکن است شرایط نامطلوبی را برای گیرنده باعث شوند.
