تبیان، دستیار زندگی

دنیا چیست ؟
دنیا از ریشه دنوّ به معنای قرب و از دنائت به معنای پستی است ، و هر دو معنی صحیح و مورد تأیید آیات قرآن کریم و احادیث نورانی اهل بیت معصومین علیهم السلام است .
دنیا به معنای حیات و دار نزدیک تر و پست تر نیز آمده است چنا نکه خدای متعال در کتاب سراسر نور و هدایت می فرماید :


«وَ ابْتَغِ فیما آتاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ لا تَنْسَ نَصیبَكَ مِنَ الدُّنْیا وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْكَ وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِی الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدینَ »(قصص آیه77)


و در آنچه خدا به تو داده ، سراى آخرت را بطلب و بهره‏ات را از دنیا فراموش مكن و همان‏گونه كه خدا به تو نیكى كرده نیكى كن و هرگز در زمین در جستجوى فساد مباش ، كه خدا مفسدان را دوست ندارد!

« ..یَأْخُذُونَ عَرَضَ هذَا الْأَدْنى‏ وَ یَقُولُونَ سَیُغْفَرُ لَنا. . » )اعراف آیه 169 )
متاع این دنیاى پست را گرفته ، ( بر اطاعت فرمان خدا ترجیح مى‏دهند ) و مى‏گویند: « ( اگر ما گنهكاریم توبه مى‏كنیم و) بزودى بخشیده خواهیم شد .


« وَ یَوْمَ یُعْرَضُ الَّذینَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَیِّباتِكُمْ فی‏ حَیاتِكُمُ الدُّنْیا وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ »(احقاف آیه 20)


آن روز كه كافران را بر آتش عرضه مى‏كنند (به آنها گفته مى‏شود:) از طیّبات و لذائذ در زندگى دنیا خود استفاده كردید و از آن بهره گرفتید اما امروز عذاب ذلّت ‏بار بخاطر استكبارى كه در زمین بناحق كردید و بخاطر گناهانى كه انجام مى‏دادید جزاى شما خواهد بود!

دراین آیات شریفه که در نکوهش دنیاست دنیا به معنای حیات نزدیک و پست آمده است ، به عبارت دیگر دنیا و عالم ماده به عنوان مظهر ضعیفی از حیات ذکر شده که نشان از حقیقت آن دارد

معانی دنیا :
معانی و اوصافی که از دنیا وارد شده است :

1 - تمام عالم زمان و مکان .
2 - تمام عالم اجسام .
3 - تمام آسمانها و زمین و عناصر .
4 - تمام عالم مادّه .
5 - تمام آن چه در حرکت و گردش و تغیّر است .
6 - تمام آن چه او را هلاک و موت و فناء و تغیّر صورتی ضرور است .
7 - هر چه نفع ابدی ندارد .
8 - هر چه از انسان به مرگ و خواب جدا شود .
9 - هر چه منشأ ألم و راحت و حزن و سرور و روح است از قبل بدن .
10 - هر چه محسوس به حواسّ پنجگانه است .
11 - حبّ آن رأس هر گاه است .

اقتباس از کتاب کاشف الاسرار ج 2 مرحوم شیخ نظر علی طالقانی رحمة الله علیه

دنیا در قرآن کریم 1

مهلک ترین و عبرت آموز ترین سیاست دنیا

دنیا چه وسیله ی خوبی است برای ....

حب بمعنای دوست داشتن است و دنیا را دنیا نامیده ­اند چرا که اولا نسبت به زندگی آخرت پست تر است و ثانیا این زندگی نسبت به آخرت به ما نزدیک­تر است. حب دنیا بمعنای دوست داشتن دنیا است. و چون دنیا چیزی جز مظاهر آن نیست پس حب دنیا همان علاقه به مظاهر آن است.

در حدیثی زیبا آمده است:زاهد كسى است كه آخرت را بر دنیا و ذلت را بر عزّت و كوشش را بر راحت و گرسنگى را بر سیرى و سلامتى عقبى را بر محبت دنیا و توجه را بر غفلت ترجیح دهد و نفسش در دنیا باشد و قلبش در آخرت.
منسوب به امام صادق علیه‏السلام‏؛: مصباح الشریعة، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏، چاپ : اول‏،1400 هجرى‏،باب31،ص96

یکی از مهمترین دلایلی که برای حب دنیا و دوست داشتن لذایذ رنگارنگ و دلبستگی به آنها مطرح میشود، نچشیدن طعم حقیقی لذت‌های معنوی است؛ چرا که اگر قلب به اندازه ذره‌ای طعم حقایق و زیبایی‌های روحانی و ملکوتی را بچشد، دیگر رنگ ولعاب این سویی برای او جلوه‌ای ندارد و آتش همه این تعلقات و وابستگی‌ها برای او سرد و خاموش است.

با آنكه متاع دنیا در برابر نعمت های آخرت بسیار اندك استولی مردم به خاطر زینت آرائی متاع دنیا و موافقت آن با میل و طبیعت جسمانی شان به آن رو آورده و از نعمت های اخروی كه همه بركات در آنها است، گریزانند.

در روایتی امیر المؤمنین امام علی (علیه السلام) می فرماید:« الدنیا دنیائان: دنیا بلاغ و دنیا ملعونة؛ و دنیا دو گونه است: دنیایى كه به حد كفاف است(و انسان را به آخرت و معنویت می ‏رساند )و دنیاى نفرین شده(كه انسان را از خدا دور می كند).کلینی، محمدبن یعقوب، اصول کافی، ج2، ص130

حب دنیا مبدأ و منشأ تمام مفاسد است، بر انسان عاقل علاقه‌مند به سعادت خود، لازم است این درخت را از دل ریشه‌کن کند. و طریق علاج عملى آن است که معامله به ضدّ کندکه یکی از روشهای آن تمرین زهد می باشد.


حب دنیا یک حب مقام فقط نیست، یک حب شهوت نیست فقط، یک حب راحت یا یک حب لذت نیست.یک حب ثروت هم به حساب نمی آ‌ید به تنهایی. بلکه مجموعة این علایق در دنیا نام حب دنیا به خود می‌گیرند.

یکی از مفاسد حب دنیا و تعلق به آن این است كه انسان را از مردن خائف كند. و این خوف، كه از محبت دنیا و علاقه قلبی به آن پیدا شود، بسیار مذموم است.


البته وقتی گفته می شود دنیا مذموم است ،مذمت دنیا مربوط به جهان طبیعت نیست، بلكه محبت و دلبستگی به دنیاست كه مورد نكوهش است. امیرالمومنین(ع) در این خصوص می‌فرمایند: «به راستی دنیا خانه صدق و راستی است برای آن كس كه با آن به راستی رفتار كند و خانه تندرستی است برای آن كس كه از آن چیزی بفهمد و سرای بی‌نیازی است برای آن كس كه از آن توشه برگیرد و جای اندرز است برای آن كه از آن پند گیرد. دنیا سجده گاه دوستداران خدا و نمازخانه فرشتگان خدا و جای فرود وحی خدا و بازار یاران خدا است كه در آن رحمت را به دست آورند و بهشت را سود برند»