تبیان، دستیار زندگی

در ابتدا سر فصل های مربوطه، كه بر اساس منبع اصلی این نوشتار ، یعنی كتاب «مكانیك پرواز» نوشته ی «محمد هاشم صدرایی» انتخاب شدند ارائه می شود تا روند كلی از بحث ،در نظر شما شكل بگیرد

فصل اول : جو

*مقدمه
*جو
*استاندارد بین المللی جو
*محاسبات لایه های تروپسفور و استراتوسفر :
    **درجه ی حرارت
    **فشار
    **چگالی
    **چسبندگی یا لزجت
*رطوبت
*ارتفاع و اندازه گیری آن
*سرعت صوت
*حرارت آیرودینامیكی
*پدیده های جوی

===============================

فصل دوم : معادلات حركت


*مقدمه
*نیروهای آیرودینامیكی
*معادلات حاكم بر حركت هواپیما
    **حركت مستقیم الخط بدون شتاب
    **اوجگیری
    **برخاستن
*سرعت واقعی و معادل
*سرعت واماندگی



==================================

فصل سوم : نیروی پسا و ضریب آن


*مقدمه
*انواع نیروی پسا
*منحنی قطبی پسا
*محاسبه ی ضریب CDo هواپیما
    **بدنه ی هواپیما
    **بال ، دم افقی و دم عمودی
    **برافزا
      ***برافزای لبه ی فرار
      ***برافزای لبه ی حمله
    **ارابه ی فرود
    **میله ها یا ستون های تقویتی بال
    **پوشش موتور
    **خنك كاری موتور
    **ضریب CDo دیگر اجزاء
    **ضریب CDo كل
*پسای موج
*تغییر CDo بر حسب ارتفاع و سرعت

==================================
فصل چهارم : موتور هواپیما


*مقدمه
*موتور رفت و برگشتی یا پیستونی
*موتور توربینی
    **موتور توربوجت
    **موتور ملخی
    **موتور توربوفن
    **موتور توربوشفت
    **موتور رم جت
    **موتور موشك
*مقایسه ی كلی موتورها
    **مصرف ویژه ی سوخت
    **محدودیت های موتور توربینی (تخت شدگی)
    **رابطه ی قدرت ، نیروی محركه و سرعت حركت هواپیما
    **تغییرات قدرت و نیروی محركه ی با ارتفاع[پرواز]
      ***رابطه ی قدرت و ارتفاع در موتورهای ملخی
      ***رابطه ی نیروی محركه و ارتفاع در موتورهای جت
      ***رابطه ی مصرف ویژه ی سوخت با ارتفاع
*ملخ و كارایی آن


=======================================

فصل پنجم : پرواز افقی مستقیم الخط-هواپیمای جت


*مقدمه
*معادلات پایه
    **تعادل نیروها
    **رابطه ی نیروی پسا ، نیروی جلوبرنده و سرعت
    **رابطه ی سرعت و زاویه ی حمله
    **حداكثر نسبت برآ به پسا
*سرعتهای ویژه در پرواز افقی مستقیم الخط
    **حداكثر سرعت
    **سرعت سیر یا كروز
    **سرعت حداقل پسا
*برد
    **تعریف برد
    **محاسبه ی برد
    **سرعت حداكثر برد
    **نكات كاربردی
*مداومت پروازی
    **تعریف مداومت پروازی
    **سرعت حداكثر مداومت پروازی و حداكثر مداومت پروازی
    **مقایسه ی زمانهای سرعتهای حداكثر برد و حداكثر مداومت پروازی
    **تأثیر باد بر برد و مداومت پروازی
*سقف پرواز


=========================================

فصل ششم : پرواز افقی مستقیم الخط-هواپیمای ملخی
*مقدمه
*معادلات پایه
*سرعتهای ویژه
    **سرعت حداقل قدرت
    **سرعت حداقل پسا
    **سرعت حداكثر
    **سرعت سیر یا كروز
*برد
    **محاسبه ی برد
    **سرعت حداكثر برد
    **نكات كاربردی
*مداومت پروازی
    **تعریف مداومت پروازی
    **سرعت حداكثر مداومت پروازی
    **حداكثر مداومت پروازی
*سقف پرواز
    **تعریف سقف پرواز
    **سقف پرواز هواپیماهای پیستونی ملخی
    **سقف پرواز هواپیماهای توربوملخی
*مقایسه ی چند متغیر میان هواپیماهای ملخی و جت

جو

توده ی سیالی كه تا ارتفاع تقریبی 1000 ك.م. اطراف كره ی زمین را فراگرفته است ، جو زمین یا اتمسفر نامیده می شود. غلظت جو در نزدیكی سطح زمین بیشترین مقدار است و هرچه از زمین فاصله بگیریم غلظت آن كاهش می یابد. جرم كل هوای موجود بین دو ارتفاع 31 و 48 ك.م. تنها یك درصد جرم هوای بین سطح دریا و ارتفاع 16 ك.م. است . بیش از 75 درصد جرم جو در نواحی غیر قطبی ( 90 درصد در نواحی قطبی) در 11 ك.م. اول جو قرار دارد.
نور خورشید به راحتی از جو عبور كرده و به سطح زمین برخورد می كند . بیشتر گرمای خورشید كه از طریق نور وارد جو زمین می شود توسط سطح زمین جذب می شود. در ارتفاع حدود 48 ك.م. زمین ، لایه ی ازن ( تركیب خاصی از اكسیژن) قرار دارد ، كه نقش بسزایی در حیات بشر دارد. این لایه نقش حفاظ در برابر تشعشعات پرانرژی خورشید و ذرات پربار فضایی را بر عهده دارد. البته این خطرات برای فضاپیماها كه از جو خارج می شوند وجود دارد.

جو نیز نقش حیاتی برای بشر روی كره ی زمین دارد. جو از بمباران دائمی اجرام آسمانی به سطح زمین جلوگیری می كند. تخمین زده شده است كه وزن این اجرام روزانه حدود هزاران تن می باشد ، كه اغلب تبخیر شده یا می سوزند. البته بخش كمی نیز وارد جو می شود. سطح كره ی ماه به دلیل برخورد اجرام آسمانی و عدم وجود جو ، پر از گودال است.
از آنجا كه بخشی از گرمای خورشید توسط لایه ی ازن جذب می شود ، لذا جو در مقابل دو منبع حرارتی (لایه ی ازن و سطح زمین ) قرار دارد . به این علت ، جریان حرارتی از سطح زمین به سمت بالا و از لایه ی جو به سمت پایین حركت می كند. این خود یكی از دلایل وجود سیستم باد در جو می باشد. لایه ی ازن ، با این حال برای هواپیماهای بلند پرواز خطرناك است زیرا هم خطر منطقه ی سمی را دارد و هم برای موادی مانند لاستیك ، مخرب است. در بالای لایه ی ازن (حدود 50 ك.م.)، دما مانند دمای سطح زمین است.
جو از نظر دینامیكی سیستمی در حال تغییر ، و به طور یكنواخت در حال جریان است. در جو ، تركیبی از گازهای مختلف به اظافه ی بخار آب هست كه از نظر شیمیایی با یكدیگر واكنش ندارند. تركیب این گازها را اصطلاحاً هوا می نامند كه عمدتاً مخلوطی از دو گاز اكسیژن و نیتروژن است كه این دو ، حدود 98% هوا را تشكیل می دهندو دو درصد باقی مانده ، شامل گازهای نادر از قبیل هلیوم ، هیدروژن ، مقداری بخار آب و دیگر گازها است .

) استاندارد بین المللی جوّ


عملکرد و کارایی هر هواپیما وابسته به وضعیت جوّی و یا به عبارت دقیقتر وابسته به خواص فیزیکی (بویژه جرم حجمی) هوایی است که در آن پرواز می کند. به منظور قضاوت صحیح در بررسی عملکرد انواع هواپیما لازم است آنها را براساس وضعیت جوّی یکسان مقایسه کنیم. با این هدف و برای کمک به طراحان، خلبانان و کسانی که به نوعی با عملکرد و کنترل هواپیما فعالیت دارند، قراردادی بین المللی جوّ یا آیسا (ISA یاInternatinal Standard Atmosphere   ) گویند. این استاندارد مقبولیت جهانی دارد و بر اساس آن، تمام خلبانان و کارمندان بخش کنترل پرواز فرودگاه ها زبان واحدی دارند.
از نظر شرایط آیسا (ISA) فشار ( P0) دما ( T0) و چگالی (ρ0) هوا در سطح دریا برابرند با: