تبیان، دستیار زندگی

  آیت‌الله جاودان از علمای اخلاق تهران می‌گوید: اگر کسی به حیات رسیده باشد، به همان اندازه که به حیات رسیده، قرآن در او اثر می‌کند، همچنین کسی که در پنهان از خدا می‌ترسد، انذار در او اثر می‌کند.

 

 آیت‌الله محمدعلی جاودان در ادامه مباحث اخلاقی خود در ماه مبارک رمضان درباره «اثرات حیات طیبه» نکاتی را بیان کرد که در پی می‌آید.

در آیه 69 سوره مبارکه یس می‌فرماید: «وَما عَلـّمْناهُ الشـّعْرَ وَما یَنبَغی لهُ»؛ ما به پیامبر شعر نیاموخته‌ایم. شعر برای پیامبر سزاوار نیست. لذا می‌گویند ایشان در تمام عمر حتی یک شعر هم نگفتند، «إنْ هُوَ إلا ذِکرٌ وَقـُرآنٌ مُبِینٌ» این کتاب آسمانی فقط ذکر و قرآن مبین است. در آیه بعد می‌فرماید: «لِیُنذرَ مَنْ کانَ حَیّا»، با این کتاب آسمانی می‌توان کسی را که به حیات رسیده انذار کرد. اگر مرده باشد چطور؟ می‌شنود، اما اثر ندارد.

اما اگر کسی به حیات رسیده باشد، به همان اندازه که به حیات رسیده، قرآن در او اثر می‌کند. یک نفر قرآن همیشه برایش اثر دارد. بزرگواری گفته بود من قرآن را می‌خوانم، یک چیز تازه می‌فهمم. دو مرتبه می‌خوانم، چیز تازه‌تری می‌فهمم. یک مطلب تازه غیر از قبلی می‌فهمم. می‌گویند این قرآن برای انسانی که زنده است اثر دارد. «لِیُنذرَ مَنْ کانَ حَیّا» ما این قرآن را فرستادیم برای اینکه تو کسی را که زنده است انذار کنی.

حال چه کسی زنده است؟ اینجا نفرموده که چه کسی زنده است، اما فرموده که قرآن در کجا اثر می‌کند، در آیه 11 سوره مبارکه یس می‌فرماید: «إنـّما تـُنذرُ» تو می‌توانی در کسی اثر بگذاری که «مَنِ اتـّبَعَ الذکرَ وَخـَشیَ الرَّحْمنَ بِالغیْبِ» کسی که در غیب و زمانی که هیچ کس نیست، منظم زندگی می‌کند. کسی که پنهان از چشمِ همگان، از خدا می‌ترسد، زنده است. انذار تو در این اثر می‌کند.

بنابراین اولین اثر حیات این است که انسان در غیب، در زمانی که هیچ‌یک از مردمان ناظر او نیست، همانطور پاک زندگی می‌کند که در حضور مردم زندگی می‌کند. ما ناگزیر در حضور مردم یک کم مراعات می‌کنیم. بالخصوص جلوی کسانی که تعارف داریم. اما پنهان و آشکار برای کسی که به حیات رسیده، فرقی ندارد. این اولین نشانه حیات است.

دومین نشانه این است که انذار بر این انسان اثر دارد. اگر حرفی می‌شنود، رویش اثر دارد. فرض کنید گاهی دوستانی می‌آیند، بنده یک حرف‌هایی عرض می‌کنم، آنها اشتباهشان را توجیه می‌کنند. اگر می‌خواهند کار اشتباهی کنند، توجیه می‌کنند. در حالی که کسی که به آن حیات رسید، اگر حرف را شنید، اثر می‌کند. یک آقای بزرگواری، ایران نبود، گاهی به ایران می‌آمد و خدمت حاج آقای حق‌شناس می‌رسید. ایشان می‌گفت حاج آقا یک فرمایش که می‌فرمایند، من در این دو، سه سال تا وقتی که دو مرتبه ایشان را ببینیم با این حرف زندگی می‌کنم. فراموشم نمی‌شود. چرا؟ زیرا به آن حیاتی که عرض کردم بستگی دارد.