خیلی وقتها به دیگران غبطه میخوریم ولی فکر میکنیم حسودی کردهایم. تفاوت غبطه و حسادت چیست؟
غبطه معنای مثبت حسادت است و به عنوان آرزوی نعمت و سعادت دیگران را داشتن، بدون آرزو كردن زوال نعمت و سعادت آنان، معنی شده است. در واقع، حسادت و غبطه یك احساس هستند که فقط جهتشان با هم فرق میكند. حسادت جهتاش به سمت شخص دیگر است اما غبطه جهتاش به سمت خود فرد است؛ مثلا ما وقتی به فردی زیبا حسادت میكنیم، در دل میگوییم: «ای كاش زیباییاش زایل شود» اما وقتی غبطه میخوریم، میگوییم: «من هم باید ورزش كنم و مراقب تغذیهام باشم تا تناسب اندام پیدا كنم و پوستم شاداب و ظاهرم بهتر شود.» حسادت كه در نوع شدید آن باعث بروز پرخاشگری نسبت به طرف مقابل میشود، نوعى بیمارى روانى است که باید در پی درمان آن بود اما حسادت در اغلب اوقات، حاصل نداشتن اعتماد به نفس و عزت نفس در اشخاص است.
همه ما ، به دلایل متفاوت و با مجموعه ای از احساسات مختلف، در مرحله ای از زندگی خود حس حسادت را تجربه كرده ایم. به گفته آیالا مالاك پاینز (Ayala Malach Pines) روانشناس بالینی، " حسادت، واكنشی پیچیده است كه در زمان مشاهده شرایطی كه یك رابطه با ارزش یا كیفیت خاص موجود در آن را تهدید میكند، در شخص ایجاد میشود." حسادت معمولا در یك موقعیت با حضور سه نفر و در اثر وحشت از دست دادن شخص مورد علاقه ایجاد میشود.
حسادت را نباید با حس رشك یا غبطه یكسان دانست، هرچند این غلط مصطلح وجود دارد كه به كسی حسودی كردن، میتواند به معنای آرزوی داشتن مال، موقعیت یا خصوصیات این فرد باشد، در حالی كه حسادت، در زمانی ایجاد میشود كه شخص نگران از دست دادن مال، موقعیت یا فردی است كه در حال حاضر به خودش تعلق دارد. حسادت از این جهت واكنشی پیچیده است كه طیف وسیعی از احساسات ، افكار و رفتارها را درگیر میكند.
• احساساتی چون رنج، عصبانیت، خشم، اندوه، غبطه، ترس، حزن، تحقیر.
• افكاری چون رنجیدگی، عیب جویی، مقایسه با رقیب، نگرانی از ظاهر خود و ترحم به خود.
• رفتارهایی از قبیل احساس ضعف، تب و لرز، تردید و پرسش مداوم از خود و جستجوی دلیلی برای اطمینان یافتن، رفتارهای پرخاشجویانه و خشونت.