• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن اجتماعي > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
اجتماعي (بازدید: 897)
يکشنبه 29/5/1391 - 1:41 -0 تشکر 518802
شایعه و تأثیر آن بر افكار عمومی

بر گرفته از http://manager20.blogfa.com/post-21.aspx

همه ما واژه شایعه را در مناسبت
 های مختلف شنیده ایم یا گاهی آن را بر زبان رانده ایم، اما چیزی كه از این واژه دستگیرمان شده یا گاهی تحت تاثیر آن قرار گرفته 
ایم، بیش از انتظار ما و فراتر از یك واژه حداكثر سه سیلابی بوده است.
این واژه و بار معنایی كه به دنبال آن است، چه جادویی دارد كه گاهی حتی روند زندگی جامعه
 ای را دگرگون می سازد! پس بهتر است یك بار دیگر روی آن تعمق كنیم و آن را بهتر بشناسیم.

يکشنبه 29/5/1391 - 1:41 - 0 تشکر 518804

شایعه در لغت به معنی خبری است كه شیوع پیدا كرده باشد. این واژه زمانی كاربرد پیدا می كند كه قصد و نیت به كارگیری آن نشر یك خبر و پراكندن آن به سطوح جامعه است. شایعه مانند همه واژه هایی كه بشر به كار می برد از بار معنایی خاصی برخوردار است، اما برخی واژه ها شدت كاركرد و تاثیرگذاری بیشتر و گسترده تری دارند . شایعه در زبان فارسی و واژه های مترادف آن در زبان های دیگر مانند Buzz یا Rumor در انگلیسی كاركرد معنایی خاصی دارند كه چندان هم با واژه های دیگر قابل مقایسه نیستند.


شایعه علاوه بر آنكه یك واژه است، خود حاصل رفتارها و واكنش هایی است كه شنونده از شنیدن آن از خود بروز می دهد

يکشنبه 29/5/1391 - 1:42 - 0 تشکر 518805

شایعه در تمامی جوامع بشری وجود دارد. هرجا كه زبان هست یا انسان وجود دارد، شایعه هم نقش خود را بازی خواهد كرد. در طول تاریخ گاهی جنگ  هایی كه بین دو دولت یا دو طایفه، دو ایل یا دو نفر رخ داده است، ریشه آن درشایعه رشد كرده بوده و عامل اصلی آن شایعه ای بوده كه به انحای مختلف بیان و ابراز می شد.
شایعه اگرچه به معنی پراكندن خبراست، اما عموما خبری را شامل می شود كه چندان واقعی نیست و نوعی غلو و اغراق در آن است كه چون نمی توان براحتی یا خیلی سریع ویژگی غلوآمیز بودن آن را نقض كرد، به طور چشمگیری توسعه پیدا می كند و همه جا را در برمی گیرد.

يکشنبه 29/5/1391 - 1:42 - 0 تشکر 518806

شایعه معمولا از هیچ شروع نمی شود، بلكه از یك زمینه و بنیان واقعی یا نزدیك به واقعیت نشات می گیرد تا بتواند كاركرد خود را ایفا كند، یعنی هیچ كس نمی تواند بگوید كه رودخانه طغیان كرده و به طرف بالا در حركت است، زیرا هیچ عقل سلیم و حتی شكاكی نمی پذیرد كه رودخانه ای به طرف بالا خیز بردارد و طغیان كند.
به همین علت كسانی كه خبری غیر واقعی را گسترش می
دهند باید گزینه هایی را انتخاب كنند كه با ذهن افراد هماهنگی داشته باشد، لاجرم خبری را كه به ارزش حتی پر كاهی نیست به اصطلاح مانند كوه عمده می كنند و به تشویش اذهان مردم می پردازند. پس می توان گفت شایعه چون پدیده ای اجتماعی است و اساسا هم از خاستگاهی انسانی بر می
خیزد، باید ساز و كاری را برگزیند كه بتواند براحتی و با سرعت زیاد در همه جا اشاعه پیدا كند.

يکشنبه 29/5/1391 - 1:42 - 0 تشکر 518807

شایعه در دورانی كه وسایل ارتباط جمعی وجود نداشته، یكی از منابع خبری مردم بود و چون مردم تشنه آگاهی یافتن از مسائل دیگران بودند، براحتی هم گوش به سخنان كسانی می دادند كه یك خبر را با شاخ و برگ های فراوانی عرضه  كرده و به اصطلاح ما ایرانی ها از كاه كوه می ساختند یا یك كلاغ، چهل كلاغ می كردند. شایعات عموما در زمانی موثر است كه موضوعی به صورت فراگیر یا اپیدمی ذهن مردم را به خود مشغول كرده باشد مثل زمان جنگ یا شیوع بیماری ها یا بلایای طبیعی چون زلزله و... كه هر كدام از این مولفه ها كاملا با زندگی و جان جمعی یك جامعه ارتباط دارد و به همین دلیل افراد جامعه را به یك نسبت تحت تاثیر قرار می دهد. اما شایعه فقط به جوامع كلان و جمعیت زیاد اختصاص ندارد بلكه از كوچكترین عضو یك جامعه كه فرد باشد تا قاطبه مردم یك كشور را در برمی گیرد؛ از كانون كوچكی به نام خانواده تا ادارات و دسته ها و گروه ها تا جمعیت یك كشور و به شكل كلان كل جامعه بشری از شایعه بی تاثیر نخواهند بود.

يکشنبه 29/5/1391 - 1:43 - 0 تشکر 518808

به عنوان مثال باوجود وسایل ارتباط جمعی فراگیر و جهانی، اگر برای یك روز همه این وسایل روی خبری كاركرده و به اصطلاح زوم كنند و بخواهند كه جامعه بشری را دچار التهاب و تشویش سازند، براحتی می توانند موفق شوند. گاهی این رسانه ها آنقدر بر اهمیت یا خطر واقعه ای تبلیغ می كنند كه حتی كشوری را از پای در می آورند. به عنوان مثال رسانه های خبری غرب برای آنكه صنعت توریسم چین یا اقتصاد شرق آسیا را دچار چالش و مشكلات عدیده كنند چنان، روی بیماری سارس مانور دادند كه مردم مناطق دیگر جهان نام كشور چین را مترادف با بیماری سارس می دانستند، در حالی كه امروز جهانیان بخوبی دریافته اند كه بیماری سارس اگرچه واقعیت دارد، اما از آن نوع بیماری هایی نیست كه بخواهد یك جامعه را از بین ببرد؛ این در حالی است كه خطر بیماری ایدز و بیماری هایی كه از قبل اعتیاد دامن مردم جهان را می گیرد چندین برابر بیشتر از سارس است.

يکشنبه 29/5/1391 - 1:43 - 0 تشکر 518809

علت آنكه رسانه های خبری غرب توانستند این شایعه را فراگیر كرده و در سطح جهان گسترش دهند، وجود علائم این بیماری و اینكه چند نفر بر اثر بیماری سارس جان خود را از دست دادند، بود. پس شایعه همانگونه كه گفتیم باید از یك پایه حقیقی برخوردار باشد. برخی از شایعات گذرا و كم تاثیر هستند، اما برخی سالیان سال ادامه خواهند داشت، مثال بیماری سارس در این زمینه صادق است، زیرا جهانگردانی كه به چین می روند سعی می كنند كه برخی از مسائل پیشگیری از این بیماری را رعایت كنند كه در حقیقت این ترس، ریشه در شایعه ای داشته كه بعد از گذشت چند سال هنوز ادامه دارد. بسیاری از روانشناسان معتقدند كه شایعه چون به طور مستقیم با روحیات، عواطف و امیال انسان ها سر و كار دارد، خود به خود می تواند مقبول مردم قرار گیرد، به فرض اگر شایعه ای نتواند از لحاظ عاطفی و روحی كسی را تحت تاثیر قرار دهد، محكوم به شكست است و در حقیقت نتوانسته نقش خود را بازی كند، به عنوان مثال اگر در نقطهA شایعه شود كه آب شرب مردم نقطه B كه صدها كیلومتر با نقطه A فاصله دارد، آلوده شده است، این خبر حتی اگر صحت هم داشته باشد، نمی تواند ذهن مردم نقطه A را مشوش سازد، پس شایعه باید كاملا به كسی یا جمعیتی كه آن را می شنود ارتباط مستقیم و تام داشته باشد. همانگونه كه این روزها در خبرهای رسانه ای اعم از رادیو، تلویزیون و روزنامه ها از خطر شیوع وبا سخن گفته می شود، می توان به موازات آن تشویش و نگرانی جمعی، مردم را در اكثر مناطق كشور ما مشاهده كرد، مردم چون از خطر آن آگاهی دارند و حداقل در تاریخ، بارها و بارها خوانده اند كه وبا گاهی شهری را از جمعیت تهی كرده است؛ به این دلیل این ترس تاریخی، سبب می شود كه نسبت به جوانب این موضوع حساس باشند، با آنكه این بیماری در مقایسه با صد سال پیش شناخته شده تر و راه های مبارزه با آن هم مشخص تر است، ولی نگرانی جمعی مردم نشان می دهد كه همه نسبت به آن حساسیت مشترك دارند و در عین حال هم مدام گوش به حرف این و آن می سپارند تا خبر جدید به دست بیاورند، اما چه كسانی به شایعه دامن می زنند؟ چه سودی در اشاعه یك خبر منفی و دلهره آور نصیب دیگران می شود كه راضی می شوند شهر یا كشوری را دچار التهاب و مشكلات سازند؟

يکشنبه 29/5/1391 - 1:43 - 0 تشکر 518810

شایعه همانگونه كه گفتیم بر پایه كلام استوار است و كلام جاری نمی شود مگر آنكه كسی آن را بیان كند. هر شایعه هم متضمن این معناست كه مقداری از واقعیت در حال انتقال است، حتی اگر شخص شایعه پراكن ادعا كند، چیزی كه من می گویم یك شایعه است؛ ولی شنیده ام كه ... . باز هم آن مفهوم ضمنی حضور دارد، حال بر این اساس شایعه گسترش پیدا كرده و از فردی به فرد دیگر انتقال می یابد.


كسانی كه ابتدا به ساكن شایعه را انتقال می دهند، دو هدف عمده دارند ، اول: احتمالا از پراكنش شایعه سود و منفعتی نصیب آنان می شود. دوم: با التهاب جامعه می خواهند ذهن مردم را مشوش ساخته یا احیانا محیطی برای تفریح خود بیافرینند.
كسانی كه شایعه را در بین مردم رواج می
دهند، معمولا آدم هایی هستند كه از هوش بالایی برخوردارند و محل ترویج شایعه و روحیات افكار عمومی را می شناسند.


عده دیگری كه به ترویج و اشاعه یك موضوع غیر واقعی، ولی واقعی نما مبادرت می ورزند، معمولا افرادی هستند كه از وجهه اجتماعی و شخصیتی برخوردارند و با استفاده از اعتبار خود فضای ذهنی مردم را ملتهب و مضطرب می سازند.

يکشنبه 29/5/1391 - 1:44 - 0 تشکر 518812

مردم عموما خبری را می پسندند كه برای آنها جذابیت بیشتری داشته باشد، در چنین هنگامی افكار عمومی نه تنها كمتر دست به تجزیه و تحلیل خبری می زنند، بلكه اراده خود را گاهی كاملا به دست دیگران می سپارند و همین عامل باعث می شود كه شایعه سازان روی جریان موج سوار شده و به منویات خود دست یابند. در جوامع امروز با توجه به پیشرفت تكنولوژی و وسایل ارتباط جمعی و همچنین شناخت علوم جدید كه می تواند انسان ها را برای آنالیز و تشخیص یك خبر یا صحت و سقم آن یاری كند، هنوز شایعه بازان برای رسیدن به مقاصد خود با مشكل چندانی رو به رو نیستند. عقل حكم می كند كه همیشه به یك خبر و منابع آن دقت كنیم و چندان سهل و ساده یك خبر را باور نكنیم، هر چه دیوار باورپذیری انسان ها كوتاه تر باشد، سایه شایعه بر آنجا گسترده تر خواهد شد.
شایعه فقط شمایی خیالی از یك واقعیت است، نه همه واقعیت، پس بایسته است كه به این شمای خیالی تكیه نكنیم و دل به حقایق و واقعیت
هایی ببیندیم كه واقعی اند.

يکشنبه 29/5/1391 - 1:44 - 0 تشکر 518813

وقایع و حوادث مبهمى که اخبار و اطلاعات موثق‌، دقیق و درستى در مورد آن وجود ندارد، یا اطلاعات ناقص و بعضا متناقض از آن در جامعه جریان پیدا مى‌کند، زمینه‌ شکل‌گیرى یک جریان خبرى تخریب کننده، نادرست و غیر واقعى به نام شایعه را فراهم مى‌کند. حوادث طبیعى و غیر مترقبه‌اى چون زلزله که هم به اندازه کافى وحشتناک و هراس‌آور و فراگیر و هم از نظر علمى غیرقابل پیش‌بینى است مى‌تواند زمینه‌هاى قدرت گرفتن رسانه شایعه را فراهم کند.”

يکشنبه 29/5/1391 - 1:44 - 0 تشکر 518814

“شایعه، کوششى جمعى است براى تفسیر یک موقعیت مبهم ولى جذاب. یک مطالعه موردى درباره شایعه نشان مى‌دهد وقتى که جمعیتى به چیزى به شدت دلبستگى پیدا مى‌کند، شایعه به طور کامل و متنوع تولید مى‌شود. این دیدگاه مخالف با نتایج کلى است که آلپورت و پستمن براساس تجارب آزمایشگاهى خود به آن دست یافتند. “شایعه” عموما به توضیح یا تبیین‌هاى تایید نشده‌اى اطلاق مى‌‌شود که به یک موضوع، واقعه یا مساله عمومى مرتبط است و از شخصى به شخص دیگر منتقل مى‌گردد.


براساس این تعریف شایعه مى‌تواند به عنوان یک دانش نوعی، ساده و مجزا که مشکوک است مورد بررسى قرار گیرد.شایعه گونه‌هاى متفاوتى دارد: شایعه‌هاى گذشته‌ نگر که اشاره ضمنى به حوادث گذشته دارد و شایعه‌هاى آینده‌نگر یا پیشگو که از آینده خبر مى‌دهد، شایعه‌هایى که براى مبارزه با گروه‌هاى خاص به طور سازمان یافته منتشر مى‌شوند و شایعه‌هایى که ظاهرا خود به خود در شرایط آشفتگى اجتماعى رواج مى‌یابد، شایعه‌هایى که نتیجه پرواز بى‌حد و حصر قوه تخیل است و شایعه‌هایى که شامل اخبارى با موضوعاتى منطقى و واقعى است. این تفاوت‌‌ها ما را ملزم مى‌سازد به تعریف و طبقه‌بندى شایعه‌‌ها و جایگاهشان در حوزه رفتار جمعى .”


“شایعه، خبر یا اطلاعى غیر موثق است که مبتنى بر مشهورات یاقول اجماع است یعنى اعتبار خود را از تواتر و شیوع خود مى‌گیرد یعنى از هرکس بپرسیم که علت صحت این خبر چیست، پاسخ مى‌دهد” “چون همه مى‌گویند پس صحت دارد.””

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.