تبیان، دستیار زندگی

بر گرفته از http://hawzah.net/fa/magart.html?MagazineID نوشته ی زهرا سماواتی

«آمریکاست که از اسرائیل و هواداران آن پشتیبانی می کند»

                                                                      «امام خمینی(ره)»

در نوشتاری که در پیش رو دارید ضمن اشاره به برخی نظریات ارتباطی در رابطه با سلطه رسانه ای به طور مختصر به حضور یهودیان در رسانه های ارتباط جمعی آمریکا پرداخته شده است. این متن چکیده ای است از کتاب «سلطه رسانه ای صهیونیسم در آمریکا» است که به کوشش زهرا سماواتی (فارغ التحصیل رشته ارتباطات در مقطع کارشناسی ارشد) تهیه شده و توسط انتشارات عروج در دست چاپ می باشد که بزودی در اختیار علاقه مندان قرار خواهد گرفت.

عصری را که در آن زندگی می کنیم عصر ارتباطات نامیده اند، عصری که وجه مشخصه آن تأثیرگذاری عمیق وسایل ارتباط جمعی بر زندگی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی انسانها است، عصری که برای محک زدن کیفیت افکار عمومی هر جامعه ای به قدرت وسایل ارتباط جمعی اش می نگرند. تأثیر رسانه ها در برداشت ها، باورها و قضاوت های امروز بشر بر هیچ کس پوشیده نیست. رشد قارچ گونه رسانه های ارتباط جمعی آمریکا و ایجاد جاذبه های متنوع و متعدد در جذب مخاطب در جای جای این کره خاکی برای همگان واضح و مبرهن است.

دکتر کاظم معتمد نژاد (استاد علوم ارتباطات) می گویند: دولت آمریکا با استفاده از طرفداران خود در سازمان ملل پیش نویس ماده 19 اعلامیه جهانی حقوق بشر را درباره آزادی اطلاعات به تصویب رساند.

در این ماده عنوان شده است که هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد و حق مزبور شامل آن است که از داشتن عقاید خود بیم و اضطرابی نداشته باشد و در کسب اطلاعات و اخبار و در گرفتن و انتشار آن به تمام وسایل ممکن، بدون ملاحظات مرزی، آزاد باشد. وی می افزاید: تصویب این ماده باعث پیشرفت نظریه آمریکایی جهان آزاد اطلاعات است که مانند تصویب متن اعلامیه جهانی حقوق بشر، برای پیشبرد بسیاری از مقاصد سلطه گرایانه آمریکا حول موضوع سرمایه داری مورد استفاده قرار گرفت.

ایشان می افزاید: نظریه جریان آزاد اطلاعات و الگوی توسعه بخشی ارتباطات دو محور اصلی سلطه گری فرهنگی و ارتباطی آمریکا در سطوح گسترده جهانی و در سطح داخلی کشورهای جهان سوم به شمار می روند

پروفسور هربرت شیلر پژوهشگر آمریکایی نیز در مقاله ای تحت عنوان «فرهنگ آمریکائی در خدمت سوداگران» به نقش بنیادی تکنولوژی ارتباطی در تهاجم فرهنگی آمریکا علیه دیگر سرزمین ها انگشت گذاشته و بر این باور است که هرجا این تکنولوژیهای پیشرفته و حساس از قبیل کامپیوترها، ارتباطات ماهواره ای و تلویزیون های کابلی پا به میدان گذارده اند، شرکتهای فراملیتی نیز به طور سیستماتیک رواج نوعی فرهنگ آمریکایی را در دستور کار خود قرار می دهند، فرهنگی که با تقلید اجتماعی، مدل مصرفی متکی به تبلیغات و بازاریابی، ترغیب به کارگیری خطوط تلفن، فاکس، شبکه های کامپیوتری و هر آن چه که «ماشین فرهنگی» نام گرفته است، یکی پس از دیگری حوزه های رسانه ای فرهنگی را در خدمت اقتصاد سوداگری درمی آورد. شیلر معتقد است که علت این امر را بایستی در ناب بودن شکل سرمایه داری در ایالات متحده جستجو نمود. زیرا که تبلیغات به عنوان یک سیستم عمل می کند، کالا و خدمات را به مصرف کنندگان می قبولاند و هر لحظه تکرار می کند که دموکراسی به معنای مصرف است. ماهواره، کابل، مطبوعات، رادیو، تلویزیون بایستی به ابزار بازاریابی تبدیل شوند.

این بررسی ها حکایت می کند از اینکه نوعی سلطه یا هژمونی در رسانه های آمریکا وجود دارد که از این منظر مفهوم هژمونی قابل تأمل می باشد.

هژمونی یا سلطه تا حد زیادی مرهون مطالعات اندیش مند سیاسی ایتالیا آنتونیوگرامشی است. وی با مطالعات خود با تأکید بر نقش خاص دولت در برتری جوئی فرهنگی، نقش خاص نهادهای اجتماعی نظیر رسانه های همگانی، خانواده، مدرسه و کلیسا را در حفظ، انتقال و بازآفرینی فرهنگ متذکر می شود و چنین نتیجه می گیرد که بدون کنترل و مهار این نهادها، امکان برقراری یا ادامه سلطه بر طبقات مردم میسر نمی گردد، به این ترتیب رسانه های همگانی از نظر گرامشی جزئی از ابزار سلطه یا هژمونی سرمایه داری به شمار می روند.

پروفسور هربرت شیلر نیز در چهارمین کتاب خود با نام ارتباطات و سلطه فرهنگی که یکی از مهمترین کتابهای او شناخته می شود، ریشه های استیلای فرهنگی و ارتباطی جهانی آمریکا و همچنین شرایط کنونی این سلطه جهانی و شیوه های گوناگون آن را مطالعه کرده است. شیلر در فصل اول این کتاب پس از طرح نظریه سلطه فرهنگی، راجع به مفهوم امپریالیسم فرهنگی و نقش وسایل ارتباطی در این زمینه چنین نوشته است: «واژه امپریالیسم فرهنگی نشان دهنده نوعی نفوذ اجتماعی است که از طریق آن، کشوری اساس تصورات، ارزشها، معلومات و هنجارهای رفتاری و همچنین روش زندگی خود را به کشورهای دیگر تحمیل می کند.»

در اوایل دهه 1980 رسانه های مهم دنیا در دست 23 شرکت بود. این تعداد در سال 1990 به 10 شرکت تقلیل یافت. به این ترتیب شرکتهای قدرتمندی به وجود آمدند که نه تنها ارتباط دموکراتیک را دور از دسترس ساختند بلکه آینده آن را در هاله ای از ابهام فرو بردند. شرکتهای مذکور درصدد برآمدند عرصه فعالیتهای رسانه ای را تحت کنترل گرفته و جز چند بازیگر محدود، به دیگران اجازه فعالیت در این عرصه ها را ندهند. این سیاست حاصلی نیز انحصارگرائی مطلق در برنداشت و باعث شد تنوع دیدگاه ها در عرصه رسانه ها از بین برود و مخاطبان وسائل ارتباط جمعی صرفاً از زاویه دید همین شرکتها به دنیا نگاه کنند.

در این میان سهم شرکتهای آمریکایی در عرصه سلطه ارتباطی ـ فرهنگی بیش از سایر کشورهاست. به طور مثال بزرگترین کمپانی های سینمایی جهان که بیشترین درآمد خالص را به لحاظ تولید فیلم به خود اختصاص داده اند همه آمریکایی هستند. همچنین با نگاهی به وضعیت رسانه های مکتوب دنیا متوجه خواهیم شد که تفوق بین المللی در عرصه رسانه های مکتوب دنیا نیز چون رسانه های تصویری در دست کمپانی های آمریکایی است.

از طرفی تعداد زیادی از کمپانی های مذکور یا در مالکیت خانواده های یهودی اند و یا توسط آنان اداره می شوند، به طور مثال از میان نشریات مهم و عمده آمریکایی، نشریاتی چون تایم، نیوزویک، وال استریت ژورنال و واشنگتن پست در مالکیت یهودیان است و در تمامی کشورها و در منطقه خاورمیانه و علی الخصوص کشورهای عربی و اسلامی در تیراژ بالا توزیع می شود.

در قرن اخیر، عامل ایجاد سلطه بر منابع و کانون های قدرت در غرب برای به دست آوردن حمایت از یهودیان در مرحله اول و حمایت از اسرائیل در مرحله دوم بوده است که با ایجاد دولت اسرائیل، یهودیان بسیار به این نکته پافشاری می کردند که باید به هر نحو ممکن از دولت یهودی اسرائیل حمایت لازم به عمل آید و لذا برای تحقق این امر، حمایت دولتهای بزرگ غربی لازم می آمد و یکی از عوامل نفوذ در این گونه کشورها ایجاد زمینه های سلطه و سیطره بر مراکز اطلاع رسانی بود که در ایالات متحده به خوبی فراهم شده است. وسایل ارتباط جمعی و اطلاع رسانی در آمریکا همچون (روزنامه و مجله، سینما، رادیو و تلویزیون و ...) از عناصر کلیدی در جهت پیشبرد اهداف احزاب و جمعیتهای مختلف به شمار می روند، لهذا یهودیان نیز از این وسایل بی بهره نبوده اند و سعی نموده اند که با حضور خود در این عرصه، به آرمانها و اهداف خویش دست یابند.

در اینجا لازم است به یکی از فرازهای پروتکل صهیونیسم جهانی که در اولین جلسه کنگره صهیونیسم در شهر بال سوئیس در سال 1897 به ریاست تئودور هرتزل تشکیل گردید، اشاره نمایم.

در پروتکل دوازدهم آمده است: «ما جریان مطبوعات و روزنامه نگاری را بدین صورت در خدمت خویش درمی آوریم، آرام آرام به سمت خود منعطف می ساریم، سپس به طرف صهیونیستی کردن آن حرکت می کنیم، ما نباید بگذاریم که دشمنان افسار و عنان مطبوعات را به دست گرفته و به روزنامه ها و رسانه های خبری که بیانگر آراء و نظریات آنان باشد، دست یابند، هیچ خبری نباید بدون کنترل و نظارت ما در میان مردم منتشر شود.

در ایالات متحده آمریکا کنترل رسانه های شکل دهنده افکار عمومی حالتی یکپارچه دارند، تمامی این رسانه ها اعم از تلویزیون، رادیو، مجلات، کتابها، فیلمهای سینمایی و سایت های اینترنتی با یک صدا صحبت می کنند و هر یک دیگری را تقویت می کند. علیرغم وجود تنوع ظاهری، هیچ تفاوت واقعی میان آنها وجود ندارد و هیچ گونه منابع حقیقی متفاوتی در دسترس توده های مردمی که به آنها امکان ارائه تفکر دیگری را بدهد، وجود ندارد. آنها با یک دیدگاه نسبت به جهان مواجه هستند، جهانی که در آن یکپارچه تلاش می شود تا چنین وانمود کند که یهودیان شالوده انسانیت هستند، این که اسرائیل را باید به عنوان یک حقیقت ایجاد شده پذیرفت، مخالفت با یهودیت یعنی ضد یهودیت، عراقی ها در جنگ خلیج افراد بدی بوده اند، در سیستم بانکداری سرمایه داری یهودی بین المللی هیچ ایرادی وجود ندارد. اسلام همواره به عنوان یک تهدید محسوب می شود، این که کشورهایی چون ایران، سودان و لیبی به عنوان حامیان تروریست به شمار می آیند، قتل عامهای انجام شده توسط اسرائیل نوعی دفاع قانونی به شمار می آید، این که رهبر سیاهپوست آمریکا به نام لوئیس فراخان یک متعصب نژادپرست است و غیره... اینها تماماً نگرشی از جهان است که توسط اربابان رسانه ها در آمریکا ارائه می شود تا از منافع و اهداف خویش حمایت کنند و اصراری که بر چنین مواقعی دارند واقعاً نامحدود و بی حساب است. مردم آمریکا افکار خود را با چنین ایده هائی تطبیق می دهند. براساس آن رأی می دهند و زندگی خود را به نوعی شکل می دهند تا با آن مطابقت پیدا کند.

در سال 1997 طبق گزارش شورای روابط آمریکایی اسلامی در واشنگتن حدود 280 مورد خشونت ضد مسلمان اعم از تبعیض، بروز تعصبات و کلیشه سازی منفی و ... در این کشور به ثبت رسیده است که این رقم 18 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. میزان فشار و ترس و تحقیری که به اعراب وارد می شود قابل محاسبه نیست، اما بی شک بسیاری از آنها در زندگی شخصی، اجتماعی و کاری خود خصوصاً اگر از مهاجرین رده اول باشند مشکلات زیادی را تجربه کرده اند. برخی از آنها سعی نمودند تا چنین وضعیتی را در سکوت تحمل کنند. برخی با بازگشت به کشور خویش واکنش نشان داده اند و بعضی دیگر اصالت خود را مخفی کرده اند. تعداد زیادی از آنها «غرب زده» و یا آمریکایی زده شده و اسامی خود را تغییر داده اند تا خود را به جای اروپاییان ناحیه جنوبی و شرقی قرار دهند.

 سنگرهای رسانه ای ایالات متحده به تسخیر صهیونیستها درآمده است، و در راستای مقاصد آنان در تکاپو هستند. آنها رسانه را نه به منزله ایجاد یک پل ارتباطی بین ساکنین زمین بلکه به عنوان یک ابزار خلق ایده ها و تفکرها و تأثیر در خاستگاه فکری مخاطبین تحت سیطره خویش قلمداد نموده و در انواع و اشکال مختلف رسانه های ارتباط جمعی قدرت همه جانبه خود را تقویت نمودند. سینما، نشریات، مجلات، رادیو و تلویزیون، بنگاه های تولید خبر، فرستنده های قوی، سردبیران، ادیتورها، مجریان، خبرنگاران همه و همه ابزارهای مناسبی جهت رسیدن به هدف نهایی آنان یعنی ایجاد یک سلطه رضامند در دیگران را فراهم می سازد. نیاز مالی و قدرت اقتصادی به عنوان یک زمینه برای نیل به این مقصود فراهم گشت چراکه آنان به خوبی دریافته بودند که هر کس ثروت بیشتری دارد در رسیدن به اهرم های رسانه ای موفق تر است، اما کار به اینجا ختم نمی شود. رسانه مورد نظر آنان باید با اطلاع رسانی، انگاره سازی و حجم وسیع داده ها ضمن بیرون راندن رقبا از میدان، مردمان را وادار نماید تا به گونه ای مورد نظر آنان فکر کنند و تصمیم بگیرند. صهیونیستها به ظرافتها و ویژگی های رسانه های دیداری و شنیداری به طور اخص و رسانه های نوشتاری به طور اعم پی بردند. هیچ لزومی نداشت که اسمی از صهیونیسم در این بین آورده شود بلکه آنان با جزئیات دقیق ابتدا ریشه های تاریخی، سنتی، قومی و نژادی و اعتقادی مردمان آمریکا را که به عنوان یکی از قدرتهای بزرگ و تصمیم گیرنده در عرصه بین المللی می باشند، مدنظر قرار دادند. آنان با تولید محصولات صوتی و تصویری، افکار توده های مردم را از واقعیات موجود منحرف کرده و با بزرگ نمایی و همانندسازی در موارد فرهنگی، موضوعات دیگران را تحریف نمودند و با سیل عظیم اخبار و اطلاعات، قدرت آزاداندیشی و قضاوت عادلانه را از آنان سلب نمودند. این یک واقعیت است که هر انسانی براساس مفاهیم و معلومات، مشاهدات و توصیف هایی که دیده و می شنود همواره رأی می دهد، تصمیم می گیرد و قضاوت می کند. صهیونیسم در هر سه این موارد جای خود را با قوت و قدرت رسانه ها باز کرد.

هم اکنون شاهد گسترش کمی و کیفی رسانه ها در بزرگترین پایگاه رسانه ای جهان یعنی ایالات متحده و دیگر نقاط جهان هستیم. اما اینکه رسانه ها در تمام مدت شبانه روز چه می گویند چه تبلیغ می کنند و برای اذهان مردم چه خوراک و محصولی را ارائه می دهند، جای بررسی و کنکاش دارد.

رسانه ها با شعاع تأثیر و جهت دهی برتر بر سایر عوامل غلبه یافته و حتی کودکان و نونهالان و آموزه هایشان از این ابزار ساخته دست بشر تغذیه می شود. آیا می توان این واقعیت را انکار کرد که آحاد مردم به ویژه جوانان به واسطه جاذبه های ایجاد شده در رسانه های آمریکائی که محصول برخورداری از علوم روانشناسی و جامعه شناسی و مخاطب شناسی می باشد، تحت تأثیر واقع می شوند؟ امروزه مخاطبین ماهواره و اینترنت از جای جای جهان شاهد تصاویر و تیترهای تأثیرگذار بر صفحه مانیتور خود می باشند و یا نشریاتی که با سر تیترهای وسیع خود پیامی را بر مخاطب القاء می نمایند. اینها جملگی مبانی اندیشه و قضاوت انسان ها را به خود معطوف ساخته است و خوراک های روزمره در جهت دهی اذهان و افکار انسان ها را فراهم می آورد.

با بررسی نظریات و ایده های بزرگان صهیونیست در می یابیم که آنان خود معترفند برای این که بتوان بر مردم و دیگر اقوام و قبائل و ادیان غلبه یابیم ناگزیر هستیم هر آن چه که آنان به عنوان ارزشها و اعتقادات و واقعیات به آن پایبندند مورد هجمه قرار داده و مبانی فکری مخالف خود را تضعیف نماییم.