تبیان، دستیار زندگی

32سال از روز واقعه در مسجد ابوذر گذشت

گروه تاریخ- رضا اکبری: ترور آیت الله خامنه ای در ششم تیرماه 1360 در مسجد ابوذر تهران صورت گرفت اما این اولین مرتبه ای نبود که دشمنان قصد ترور ایشان را داشتند. محافظ ایشان چند نمونه از شیطنت های قبلی دشمن را این گونه روایت می کند: « به نظر من اینها قبل از آن تاریخ به ترور به عنوان یك راه حل فكر كرده بودند و از همین بابت هم بسیاری از عوامل و وابستگان به خود را به دستگاههای مهم نظام نفوذ داده بودند. در مورد آقا هم اینها قبل از اینكه به صورت رسمی از سوی نظام طرد شوند، به شكل مخفی و مرموز، به فكر ترورایشان بودند. مثلاً به دفعات پیش می آمد كه در مسیر تردد ایشان به سوی نمازجمعه بمب می گذاشتند اما هر بار با لطف الهی و به شكلی غیرمنتظره توطئه آنها بی اثر می شد.

خاطرم هست یك روز جمعه كه ایشان را برای نماز به دانشگاه آوردیم پس از اینكه ایشان در جایگاه مستقر شدند و خطبه ها را شروع كردند یكی از فرماندهان وقت سپاه- آقای جبروتی- سراسیمه خودش را به من رساند و گفت: در راه كه می آمدید به مشكلی برنخوردید؟ مسأله ای پیش نیامد؟ گفتم: نه گفت: در مسیرتان بمب گذاری شده بود، شما از كدام مسیر آمدید؟ من گفتم: از فلان مسیر. ایشان نفس راحتی كشید و گفت: پس مسیر عوض كرده اید و از مسیر همیشگی نیامده اید. به جبهه هم كه می رفتیم بعضاً می دیدیم كه به شكل سؤال برانگیزی محل حضور و تردد ایشان لو می رود، می فهمیدیم كه كارستون پنجم دشمن است.

می دانید كه آقا نماینده امام در شورای عالی دفاع بودند و با اجازه ایشان تقریباً از یكشنبه هر هفته تا پایان هفته در خطوط مختلف جبهه حضور داشتند و بر روند امور جنگ نظارت می كردند. ما جمعه ها ایشان را به تهران می آوردیم و ایشان سریع لباس عوض می كردند و نمازجمعه را می خواندند. به یاد دارم كه در یكی از بازدیدهای ایشان از گردانهای سپاه در سوسنگرد، جلسه 3 ساعته ای با رزمندگان این گردان داشتند كه به نمازظهر ختم شد و ایشان در همان محدوده به نماز ایستادند. در همان لحظات ناگهان ما دیدیم دشمن محدوده حضور ایشان را زیر آتش گرفت. معلوم شد كه حضور ایشان در منطقه توسط ستون پنجم لو رفته است. از یك طرف ما می دیدیم كه خط آتش هر لحظه دارد به ایشان نزدیك می شود و از طرف دیگر هم به لحاظ رفتارشناسی كه از آقاسراغ داشتیم می دانستیم كه به هیچ وجه نمی شود به ایشان گفت كه شما نماز اول وقت را عقب بیندازید.

به هر حال با اضطراب زیاد صبر كردیم تا ایشان سلام نماز را بدهند و ایشان را سریع سوار ماشین كنیم و از منطقه دور شویم. البته ما هر قدر به ماههای اول سال 60 نزدیك می شدیم سطح تهدیدها علی الخصوص تهدیدهای تلفنی بیشتر می شد اما آقا اعتبار چندانی برای این تهدیدها قائل نبودند. به خاطرم دارم كه در همان ایام، یك روز كه ما ایشان را به مجلس برده بودیم، وقت ظهر و ناهار من زودتر از غذاخوری بیرون آمدم به یكباره دیدم كه ایشان در پاركینگ مجلس ایستاده اند عرض كردم؛ آقا امروز زودتر از ساعت مقرر بیرون آمدید. فرمودند: می خواهم بروم منزل. گفتم: پس بایستید تا من بچه ها را خبر كنم. فرمودند: نه. من دیدم اگر بخواهم بروم سایرین را خبر كنم، ایشان خودشان به تنهایی خواهند رفت. بنابراین آن روز به تنهایی آقا را سوار ماشین كردم و به منزل بردم، این در اوج ترورها بود. خاطره دیگری كه از آن ایام دارم این است كه ایشان چند روز قبل از ترورخودشان قرار بود كه در مجلس شب هفت شهید چمران در مدرسه عالی شهید مطهری سخنرانی كنند. ایشان از جبهه برگشتند... بنای ایشان هم این نبود كه در رفتن به جایی صبر كنند تاهمه اعضای تیم حفاظت جمع شوند تا ایشان با آنها بروند.

آن روز مرحوم نظران زودتر از موعد جمع شدن بچه ها با یك وانت آمد و آقا جلوی همان وانت نشستند و ما هم به همراه همان عده ای كه آمده بودند پشت وانت سوار شدیم و به طرف مدرسه شهید مطهری به راه افتادیم. آن روز مسجد به شدت شلوغ بود آقا سخنرانی كردند و پس از سخنرانی جمعیت در مسجد دور ایشان را گرفتند. البته اكثریت افرادی كه دور ایشان جمع می شدند از علاقمندان و مشتاقان بودند اما به هر حال عناصر مغرض و با سوء نیت هم در میان آنها بودند. من آن روز همانطور كه با دقت و تلاش مراقب ایشان بودم دیدم یك نفر برای نزدیك شدن به آقا با مشت به من می زند. من توجهی نكردم و سرانجام آقا را از میان جمعیت بیرون آوردیم و به منزل بردیم. در منزل من به ناگاه متوجه شدم كه شلوارم از پایین پا با تیغ پاره شده و پای چپم دچار خونریزی شده است. آقا آمدند و نگاه كردند، فرمودند: چه شده؟به شوخی گفتم: آقا یكی از كسانی كه اطراف شما جمع شده بودند به ما ابراز لطف كرده است!»

اولین نفر

وضعیت جبهه ها در زمان ریاست جمهوری بنی صدر به دلایل گوناگون بسیار بحرانی تر از اوضاع سیاسی کشور بود. از طرفی فرماندهی کل قوا به کسی سپرده شده بود که در مدیریت جنگ نیز تنها شیوه اش خودمحوری و کشاندن اختلافات سیاسی به جبهه ها و بخصوص بین ارتش وسپاه بود. اما با عزل بنی صدر از فرماندهی کل قوا و سپس ریاست جمهوری، امید تازه ای جهت بهبود شرایط جنگ در دل رزمندگان و فرماندهان در حال شکل گرفتن بود. از جمله این فرماندهان، آیت الله خامنه ای و دکتر مصطفی چمران بودند که نمایندگی امام در شورای عالی دفاع را بر عهده داشتند. ولی در نهایت تأسف در روز تصویب عدم کفایت سیاسی بنی صدر، در جبهه دهلاویه به شهادت رسید. منافقین نیزعلاوه بر ایجاد بحران در جبهه سیاسی، به عنوان ستون پنجم با رژیم بعثی دست همکاری داده بودند. لذا آیت الله خامنه ای که به عنوان یکی از بازوان قدرتمند امام در جبهه سیاسی و نظامی محسوب میشد، از دید منافقین یکی از افرادی بود که «شایسته به اصطلاح سخت ترین کیفر و مجازات انقلابی» بود.

تقریباً از ماه های اول پیروزی انقلاب، یکی از برنامه های مستمر آیت الله خامنه ای حضور در جمع مردم و بخصوص جوانان برای پاسخگویی به شبهات بود. مخصوصاً از وقتی که امام به دانشجویان پیشنهاد کردند تا از ایشان به جای شهید مطهری استفاده کنند. اکثر این جلسات شنبه هر هفته ما بین نماز ظهر و عصر و در مسجد حاج ابوالفتح برگزار می شد. اما از آنجا که جبهه متحد ضد انقلاب با شایعه پراکنی فضای جامعه را غبار آلود ساخته بود، پیشنهاد داده شد تا این جلسات به صورت سیار و در مساجد مختلف برقرار شود. روزنامه جمهوری اسلامی هم که برنامه نیروهای خط امامی را تبلیغ میکرد، در صفحه اول خود اینچنین نوشت: « پاسخ به سؤالات توسط استاد سید علی خامنه ای شنبه 6 تیر ماه پس از اقامه نماز ظهر در مسجد ابوذر...»

البته این اولین تبلیغ برای این جلسه نبود چرا که قرار بود دو هفته قبل، این جلسه برگزار شود اما هفته اول هماهنگی لازم صورت نگرفته بود و هفته دوم هم مصادف شده بود با روز طرح عدم کفایت سیاسی بنی صدر در مجلس. که البته شاید دوهفته تبلیغ و عدم برگزاری جلسه، فرصت مناسبی را برای منافقین فراهم می آورد تا برنامه ریزی دقیقتری انجام دهند. صبح شنبه آیت الله خامنه ای به جماران می رود تا طبق معمول اول یا آخر هر هفته، گزارشی را از وضعیت جبهه ها خدمت امام ارائه کند. و پس از دیدار امام جهت شرکت در جلسه راهی مسجد ابوذر می شود. در طول مسیر خلبان شهید سرلشکر عباس بابائی مشغول ارائه گزارش به ایشان بود. هر چند که سیستم محافظت از شخصیتها همچون امروز نبود اما محافظان همه تلاششان را انجام می دادند. این بار نیز در حیاط مسجد، محلی را مخصوص ضبط صوتها آماده نموده بودند تا افرادی که قصد ضبط سخنرانی را دارند، ضبط صوت را به داخل نیاورند.

پس از اقامه نماز ظهر، آیت الله خامنه ای به پشت تریبون می رود تا به پرسش های نوشته شده پاسخ دهد. مقدمه ای کوتاه در باب پرسش و پاسخ و شایعات، آغاز این سخنرانی ناتمام بود. هنگام ذکر این مقدمه بعضی چشم ها ضبط صوتی را دیدند که دست به دست شد و توسط نفر آخر روی تریبون قرار گرفت، اما روبروی سمت چپ سخنران و در مقابل قلب وی. این جملات از بلندگو در حال پخش بود: «شایعه را ضدانقلاب درست می کند، افراد ساده لوح و بیتوجه آن را این جا آن جا منتقل می کنند. مثل بلاتشبیه مگس که میکروب را از جایی به جای دیگری منتقل می کند. گناه آن مگس از گناه آن میکروب مختصری کمتر است؛ خیلی کمتر نیست.» گویا ذهن محافظان توانایی ایجاد این سؤال ساده را از دست داده بود که «چرا این ضبط به داخل آمده؟» چند ثانیه بعد کلید ضبط صوت در برابر چشمان محافظی که نزدیک تریبون بود به حالت تمام شدن نوار، بالا زد. او نیز ضبط را بر می دارد و پس از براندازی کوتاه دوباره آن را روی تریبون می گذارد، اما این بار در مقابل سمت راست سخنران.

ناگهان بلندگو سوت میکشد. آیت الله خامنه ای اندکی عقب رفته، می گوید: «آقا این اگر آمپلی فایر است، خاموشش کنید. یک بلندگوی رو راست بگذارید صدا ندهد.» و مشغول پاسخ به اولین سؤال می شود که موضوع آن علت منع قاضی و مجتهد شدن زنها بود. حین پاسخ به این سؤال بمبی که در ضبط صوت جاسازی شده بود، منفجر می گردد و چون بمب از نوع فشنگی بود و نه انفجاری، حتی تریبون هم آسیبی نمی بیند، اما هدف اصلی نقش بر زمین می شود. یکی از محافظان ادامه واقعه را اینگونه توصیف می کند: « یك لحظه كه به عقب برگشتم دیدم ایشان بین محراب مسجد و تریبون بر روی بازوی چپ افتاده اند. دیگر معطل نكردم. چون اول حادثه خونریزی خیلی شدید نبود و از طرفی وزن ایشان هم كم بود به تنهایی ایشان را در بغل گرفتم و با سرعت از داخل شبستان به سمت بیرون مسجد حركت كردم.

آن لحظات بود كه من به یكباره دیدم كه یك حفره از جراحت، زیرگلوی ایشان بوجود آمده كه هر لحظه دارد خونریزی آن شدید می شود. زیر بغل ایشان هم به وسیله تركش های انفجار سوراخ سوراخ شده بود. علاوه بر اینها برخی از شریانها وعروق قطع شده بود و استخوان های قفسه سینه، ترقوه و بازو شكسته شده بود. لحظه تلخی كه یادآوری آن همواره مرا منقلب می كند این بود كه همانطور كه داشتم به طرف ماشین می رفتم یك لحظه دیدم كه آقا به هوش آمد و پس از چند لحظه بدن ایشان سست شد و سرشان به روی شانه من افتاد. یك لحظه به ذهنم آمد كه ایشان شهید شد.» توصیف آن لحظات توسط مقام معظم رهبری، شنیدنی است: «آن وقتی که بمب منفجر شد در آن مسجدی که من بودم، از وقتی که بار اول افتادم زمین -نفهمیدم البته چه جوری شد که افتادم- تا وقتی که به کلی بیهوش شدم و بعد از چند روز به هوش آمدم، سه مرتبه دیگر به هوش آمدم. در این فاصله سه بار لحظاتی به هوش آمدم و هر دفعه یک احساسی داشتم که آن حالات را من هیچ وقت یادم نمیرود.

یکی اش که حالا این جا عرض می کنم، این است؛ در یکی از این حالات احساس کردم که من دارم میروم، یعنی دارم میمیرم. احساس کردم که مرگ در مقابل من است. کاملاً خودم را در مرز عالم برزخ مشاهده کردم. به طور خلاصه اگر بخواهم در یک کلمه بگویم، احساس کردم که در آن حال، انسان هیچ دستاویزی به جز خدا ندارد؛ هیچ دستاویزی. یعنی هرچه هم عمل آدم پشت سر خودش داشته باشد، باز هم اگر تفضل الهی و رحمت خدا را نتواند جلب کند، آدم خاطرجمع نیست به آن عمل. آدم شک می کند که این عمل را با اخلاص بهجا آوردهام؟ آیا نیّتم صددرصد خدایی بود؟ آیا در آن شرک نبود؟ آیا ریا در آن نبود؟ ملاحظه این و آن نبود؟ میدانید، اینجوری است ها. چون واقعاً ماها مرکز عیوبیم دیگر، همه شائبه ها در ما هست متأسفانه. آنجا انسان احساس می کند که مثل پر کاهی بین زمین و آسمان است. این احساس را انسان دارد و منقطع می شود.

از همه چیز منقطع می شود. من این حالت انقطاع را در آن وقت احساس کردم و تضرع کردم پیش خدای متعال؛ پروردگارا میبینی که من چقدر دستم خالی است و چقدر محتاجم. اگر تفضلی کنی، کردی وإلاّ ما رفتیم. منظورم مردن نبود ها؛ رفتن از وادی سعادت بود. بعد دیگر بیهوش شدم و نفهمیدم چیزی را.» محافظان با سرعت بسیار زیاد و رانندگی ماهرانه ای ایشان را به اولین درمانگاه ممکن می رسانند. اما از آنجا که پزشکان کار را تمام شده می پنداشتند، ایشان را نپذیرفته و به بیمارستان بهارلو راهنمایی می کنند. پرستاری با احساس مسئولیت، با آوردن یک کپسول هوا محافظان را همراهی می کند. در طول مسیر موقعیت توسط بی سیم گزارش شده و از مسئولین پزشکی کشور خواسته می شود تا هر چه سریعتر خود را به بیمارستان بهارلو برسانند. دکترمحجوبی رئیس وقت بیمارستان بهارلو که تازه عمل قبلی اش تمام شده بود وهنوز از اتاق عمل بیرون نیامده بود، وضعیت جسمانی آیتالله خامنه ای را در آن لحظات اینگونه توصیف می کند: « حال مریض فوق العاده بد بود. به طوری که نه نبض داشت. نه فشار خون داشت. نه تنفس داشت. و مردمک چشم هم در حال باز شدن بود و این یعنی حال مریض فوق العاده وخیم است. ...بلافاصله از چهار دست وپا خون و سرم به آقا وصل کردیم. و بعد از ده دقیقه آهسته آهسته حال مریض بهتر شد. اول آنقدر حال مریض بد بود که دکتر بیهوشی ما می ترسید و میگفت به آنها بگو فوت کرده»

جالب آن جاست که دکتر محجوبی تا روز قبل مأموریت بود و به خاطر اتفاقی مأموریت را رها کرده وبه تهران می آید. دکتر فاضل هم که از افراد مؤثر در بهبود وضعیت جسمانی آقا بود، دکتر آن بیمارستان نبود و آن روز جهت مشاوره در مورد مسئله ای دیگر به آن جا آمده بود. شهید دکتر فیاض بخش، شهید دکترمعیری از شهدای فاجعه تروریستی هفتم تیر، دکتر منافی و دکترزرگر نیز خود را به بیمارستان بهارلو رساندند. شهید محمد منتظری و شهید محلاتی نیز از اولین افرادی بودند که به بیمارستان آمدند.

دکتر میلانی می گوید: « جراحت خیلی سنگین بود، سمت راست بدن پر از ترکش و قطعات ضبط صوت بود، حتی یکی از ترکشها زیر گلوی آقا جا خوش کرده بود. قسمتی از سینه ایشان کاملاً سوخته بود! یکی دو تا از دنده ها هم شکسته بود. دست راست هم کاملاً از کار افتاده بود و از شدت ضربه ورم کرده بود. استخوانهای کتف و سینه کاملاً دیده میشد. 37 واحد خونی و فراوردههای خونی به آقا زده بودند که خود این تعداد، واکنشهای انعقادی را مختل میکرد... دو سه بار نبض آقا افتاد و چند بار مجبور شدیم پانسمان را باز کنیم و دوباره رگها را مسدود کنیم... خیلی عجیب بود، انگار هیچ چیز به اراده ما نبود» و دکتر زرگر ادامه می دهد: « رگ پیوندی می خواستیم، پای راست را شکافتیم. رگ دست راست و شبکه عصبیاش کاملاً متلاشی شده بود.

فقط توانستیم کمی جلوی خونریزی را بگیریم و کمی هم پانسمان کنیم. تصمیم بر این شد که آقا را ببریم بیمارستان قلب.» ازدحام جمعیت در اطراف بیمارستان به حدی بود که انتقال ایشان آن هم با برانکارد از میان این جمعیت غیرممکن می نمود. لذا تصمیم بر آن می شود تا فردی را به جای آیت الله خامنه ای با برانکارد از بین جمعیت رد کنند تا پس از متفرق شدن مردم هلی کوپتر دومی آمده و ایشان را به بیمارستان قلب منتقل کنند. در هلی کوپتر دو بار مونیتور وضعیت نبض، خط ممتد نشان می دهد. پس از رسیدن به بیمارستان و خونریزی مجدد و انجام یک عمل جراحی سه ساعته، آیت الله خامنه ای به بخش آی.سی.یو منتقل می شود.

شب برای چند لحظه به هوش آمده و کاغذ طلب می کند و با دست چپ و به سختی این چند کلمه را کنار هم می چیند: «همراهان من چطورند؟» جمعیت کثیری که جهت اهدای قلبشان به آن جا آمده بودند تا نیمه های شب در پشت در بیمارستان انتظار میکشیدند. منافقین نیز توسط نیروهای نفوذی در بیمارستان همچنان به شیطنت خود ادامه می دادند. محسن جوادیان در این زمینه می گوید: «واقعاً این پدیده تعجب آور بود. در بیمارستانی كه با بستری شدن آقا به محل تردد مسئولان درجه اول نظام تبدیل شده بود، آنها هر از چند گاه برق را قطع می كردند. با توجه به اینكه ایشان در آی .سی. یو بیمارستان بستری بودند و تمام دستگاه های تنفس مصنوعی و ساكشن ها با برق كار می كرد، قطع مكرر برق واقعاً مشكل ایجاد می كرد. تماسهای تهدیدآمیز تلفنی آنها هم با بیمارستان كه الی ماشاءالله بود. گاهی اوقات زنگ می زدند و می گفتند: ما همین امشب به بخش شما حمله می کنیم! ما آقای منافی را خواستیم و گفتیم این چه وضعی است، ظاهراً این بیمارستان صاحب ندارد! ایشان هم بلافاصله با یك اقدام انقلابی رئیس و برخی از كاركنان موردسوءظن بیمارستان را عوض كردند. شاید شما باور نكنید در آن چند روز یك تكنسین بالای سر آقا بود كه ما بعدها فهمیدیم نفوذی است!»

پیام امام

اما به هر حال با الطاف الهی، ایشان به طرز معجزه آسایی نجات یافت. امام خمینی طی پیامی خطاب به آیت الله خامنه ای فرمودند:

«بسم الله الرحمن الرحیم
جناب حجت الاسلام آقای حاج سید علی خامنه‏ای دامت افاضاته

خداوند متعال را شكر كه دشمنان اسلام را از گروهها و اشخاص احمق قرار داده است، و خداوند را شكر كه از ابتدای انقلاب شكوهمند اسلامی هر نقشه كه كشیدند و هر توطئه كه چیدند و هر سخنرانی كه كردند ملت فداكار را منسجم‏تر و پیوندها را مستحكم‏تر نمود و مصداق «لازال یُؤیّدُ هذا الدّین بالرجل الفاجر» تحقق پیدا كرد. اینان هر جا سخن گفتند خود را رسواتر كردند و هرچه مقاله نوشتند ملت را بیدارتر نمودند و هرچه شخصیتها را ترور نمودند قدرت مقاومت را در صفوف فشرده ملت بالاتر بردند. اكنون دشمنان انقلاب با سوءقصد به شما كه از سلاله رسول اكرم و خاندان حسین بن علی هستید و جرمی جز خدمت به اسلام و كشور اسلامی ندارید و سربازی فداكار در جبهه جنگ و معلمی آموزنده در محراب و خطیبی توانا در جمعه و جماعات و راهنمایی دلسوز در صحنه انقلاب می‏باشید، میزان تفكر سیاسی خود و طرفداری از خلق و مخالفت با ستمگران را به ثبت رساندند.

اینان با سوء قصد به شما عواطف میلیونها انسان متعهد را در سراسر كشور بلكه جهان اینان آنقدر از بینش سیاسی بی‏نصیبند كه بی‏درنگ پس از سخنان شما در مجلس و جمعه و پیشگاه ملت به این جنایات دست زدند، و به كسی سوء قصد كردند كه آوای دعوت او به صلاح و سداد در گوش مسلمین جهان طنین انداز است. اینان در این عمل غیرانسانی به جای برانگیختن و رعب، عزم میلیونها مسلمان را مصمم‏تر و صفوف آنان را فشرده‏تر نمودند. آیا با این اعمال وحشیانه و جرایم ناشیانه وقت آن نرسیده است كه جوانان عزیز فریب خورده از دام خیانت اینان رها شوند و پدران و مادران، جوانان عزیز خود را فدای امیال جنایتكاران نكنند و آنان را از شركت در جنایات آنان برحذر دارند؟

آیا نمی‏دانند كه دست زدن به این جنایات، جوانان آنان را به تباهی كشیده و جان آنان به دنبال خودخواهی مشتی تبهكار از دست می‏رود؟ ما در پیشگاه خداوند متعال و ولی بر حق او حضرت بقیئ اللَّه- ارواحنا فداه- افتخار می کنیم به سربازانی در جبهه و در پشت جبهه كه شبها را در محراب عبادت و روزها را در مجاهدت در راه حق تعالی به سر می‏برند. من به شما خامنه‏ای عزیز، تبریك می‏گویم كه در جبهه های نبرد با لباس سربازی و در پشت جبهه با لباس روحانی به این ملت مظلوم خدمت نموده و از خداوند تعالی سلامت شما را برای ادامه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم. والسلام علیكم و رحمت اللَّه و بركاته. روح اللَّه الموسوی الخمینی»

آیت الله دکتر بهشتی ومحمد علی رجایی نیز هر کدام طی پیام های جداگانه ای، برای آیت الله خامنه ای آرزوی سلامتی کردند. ایشان نیز در اولین مصاحبه تلویزیونی خود از بیمارستان، بیاناتی بدین شرح ایراد فرمودند: « بسمالله الرحمن الرحیم. بعد از چهار روز که از این حادثه بر من می گذرد به فضل الهی و به کمک و تلاش بیدریغ کارکنان عزیز این بیمارستان، خودم را در وضع بسیار مناسب و خوبی میبینم.

هر وقت به یاد این میافتم که این حادثه موجب شده امام عظیم الشأن ما اظهار لطف کنند و در پیامشان اظهار دلسوزی بکنند و ملت بزرگ و قهرمان ما دست به دعا بردارند و دعا کنند، در خودم احساس شرمندگی می کنم. در راه انجام وظیفه، اینگونه حوادث حوادثی نیست که این همه لطف و محبت و بزرگواری را چه از سوی امام، چه از سوی امت و همچنین از سوی کارکنان و کارمندان این واحدهای پزشکی که واقعاً شب و روزشان را در این کار گذاشته اند، این همه اظهار شد. من بحمدالله حالم خیلی خوب است. امروز هیچ احساس ناراحتی فوق العاده ای نمی کنم. بیشترین بخش از ناراحتیهایی که داشتم بحمدالله برطرف شده، راحت میتوانم بنشینم، راحت میتوانم از تخت پایین بیایم و راحت میتوانم غذا بخورم و در همه احوال محبت و لطف کارکنان بیمارستان، پزشکان و بقیه، به من کمک کرده و می کنند. من بدین وسیله از همین جا عرض سلام و ارادت بی پایان خودم را خدمت امام امت می کنم و به ایشان عرض می کنم که در مقابل حوادثی این چنین، ما هیچ انتظاری نداریم و توقعی نداریم که کمترین رنجشی به خاطر ایشان بنشیند.

ما معتقدیم که «سر خمّ می سلامت شکند اگر سبویی». همچنین از امت مسلمان و قهرمان که این همه دارند فداکاری میکنند در جبهه ها و پشت جبهه ها، این همه دارند جانهای عزیز و نفیسشان را در راه خدا میدهند، انتظار نداریم که در مقابل یک حوادث کوچکی از این قبیل اظهار نگرانی و احساس نگرانی کنند و ما را بیشتر از آنچه که شرمنده هستیم، شرمنده نکنند. از خداوند متعال توفیق همه را خواستارم. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته »

هدیه گروه فرقان؟

نکته مهم درباره عوامل این ترور آن است که در بدنه داخلی ضبط صوت منفجر شده نوشته شده بود « هدیه گروه فرقان». جزوه ای نیز با امضای این گروه درباره این سوءقصد انتشار یافت.اما همه شواهد و قرائن وهمچنین اسنادی که بعدها به دست آمد حاکی از آن بود که این عملیات تروریستی توسط سازمان مجاهدین خلق انجام شده بود و صرفاً جهت رد گم کردن چنین اقداماتی صورت گرفته بود. از سویی دیگر همه میدانستند که رهبر و تمامی عوامل گروه فرقان در سالهای 58و59 دستگیر شده و به سزای اعمالشان رسیده بودند و در حقیقت دیگر گروه فرقان وجود خارجی نداشت. بعدها نیز در بیانیه وزارت خارجه آمریکا درباره سازمان ٬ مجروح شدن آیت الله خامنه ای یکی از مجموعه اقدامات تروریستی سازمان خوانده شد. احمد قدیریان معاون وقت دادستان انقلاب در خاطرات خود تصریح کرده است که «جواد قدیری یکی از طراحان انفجار مسجد اباذر بود.»

امیر سرتیپ مهدی منتظری رئیس سابق حفاظت اطلاعات ارتش درباره جواد قدیری می گوید:« او یک آدمی بود که سابقه تشکیلاتی کار با مجاهدین خلق را از قبل از انقلاب داشت. حتی زندان هم رفته بود و با مسعود رجوی هم بند بود و از نوچه های رجوی در زندان بود و جالبه که بعد از آزادی از زندان و جریانات انقلاب، یک دفعه سر از دستگاه اطلاعاتی در می آورد.» زهره عطریانفر خواهر محمد عطریانفر همسر قدیری است که با شاخه اصفهان مجاهدین خلق ارتباط داشت. عزت الله مطهری معروف به عزت شاهی که از دوران زندان قدیری را می شناسد، در لابه لای خاطرات مسئولیتش در کمیته انقلاب اسلامی، درباره جواد قدیری می گوید: «بعد از کودتای نوژه، روزی جواد آمد به سراغم. گویا او از طریق و حمایت محمد رضوی، از بچه های سازمان مجاهدین انقلاب، به دادرسی ارتش نفوذ کرده بود. بخشی از پرونده کودتا در اختیار باز پرسی کمیته بود. جواد گفت: عزت من دیگر با آن بچه ها (مجاهدین) نیستم و با نظام همراه هستم و الان در دادرسی ارتش روی پرونده کودتای نوژه همکاری می کنم حالا اگر شما مدارکی در این زمینه دارید تحویل من بدهید.

من کلی خندیدم و سربه سرش گذاشتم و گفتم جواد من اگر یک بزغاله داشتم نمی دادم که تو برای چرا آن را به صحرا ببری، اینکه مدارک کودتا است، او هم دست از پا درازتر بازگشت. بعد هم چند بار تلفنی با محمد رضوی صحبت کردم و درباره وی هشدار دادم که این آدم خطرناکی است که به دادرسی نفوذ کرده است، حرفهایش را باور نکنید. آقای رضوی از حرفهای من ناراحت شد و با بی احترامی خاصی گفت: شما نسبت به اینها عقده دارید، چون اینها شما را در زندان اذیت کردند... به هر حال هرکسی درصدی ناخالصی دارد و این نباید مانع جذب آنها شود. گفتم: درست است. حالا به فرض هم بخواهی آنها را جذب کنی، باید از جلو در شروع کنی و پله پله آنها را بالا ببری نه این که یک دفعه بیاوری ودر آن جایگاه بالا قرار بدهی، تو الان جواد را به عنوان مغز متفکر آورده ای و در مرکز مطالعات قرارش داده ای، این که نمی شود. در آخر هم او حرفهای ما را نپذیرفت. تا این که قدیری فراری شد و حرفهای من درست از آب در آمد، که رضوی زنگ زد و از من عذر خواهی کرد.»

البته قدیری با همین روش اطلاعات بسیاری را در خصوص کودتای نوژه از کشور خارج کرد. از دیگر مسائلی که عزت شاهی در خاطراتش مدعی شده، فرستادن «غیر قانونی و قاچاقی» زهره توسط محمد عطریانفر است. عطریانفر در مصاحبه ای در سال 84 از پاسخگویی به این مسئله طفره رفته و می گوید: «حالا این حرفها كه سایت ها میزنند و ما را تخریب میكنند، یك بخش از آن برمی گردد به سیاست رسانه ای و سیاست مقابله جویانه طرفی كه باید پاسخگو باشد. من به عنوان فردی كه تجربه رسانه ای دارم و شاید 15 سال در این حوزه فعال بوده ام، اتفاقاً معتقد نیستم كه برای هر فتنه ای كه به غلط یا غیرمنصفانه درست می شود، الزاماً باید پاسخگو بود. بنابر آموزه های دینی ای كه دارم، گمان نمی كنم برابر هر پدیده ای آدم باید واكنشی داشته باشد اگر بخواهد آن طورعمل بكند،اساساً زندگی او تباه است.این مال امروز نیست. اساساً مقوله نسبتمان با سازمان منافقین یا جواد قدیری یا خواهرم زهره عطریانفر، مربوط به 25، 26 سال قبل است.

از روزی كه فراری بودن اینها در دستور كار سرویس های امنیتی كشور بوده است. به گفته آقای عزت الله مطهری نه چیزی اثبات می شود و نه اهمیتی دارد. من وقتی این را شنیدم به آن سایت مراجعه كردم، حالا آن طور كه در سایت ها مطرح كردند در كتاب نیست. در زندان هم با عزت شاهی روابط عمیقی نداشتم، ولی سلام و علیك خوبی داشتم. او را هم فردی میدانم كه مسلمان است و اگر به یك حقیقتی برسد، خودش هم واكنش نشان میدهد. به ذهنم می زد اگر چنین چیزی در كتاب هست، بگویم كه واقعیت ندارد. من در عین حال كه برای این اتهامها اهمیتی قائل نیستم، اما معتقدم بعضی جاها باید پاسخ داد از باب ضرورت پاسخگویی، متن كتاب را دیدم، ایشان میگوید، «گفته می شود» این حرف غیر از این است كه آقای عزت شاهی بیاید رسماً بگوید.

اصلاً مهم نیست كه این حرف را آقای عزت شاهی بزند، وقتی كه یك فردی 25 سال كه از داستانی می گذرد و 25 سال هست كه در هر سوراخی سر كرده و با همه نشست و برخاست داشته، موضوع منافقین هم در صدر كنترل و نظارت دستگاههای امنیتی، نه دیروز بلكه الآن هم قرار دارد و این آقا راست، راست دارد راه می رود، خودش بزرگترین دلیل برای بطلان چنین اتهامی است و اصلاً نیازی به پرداختن به آن نیست. ... در هر حال آن هم حرف باطلی بود، من بعداً كه در كتاب دیدم، نوشته «گفته می شود» از این داستان خودم را باز داشتم كه حتی به خود آقای عزت شاهی بگویم.»

اما با مراجعه به متن کتاب عزت شاهی خواهیم دید که عبارت «گفته می شود» مربوط به مسئله دیگری است، نه موضوع فراری دادن. عزت شاهی در خاطراتش این گونه آورده است: « من در جایی شنیدم که قبل از ترور آقای خامنه ای جواد قدیری گفته بود که کار نظام در همین پنج - شش روز تمام است، و اینها (مسئولین نظام) هم بار وبنه اشان را بسته اند. من همان موقع به آقای خسرو تهرانی{ از اعضای سازمان مجاهدین انقلاب و متهمین به همکاری در فاجعه انفجار دفتر نخست وزیری} که در اطلاعات نخست وزیری بود پیغام دادم که جواد قدیری شوهر خواهر آقای عطریانفر چنین حرفی زده است. ما جای او را هم پیدا کرده ایم، بیایید پیگیری کنید که آنها این کار را نکردند. بعد خودمان حکم گرفتیم و رفتیم تا منزل او را بازرسی کنیم که دیدیم تخلیه شده است، گویا مدتی در منزل محمد عطریانفر در اختفا به سر می برد و بعد هم شنیدیم که از کشور گریخت و پس از چندی هم عطریانفر خواهرش زهره را به صورت غیر قانونی و قاچاق نزد وی فرستاد.»

در سال ٬1364 نام قدیری در لیست شورای مرکزی سازمان به عنوان « عضو مرکزیت» درج گردید. خاطرات احمد قدیریان نیز با این بخش از کتاب عزت شاهی منطبق است که قدیری «روز چهارم تیر1360به دوستان خود با اطمینان خبر می دهد که روز هفتم تیر ٬ کار یکسره خواهد شد.» وی روز ششم تیر نیز قبل از فرار از کشور«به بعضی از متهمین ( عضو سازمان) که مجدداً دستگیر شده اند گفته بود که فردا یعنی روز 7/4/60 کار نظام اسلامی تمام است.»

آری، برنامه دشمن حساب شده بود اما امداد غیبی که در ششم تیر ماه رخ داد، مانع از حضور آیت الله خامنه ای در جلسه فردا شب شد و سبب شد تا امروز با کمال افتخار ایشان را ولی امر خود و ذخیره انقلاب بدانیم. حال بهتر میتوان فهمید که چرا ذهن محافظان توانایی ایجاد این سؤال ساده را از دست داده بود که «چرا این ضبط به داخل آمده؟»