تبیان، دستیار زندگی

با اینكه شمار كثیری از گرفتاران به اختلال یادشده درمی‌یابند كه امكان دارد وحشت، مفرط یا خلاف واقع باشد، ولی در چیره‌شدن بر آن ناتوان هستند؛ امكان دارد جمع‌هراسی صرفا به یك وضع محدود شود (مثل ترس از صحبت در مكان رسمی یا غیررسمی، یا خوردن، نوشیدن یا نوشتن در جلوی دیگران) یا شاید در شدیدترین حالت چنان گسترده باشد كه شخص در هر موقعیت اجتماعی با نشانه‌های ترس روبه‌رو شود. احتمال دارد جمع‌هراسی بسیار فزاینده باشد و افزایش یابد. مبتلایان به این بیماری، اغلب از تشكیل یا حفظ ارتباطات صمیمانه خودداری می‌ورزند یا امكانات مربوط به پیشرفت پیشه‌شان را نمی‌پذیرند. حتی برخی از آنان خانه‌نشین می‌شوند.

علائم

نشانه‌های جسمانی چنین اختلالی غالبا همراه با اضطراب شدید جمع‌هراسی است. مبتلایان به چنین هراسی با علایمی رویارو می‌شوند ازجمله كم‌رویی، تعریق فراوان، لرزش و سایر علامت‌های اضطراب مانند اشكال در صحبت، دل‌آشوب (تهوع) و سایر ناراحتی‌های گوارش. این نشانه‌های آشكار احتمالا بیم از مخالفت را در موقعیت‌های اجتماعی افزایش می‌دهد و ممكن است خود همین علایم، كانون اضافی هراس شده و دور باطلی به وجود آورند.

علائم اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است شامل این موارد باشند:

•احساسات کمرویی شدید در مواجهه با دیگران.
•ترس شدید که دیگران فرد را تماشا  و در مورد او داوری می‌کنند.
•ترس شدید از دستپاچگی.
•نگرانی که مدت‌ها پیش از رویدادی رخ دهد، تداوم پیدا می‌کند.
• علائم جسمی ناشی از اضطراب، شامل عرق کردن، احساس تهوع، لرزیدن و سرخ شدن.

شیوع

حدود 7/3درصد جمعیت ایالات متحده در سنین بین 18 تا 54 سال (تقریبا 3/5 میلیون آمریكایی) در سال خاصی به جمع‌هراسی مبتلا می‌شوند.جمع‌هراسی، زنان را دوبرابر مردان گرفتار می‌كند، هرچند شمار زیادتری از مردها برای این اختلال ویژه، به روانشناسان و روانپزشكان مراجعه می‌كنند.معمولا این اختلال در دوران كودكی یا اوایل نوجوانی آغاز می‌شود و ندرتا پس از 25 سالگی بروز می‌كند.

علت‌ها

پژوهش پیرامون علل جمع‌هراسی در جریان است.برخی بررسی‌ها، بیانگر وجود ناحیه كوچكی در مغز به نام بادامك است كه تصور می‌رود در مركز آن قرار دارد و واكنش‌های مربوط به ترس را مهار می‌كند.مطالعات صورت‌گرفته در زمینه حیوانات، دلالت بر آن دارد كه جمع‌هراسی احتمالا جنبه توارثی دارد.بخشی از تحقیق‌های به عمل آمده حاكی است كه اختلال جمع‌هراسی، مبنای زیست شیمیایی دارد. دانشمندان را عقیده بر این است كه اختلال مورد بحث احتمالا بر پایه تنكردشناسی (فیزیولوژی) یا هورمونی استوار است.پژوهش‌های دیگر، تاثیر محیط را در ایجاد جمع‌هراسی موثر می‌دانند. امكان دارد مبتلایان به جمع‌هراسی از مشاهده رفتار و پیامدهای سایرین، فرآیندی موسوم به فراگیری مشاهده و انگاره (الگو)سازی اجتماعی، بیمناك شوند.

بیماری‌های همزمان و همراه با جمع‌هراسی

جمع‌هراسی ممكن است از عزت نفس بكاهد و خطر افسردگی و خودكشی را بیفزاید.امكان دارد كسانی كه با چنین اختلالی دست به گریبانند به مصرف الكل یا سایر مواد مخدر روی آورند كه به اعتیاد بینجامد.بسیاری از این قبیل افراد به سایر اختلالات اضطرابی نظیر اختلال هراس، وحشت‌زدگی یا اختلال وسواس فكری – عملی نیز دچار می‌شوند. مخصوصا چنان اضطرابی سروپایشان را می‌گیرد كه با حمله‌های اضطرابی دست‌به گریبان می‌شوند (حمله شدید وحشت با نشانه‌های جسمانی) هنگامی كه حمله‌های وحشت بروز می‌كنند، امكان دارد مبتلایان به جمع‌هراسی ارزیابی‌های نهایی نمایند تا از اوضاعی دوری كنند كه طی آن ممكن است احتمالا حمله وحشت‌زدگی دیگری روی دهد یا دست‌یابی به كمك غیرممكن باشد. این اجتناب، ممكن است سرانجام به «ترس از مكان‌های باز»، ناتوانی از رفتن به محیط‌های شناخته‌شده و مطمئن به دلیل ترس و دلواپسی، بینجامد.

شیوه‌های درمانی

پژوهش‌ها مشخص كرده است كه برای مداوای جمع‌هراسی انواع درمان‌ها موثرند، مشتمل بر دارودرمانی، ‌روان درمانی یا مخلوطی از هردو راهكار. معلوم شده است كه رفتاردرمانی شناختی در معالجه جمع‌هراسی مفید است. یك ویژگی بارز این مداوا دربردارنده موقعیت درمانی است كه بیماران را در معرض موقعیت‌های ترسناك قرار داده و به آنها كمك می‌كند كه در چنان موقعیت‌ها احساس راحتی كنند. مثلا فنونی از قبیل تنفس عمیق را به مردم می‌آموزند تا میزان اضطراب‌شان را مهار كنند.

جنبه مهم دیگر درمان، بازسازی شناختی است كه شامل كمك به افراد در شناخت داوری‌های نادرست و ایجاد انتظارات واقع‌گرایانه‌تر احتمال خطر در موقعیت‌های اجتماعی است.درمان حمایتی، مانند گروه‌درمانی، یا زوج و خانواده‌درمانی كه اطلاعات سودمندی اختلال را به مردم می‌رسانند.

ترجمه: الف.د

شرق