تبیان، دستیار زندگی

تنیس روی میز ورزش خیلی قدیمی نیست. اولین نشانه هان مربوط به این رشته ورزشی مربوط به دهه های پایانی قرن نوزدهم است که سربازان انگلیسی در هند و آفریقای جنوبی به وسیله ی بسته های سیگار و

سرهای نوشابه، یک میز و تعدادی کتاب در وسط میز بازی می کردند. این ورزش در ابتدا تنیس داخل سالن نامیده می شد.

تنیس روی میز ورزش خیلی قدیمی نیست. اولین نشانه هان مربوط به این رشته ورزشی مربوط به دهه های پایانی قرن نوزدهم است که سربازان انگلیسی در هند و آفریقای جنوبی به وسیله ی بسته های سیگار و سرهای نوشابه، یک میز و تعدادی کتاب در وسط میز بازی می کردند. این ورزش در ابتدا تنیس داخل سالن نامیده می شد. به مرور زمان و در اواخر قرن نوزدهم در انگلستان این ورزش با نام هایی چون (Whiff Whaff) و (gossima) شناخته می شد، برادران پارکر اولین افرادی بودند که لوازم مناسب برای این ورزش تولید کردند.

در سال ۱۹۰۲ اولین راکت های حرفه ای این ورزش ساخته شد و انجمن پینگ پنگ در انگلستان تاسیس شد. هر چند این ورزش ابتدا به عنوان یک سرگرمی در بین افراد رایج شد که با هم بازی می کردند ولی به تدریج در انگلستان و اروپا گسترش یافت. با ورود تجهیزات این رشته ورزشی به ژاپن در حدود سال های ۱۹۲۰ تعداد بیشتری از مردم دنیا با این ورزش جدید آشنا شدند.

فدراسیون بین المللی تنیس روی میز در سال ۱۹۶۲ در گردهمایی بین المللی که در برلین تشکیل شده بود با حضور کشورهای انگلیس، سوئد، مجارستان، هند، آلمان، دانمارک، چکسلواکی، استرالیا و ولز تأسیس شد. اولین دوره رقابت های قهرمانی جهان یک سال بعد در کشور انگلستان برگزار شد.

در سال های اولیه رقابت های جهانی تا حدود دهه پنجاه میلادی تیم های مجارستان، انگلیس، چکسلواکی و تیم های اروپایی بر سایر تیم ها برتری داشتند ولی با پیشرفت این رشته ورزشی در شرق آسیا و ورود ژاپن، چین، تایوان و کره جنوبی به این رقابت هاریال برتری ژاپنی ها و بعدها کره ایها و چینی ها به حدی رسید که امروزه در رقابت های جهانی و المپیک تمامی رویدادهای این ورزش با برتری ورزشکاران این کشورها به پایان می رسد.

ورزش تنیس روی میز از بازی های المپیک ۱۹۸۸ وارد برنامه بازی ها شد. البته این رشته ورزشی از ۱۹۵۸ و سومین دوره بازی های آسیایی در برنامه این رقابت ها قرار گرفت.

● تنیس روی میز در ایران

ورزش تنیس روی میز نخستین بار در سال های ۱۳۱۷ و ۱۳۱۸ توسط خارجی های مقیم آبادان و مسجد سلیمان به ایرانیان معرفی شد. تا سال ۱۳۲۵ که فدراسیون تنیس روی میز تأسیس شد، بازیکنان ایرانی با انجام بازی های داخلی با خارجیان مقیم ایران در این رشته پیشرفت می کردند. هفت سال پس از تأسیس فدراسیون اولین دوره مسابقه های قهرمانی کشور در سال ۱۳۳۲ برگزار شد. در اولین دوره این رقابت ها ۳ تیم تهران، آبادان و خراسان در تهران رقابت کردند. در انفرادی امیر احتشام زاده با پیروزی بر هوشنگ بزرگ زاده به مقام قهرمانی دست یافت.

تنیس روی میز ایران در اولین میدان بین المللی که مسابقه های جهانی سال ۱۹۵۷ بود به مقام هفدهم مشترک در میان سی و سه تیم شرکت کننده دست یافت. علی رغم کمبود امکانات در آن زمان، تیم ایران در بازی های آسیایی ۱۹۵۸ توکیو به مقام سوم دست یافت. امیر احتشام زاده و هوشنگ بزرگ زاده چهره های بی رقیب آن زمان تنیس روی میز ایران بودند. امیر احتشام زاده در بین سال های ۱۳۳۲ تا ۱۳۴۸ دوازده بار قهرمان ایران شد.

در بازی های آسیایی ۱۳۶۶ تیم ایران به مقام پنجم دست یافت و هوشنگ بزرگ زاده در رقابت های انفرادی مکان سوم آسیا را به چنگ آورد و صاحب نشان برنز شد. بهترین عنوان ایران در تاریخ حضورش در رقابت های جهانی کسب مقام نهم جهان در سال ۱۹۶۳ است. در سال های ۱۹۶۵ (مقام دوازدهم)، ۱۹۶۷ و ۱۹۷۱ (مقام شانزدهم) برای ما به دست آمد. پس از چندین سال غیبت به علت پیروزی انقلاب اسلامی، تیم ایران در سال ۱۹۸۰ در قهرمانی آسیا شرکت کرد و به مقام یازدهم رسید. اولین حضور ما در مسابقه های قهرمانی آسیا به سال ۱۹۷۲ در اولین دوره این رقابت ها در پکن شرکت کرد و به مقام هفتم رسید.

هر چند در دهه ۶۰ و ۷۰ هم بازیکنان خوبی چون مجید احتشام زاده، فواد کاسب، ابراهیم علیدخت، ابوطالب نجفی و … در تنیس روی میز ایران حضور داشتند ولی هیچگاه دوران پرشکوه گذشته تکرار نشد.

زمین بازی انفرادی زمین بازی مستطیلی است بطول ۷۷/۲۳ متر به عرض ۲۳/۸ متر. زمین توسط توری که از یک سیم با طناب به قطر حداکثر ۸/۰ سانتیمتر آویزان است، به دو نیمه تقسیم می‏گردد. انتهای این سیم با طناب باید به بالای دو پایه در دو سوی تور متصل گردد یا از روی آن گردانیده شود. قطر مقطع پایه استوانه‏ای یا اصلاح مقطع پایه مکعب مستطیل شکل نباید بیش از ۱۵ سانتیمتر بیشتر باشد. مرکز مقطع پایه ها می‏باید در فاصلة ۹۱۴/۰ متری از زمین بازی واقع شود و ارتفاع پایه ها باید به گونه‏ای تنظیم گردد که قسمت بالای سیم نگهدارنده تور در ارتفاع ۰۷/۱ متری از سطح زمین واقع شود در صورتی که از زمین مشترک برای «دوبل» (به مادة ۳۴ رجوع شود) وانفرادی استفاده شود باید تور را توسط دو پایه که پایه های بازی انفرادی نامیده می‏شوند، در ارتفاع ۰۷/۱ متری نگاهداشت. مرکز مقطع این پایه ها که قطر و به اصلاح مقطع آنها نباید بیش از ۵/۷ سانتیمتر باشد در هر طرف در فاصلة ۹۱۴/۰ متری از زمین انفرادی واقع می‏گردد. تور بازی را باید چنان کشید که فضای مابین دو پایه را کاملاً پر کند و شبکه‏ های تور به اندازه‏ای کوچکتر در نظر گرفته می‏شوند که مانع عبور توپ شود. ارتفاع تور در وسط پایه ۹۱۴/۰ متر باشد لذا تور در این قسمت توسط کمربندی کاملاً سفید که عرض آن بیش از ۵ سانتیمتر نباشد محکم در ارتفاع مورد نظر نگاهداشته می‏شود. نواری کاملاً سفید که عرض آن بیش از ۵ سانتیمتر و در فاصلة مساوی در بین دو خط کناری و به موازات آنها کشیده می‏شود. خط انتهائی در طرف داخلی زمین توسط علامت مرکزی به طول ۱۰ سانتیمتر و عرض ۵ سانتیمتر در امتداد فرضی خط مرکزی سرویس است و به دو بخش تقسیم می‏شود. علامت مرکزی در هر طرف زمین بر خطوط انتهائی عمود ومتصل است. از کلیه خطوط دیگر نباید از ۵/۲ سانتیمتر کمتر و از ۵ سانتیمتر بیشتر باشد، به استثناء خط انتهائی که نباید بیشتر از ۱۰ سانتیمتر عرض داشته باشد. در تمام اندازه‏گیریها باید لبه خارجی خطوط را در نظر گرفت. رنگ تمام خطوط باید یکنواخت باشد. استفاده از رنگهای سفید و یا زرد و نشانه‏های تبلیغاتی یا هر چیز دیگری که در دو انتهای زمین قرار داده شده، غیر مجاز است. استفاده از رنگهای روشن تنها در صورتی مجاز است که در این امر در دید بازیکنان اختلالی ایجاد نکند.

اجزائ ثابت زمین
اجزاء ثابت زمین نه تنها در برگیرندة تور، پایه های زمین انفرادی طناب یا سیم نگهدارندة تور- نوار تور و کمربند نگهدارندة تور است، بلکه در صورت وجود، شامل موانع انتهائی و کناری جایگاهها، صندلیهای ثابت یا قابل نقل و انتقال پیرامون زمین بازی، افراد اشغال کنندة صندلیها، کلیه دیگر اجزاء ثابت در پیرامون و یا بالای زمین بازی، داور، داور تور، داور خطای پا، خط نگهداران توپ جمع کنها البته در هنگامی که جای مقر خود حضور دارند، نیز می‏گردد.

توپ تنیس
سطح بیرونی توپ باید یکنواخت و برنگ سفید یا زرد باشد، اگر روی توپ درزی وجود داشته باشد، این محل نباید بصورت دوخته و به شکل بخیه باشد. قطر توپ باید بیش از ۳۵/۶ سانتیمتر و کمتر از ۶۷/۶ سانتیمتر باشد و وزن آن باید بیش از ۷/۵۶ گرم و کمتر از ۵/۵۸ گرم باشد و جهش توپ در صورت رها شدن از فاصلة ۲۵۴ سانتیمتر بر روی یک سطح بتونی باید بیش از ۱۳۵ سانتیمتر و کمتر از ۱۴۷سانتیمتر باشد تحت فشار ۱۶۵/۸ کیلو گرم توپ باید دچار فرورفتگی بداخل به میزان بیش از ۵۶/۰ سانتیمتر و کمتر از ۷۴/۰ سانتیمتر در قسمت جلوئی و فرورفتگی به میزان بیش از ۸۹/۰ سانتیمتر و کمتر از ۰۸/۱ سانتیمتر در قسمت پشتی شود. ارقام گفته شده در مورد این فرورفتگیها باید میانگین خواندن جدا از هم ارقام در هر یک از سه محور توپ باشد و در هر مورد اختلاف بین دو بار خواندن ارقام نباید بیش از ۰۸/۰ سانتیمتر گردد. برای بازی در ارتفاع بیش از ۱۲۱۹ متر از سطح دریا می‏توان از دو نوع دیگر توپ استفاده نمود. توپ اول تمام مشخصات پیش گفته را دارد جز آنکه جهش آن بیش از ۹۳/۱۲۱ سانتیمتر و کمتر از ۱۳۵ سانتیمتر است و فشار داخلی آن بیش از فشار خارج آن است. این نوع توپ مرسوم است به «توپ پر فشار» توپ نوع دوم تمام مشخصات پیش گفته را دارد جز آنکه جهش آن بیش از ۱۳۵ سانتیمتر و کمتر از ۱۴۷ سانتیمتر است و فشار داخلی تقریباً برابر فشار خارجی است این توپ به منظور تطبیق باید برای مدت ۶۰ روز یا بیشتر در همان ارتفاع مورد نظر جهت انجام مسابقه قرار گیرد. به این توپ معمولاً واژه توپ فشار صفر و یا توپ بدون فشار اطلاق می‏گیرد.
تمام آزمایشات در مورد جهش توپ اندازه و میزان فرورفتگی باید مطابق قوانین و ترتیبهای معین شده در ضمیمه ۱ صورت گیرد.