تبیان، دستیار زندگی

یكی از شرایط‌ لازم‌ برای‌ پدیدار شدن‌ افكار نو،وجود آرامش‌ برای‌ مغز است‌. این‌ عضو اسرارآمیز در دریای‌ آرامبخش‌ درون‌ آدمی‌ می‌تواند با قلاب‌ خویش‌ به‌ جست‌وجوی‌ افكار نو پرداخته‌ و به‌ سوی‌ خلاقیت‌ حركت‌ كند. انسان‌ها در یك‌ محیط‌ به‌ دور از اضطراب‌ و تنش‌،فرصت‌ لازم‌ را می‌یابند كه‌ بهتر تفكر كنند و برعكس‌،در یك‌ محیط‌ پرتنش‌ كه‌ ابرهای‌ نگرانی‌ و بدبینی‌ حضور دارند،مغز ،تمامی‌ انرژی‌ خویش‌ را برای‌ حفظ‌ و موجودیت‌ صاحب‌ خود به‌ كار می‌برد و دیگر مجالی‌ برای‌ اندیشیدن‌ نخواهدداشت‌ به‌ همین‌ خاطر لازم‌ است‌ انسان‌ها بكوشند در جامعه‌ شرایطی‌ پدید آید كه‌ در بستر آن‌ مغز بیندیشد و تكامل‌ یابد و سبب‌ساز افكار نو شده‌ و شرایط‌ برای‌ سازندگی‌ در جامعه‌ مهیا شود.

با افزایش‌ سپرده‌گذاریهای‌ اخلاقی‌ می‌توان‌ شرایط‌ را برای‌ شكل‌گیری‌ یك‌ محیط‌ آرامبخش‌ در جامعه‌ فراهم‌ كرد. هنگامی‌ كه‌ در یك‌ بانك‌ سپرده‌گذاری‌ مالی‌ می‌كنید،پول‌ را از خود دور كرده‌ و آن‌ را در جایی‌ می‌گذارید كه‌ بطور موقت‌ به‌ آن‌ دسترسی‌ ندارید و چه‌ بسا،احتیاجاتی‌ داشته‌ باشید كه‌ نتوانید آنها را برطرف‌ كنید،اما با گذشت‌ زمان‌ این‌ سپرده‌ها افزایش‌ می‌یابد ،به‌ گونه‌یی‌ كه‌ متوجه‌ می‌شوید با كمك‌ آن‌ می‌توانید یك‌ احتیاج‌ بسیار مهم‌ و ضروری‌ خود را برطرف‌ كنید. اما اگر شما از سپرده‌های‌ خود به‌ مرور برداشت‌ كنید ،اگرچه‌ با خرج‌ كردن‌ پول‌ خود به‌ نیازهای‌ خویش‌ پاسخ‌ می‌دهید اما در یك‌ زمان‌ متوجه‌ می‌شوید ،دیگر در حساب‌ بانكی‌ خود پولی‌ ندارید و در صورت‌ وقوع‌ یك‌ مشكل‌ مهم‌،ممكن‌ است‌ دچار معضلات‌ عدیده‌ شوید. در این‌ دنیا ما علاوه‌ بر حساب‌ بانكی‌ مالی‌،دارای‌ یك‌ حساب‌ بانكی‌ اخلاقی‌ نیز هستیم‌ ،اگرچه‌ سپرده‌های‌ آن‌ به‌ صورت‌ عدد و رقم‌ قابل‌ مشاهده‌ نیست‌،اما این‌ موجودی‌ وجود دارد و اثرات‌ این‌ حساب‌ بانكی‌ بخوبی‌ بر روی‌ زندگی‌ ما و دیگران‌ مشهود است‌.

انسان‌ زمانی‌ كه‌ سپرده‌گذاری‌ اخلاقی‌ می‌كند،در ابتدا ممكن‌ است‌ احساس‌ ضرر كند،زیرا مجبور است‌ بطور موقت‌ سود را از خود دور كند اما در اصل‌ او ضرر نكرده‌ است‌ بلكه‌ به‌ موجودی‌ سپرده‌های‌ اخلاقی‌ خویش‌ افزوده‌ است‌. برای‌ مثال‌ كسی‌ كه‌ دروغ‌ می‌گوید،بطور موقت‌ چه‌ بسا به‌ سودش‌ تمام‌ شود،اما او در حال‌ برداشت‌ از سپرده‌های‌ اخلاقی‌ خود است‌. با گذشت‌ زمان‌ وقتی‌ سپرده‌های‌ اخلاقی‌ او از دست‌ رفت‌،تازه‌ مشكلات‌ او آغاز می‌شود و سبب‌ خواهدشد رضایتمندی‌ درونی‌ خویش‌ را از دست‌ بدهد و دریای‌ آرامش‌ درونی‌ او دچار تلاطم‌ شود و آرام‌آرام‌ فاصله‌ شخصیت‌ درونی‌ او با آنچه‌ در ظاهر به‌ نمایش‌ می‌گذارد،بیشتر می‌شود زیرا فرد در تلاش‌ است‌ تا نشان‌ دهد دارای‌ سپرده‌های‌ اخلاقی‌ فراوان‌ است‌ و همین‌ موضوع‌ باعث‌ می‌شود كه‌ او برای‌ تطبیق‌ دادن‌ این‌ دو شخصیت‌،انرژی‌ فروانی‌ را به‌ هدر دهد و لذا شرایط‌ درونی‌ انسان‌ برای‌ تفكر كردن‌ نامساعد شود.
ارنست‌ دیمنه‌،بیان‌ می‌كند «اگر می‌خواهید چیزی‌ اصیل‌ خلق‌ كنید،خودتان‌ باشید.»
كاهش‌ سپرده‌گذاریهای‌ اخلاقی‌ در جامعه‌ سبب‌ می‌شود كه‌ زمینه‌ برای‌ گسسته‌ شدن‌ روابط‌ اجتماعی‌ گسترش‌ یابد و با سست‌ شدن‌ پیوندهای‌ اجتماعی‌،شرایط‌ لازم‌ برای‌ بروز خلاقیت‌ در جامعه‌ سخت‌تر می‌شود. زیرا فرصتی‌ برای‌ تفكر كرن‌ وجود نخواهدداشت‌.

حال‌ این‌ سوؤال‌ در ذهن‌ ما ایجاد می‌شود كه‌ در چه‌ شرایطی‌،ما در حال‌ سپرده‌گذاری‌ اخلاقی‌ هستیم‌ و در چه‌ شرایطی‌ در حال‌ برداشت‌ از حساب‌ بانكی‌ اخلاقی‌ خود هستیم‌ . توجه‌ به‌ موارد زیر می‌تواند در این‌ خصوص‌ به‌ ما كمك‌ كند.

سپرده‌گذاری‌اخلاقی

عبارت‌ است‌ از:«راست‌گویی‌»،
«عطوفت‌ و مهربانی‌ و احترام‌ به‌ دیگران‌ و رعایت‌ ادب‌ در برخورد با دیگران‌»،
«وفاداری‌ به‌ دوستان‌ و آشنایان‌ و حفظ‌ آبروی‌ آنان‌»،
«رعایت‌ حقوق‌ دیگران‌»،
«بیان‌ گفتار با عمل‌»،
«قبول‌ مسوولیت‌ همراه‌ با توانایی‌»،
«در برابر خطای‌ دیگران‌ گذشت‌ كردن‌»،
«امانت‌داری‌»،
«پایبندی‌ به‌ عهد و وفا»،
«پذیرش‌ اشتباه‌ خود»،
«رازداری‌»،
«كمك‌ به‌ دیگران‌ و آموزش‌ آنان‌ جهت‌ خوداتكا شدن‌ بدون‌ چشمداشت‌»،
«نظم‌ و انضباط‌ در امور»،
«احترام‌ به‌ شخصیت‌ خود و حفظ‌ آن‌»و
«پاكیزگی‌ و آراستگی‌»،

برداشت‌ از سپرده‌گذاری‌ اخلاقی‌

«دروغگویی‌»،
«بداخلاقی‌ و انجام‌ رفتارهای‌ بی‌ادبانه‌ و گستاخانه‌ و تحقیر دیگران‌»،
«غیبت‌، تهمت‌، بدگویی‌ درباره‌ دوستان‌ و آشنایان‌»،
«پایمال‌ كردن‌ حقوق‌ دیگران‌»،
«بیان‌ گفتار بدون‌ عمل‌»،
«بدون‌ توانایی‌ قبول‌ مسوولیت‌ كردن‌»،
«انتقام‌جویی‌ كردن‌، اشتباه‌ گذشته‌ سایرین‌ را به‌ رخشان‌ كشیدن‌ و موجبات‌ رنجش‌ آنان‌ را فراهم‌ آوردن‌»،
«خیانت‌ در امانت‌»،
«شكستن‌ قول‌ و زیر پا گذاشتن‌ عهد و وفا»،
«گناه‌ اشتباه‌ خود را به‌ گردن‌ دیگران‌ انداختن‌»،
«افشای‌ راز دیگران‌»،
«دیگران‌ را به‌ هنگام‌ سختی‌ رها كردن‌»،
«بی‌نظمی‌ و درهم‌ ریختگی‌ در امور»،
«بی‌احترامی‌ به‌ شخصیت‌ خود» و
«ژولیدگی‌ و غیرآراسته‌ بودن‌».

اگر سپرده‌گذاریهای‌ اخلاقی‌ در یك‌ جامعه‌ افزایش‌ یابد به‌ مرور، آرامش‌، محبت‌، خوش‌بینی‌ و احساس‌ رضایتمندی‌ درونی‌ به‌ همراه‌ امنیت‌ در جامعه‌ توسعه‌ می‌یابد. همدلی‌ و همبستگی‌های‌ اجتماعی‌ در بین‌ اعضای‌ جامعه‌ رشد می‌یابد و انسانها با دیدن‌ یكدیگر، به‌ آرامش‌ و شادمانی‌ درونی‌ می‌رسند و زمینه‌ برای‌ تفكر كردن‌ مهیا می‌شود. زیرا انسانها در آرامش‌ فرصت‌ می‌یابند تفكر كنند و برعكس‌ هنگامی‌ كه‌ سپرده‌گذاریهای‌ اخلاقی‌ كاهش‌ یافته‌ و در عوض‌ برداشت‌های‌ اخلاقی‌ افزایش‌ می‌یابد، روز به‌ روز آسیب‌های‌ اجتماعی‌ گسترش‌ یافته‌ و شرایط‌ جامعه‌ به‌ سوی‌ نابسامانیهای‌ اجتماعی‌ و عدم‌ امنیت‌ فراهم‌ می‌شود و بدبینی‌ و نارضایتی‌ همچون‌ ابرهای‌ سیاه‌ بر بالای‌ سر مردمان‌ سایه‌ می‌افكند و مرغان‌ غم‌ بر سر انسانها آشیانه‌ می‌كنند. آنچنان‌ كه‌ هیچ‌ شادی‌، دل‌ آنان‌ را شاد نمی‌كند. انسانها از كنار یكدیگر بودن‌ به‌ آرامش‌ نمی‌رسند و رفتارها، ریاكارانه‌ و غیرصادقانه‌ می‌شود و شرایط‌ برای‌ آسیب‌های‌ اجتماعی‌ نظیر جرم‌ و جنایت‌، اعتیاد، فحشا و خودكشی‌، متلاشی‌ شدن‌ خانواده‌ها و نظیر اینها مهیا می‌شود.
در چنین‌ جامعه‌یی‌ دیگر نمی‌توان‌ شاهد بروز خلاقیت‌ها بود و انسانها درگرداب‌ بدبختی‌ فرو می‌روند.
ما انسانها مجبوریم‌ با سپرده‌گذاریهای‌ اخلاقی‌ شرایط‌ لازم‌ را برای‌ گسترش‌ خلاقیت‌ و نوآوری‌ در جامعه‌ فراهم‌ كنیم‌ تا از این‌ طریق‌ بتوان‌ انرژی‌ فراوانی‌ كه‌ در وجود انسانها وجود دارد رها كرده‌ و در راه‌ سازندگی‌ به‌ كار گرفت‌.