تبیان، دستیار زندگی

  پروردگار درباره علت برتری شب قدر می‌فرماید: «براى این که در این شب، فرشتگان و روح به اذن بارى تعالى هر امرى را فرود مى‌آورند»، اما این چه سری است که از سوی خداوند، سه شب به عنوان لیالی قدر مطرح می‌شود؟

 

شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، از مجموع روایت‌هاى وارد شده و سیره پیامبر (ص) و اهل‌بیت (ع) و اصحاب مى‌توان گفت: شب قدر بودن، شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، یقینى است و شب‌هاى نوزدهم و بیست و یکم وسیله‌اى براى دست یافتن به آن است.

از امام صادق (ع) در این باره روایت شده است که فرمودند: «التَّقْدیرُ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ تِسْعَةُ عَشْرٍ، وَالاِبْرامُ فی لَیْلَةِ اِحْدی وَعِشْرینَ وَالْاِمْضاءُ فی لَیْلَةِ ثَلاثَ وَ عِشْرینَ»؛ اندازه گیرى و تقدیر امور در شب نوزدهم انجام و سپس در بیست و یکم، ابرام و مهیا براى امضا مى‌شود و آن گاه در شب بیست و سوم، امضا خواهد شد.

در شب بیست و سوم ماه رمضان، همچون شب‌های نوزدهم و بیست و یکم بر انجام غسل، شب زنده‌دارى، خواندن صد رکعت نماز، زیارت امام حسین (ع)، خواندن سوره‌هاى «عنکبوت» و «روم» و «دُخان»، خواندن هزار بار سوره قدر و دعا براى امام زمان (عج) تاکید زیادی شده است.

اما چرا شب قدر بهتر از هزار ماه است؟ امام زین‌العابدین (ع) طی روایتی این گونه جواب می‌دهند: خدا به رسول خود محمد (ص) گفت: «آیا مى‌دانى براى چه شب قدر از هزار ماه برتر است؟»، اظهار داشت: «نه!»، خداوند فرمود: «براى این که در این شب، فرشتگان و روح به اذن بارى تعالى هر امرى را فرود مى آورند»،‌ همچنین در روایت دیگر می‌خوانیم: «شب قدر از هزار ماه بهتر است، زیرا بر امت‌هاى پیشین، هزاران ماه گذشت و آنان در تاریکى‌ها و گمراهى‌ها به سر مى‌بردند».

امام علی (ع) در خصوص سرّ مشخص نبودن شب قدر چنین فرمودند: «قِیلَ لِأَمِیرِ الْمُۆْمِنِینَ (ع) أَخْبِرْنَا عَنْ‏ لَیْلَةِ الْقَدْرِ قَالَ مَا أَخْلُو مِنْ أَنْ أَکُونَ أَعْلَمُهَا فَأَسْتُرَ عِلْمَهَا وَ لَسْتُ أَشُکُّ أَنَّ اللَّهَ إِنَّمَا یَسْتُرُهَا عَنْکُمْ نَظَراً لَکُمْ لِأَنَّکُمْ لَوْ أَعْلَمَکُمُوهَا عَمِلْتُمْ فِیهَا وَ تَرَکْتُمْ غَیْرَهَا وَ أَرْجُو أَنْ لَا تُخْطِئَکُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ».

به امیرالمۆمنین (ع) گفتند: ما را از شب قدر آگاه کن، فرمود: خالی از این نیستم که آن را بدانم و از شما پنهان کنم، شک ندارم که خداوند به خاطر کمک کردن و مهلت دادن به شما آن را از شما می‌پوشاند، چون اگر آن را به شما اعلام می‌کرد، در همان شب، عمل می‌کردید و در غیر آن شب عبادت را ترک می‌کردید و امید دارم که اگر خدا بخواهد، شب قدر را به خطا نگیرید». (بحارالأنوار، جلد‏94، صفحه 5)

بنابراین شاید حکمت مجهول ماندن این باشد که مؤمنان، شب‌هاى بیشترى را قدر بدانند و به آرزوى درک فضیلت آن به کارهاى نیک و عبادت بیشترى بپردازند.