تفاوت معجزه با امور مذكور
«به طور مقدماتی باید دانست كه امور خارقالعاده، اموری هستند كه نمیتوان كلیه اسباب و علل آنها را به وسیله آزمایشهای حسی شناخت . بلكه شواهدی یافت میشود كه در پیدایش اینگونه پدیدهها نوع دیگری از عوامل مؤثر است و متخصصان علوم مختلف گواهی میدهند كه این كارها بر اساس قوانین علوم مادی و تجربی انجام نمییابد .»
امور خارقالعاده به دو بخش كلی تقسیم میشوند . اموری كه هر چند اسباب و علل مادی ندارند، اما اسباب غیرعادی آنها كمابیش در اختیار بشر قرار میگیرد و میتوان با آموزشها و تمرینهای ویژهای به آنها دستیافت . مانند كارهای مرتاض، سحر و ... . بخش دیگر، كارهای خارق العادهای است كه تحقق آنها مربوط به اذن خاص الهی است ... اینگونه خوارق عادت مخصوص بندگان برگزیده خداست . ولی اختصاص به پیامبران ندارد . بلكه گاهی سایر اولیای خدا هم از آنها برخوردار میشوند كه به اصطلاح كلامی، در حق غیر انبیا، كرامتخوانده میشوند و در حق انبیا، معجزه .
بنابراین، میتوان تفاوت معجزه را با اموری از قبیل سحر، كهانت، شعبده و اعمال مرتاضان، چنین دانست:
الف) كارهای ساحران و مرتاضان با وسائل مادی و یك سلسله تمرینات عادی انجام میشود . ولی معجزه بدون وسیله مادی و مقدمه و تمرین صورت میگیرد .
ب) كارهای جادوگران و مرتاضان از دیگران آموخته شده و به دیگران نیز آموزش داده میشود . ولی معجزه نه از كسی آموخته شده و نه قابل آموزش دادن به افراد دیگر است .
ج) كارهایی كه ساحران و یا مرتاضان (یا غیر اینها از شعبده بازان و كاهنان و . .). انجام میدهند، از هر كس صادر میشود . هر چند، شخص كافر یا فاسد باشد . ولی معجزه فقط از پیامبرانی كه پاك و صالح و شایستهترین بندگان خدا هستند، ظاهر میشود; چراكه آنان معجزه را فقط در ارتباط با خدا و به عنوان رهبر دینی انجام میدهند و ناگفته پیداست كه خدا افراد نادرست را رهبر جامعه نمیكند .
د) ساحران و مرتاضان آنچه را انجام میدهند، از خود و هنر خویش میدانند . ولی كارهای خارق العادهای را كه پیامبران انجام میدهند، صرفا از طرف خدا دانسته و به اذن و اراده خدا انجام میدهند .
ه) كارهای ساحران و مرتاضان اغلب برای مطامع دنیوی و سودجویی و هوسهای پست انجام میگیرد . ولی معجزه فقط برای اثبات رسالت و ابلاغ دین الهی و هدفهای مقدس تربیتی است و هیچ هدف مادی از آن ندارند .
و) كارهای ساحران و مرتاضان محدود به بعضی مكانها و شرایط معین و قیود خاصی انجام میشود . ولی معجزات انبیا مقابله به مثل نمیشود . پس شخص دیگری كه پیامبر نیست، هرگز نمیتواند انجام دهد .
حكم فقهی سحر، شعبده و كهانت
عمل سحر و تكسب به آن فیالجمله حرام است و تعلیم و تعلم آن نیز هرگاه منجر به عمل سحر شود، حرام است .
دراین خصوص، به استفتایی از حضرت امام خمینی رحمه الله اشاره میشود:
«كسیكه سحر ساحر را باطل میكند و شخص را نجات میدهد، آیا حرام است و گناه دارد این كار یا خیر؟
اگر سحر میكند، جایز نیست و اگر حفظ نفس یا واجب دیگری بر آن موقوف باشد، با ملاحظه اهمیت واجب دیگر مانع ندارد