تبیان، دستیار زندگی

دوستان عزیز در این تاپیك قصد دارم خلاصه ای از رشته های دانشگاهی رو برای كنكوری های عزیز قرار بدم امیدوارم از این مطالب استفاده لازم رو ببریم خصوصا الان كه موقع انتخاب رشته هست این مطالب خیلی میتونه در انتخاب رشته به شما كمك كنه(مخصوصااینکه خودم هم ازهمین رشته بودم!)

امیدوارم موفق و موید باشید

مهندسی نفت

دیباچه: حیات در کره زمین که مدام در جنب و جوش و حرکت است،‌ بیشترین انرژی جنبشی، گرمایی و شیمیایی خود را از نفت می‌گیرد. در واقع به یاری این ماده حیاتی است که کوچکترین موتور ماشین تا غول‌آساترین ناوگان‌های سنگین به حرکت در می‌آید و هزاران نوع تولیدات و مصنوعات صنایع سنگین و جدید پتروشیمی، کودهای شیمیایی، فرآورده‌های دارویی،‌ پارچه‌ها و الیاف مصنوعی، ‌پلاستیک‌ها،‌ چسب‌ها،‌ فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی و پوشش‌های استحفاظی ساخته می‌شود. خوشبختانه کشور ما که در دل خلیج نفت خیز فارس آرمیده است، به عنوان یکی از منابع و معادن بزرگ نفت و گاز جهان به شمار می‌رود. از همین رو تربیت نیرو انسانی متخصص و کارآمد برای بهره‌برداری درست و بهینه از این سرمایه خداداد و جوابگویی افراد به نیاز‌های آتی صنعت نفت کشور، بسیار ضروری است. به همین منظور مجموعه کارشناسی مهندسی نفت که دارای چهار گرایش مهندسی اکتشاف نفت، مهندسی استخراج نفت ـ مخازن نفت، مهندسی استخراج نفت ـ حفاری و مهندسی استخراج نفت ـ بهره‌برداری از منابع نفت می‌باشد،‌ در دانشگاه صنعت نفت از سال 1378 دایر شده است. اساس‌ دروس‌ این رشته در همه گرایش‌ها مبتنی‌ بر مکانیک‌ سیالات‌، دینامیک‌ گازها، ترمودینامیک‌ سیالات‌، انتقال‌ جرم‌ و اقتصاد مهندسی‌ است‌ و هدف‌ آن‌ تربیت‌ مهندسین‌ کارآمدی‌ است‌ که‌ بتوانند روش‌های‌ بهینه‌ بهره‌برداری‌ از منابع‌ نفت‌ و گاز را طراحی‌ و اجرا کنند.
گرایش‌ مهندسی‌ اکتشاف‌ :
اولین‌ مرحله‌ برای‌ بهره‌برداری‌ یا برداشت‌ نفت‌، کشف‌ حوزه‌های‌ نفتی‌ است‌ که‌ این‌ کار توسط‌ لرزه‌ نگاری‌ انجام‌ می‌گیرد. مهندسین‌ اکتشاف‌، امواج‌ صوتی‌ را به‌ اعماق‌ زمین‌ فرستاده‌ و سپس‌ امواج‌ برگشتی‌ را اندازه‌گیری‌ و پردازش‌ می‌کنند تا به‌ وجود یا عدم‌ وجود نفت‌ در درون‌ زمین‌ پی‌ ببرند. این‌ گرایش‌ ارتباط‌ نزدیکی‌ با زمین‌شناسی‌ دارد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ مهندسی‌ نفت‌:
ریاضی‌ عمومی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، ریاضیات‌ مهندسی‌، شیمی‌ عمومی‌، شیمی‌ آلی‌، فیزیک‌، برنامه‌نویسی‌ کامپیوتر، زمین‌شناسی‌ عمومی‌، موازنه‌ انرژی‌ و مواد، استاتیک‌ و مقاومت‌ مصالح‌، ترمودینامیک‌، مکانیک‌ سیالات‌، انتقال‌ حرارت‌، کنترل‌ فرآیندها، زمین‌شناسی‌ نفت‌ ، مبانی‌ فرآیندهای‌ صنایع‌ نفت‌، خواص‌ سنگ‌های‌ مخزن‌، خواص‌ سیالات‌ مخزن‌، کارگاه‌ عمومی‌ ، کاربرد ریاضیات‌ در مهندسی‌ شیمی‌، مبانی‌ چاه‌ آزمایی‌، نمودارگیری‌ چاه‌ ، مهندسی‌ مخازن‌، زمین‌شناسی‌ ساختمان‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ مهندسی‌ اکتشاف‌ :
ژئوفیزیک‌، ژئوشیمی‌ آلی‌ (نفت‌)، تخمین‌ و ارزیابی‌ ذخایر نفتی‌، زمین‌شناسی‌ ایران‌ و مناطق‌ همجوار، روش‌های‌ افزایش‌ برداشت‌ از مخازن‌، عملیات‌ زمین‌شناسی‌ ایران‌، مهندسی‌ مخازن‌ نفت‌، میکروپالئونتولوژی‌، اصول‌ حفاری‌، گل‌ حفاری‌ و سیمانکاری‌ چاه‌ها، زمین‌شناسی‌ نفت‌، چاه‌نگاری‌، زمین‌شناسی‌ مهندسی‌، زمین‌ ساخت‌، مکانیک‌ محیط‌های‌ ناپیوسته‌ سنگی‌، زمین‌شناسی‌ مناطق‌ دریایی‌، زمین‌شناسی‌ عمومی‌، سنگ‌شناسی‌ (رسوبی‌ ـ آذرین‌ و دگرگونی‌)، کانی‌شناسی‌، برداشت‌ زمین‌شناسی‌، زمین‌شناسی‌ ساختمانی‌، فتوژئولوژی‌ و سنجش‌ از راه‌ دور، پتروفیزیک‌،مکانیک‌ سیالات‌‌، فسیل‌شناسی‌(دیرینه‌شناسی‌)، رسوب‌شناسی‌، چینه‌شناسی‌، بررسی‌ فنی‌ ـ اقتصادی‌، مبانی‌ مهندسی‌ نفت‌، زمین‌شناسی‌ زیرزمینی‌.
گرایش‌ مهندسی‌ حفاری‌ :
طراحی‌ تجهیزات‌ حفاری‌ و انجام‌ عملیات‌ در مناسبترین‌ شرایط‌ و ارزیابی‌ اثرات‌ تکنولوژی‌ حفاری‌ و استخراج‌ بر محیط‌ زیست‌ کشور و ارائه‌ راه‌های‌ مناسب‌ برای‌ جلوگیری‌ از تخریب‌ آن‌، جزو فعالیت‌های‌ این‌ گرایش‌ است‌. یک‌ مهندس‌ حفار روش‌هایی‌ را ارائه‌ می‌دهد که‌ هزینه‌ حفاری‌ را پایین‌ و راندمان‌ کار را بالا می‌برد.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ مهندسی‌ حفاری‌:
مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، دینامیک‌، مهندسی‌ حفاری‌ ، سیمان‌ حفاری‌، گل‌ حفاری‌، مهندسی‌ حفاری‌ پیشرفته‌ ، اسیدکاری‌ در عملیات‌.
گرایش‌ مهندسی‌ مخازن‌ نفت‌ :
دانش‌ مهندسی‌ مخازن‌ به‌ این‌ می‌پردازد که‌ ما در یک‌ حوزه‌ نفتی‌ در اعماق‌ زمین‌ مثلاً در عمق‌ 2 یا 3 هزار متری‌ چه‌ مقدار نفت‌ و گاز داریم‌ و چه‌ مقدار از آن‌ قابل‌ دسترسی‌ می‌باشد و با چه‌ سرعتی‌ می‌توان‌ از مخزن‌ مورد نظر برداشت‌ کرد؟ مهندسی‌ نفت‌ گرایش‌ مخازن‌، نوع‌ مخزن‌ نفت‌ یا گاز و همچنین‌ فشار، دما و عمق‌ آن‌ از سطح‌ زمین‌ را مشخص‌ می‌کند زیرا موارد فوق‌ در نحوه‌ برداشت‌ و استخراج‌ نفت‌ از مخازن‌ تأثیر دارد.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ مهندسی‌ مخازن‌ نفت‌:
مکانیک‌ سیالات‌ دو فازی‌، انتقال‌ جرم‌، ترمودینامیک‌، مهندسی‌ مخازن‌، مطالعات‌ مخازن‌، عملیات‌ بهره‌برداری‌، روش‌های‌ افزایش‌ وبرداشت‌ مخازن‌، مدیریت‌ و صیانت‌ از مخازن‌. گرایش‌ مهندسی‌ بهره‌برداری‌ از منابع‌ نفت‌ امروزه‌ اکثر مخازن‌ نفت‌ کشور ما دچار افت‌ فشار شده‌اند به‌ همین‌ دلیل‌ نفت‌ به‌ صورت‌ طبیعی‌ به‌ سطح‌ زمین‌ نمی‌رسد و در نتیجه‌ حضور مهندسین‌ بهره‌برداری‌ از منابع‌ نفت‌، یک‌ ضرورت‌ اجتناب‌ ناپذیر است‌. افرادی‌ که‌ با استفاده‌ از روش‌های‌ علمی‌ بهتر و اصولی‌تر، از مخازن‌ نفتی‌ بهره‌برداری‌ می‌کنند.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ مهندسی‌ بهره‌برداری‌ از منابع‌ نفت‌:
مکانیک‌ سیالات‌ دوفازی‌، اصول‌ ژئوفیزیک‌ اکتشافی‌، مهندسی‌ مخازن‌ ، مهندسی‌ حفاری‌، عملیات‌ بهره‌برداری‌، روش‌های‌ افزایش‌ و برداشت‌ از مخازن‌، تخمین‌ مخازن‌ در چاه‌های‌ اکتشافی‌، آزمایشگاه‌ نفت‌.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
علاوه‌ بر دو درس‌ ریاضی‌ و فیزیک‌ که‌ دو درس‌ پایه‌ در تمامی‌ رشته‌های‌ مهندسی‌ از جمله‌ رشته‌ مهندسی‌ نفت‌ است‌، درس‌ زبان‌ انگلیسی‌ نیز در این‌ رشته‌ اهمیت‌ ویژه‌ای‌ دارد. در ضمن‌ به‌ دلیل‌ اینکه‌ نوع‌ کار فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ سنگین‌ است‌ و محیط‌ کارشان‌ نیز خارج‌ از شهر است‌، دانشجویان‌ این‌ دانشگاه‌ از بین‌ داوطلبان‌ مرد انتخاب‌ می‌شوند. برای‌ مثال‌ یک‌ مهندس‌ حفاری‌ در وزارت‌ نفت‌ باید 15 روز خارج‌ از شهر و دور از خانواده‌ باشد و سپس‌ یک‌ هفته‌ مرخصی‌ دارد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
قطعاً اولین‌ بازار کار موجود برای‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ وزارت‌ نفت‌ است‌ اما دانشگاه‌ صنعت‌ نفت‌ در حال‌ حاضر دانشجویان‌ این‌ رشته‌ را بورسیه‌ نمی‌کند بلکه‌ اگر سطح‌ علمی‌ دانشجویی‌ خوب‌ باشد، در نهایت‌ جذب‌ وزارت‌ نفت‌ می‌شود. البته‌ در حال‌ حاضر بیش‌ از 70 درصد از دانشجویان‌ جذب‌ وزارت‌ نفت‌ می‌شوند و مابقی‌ آنها نیز جذب‌ صنایع‌ شیمایی‌ خصوصی‌ می‌شوند چرا که‌ بیشتر واحدهای‌ رشته‌ مهندسی‌ نفت‌ با رشته‌ مهندسی‌ شیمی‌ مشترک‌ است.


منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

مهندسی نساجی

دیباچه: بشر در ابتدا برای تهیه لباس و پوشاک و محافظت از خود در مقابل سرما و گرما صنعت نساجی را به وجود آورد. سپس زیرانداز و روانداز خود را به یاری این صنعت تهیه کرد و امروزه نه تنها انواع پوشاک و فرش و موکت را به یاری صنعت نساجی تهیه می‌کند بلکه برای ساخت ترمز ماشین،‌ شریانهای مصنوعی، جاده‌ها، هواپیما‌ها و سایت‌های فضایی به منسوجات نیاز است.برای مثال بیش از 50% قلب مصنوعی از الیاف نساجی درست شده است. همچنین بیش از 75% استحکام تایرها از منسوجات است و در جاده‌سازی نیز قبل از این که آسفالت ریخته شود،‌ منسوجات ویژه‌ای را روی سطح جاده می‌خوابانند که عمر جاده‌ها را افزایش می‌دهد. به همین دلیل امروزه نمی‌توان همچون گذشته صنعت نساجی را به روش استاد و شاگردی از نسلی به نسل دیگر انتقال داد. چرا که نساجی در حال حاضر صنعتی بسیار گسترده و پیچیده است که اداره آن نیاز به تخصص و تحصیلات دانشگاهی دارد، تخصصی که در رشته مهندسی نساجی می‌توان به آن دست یافت. این‌ صنعت‌ شامل‌ بخش‌های‌ مختلفی‌ می‌شود که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به‌ کارخانه‌های‌ ریسندگی‌ (تولید نخ‌های‌ مختلف‌)، بافندگی‌ (تولید انواع‌ پارچه‌)، تولید فرش‌ ماشینی‌ و موکت‌ و همچنین‌ کارخانه‌های‌ تکمیل‌کننده‌ این‌ کالاها مثل‌ رنگرزی‌، چاپ‌ و کارخانه‌های‌ تولید الیاف‌ مصنوعی‌ مثل‌ نایلون‌ و پلی‌پروپیلن‌ اشاره‌ کرد. مهندسی‌ نساجی‌ رشته‌ای‌ است‌ که‌ دانش‌ و توانایی‌ لازم‌ را برای‌ اداره‌ بخش‌های‌ مختلف‌ این‌ صنعت‌ به‌ دانشجویان‌ می‌دهد. این‌ رشته‌ دارای‌ سه گرایش‌ "تکنولوژی‌ نساجی‌" و "شیمی‌ نساجی‌ و علوم‌ الیاف‌" و "پوشاک" است‌.
گرایش‌ تکنولوژی‌ نساجی:
‌دانشجوی‌ تکنولوژی‌ نساجی‌ نحوه‌ تولید نخ‌، پارچه‌، قالی‌ و موکت‌ را مطالعه‌ کرده‌ و آموزش‌ می‌بیند و تا حدودی‌ با طراحی‌ ماشین‌آلات‌ نساجی‌ و قطعات‌ مختلف‌ آنها آشنا می‌گردد. همچنین با شیوه‌های‌ ریسندگی‌ نخ‌ها، مقدمات‌ بافندگی‌ و بافندگی‌ آشنا می‌شود و برای‌ شناخت‌ دستگاه‌های‌ نساجی‌ دروسی‌ درارتباط‌ با علم‌ مکانیک‌ می‌گذراند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌ :
دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ مهندسی‌ نساجی‌:
ریاضی‌ عمومی‌، فیزیک‌ عمومی‌، شیمی‌ عمومی‌، برنامه‌نویسی‌ کامپیوتر، معادلات‌ دیفرانسیل‌، آمار و احتمالات‌ مهندسی‌، محاسبات عددی.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ تکنولوژی‌ نساجی‌:
کارگاه‌ جوشکاری‌، اصول‌ ساختمانی‌ مواد پلیمری‌، استاتیک‌، نقشه‌کشی‌ صنعتی‌، ترمودینامیک‌ عمومی‌، کارگاه‌ ماشین‌ابزار، علوم‌ الیاف‌، مقاومت‌ مصالح‌، دینامیک‌ عمومی‌، کارگاه‌ ریخته‌گری‌، فیزیک‌ الیاف‌، بافندگی‌ حلقوی‌، ریسندگی‌، طراحی‌ماشین‌ ، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، کفپوش‌های‌ ماشینی‌، مقدمات‌ بافندگی‌، ریسندگی‌ نخ‌های‌ یکسره‌، تکنیک‌ بافت‌ پارچه‌، ریسندگی‌ الیاف‌ بلند، کارگاه‌ ریسندگی‌ الیاف‌ بلند، ریسندگی‌ مدرن‌، کنترل‌ کیفیت‌ آماری‌، تجزیه‌ فنی‌ بافت‌ پارچه‌، طرح‌ و محاسبه‌ کارخانه‌، رنگرزی‌، چاپ‌ و تکمیل‌، (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ رشته‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ است‌)
گرایش‌ شیمی‌ نساجی‌ و علوم‌ الیاف‌:
دانشجوی‌ گرایش‌ شیمی‌ نساجی‌ و علوم‌ الیاف‌ در زمینه‌ تولید الیاف‌، خواص‌ الیاف‌، مواد رنگزا، خصوصیات‌ مواد رنگزا و نحوه‌ تکمیل‌ مواد نساجی‌ مطالعه‌ می‌کند. به‌ عبارت‌ دیگر با طرز تهیه‌ الیاف‌ و نحوه‌ کاربرد مواد شیمیایی‌ در صنایع‌ نساجی‌ آشنا می‌گردد.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ نساجی‌ و علوم‌ الیاف‌:
نقشه‌کشی‌ صنعتی‌ ، ترمودینامیک‌ کاربردی‌، استاتیک‌ و مقاومت‌ مصالح‌، شیمی‌ پلیمر، کارگاه‌ جوشکاری‌، شیمی‌ تجزیه‌، علوم‌ الیاف‌، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌ ، کارگاه‌ ماشین‌ابزار، اصول‌ مهندسی‌ شیمی‌، مکانیک‌ سیالات‌، آزمایشگاه‌ شناسائی‌ الیاف‌ و مواد نساجی‌، کاربرد ریاضیات‌ در مهندسی‌ شیمی‌، تکمیل‌ کالای‌ نساجی‌، ساختمان‌ فیزیکی‌ الیاف‌، رنگرزی‌ الیاف‌ طبیعی‌، منسوجات‌ بی‌بافت‌، اصول‌ شیمی‌ رنگ‌ و مواد واسطه‌، رنگرزی‌ الیاف‌ مصنوعی‌، شیمی‌ الیاف‌ طبیعی‌، فیزیک‌ الیاف‌، مبانی‌ برق‌ و الکترونیک‌، اصول‌ تکنولوژی‌ رنگ‌، تکنیک‌های‌ رنگرزی‌ چاپ‌ و تکمیل‌، تکسچرایزینگ‌، تکنولوژی‌ تولید الیاف‌، آزمایشگاه‌ کنترل‌ کیفیت‌ کالای‌ تکمیل‌شده‌. (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ رشته‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ است‌)
گرایش‌ پوشاک :
امروزه بخش پوشاک صنعت نساجی به سوی ایجاد واحدهای بزرگ صنعتی متمایل شده است، اما متأسفانه نیروی کار متخصص برای فعالیت در این واحدهای صنعتی وجود ندارد تا جایی که برخی از صنایع پوشاک، فارغ‌التحصیلان مهندسی نساجی ـ گرایش‌های تکنولوژی نساجی و شیمی نساجی و علوم الیاف یا فارغ‌التحصیلان طراحی لباس را استخدام می‌کنند و پس از برگزاری دوره‌های کوتاه مدت آنها را برای کار در صنایع پوشاک آماده می‌کنند. اما در عمل دیده می‌شود که همین افراد نیز پاسخگوی نیاز صنایع پوشاک نیستند.برای مثال، یک طراح لباس بیشتر در زمینه مدل و طرح لباس و سایز‌بندی آن آموزش دیده است؛ در حالی که در اِشل صنعتی، طراحی لباس، مرحله اول کار است و در مرحله دوم یک متخصص باید بتواند طراحی یک خط پوشاک را ارائه دهد.برای مثال، در یک واحد خیاطی، الگوی قطعات یک پیراهن مردانه را که در حدود 10 تا 15 عدد است، با شابلون در می‌آورند و بر روی پارچه برش می‌زنند و در نهایت قطعات را به هم وصل می‌کنند. اما در اشل صنعتی که در یک روز 1000 تا 2000 دست لباس آماده می‌شود، نیاز به یک مهندس نساجی گرایش پوشاک است تا با طراحی خط تولید، نحوه دوخت و اتصال قطعات را تعیین نماید. در ضمن یک مهندس نساجی باید نحوه زمان‌بندی و طراحی خط تولید را به گونه‌ای انجام دهد که اگر برش و چرخ یک قطعه 20 ثانیه طول می‌کشد و قطعه‌ای دیگر 3 دقیقه زمان می‌برد، دستگاهی که قطعه‌ای را در زمان کمتر تولید می‌کند، بیکار نماند. این مسأله زمانی اهمیت بیشتر پیدا می‌کند که بدانیم با توجه به طرح و مدل یک لباس، طراحی خط تولید فرق می‌کند. برای مثال، یک شلوار جین معمولی حدود 15 قطعه دارد، اما یک شلوار جین تزئینی امکان دارد 50 قطعه داشته باشد؛ قطعاتی که زمان دوخت آنها متفاوت است. در این میان، مهندس نساجی گرایش پوشاک حتی تعداد دستگاه‌های موجود برای دوخت هر قطعه را تعیین می‌کند تا کارخانه از هر دستگاه حداکثر استفاده را بکند.از سوی دیگر، مسأله لایه‌چینی را می‌توان مطرح کرد؛ چون در کارخانه برای صرفه‌جویی در وقت و هزینه، قطعات هر دست لباس را به صورت مجزا برش نمی‌دهند، بلکه برای هر قطعه 50 یا 70 لایه می‌چینند و سپس الگو را گذاشته و برش می‌دهند. حال مسأله اینجاست که لایه‌چینی باید با توجه به جنس پارچه انجام گیرد.برای مثال، در پارچه آستری یا ساتن نمی‌توان تعداد لایه‌ها را خیلی زیاد کرد؛ چون لایه‌های پارچه روی هم لیز می‌خورند و نمی‌توان آنها را بخوبی برش داد.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
دانشجوی‌ نساجی‌ برای‌ رسیدن‌ به‌ کارایی‌ لازم‌ باید پایه‌ ریاضی‌ خوبی‌ داشته‌ باشد تا بتواند مشکلات‌ موجود را تجزیه‌ و تحلیل‌ کرده‌ و محاسبات‌ لازم‌ را انجام‌ دهد. همچنین‌ لازم‌ است‌ که‌ به‌ کارهای‌ مدیریتی‌ علاقه‌مند باشد چون‌ بیشتر فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ مسؤولیت‌ بخشی‌ از کارخانه‌های‌ نساجی‌ یا پوشاک مثل‌ سالن‌ تولید یا بخش‌ کنترل‌ کیفیت‌ را بر عهده‌ دارند. در گرایش‌ تکنولوژی‌ نساجی‌ بحث‌ شناخت‌ قطعات‌ ماشین‌ و روش‌ ساخت‌ آنها مطرح‌ است‌. به‌ همین‌ دلیل‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید در دروس‌ فیزیک‌ و مکانیک‌ قوی‌ باشد. دانشجوی‌ گرایش‌ شیمی‌ نساجی‌ نیز باید در درس‌ شیمی‌ قوی‌ باشد. گفتنی است که در کل فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ باید توانایی‌ کار با نیروی‌ زیاد را داشته‌ و به‌ کار با ماشین‌آلات‌ صنعتی‌ نیز علاقه‌مند باشد.محاسبات بالانس خط در خط تولید پوشاک مسأله مهم و پیچیده‌ای است؛ چون با توجه به نوع و مدل پوشاک باید تغییر و تحول زیادی در خط تولید پوشاک ایجاد نمود. از همین رو دانشجوی مهندسی نساجی گرایش پوشاک نسبت به سایر گرایش‌های این رشته باید از دانش مهندسی صنایع و دانش مدیریت بهتر و بیشتری برخوردار باشد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
صنعت‌ نساجی‌ بعد از نفت‌، بزرگترین‌ صنعت‌ کشور است‌. از سوی‌ دیگر باید توجه‌ داشت‌ که‌ صنعت‌ نساجی‌ به‌ دلیل‌ تنوع‌ خود، بازار جذب‌ وسیعی‌ دارد. یک‌ مهندس‌ نساجی‌ می‌تواند در کارخانجات‌ نساجی‌ به‌ عنوان‌ مدیر عامل‌، رئیس‌ کارخانه‌، مدیر تولید (مسؤول‌ سالن‌های‌ مختلف‌ ریسندگی‌ ، بافندگی‌، رنگرزی‌، چاپ‌ و تکمیل‌ زیر نظر این‌ مدیر کار می‌کنند)، مدیر بازرگانی‌ (مسؤول‌ بازاریابی‌، مسؤول‌ فروش‌ و مسؤول‌ تدارکات‌ در این‌ بخش‌ فعالیت‌ دارند)، مدیر مهندسی‌ صنعتی‌ (مسؤولان‌ آزمایشگاه‌های‌ مختلف‌ و کارشناسان‌ کنترل‌ کیفیت‌ بخش‌های‌ مختلف‌ در این‌ حیطه‌کاری‌ فعالیت‌ می‌کنند) و مشاور کارخانه‌ (مشاور در امور مختلف‌ مانند خرید خط‌ تولید، طراحی‌ خط‌ تولید، تولید جنس‌ جدید، رفع‌ اشکالات‌ پیش‌آمده‌ در خط‌ تولید، خرید ماشین‌آلات‌ و بررسی‌ افزایش‌ انعطاف‌پذیری‌ آنها) فعالیت‌ کند یا با بخش‌ نساجی‌ مؤسسه‌ استاندارد، اداره‌ نساجی‌ و پوشاک‌ وزارت‌ صنایع‌، بخش‌ نساجی‌ وزارت‌ کار (برای‌ بررسی‌ مسائل‌ کارگری‌، کم‌ کردن‌ ضایعات‌ و افزایش‌ تولید و بهره‌وری‌)، بخش‌ نساجی‌ وزارت‌ دادگستری‌ (برای‌ تعیین‌ قیمت‌ کارخانجات‌ ورشکسته‌ و برآورد کردن‌ قیمت‌ کالاهای‌ نساجی‌)، سازمان‌ پژوهش‌های‌ علمی‌ و صنعتی‌ و مراکز تحقیقاتی‌ مانند مرکز تحقیقات‌ جهاد کشاورزی‌ همکاری‌ نماید.فارغ‌التحصیل گرایش پوشاک نیز می‌تواند در یک واحد صنعتی به یاری دانش و توانایی‌هایش، کالایی استاندارد و با کیفیت خوب تولید کند؛ کالایی که در بازار داخلی و حتی خارجی توان رقابت با مدل‌های مشابه را داشته باشد. به همین خاطر بسیاری از واحدهای صنعتی معروف تولید پوشاک ایران از ایجاد این گرایش استقبال کرده‌اند.از سوی دیگر، می‌تواند با یک سرمایه نسبتاً کم، یک واحد تولیدی کوچک دایر کند و برای خودش فعالیت نماید؛ کاری که با توجه به اینکه در ابتدای کار سرمایه نسبتاً کمی می‌خواهد، ارزش افزوده بسیاری دارد.
دروس اصلی و تخصصی گرایش پوشاک:
شیمی آلی، نقشه‌کشی صنعتی، ریاضیات مهندسی، انواع پارچه، مبانی مهندسی برق، فیزیک الیاف، تکنولوژی نساجی، تکنیک و تجزیه فنی بافت، مکاترونیک، تکمیل کالای نساجی، فرآیندهای رنگرزی و چاپ، کنترل کیفیت آماری، کنترل کیفیت پوشاک، کاربرد کامپیوتر در پوشاک، اصول حسابداری و هزینه‌یابی، کنترل رنگ در پوشاک، صنعت پوشاک در جهان، مکانیک ساختمانی نخ و پارچه، اصول طراحی پوشاک، کارگاه اصول طراحی پوشاک، اصول برش و دوخت، مدیریت تولید پوشاک، طرح و محاسبه کارخانه پوشاک، تکنولوژی دوزندگی، ایجاد مشاغل کوچک، دینامیک پارچه / ماشین، منسوجات بی‌بافت، تاریخ لباس در ایران، قوانین کار و روابط صنعتی( بسیاری از درس‎های این رشته همراه با آزمایشگاه یا کارگاه است.)



منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

هوانوردی-ناوبری هوایی

دیباچه: بدون شک ایمنی اولین و مهمترین هدف هر پروازی است، زیرا ایمنی نه تنها باعث جلوگیری از ضایعات ناشی از خسارت یا آسیب می‌گردد بلکه همچنین می‌تواند در اقناع اذهان عمومی و بهبود سوددهی شرکت‌های هواپیمایی تجاری و مسافری مؤثر باشد. بنابراین شرکت‌های حاضر در صنعت هواپیمایی دریافته‌اند که سرمایه‌گذاری بر روی ایمنی در تمامی سطوح شرکت، یک سیاست اصولی و منطقی است.یکی از گام‌هایی که در این زمینه برداشته شده است، وجود متخصصین ناوبری هوایی در هواپیماهای مسافربری، ترابری و شکاری می‌باشد که به عنوان رکن اصلی یک پرواز ایمن محسوب می‌شوند. ناوبر هوایی‌ را تقریباً می‌توان‌ خلبان‌ دوم‌ نامید؛ فردی‌ که‌ قبل‌ از پرواز مسؤولیت‌ تهیه‌ و طراحی‌ نقشه‌ مسیر پرواز را برعهده‌ دارد و تعیین‌ می‌کند که‌ هواپیما باید در چه‌ ارتفاعی‌، با چه‌ سرعتی‌ و در چه‌ هوایی‌ پرواز نماید و اگر هواپیما رادار داشته‌ باشد، ناوبر در پشت‌ رادار می‌نشیند و ابرهای‌ مختلف‌ را شناسایی‌ می‌کند. برای‌ مثال‌ اگر در صد مایلی‌ هواپیما، ابرهای‌ باران‌زا وجود داشته‌ باشد، او مسیر جدیدی‌ را به‌ خلبان‌ پیشنهاد می‌کند تا با ابرهای‌ باران‌زا برخورد نداشته‌ باشد و در واقع‌ مسیر را دور می‌زند تا با امنیت‌ کامل‌ هواپیما را به‌ مقصد برساند. البته‌ تمام‌ هواپیماها ناوبر ندارند اما اگر هواپیمایی‌ ناوبر داشته‌ باشد، قدرت‌ مانور بیشتری‌ دارد. چون‌ در هوای‌ نامناسب‌ نیز می‌تواند پرواز کند. عده‌ای‌ از ناوبرها نیز برای‌ هواپیماهای‌ شکاری‌ آموزش‌ می‌بینند (دانشگاه‌ هوایی‌ شهید ستاری‌ بیشتر در این‌ زمینه‌ آموزش‌ می‌دهد) که‌ این‌ افراد در نهایت‌ کار پیچیده‌تر و مهم‌تری‌ را انجام‌ می‌دهند چون‌ علاوه‌ بر فعالیت‌های‌ یک‌ ناوبر هواپیمای‌ مسافربری‌ یا ترابری‌ باید دوره‌های‌ مختلفی‌ از جمله‌ دوره‌ نجات‌ خدمه‌ از مرگ‌ را بگذرانند و سلاح‌ها و مهمات‌ را نیز کنترل‌ کنند. همچنین‌ باید رادار هواپیماهای‌ دشمن‌ را شناسایی‌ کرده‌ و در صورت‌ لزوم‌ از اسلحه‌ هواپیما بر ضد دشمن‌ استفاده‌ کنند.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
دانشجوی‌ ناوبری‌ هوایی‌ باید در دروس‌ ریاضیات‌ و زبان‌ قوی‌ بوده‌ و از سرعت‌ عمل‌، مهارت‌ و قدرت‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ خوبی‌ برخوردار باشد تا بتواند در مواقع‌ بحرانی‌، وظیفه‌ خود را به‌ خوبی‌ انجام‌ دهد.
موقعیت شغلی در ایران‌ :
فرصت‌های شغلی این رشته مانند سایر رشته‌های دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری است.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌ :
دروس‌ پایه :
ریاضی‌، فیزیک‌، آمار و احتمالات‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌.
دروس‌ اصلی :
مبانی‌ کامپیوتر، آشنایی‌ با لیزر، مبانی‌ برق‌، مبانی‌ الکترونیک‌، دینامیک‌ عمومی‌، استاتیک‌، ارتعاشات‌ عمومی‌.
دروس‌ تخصصی :
فیزیولوژی‌ هوایی‌، اصول‌ پرواز، اصول‌ ایمنی‌ پرواز، زبان‌ تخصصی‌، موتور هواپیما، قوانین‌ هوانوردی‌، سیستم‌الکترونیکی‌، هواپیما، هواشناسی‌، جنگ‌ الکترونیک‌، پرواز مقدماتی‌، پرواز پایه‌، پرواز پیشرفته‌، رهگیری‌ هوایی‌، سیمولاتور پرواز، سرویس‌ هوانوردی‌، سیستم‌ کمک‌ ناوبری‌، سیستم‌ کنترل‌.



منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

هوانوردی - مراقبت پرواز

دیباچه: رشته‌ هوانوردی‌ دارای‌ سه‌ شاخه‌ خلبانی‌، مراقبت‌ پرواز و ناوبری‌ هوایی‌ است‌ که‌ در این‌ میان‌ دو شاخه‌ خلبانی‌ و مراقبت‌ پرواز از بین‌ داوطلبان‌ گروه‌های‌ آزمایشی‌ ریاضی‌ و فنی‌ و علوم‌ تجربی‌ دانشجو می‌پذیرند که‌ ما در اینجا به‌ معرفی‌ این‌ دو شاخه می‌پردازیم‌ :
شاخه‌ خلبانی‌ تنها شاخه‌ خلبانی‌ که‌ از طریق‌ آزمون‌ سراسری‌ دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌ عالی‌ دانشجو می‌پذیرد، شاخه‌ خلبانی‌ نظامی‌ است‌ که‌ دانشجویان‌ آن‌ در دانشگاه‌ علوم و فنون هوایی شهید ستاری‌ آموزش‌ می‌بینند. هدف‌ از پذیرش‌ دانشجوی‌ هوانوردی‌ (خلبانی‌) در دانشگاه‌ هوایی‌ شهید ستاری‌، تربیت‌ خلبان‌های‌ مورد نیاز نیروی‌ هوایی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ است. نیروی‌ هوایی‌ تعیین‌ می‌کند که‌ دانشجویان‌ خلبانی‌ در کدام‌ رشته‌ تخصصی‌ (خلبان‌ جنگی‌ ، آموزشی‌ یا مسافربری‌) آموزش‌ ببینند. آنچه‌ مهم‌ است‌ این‌ است‌ که‌ رشته‌ هوانوردی‌ (خلبانی‌) دانشگاه‌ علوم و فنون هوایی‌ شهید ستاری‌ وابسته‌ به‌ نیروی‌ هوایی‌ ارتش‌ جمهوری‌ اسلامی‌ است‌ و دانشجویان‌ این‌ دانشگاه‌ از بدو ورود به‌ دانشگاه‌ یک‌ دانشجوی‌ نظامی‌ خواهند بود و در نهایت‌ به‌ عنوان‌ یک‌ افسر مهندس‌ یا کارشناس‌ فارغ‌التحصیل‌ می‌شوند.
توانایی‌های‌ لازم :
یک‌ خلبان‌ به‌ عنوان‌ فرمانده‌ هواپیمایی‌ که‌ میلیون‌ها دلار ارزش‌ دارد، حرف‌ اول‌ را در هواپیما می‌زند. به‌ همین‌ دلیل‌ باید آمادگی‌ کامل‌ را برای‌ احراز این‌ مسؤولیت‌ داشته‌ باشد که‌ این‌ آمادگی‌ در سه‌ مرحله‌ سنجیده‌ می‌شود. در مرحله‌ اول‌ داوطلب‌ شرکت‌ در آزمون‌ سراسری‌ آمادگی‌ علمی‌ خود را ثابت‌ می‌کند و همچنین‌ لازم‌ است‌ که‌ رشته‌ هوانوردی‌ (خلبانی‌) را جزو یکی‌ از 9 انتخاب‌ اول‌ فرم‌ انتخاب‌ رشته‌ خود درج‌ کرده‌ باشد. در مرحله‌ بعد باید از لحاظ‌ جسمی‌ در معاینات‌ پذیرفته‌ شود که‌ در این‌ مرحله‌ یک‌ داوطلب‌ علاوه‌ بر خصوصیات‌ ظاهری‌ که‌ عبارتند از:
حداکثر سن‌ 20 سال‌ تمام‌ (حتی‌ اگر خدمت‌ سربازی‌ را انجام‌ داده‌ باشد نباید بیشتر از 20 سال‌ داشته‌ باشد)، حداقل‌ قد 165 سانتی‌متر، داشتن‌ وزنی‌ متعارف‌ باید از سلامت‌ جسمانی‌ کامل برخوردار باشد‌. مثلاً باید دید چشم‌ او بوده‌ و کوررنگی‌ نداشته‌ باشد به‌ همین‌ دلیل‌ چشم‌ داوطلب‌ در سه‌ مرحله‌ معاینه‌ می‌شود همچنین‌ گوش‌ و حلق‌ و بینی‌ و قلب‌ یک‌ داوطلب‌ در سه‌ مرحله‌ معاینه‌ شده‌ و نهایتاً نوار مغزی‌ او برداشته‌ و دندان‌هایش‌ معاینه‌ می‌شود. چون‌ برای‌ مثال‌ اگر داوطلبی‌ چند عدد از دندان‌های‌ جلو را نداشته‌ باشد در فشار جوّ بالا دچار حالت‌ تهوع‌ می‌شود یا اگر بیش‌ از 3 یا 4 دندانش‌ ترمیم‌ شده‌ باشد، در حین‌ پرواز مشکل‌ خواهد داشت‌ در نهایت‌ در صورت‌ سلامت‌ جسمانی‌ کامل‌، از داوطلب‌ مصاحبه‌ عقیدتی‌ و حفاظتی‌ می‌شود. یک‌ دانشجوی‌ خلبانی‌ باید جسور، نترس‌ و شجاع‌ باشد و همچنین‌ لازم‌ است‌ که‌ عاشق‌ این‌ رشته‌ بوده‌ و فردی‌ منضبط‌ و منظم‌ باشد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
ریاضی‌ ، فیزیک‌ پایه‌، آمار و احتمالات‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌.
دروس‌ اصلی‌:
کامپیوتر و برنامه‌نویسی‌، ارتعاشات‌ عمومی‌، استاتیک‌، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، دینامیک‌ عمومی‌، اصول‌ ایمنی‌ پرواز، الکترونیک‌ عمومی‌، آئرودینامیک‌ عمومی‌، اصول‌ هوانوردی‌، موتورهای‌ هواپیما، سیستم‌های‌ الکتریکی‌ و الکترونیکی‌ هواپیما، ناوبری‌ هوائی‌ ، هواشناسی‌، فیزیولوژی‌ هوائی‌، قوانین‌ و مقررات‌ هوانوردی‌.
دروس‌ تخصصی‌:
مقاومت‌ مصالح‌، مبانی‌ مدیریت‌ و تحقیق‌ در عملیات‌، ایرودینامیک‌ سیالات‌ تراکم‌پذیر، انتقال‌ حرارت‌ عمومی‌، مکانیک‌ پرواز کاربردی‌، زبان‌ تخصصی‌، پرواز اولیه‌، پرواز پایه‌ ، پرواز پیشرفته‌ نظامی‌ ، پرواز تخصصی‌ نظامی‌.
شاخه‌ مراقبت‌ پرواز :
آن‌گاه که روی صندلی یک هواپیمای در حال پرواز بر فراز یکی از شهرهای بزرگ و پرجمعیت جهان نشسته‌اید، آسمان را خالی و آرام و بی‌سر و صدا و به رنگ اقیانوس آبی‌رنگ می‌بیند. اما اگر به صفحه رادار مراقبت پرواز فرودگاه آن شهر نگاه کنید، آن را همانند بزرگراهی مملو از اتومبیل مشاهده می‌کنید که با سرعتی بسیار در حال حرکت هستند. اتاق عملیات (کنترل راداری فرودگاه هواپیما) در فرودگاه هر شهر، اداره آسمان پر ترافیک آن شهر را به عهده دارد. در این اتاق، مسؤولان مراقبت پرواز با چشمانی دقیق و مراقب، تغییرات لحظه‌ای و کامپیوتری صفحات سبزرنگ رادار را زیر نظر دارند و با استفاده از رادار و رادیو، هواپیماها را در آسمان هدایت می‌کنند وبه خلبان‌ها دستور می‌دهند که به کدام سمت گردش کنند،‌ اوج بگیرند، فرود آیند و سرعتشان را زیاد یا کم کنند تا تداخلی پیش نیاید و از ایمنی کامل برخوردار گردند. شاخه‌ مراقبت‌ پرواز به‌ آموزش‌ و پرورش‌ متخصصان‌ برج‌ مراقبت‌ پرواز می‌پردازد. افرادی‌ که‌ در برج‌ مراقبت‌، کنترل‌ هواپیماهای‌ مسافربری‌ و شکاری‌ را برعهده‌ دارند تا هنگام‌ پرواز، بلند شدن‌ و نشستن‌، تداخلی‌ به‌ وجود نیاید و هواپیما فرود یا پروازی‌ ایمن‌ داشته‌ باشد. یک‌ متخصص‌ مراقبت‌ پرواز اطلاعات‌ لازم‌ را در زمینه‌ نحوه‌ وزش‌ باد، نوع‌ هوا و سمت‌ باند پروازی‌ از برج‌ مراقبت‌ پرواز گرفته‌ و براساس‌ آن‌، هواپیما را هدایت‌ می‌کند. در ضمن‌ کارکنان‌ مراقبت‌ پرواز، اولین‌ کسانی‌ هستند که‌ از وقوع‌ سانحه‌ آگاه‌ می‌شوند بنابراین‌ ضمن‌ رعایت‌ دستورالعمل‌ مربوط‌، باید با سریعترین‌ وسیله‌ ممکن‌ برای‌ نجات‌ سرنشینان‌ هواپیمای‌ سانحه‌ دیده‌ و از بین‌ نرفتن‌ آثار و شواهد و مدارک‌ مؤثر در بروز سانحه‌ اقدام‌ نمایند.
توانایی‌های‌ لازم :
پای‌ میکروفون‌ صحبت‌ کردن‌، یک‌ توانایی‌ است‌ و مراقب‌ پرواز باید از این‌ توانایی‌ برخوردار باشد؛ یعنی‌ باید بتواند در هر شرایطی‌ اطلاعات‌ لازم‌ را در اختیار خلبان‌ها قرار دهد. برای‌ مثال‌ اگر هوا خراب‌ باشد و خلبان‌ هم‌ دچار اضطراب‌ و هیجان‌ شده‌ باشد، این‌ مسؤول‌ مراقبت‌ پرواز است‌ که‌ می‌تواند به‌ خلبان‌ آرامش‌ دهد و باعث‌ شود که‌ هواپیما ایمن‌ بر زمین‌ بنشیند. همچنین‌ یک‌ مراقب‌ پرواز باید به‌ زبان‌ انگلیسی‌ مسلط‌ باشد. چون‌ باید با خلبان‌ها انگلیسی‌ صحبت‌ کند و خلبان‌ها نیز به‌ زبان‌ انگلیسی‌ پاسخ‌ بدهند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
ریاضی‌ عمومی‌، فیزیک‌، مبانی‌ و برنامه‌ریزی‌ کامپیوتر، معادلات‌ دیفرانسیل‌.
دروس‌ اصلی‌:
مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، مکانیک‌، نقشه‌کشی‌ و نقشه‌خوانی‌ هوانوردی‌، الکترونیک‌ عمومی‌، سیستم‌های‌ کمک‌ ناوبری‌، ناوبری‌، هواشناسی‌ عمومی‌، سرویس‌ هواشناسی،‌ هوانوردی‌، مکانیک‌ پرواز، زبان‌ تخصصی‌، فرودگاه‌ها، حقوق‌ هواپیمایی‌، مبانی‌ مدیریت‌، اصول‌ مخابرات‌، اصول‌ رادار، کاربرد کامپیوتر و اتوماسیون‌ در مراقبت‌ پرواز، آمار و احتمالات‌ مهندسی‌.
دروس‌ تخصصی‌:
مراقبت‌ هوانوردی‌ و طرح‌ پرواز، سرویس‌های‌ ترافیک‌ هوایی‌، سرویس‌های‌ اطلاعاتی‌ هوانوردی‌، دستورالعمل‌های‌ ناوبری‌ و مراقبت‌ پرواز (کنترل‌ منطقه‌ای‌، کنترل‌ تقرب‌ و ارتفاع‌سنجی‌، برج‌ کنترل‌) ، دستورالعمل‌های‌ کنترل‌ هواپیما به‌ وسیله‌ رادار، آموزش‌ عملی‌ رادار، تجسس‌ و نجات‌، بررسی‌ سوانح‌، طراحی‌ دستورالعمل‌های ‌پرواز، عملیات‌ هواپیمایی‌، صلاحیت‌ پرواز، سیستم‌ ناوبری‌، ارتباطات‌ و نظارت‌ ماهواره‌ای‌، روش‌ تدریس‌ هواپیمایی‌، سیمولاتور برج‌ کنترل‌، سیمولاتور کنترل‌ منطقه‌ای‌، سیمولاتور تقرب‌ پرواز.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
شاخه خلبانی‌ تنها در دانشگاه‌ علوم‌ و فنون‌ هوایی‌ شهید ستاری‌ ارائه‌ می‌شود و تمامی‌ دانشجویان‌ این‌ دانشگاه‌ از بدو ورود بورسیه‌ می‌شوند و با درجه‌ ستوان‌ دومی‌ فارغ‌التحصیل‌ می‌گردند و در طول‌ خدمت‌ در نیروی‌ هوایی،‌ مسکنی‌ مناسب‌ و مطابق‌ ضوابط‌ نیروی‌ هوایی‌ دریافت‌ می‌کنند. شاخه‌ مراقبت‌ پرواز نیز در دانشگاه‌ علوم‌ و فنون‌ هوایی‌ شهید ستاری‌ و دانشکده‌ صنعت‌ هواپیمایی‌ کشوری‌ ارائه‌ می‌شود. گفتنی‌ است‌ تعدادی‌ از دانشجویان‌ دانشکده‌ صنعت‌ هواپیمایی‌ کشوری‌ از ترم‌ دوم‌ تحصیلی‌ ، در صورت‌ احراز شرایط‌ با توجه‌ به‌ نیاز شرکت‌های‌ هواپیمایی‌ بورسیه‌ خواهند شد و در صورت‌ سپردن‌ تعهد خدمت‌ از انجام‌ خدمت‌ وظیفه‌ معاف‌ می‌شون

هوانوردی - خلبانی

دیباچه: رشته‌ هوانوردی‌ دارای‌ سه‌ شاخه‌ خلبانی‌، مراقبت‌ پرواز و ناوبری‌ هوایی‌ است‌ که‌ در این‌ میان‌ دو شاخه‌ خلبانی‌ و مراقبت‌ پرواز از بین‌ داوطلبان‌ گروه‌های‌ آزمایشی‌ ریاضی‌ و فنی‌ و علوم‌ تجربی‌ دانشجو می‌پذیرند که‌ ما در اینجا به‌ معرفی‌ این‌ دو شاخه می‌پردازیم‌ :
شاخه‌ خلبانی‌ تنها شاخه‌ خلبانی‌ که‌ از طریق‌ آزمون‌ سراسری‌ دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌ عالی‌ دانشجو می‌پذیرد، شاخه‌ خلبانی‌ نظامی‌ است‌ که‌ دانشجویان‌ آن‌ در دانشگاه‌ علوم و فنون هوایی شهید ستاری‌ آموزش‌ می‌بینند. هدف‌ از پذیرش‌ دانشجوی‌ هوانوردی‌ (خلبانی‌) در دانشگاه‌ هوایی‌ شهید ستاری‌، تربیت‌ خلبان‌های‌ مورد نیاز نیروی‌ هوایی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ است. نیروی‌ هوایی‌ تعیین‌ می‌کند که‌ دانشجویان‌ خلبانی‌ در کدام‌ رشته‌ تخصصی‌ (خلبان‌ جنگی‌ ، آموزشی‌ یا مسافربری‌) آموزش‌ ببینند. آنچه‌ مهم‌ است‌ این‌ است‌ که‌ رشته‌ هوانوردی‌ (خلبانی‌) دانشگاه‌ علوم و فنون هوایی‌ شهید ستاری‌ وابسته‌ به‌ نیروی‌ هوایی‌ ارتش‌ جمهوری‌ اسلامی‌ است‌ و دانشجویان‌ این‌ دانشگاه‌ از بدو ورود به‌ دانشگاه‌ یک‌ دانشجوی‌ نظامی‌ خواهند بود و در نهایت‌ به‌ عنوان‌ یک‌ افسر مهندس‌ یا کارشناس‌ فارغ‌التحصیل‌ می‌شوند.
توانایی‌های‌ لازم :
یک‌ خلبان‌ به‌ عنوان‌ فرمانده‌ هواپیمایی‌ که‌ میلیون‌ها دلار ارزش‌ دارد، حرف‌ اول‌ را در هواپیما می‌زند. به‌ همین‌ دلیل‌ باید آمادگی‌ کامل‌ را برای‌ احراز این‌ مسؤولیت‌ داشته‌ باشد که‌ این‌ آمادگی‌ در سه‌ مرحله‌ سنجیده‌ می‌شود. در مرحله‌ اول‌ داوطلب‌ شرکت‌ در آزمون‌ سراسری‌ آمادگی‌ علمی‌ خود را ثابت‌ می‌کند و همچنین‌ لازم‌ است‌ که‌ رشته‌ هوانوردی‌ (خلبانی‌) را جزو یکی‌ از 9 انتخاب‌ اول‌ فرم‌ انتخاب‌ رشته‌ خود درج‌ کرده‌ باشد. در مرحله‌ بعد باید از لحاظ‌ جسمی‌ در معاینات‌ پذیرفته‌ شود که‌ در این‌ مرحله‌ یک‌ داوطلب‌ علاوه‌ بر خصوصیات‌ ظاهری‌ که‌ عبارتند از:
حداکثر سن‌ 20 سال‌ تمام‌ (حتی‌ اگر خدمت‌ سربازی‌ را انجام‌ داده‌ باشد نباید بیشتر از 20 سال‌ داشته‌ باشد)، حداقل‌ قد 165 سانتی‌متر، داشتن‌ وزنی‌ متعارف‌ باید از سلامت‌ جسمانی‌ کامل برخوردار باشد‌. مثلاً باید دید چشم‌ او بوده‌ و کوررنگی‌ نداشته‌ باشد به‌ همین‌ دلیل‌ چشم‌ داوطلب‌ در سه‌ مرحله‌ معاینه‌ می‌شود همچنین‌ گوش‌ و حلق‌ و بینی‌ و قلب‌ یک‌ داوطلب‌ در سه‌ مرحله‌ معاینه‌ شده‌ و نهایتاً نوار مغزی‌ او برداشته‌ و دندان‌هایش‌ معاینه‌ می‌شود. چون‌ برای‌ مثال‌ اگر داوطلبی‌ چند عدد از دندان‌های‌ جلو را نداشته‌ باشد در فشار جوّ بالا دچار حالت‌ تهوع‌ می‌شود یا اگر بیش‌ از 3 یا 4 دندانش‌ ترمیم‌ شده‌ باشد، در حین‌ پرواز مشکل‌ خواهد داشت‌ در نهایت‌ در صورت‌ سلامت‌ جسمانی‌ کامل‌، از داوطلب‌ مصاحبه‌ عقیدتی‌ و حفاظتی‌ می‌شود. یک‌ دانشجوی‌ خلبانی‌ باید جسور، نترس‌ و شجاع‌ باشد و همچنین‌ لازم‌ است‌ که‌ عاشق‌ این‌ رشته‌ بوده‌ و فردی‌ منضبط‌ و منظم‌ باشد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
ریاضی‌ ، فیزیک‌ پایه‌، آمار و احتمالات‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌.
دروس‌ اصلی‌:
کامپیوتر و برنامه‌نویسی‌، ارتعاشات‌ عمومی‌، استاتیک‌، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، دینامیک‌ عمومی‌، اصول‌ ایمنی‌ پرواز، الکترونیک‌ عمومی‌، آئرودینامیک‌ عمومی‌، اصول‌ هوانوردی‌، موتورهای‌ هواپیما، سیستم‌های‌ الکتریکی‌ و الکترونیکی‌ هواپیما، ناوبری‌ هوائی‌ ، هواشناسی‌، فیزیولوژی‌ هوائی‌، قوانین‌ و مقررات‌ هوانوردی‌.
دروس‌ تخصصی‌:
مقاومت‌ مصالح‌، مبانی‌ مدیریت‌ و تحقیق‌ در عملیات‌، ایرودینامیک‌ سیالات‌ تراکم‌پذیر، انتقال‌ حرارت‌ عمومی‌، مکانیک‌ پرواز کاربردی‌، زبان‌ تخصصی‌، پرواز اولیه‌، پرواز پایه‌ ، پرواز پیشرفته‌ نظامی‌ ، پرواز تخصصی‌ نظامی‌.
شاخه‌ مراقبت‌ پرواز :
آن‌گاه که روی صندلی یک هواپیمای در حال پرواز بر فراز یکی از شهرهای بزرگ و پرجمعیت جهان نشسته‌اید، آسمان را خالی و آرام و بی‌سر و صدا و به رنگ اقیانوس آبی‌رنگ می‌بیند. اما اگر به صفحه رادار مراقبت پرواز فرودگاه آن شهر نگاه کنید، آن را همانند بزرگراهی مملو از اتومبیل مشاهده می‌کنید که با سرعتی بسیار در حال حرکت هستند. اتاق عملیات (کنترل راداری فرودگاه هواپیما) در فرودگاه هر شهر، اداره آسمان پر ترافیک آن شهر را به عهده دارد. در این اتاق، مسؤولان مراقبت پرواز با چشمانی دقیق و مراقب، تغییرات لحظه‌ای و کامپیوتری صفحات سبزرنگ رادار را زیر نظر دارند و با استفاده از رادار و رادیو، هواپیماها را در آسمان هدایت می‌کنند وبه خلبان‌ها دستور می‌دهند که به کدام سمت گردش کنند،‌ اوج بگیرند، فرود آیند و سرعتشان را زیاد یا کم کنند تا تداخلی پیش نیاید و از ایمنی کامل برخوردار گردند. شاخه‌ مراقبت‌ پرواز به‌ آموزش‌ و پرورش‌ متخصصان‌ برج‌ مراقبت‌ پرواز می‌پردازد. افرادی‌ که‌ در برج‌ مراقبت‌، کنترل‌ هواپیماهای‌ مسافربری‌ و شکاری‌ را برعهده‌ دارند تا هنگام‌ پرواز، بلند شدن‌ و نشستن‌، تداخلی‌ به‌ وجود نیاید و هواپیما فرود یا پروازی‌ ایمن‌ داشته‌ باشد. یک‌ متخصص‌ مراقبت‌ پرواز اطلاعات‌ لازم‌ را در زمینه‌ نحوه‌ وزش‌ باد، نوع‌ هوا و سمت‌ باند پروازی‌ از برج‌ مراقبت‌ پرواز گرفته‌ و براساس‌ آن‌، هواپیما را هدایت‌ می‌کند. در ضمن‌ کارکنان‌ مراقبت‌ پرواز، اولین‌ کسانی‌ هستند که‌ از وقوع‌ سانحه‌ آگاه‌ می‌شوند بنابراین‌ ضمن‌ رعایت‌ دستورالعمل‌ مربوط‌، باید با سریعترین‌ وسیله‌ ممکن‌ برای‌ نجات‌ سرنشینان‌ هواپیمای‌ سانحه‌ دیده‌ و از بین‌ نرفتن‌ آثار و شواهد و مدارک‌ مؤثر در بروز سانحه‌ اقدام‌ نمایند.
توانایی‌های‌ لازم :
پای‌ میکروفون‌ صحبت‌ کردن‌، یک‌ توانایی‌ است‌ و مراقب‌ پرواز باید از این‌ توانایی‌ برخوردار باشد؛ یعنی‌ باید بتواند در هر شرایطی‌ اطلاعات‌ لازم‌ را در اختیار خلبان‌ها قرار دهد. برای‌ مثال‌ اگر هوا خراب‌ باشد و خلبان‌ هم‌ دچار اضطراب‌ و هیجان‌ شده‌ باشد، این‌ مسؤول‌ مراقبت‌ پرواز است‌ که‌ می‌تواند به‌ خلبان‌ آرامش‌ دهد و باعث‌ شود که‌ هواپیما ایمن‌ بر زمین‌ بنشیند. همچنین‌ یک‌ مراقب‌ پرواز باید به‌ زبان‌ انگلیسی‌ مسلط‌ باشد. چون‌ باید با خلبان‌ها انگلیسی‌ صحبت‌ کند و خلبان‌ها نیز به‌ زبان‌ انگلیسی‌ پاسخ‌ بدهند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
ریاضی‌ عمومی‌، فیزیک‌، مبانی‌ و برنامه‌ریزی‌ کامپیوتر، معادلات‌ دیفرانسیل‌.
دروس‌ اصلی‌:
مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، مکانیک‌، نقشه‌کشی‌ و نقشه‌خوانی‌ هوانوردی‌، الکترونیک‌ عمومی‌، سیستم‌های‌ کمک‌ ناوبری‌، ناوبری‌، هواشناسی‌ عمومی‌، سرویس‌ هواشناسی،‌ هوانوردی‌، مکانیک‌ پرواز، زبان‌ تخصصی‌، فرودگاه‌ها، حقوق‌ هواپیمایی‌، مبانی‌ مدیریت‌، اصول‌ مخابرات‌، اصول‌ رادار، کاربرد کامپیوتر و اتوماسیون‌ در مراقبت‌ پرواز، آمار و احتمالات‌ مهندسی‌.
دروس‌ تخصصی‌:
مراقبت‌ هوانوردی‌ و طرح‌ پرواز، سرویس‌های‌ ترافیک‌ هوایی‌، سرویس‌های‌ اطلاعاتی‌ هوانوردی‌، دستورالعمل‌های‌ ناوبری‌ و مراقبت‌ پرواز (کنترل‌ منطقه‌ای‌، کنترل‌ تقرب‌ و ارتفاع‌سنجی‌، برج‌ کنترل‌) ، دستورالعمل‌های‌ کنترل‌ هواپیما به‌ وسیله‌ رادار، آموزش‌ عملی‌ رادار، تجسس‌ و نجات‌، بررسی‌ سوانح‌، طراحی‌ دستورالعمل‌های ‌پرواز، عملیات‌ هواپیمایی‌، صلاحیت‌ پرواز، سیستم‌ ناوبری‌، ارتباطات‌ و نظارت‌ ماهواره‌ای‌، روش‌ تدریس‌ هواپیمایی‌، سیمولاتور برج‌ کنترل‌، سیمولاتور کنترل‌ منطقه‌ای‌، سیمولاتور تقرب‌ پرواز.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
شاخه خلبانی‌ تنها در دانشگاه‌ علوم‌ و فنون‌ هوایی‌ شهید ستاری‌ ارائه‌ می‌شود و تمامی‌ دانشجویان‌ این‌ دانشگاه‌ از بدو ورود بورسیه‌ می‌شوند و با درجه‌ ستوان‌ دومی‌ فارغ‌التحصیل‌ می‌گردند و در طول‌ خدمت‌ در نیروی‌ هوایی،‌ مسکنی‌ مناسب‌ و مطابق‌ ضوابط‌ نیروی‌ هوایی‌ دریافت‌ می‌کنند. شاخه‌ مراقبت‌ پرواز نیز در دانشگاه‌ علوم‌ و فنون‌ هوایی‌ شهید ستاری‌ و دانشکده‌ صنعت‌ هواپیمایی‌ کشوری‌ ارائه‌ می‌شود. گفتنی‌ است‌ تعدادی‌ از دانشجویان‌ دانشکده‌ صنعت‌ هواپیمایی‌ کشوری‌ از ترم‌ دوم‌ تحصیلی‌ ، در صورت‌ احراز شرایط‌ با توجه‌ به‌ نیاز شرکت‌های‌ هواپیمایی‌ بورسیه‌ خواهند شد و در صورت‌ سپردن‌ تعهد خدمت‌ از انجام‌ خدمت‌ وظیفه‌ معاف‌ می‌شوند

مهندسی مواد

دیباچه: رشته‌ مهندسی‌ مواد در مقطع‌ کارشناسی‌ دارای‌ دو شاخه‌ متالورژی و سرامیک‌ است‌.
شاخه متالورژی:
تصور کنید که در حال رانندگی در یکی از بزرگراه‌ها هستید که ناگهان کامیونی با خودروی شما برخورد می‌کند و خسارت سنگینی بر آن وارد می‌سازد. چنین برخوردی در حال حاضر علاوه بر صرف هزینه‌ای قابل توجه و نیاز به زمانی نسبتاً طولانی برای تعمیر، از ارزش خودروی شما خواهد کاست اما اگر بدنه خودرو به طور کامل از جنس آلیاژ "Tini" ساخته شده باشد، حداقل برای صافکاری مشکلی نخواهید داشت چون کافی است که بدنه خودرو را تا حد معینی حرارت بدهید تا بدنه تصادفی به سرعت تغییر شکل یابد و شکل اولیه خود را پیدا کند. البته در حال حاضر این یک خیال پردازی علمی است، اما با پیشرفت روز افزون علم متالورژی به زودی موانع تکنولوژیکی در راه تولید و کاربرد این آلیاژها برطرف می‌شود و مقدار زیادی از این مواد در شکل‌های گوناگون تولید خواهد شد.متالورژی به عنوان یک علم، دانش نسبتاً جوانی است که تنها صد سال از عمر آن می‌گذرد و با کشف روش‌های جدید استخراج و تصفیه فلزات، شناسایی مشخصات ساختاری و فیزیکی مواد، فنون جدید شکل دادن و تولید فلزات، متولد شده است. علمی که به دو بخش کلی متالورژی استخراجی و صنعتی تقسیم می‌شود که البته هر دو بخش مذکور در دانشگاه‌های کشور ما نیز به عنوان دو گرایش از رشته مهندس مواد شاخه متالورژی ارائه می‌گردد.
گرایش‌ متالورژی استخراجی‌:
متالورژی استخراجی‌ شامل‌ جداکردن‌ فلزات‌ از سنگ‌ معدن‌ و تصفیه‌ آنها (تولید فلزات‌)، شناخت‌ انواع‌ کوره‌ها، سوخت‌ها و فعل‌ و انفعالات‌ شیمیایی‌ می‌شود. به‌ عنوان‌ مثال‌ آنچه‌ در کارخانه‌ ذوب‌آهن‌ اصفهان‌ تا مرحله‌ تهیه‌ شمش‌ آهن‌ خام‌ (چدن‌) انجام‌ می‌شود، عمدتاً مربوط‌ به‌ متالورژی استخراجی‌ است‌.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ مشترک‌ در‌ شاخه‌های‌ مختلف‌ مهندسی‌ مواد:
ریاضی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، ریاضی‌ مهندسی‌، محاسبات‌ عددی‌، مبانی‌ و برنامه‌سازی‌ کامپیوتر، فیزیک‌، شیمی‌ عمومی‌، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌ ، استاتیک‌، مقاومت‌ مصالح‌، کریستالوگرافی‌ ، پدیده‌های‌ انتقال‌، شیمی‌ فیزیک‌ مواد، ترمودینامیک‌ مواد ، خواص‌ فیزیکی‌ مواد، متالوگرافی‌، خواص‌ مکانیکی‌ مواد.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ متالورژی استخراجی‌ :
انتقال‌ مطالب‌ علمی‌ و فنی‌، ریخته‌گری‌، شکل‌ دادن‌ فلزات‌ ، تغلیظ‌ مواد معدنی‌ ، اصول‌ استخراج‌ فلزات‌، سینتیک‌ مواد، شیمی‌ تجزیه‌ ، عملیات‌ حرارتی‌ ، خوردگی‌ و اکسیداسیون‌، انجماد فلزات‌، مواد دیرگداز. (بسیاری‌ از دروس‌ این‌ رشته‌ همراه با آزمایشگاه‌ است.)
گرایش‌ متالورژی صنعتی‌:
متالورژی صنعتی‌ عبارت‌ است‌ از روش‌های‌ مختلف‌ تولید مصنوعات‌ فلزی‌ که‌ مهمترین‌ این‌ روش‌ها متالورژی پودری‌، شکل‌ دادن‌، جوشکاری‌ و ماشین‌کاری‌ است‌. همچنین‌ در متالورژی صنعتی‌ خواص‌ و مشخصات‌ فیزیکی‌، ساختاری‌ و مکانیکی‌ مواد بررسی‌ می‌شود.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ متالورژی صنعتی‌ :
ریخته‌گری‌، انجماد فلزات‌ ، شکل‌ دادن‌ فلزات‌، خواص‌ مکانیکی‌ مواد ، متالورژی جوشکاری‌ ، متالورژی پودر، روش‌های‌ نوین‌ آنالیز مواد، خوردگی‌ و اکسیداسیون‌، عملیات‌ حرارتی‌ ، استخراج‌ فلزات‌، انتقال‌ مطالب‌ علمی‌ و فنی‌.
شاخه‌ سرامیک‌:
امروزه‌ سرامیک‌ را هنر ساخت‌ ظروف‌ سرامیکی‌ و سفالینه‌ها نمی‌دانیم‌ بلکه‌ آن‌ را به‌ صورت‌ علمی‌ وسیعتر از ساخت‌ این‌گونه‌ وسایل‌ تعریف‌ می‌کنیم‌. بر این‌ اساس‌ می‌توان‌ گفت‌ که‌ سرامیک‌ بطور کلی‌ هنر و علم‌ ساختن‌ و به‌ کاربردن‌ اشیاء جامدی‌ است‌ که‌ اجزاء تشکیل‌دهنده‌ اصلی‌ و عمده‌ آنها مواد غیرآلی‌ و غیرفلزی‌ است‌ یعنی‌ علم‌ سرامیک‌ علاوه‌ بر سفالینه‌ها شامل‌ انواع‌ چینی‌ها، دیرگدازها، فرآورده‌های‌ ر‌ُسی‌ ساختمانی‌، مواد ساینده‌، لعاب‌های‌ چینی‌، سیمان‌، شیشه‌، مواد مغناطیسی‌ غیرفلزی‌، فروالکتریک‌ها، تک‌ بلورهای‌ مصنوعی‌ و محصولات‌ پیچیده‌تر دیگر می‌شود. دانشجویان مهندسی سرامیک در طول دوره تحصیلی خود، پس از کسب پایه‌های علمی و مهندسی لازم، کلیه فرآیند‌های ساخت سرامیک‌ها را از مواد اولیه و آماده سازی آن گرفته تا کنترل کیفی محصولات ساخته شده و ارتباط بین ساختمان و خواص این مواد فرا می‌گیرند.
دروس‌ تخصصی‌ شاخه‌ سرامیک‌:
ساختار سرامیک‌ها، سینتیک‌ مواد، روش‌های‌ نوین‌ آنالیز مواد ، خواص‌ الکتریکی‌ و نوری‌ سرامیک‌ها، مواد دیرگداز ، تئوری‌ شیشه‌ ، تئوری‌ پرسلان‌ها، آزمایشگاه‌ چینی‌، فرآیند ساخت‌ سرامیک‌، انتقال‌ مطالب‌ علمی‌ و فنی‌.
توانایی‌های‌ لازم :
در مهندسی‌ مواد، دو علم‌ شیمی‌ و فیزیک‌ اهمیت‌ ویژه‌ای‌ پیدا می‌کند. چرا که‌ بررسی‌ خواص‌ مواد بدون‌ آشنایی‌ با این‌ دو علم‌ امکان‌پذیر نیست. دانشجوی‌ این‌ رشته‌ علاوه‌ بر فیزیک‌ و شیمی‌ باید از دانش‌ ریاضی‌ اطلاعات‌ کافی‌ داشته‌ و قدرت‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ خوبی‌ داشته‌ باشد. برای‌ مثال‌ با وجود آن‌ که‌ یک‌ مهندس‌ متالورژی نباید به‌ فکر پشت‌ میزنشینی‌ بوده‌ و باید آمادگی‌ کار در شرایط‌ سخت‌ را داشته‌ باشد، اما بدون‌ شک‌ مهندس‌ این‌ رشته‌ بیش‌ از توان‌ جسمانی‌ خوب‌ نیاز به‌ ذهنی‌ خلاق‌ و کنجکاو دارد. آشنایی‌ با زبان‌ انگلیسی‌ نیز در تمام‌ رشته‌های‌ مهندسی‌ ضروری‌ است‌. اما در مهندسی‌ سرامیک‌ این‌ ضرورت‌ بیشتر احساس‌ می‌شود چرا که‌ این‌ رشته‌ نسبتاً جدید است و در نتیجه‌ کتابهای‌ علمی‌ آن‌ کمتر به‌ زبان‌ فارسی‌ ترجمه‌ شده‌ است‌.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
فارغ‌التحصیلان‌ متالورژی استخراجی‌ می‌توانند جذب‌ مراکزی‌ شوند که‌ به‌ فرآیند استخراج‌ و تولید مواد اولیه‌ فلزی‌ (آهنی‌ و غیرآهنی‌) از کانه‌های‌ مربوط‌ می‌پردازند . برای مثال می‌توانند در صنایع‌ نفت‌ و پالایش‌ و همچنین‌ صنایع‌ آهنی‌ و غیرآهنی‌ مانند ذوب‌ آهن‌ اصفهان‌، مجتمع‌ مس‌ سرچشمه‌ و آلومینیم‌ اراک‌ فعالیت‌ کنند. فارغ‌التحصیلان‌ متالورژی صنعتی‌ نیز می‌توانند در مراکزی که با تولید قطعات فلزی سروکار دارند مانند صنایع ریخته‌گری، صنایع متالورژی پودر، صنایع‌ فولادسازی‌، صنایع‌ دفاع‌، هواپیماسازی‌، کشتی‌سازی‌، تراکتورسازی‌، خودروسازی‌ و ساخت‌ قطعات‌ مختلف‌ وسایل‌ خانگی‌ از جمله‌ یخچال‌، کولر، ماشین‌لباسشویی‌، تلویزیون‌ و ضبط‌ صوت‌ فعالیت‌ نمایند. در مورد فرصت‌های‌ شغلی‌ مهندس‌ سرامیک‌ نیز باید گفت‌ که‌ امروزه‌ صنایع‌ سرامیک‌ برای‌ رشد اکثر صنایع‌ اهمیت‌ بسیاری‌ دارند. برای‌ مثال‌ صنایع‌ متالورژی و سایر صنایعی‌ که‌ با درجه‌ حرارت‌ بالا سروکار دارند، مصرف‌کننده‌ مواد دیرگداز هستند یا صنایع‌ الکترونیک‌ احتیاج‌ به‌ قطعات‌ مختلف‌ سرامیکی‌ با خواص‌ الکترونیکی‌ و مغناطیسی‌ مطلوب‌ دارند. همچنین‌ صنایع‌ اتومبیل‌سازی‌، صنایع‌ ساختمانی‌، صنایع‌ تولید نیرو، مخابرات‌ و بالاخره‌ هر خانه‌ و خط‌ تولید هر کارخانه‌ای‌ نیاز به‌ فرآورده‌های‌ سرامیکی‌ دارد. در حال‌ حاضر کشور ما کارخانه‌های‌ عمده‌ کاشی‌سازی‌، چینی‌سازی‌، تولیدکننده‌ مواد نسوز، تولیدکننده‌ سرامیک‌های‌ الکتریکی‌، شیشه‌سازی‌، آجرسازی‌ و سیمان‌ دارد‌ که‌ فارغ‌التحصیلان‌ رشته‌ سرامیک‌ می‌توانند در آنها مشغول‌ به‌ کار گشته‌ و به‌ افزایش‌ کارایی‌ و راندمان‌ کارخانه‌ و همچنین‌ بهبود کیفیت‌ محصول‌ آن‌ کمک‌ نمایند.

مهندسی هوا فضا

دیباچه: بسیاری‌ از داوطلبان‌ آزمون‌ سراسری‌ که‌ رشته‌ مهندسی‌ هوا فضا را انتخاب‌ می‌کنند، اطلاع صحیحی‌ نسبت‌ به‌ این‌ رشته‌ ندارند‌ و آن‌ را با خلبانی‌ یا نجوم‌ اشتباه‌ می‌گیرند. در حالی‌ که‌ هدف‌ این‌ رشته‌ آماده‌ کردن‌ مهندسی‌ است‌ که‌ بتواند در زمینه‌ طراحی‌، ساخت‌ و آزمایش‌ هواپیما فعالیت‌ کند. در واقع‌ کار مهندس‌ هوا فضا قبل‌ از بیرون‌ آمدن‌ هواپیما از کارخانه‌ است‌ و او در مورد چگونگی‌ به‌ پرواز درآوردن‌ یک‌ هواپیما آموزش‌ نمی‌بیند. به‌ عبارت‌ دیگر مهندسی‌ هوا فضا مجموعه‌ای‌ از علوم‌ و توانایی‌های‌ علمی‌ و عملی‌ در زمینه‌ تحلیل‌، طراحی‌ و ساخت‌ وسایل‌ پرنده‌ نظیر هواپیماها، بالگردها، گلایدرها، موشک‌ها و ماهواره‌ها است‌. این‌ رشته‌ بر چهار پایه‌ آئرودینامیک‌ ، جلوبرندگی‌ ، مکانیک‌ پرواز و سازه‌های‌ هوافضایی‌ استوار است‌.که در این میان آئرودینامیک به مطالعه و بررسی جریان هوا، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر روی جسم پرنده می‌پردازد و مهندس هوافضا با فراگیری این علم به تحلیل جریان‌های پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نیروهای آئرودینامیکی امکان بررسی پایداری و طراحی سازه را فراهم می‌کند. "جلوبرندگی" به مطالعه و بررسی سیستم‌های جلوبرنده اعم از موتورهای پیستونی، توربینی، راکت‌ها و نحوه تولید نیروی رانش در آنها می‌پردازد. "مکانیک پرواز" به مطالعه و بررسی رفتار و حرکات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئرودینامیکی، هندسی و وزنی می‌پردازد در واقع علم مکانیک پرواز از "عملکرد" تشکیل می‌شود و "عملکرد" به بررسی بُرد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازی در سرعت‌های مختلف و پایداری و کنترل وسایل پرنده می‌پردازد و در نهایت "سازه‌های هوافضایی" به مطالعه و بررسی سازه‌های هواپیما و دیگر وسایل پرنده می‌پردازد و هدف آن طراحی سازه‌هایی است که علاوه بر استحکام کافی در برابر بارهای آئرودینامیکی و سایر بارهای استاتیکی وارد بر وسایل پرنده ، حداقل وزن را نیز داشته باشند.
توانایی‌های‌ لازم :
زیربنای‌ این‌ رشته‌ ریاضیات‌ است‌ و همچنین‌ فیزیک‌ و شیمی‌ تا حدودی‌ لازم‌ می‌باشد و بیشتر دروس‌ این‌ رشته‌ به‌ زبان‌ انگلیسی‌ است‌. مهندسی‌ هوا فضا یک‌ رشته‌ فنی‌ است‌ و عموماً کسانی‌ که‌ وارد رشته‌های‌ فنی‌ می‌شوند، باید آمادگی‌ کار در کارخانجات‌ را داشته‌ باشند و همچنین‌ باید افرادی‌ قوی‌ و دارای‌ پشتکار باشند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
مهندسین‌ هوا فضا می‌توانند در صنایع‌ و مؤسسات‌ تحقیقاتی‌ هواپیمایی‌، موشکی‌ و ماهواره‌ فعالیت‌ کنند. همچنین‌ در کلیه‌ مؤسسات‌ و سازمان‌هایی‌ که‌ به‌ نحوی‌ از وسایل‌ پرنده‌ استفاده‌ می‌کنند، به‌ عنوان‌ کارشناس‌ تحقیق‌ در عملیات‌ و تعمیر و نگهداری‌ فعالیت‌ نمایند. از سوی‌ دیگر چون‌ سازه‌ اتومبیل‌ و کشتی‌ مشترکات‌ زیادی‌ با سازه‌ یک‌ هواپیما دارد و توربین‌های‌ گاز یک‌ نیروگاه‌ یا ایستگاه‌ پمپ‌گاز همانند یک‌ موتور جت‌ تحلیل‌ و طراحی‌ می‌گردد، یک‌ مهندس‌ هوا فضا علاوه‌ بر شرکت‌های‌ هوایی‌ در نیروگاه‌ها، صنایع‌ نفت‌ و گاز و صنایع‌ خوردوسازی‌ فرصت‌های‌ شغلی‌ خوبی‌ دارد. علاوه‌ بر ساخت‌ هواپیما فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ می‌توانند در فرودگاهها در قسمت‌ تعمیر و نگهداری‌ هواپیما‌ و همچنین‌ در صنایع‌ دفاع‌ روی‌ طراحی‌ موشک‌ و جنگ‌افزارها فعالیت‌ کنند یا می‌توانند روی‌ آئرودینامیک‌ خودروها، سازه‌های‌ خودروسازی‌ و تولید توربین‌های‌ بخار برای‌ تولید برق‌ کار کنند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ اصلی‌:
نقشه‌کشی‌ ، استاتیک‌، مقدمه‌ای‌ بر مهندسی‌ هوا فضا، مکانیک‌ سیالات‌، ریاضی‌ مهندسی‌، دینامیک‌، ترمودینامیک‌ ، مبانی‌ برق‌ ، ارتعاشات‌، مقاومت‌ مصالح‌، کنترل‌ اتوماتیک‌، علم‌ مواد، انتقال‌ حرارت‌، آزمایشگاه‌ موتور انتقال‌.
دروس‌ تخصصی‌:
آیرودینامیک‌ ، مکانیک‌ پرواز ، آزمایشگاه‌ آیرودینامیک‌ ، طراحی‌ هواپیما ، تحلیل‌ سازه‌ها، اصول‌ جلوبرندگی‌، زبان‌ تخصصی‌، طراحی‌ سازه‌های‌ هوایی‌ ، پروژه‌.(بسیاری از درس‌های این رشته همراه با آزمایشگاه است).

مهندسی معماری

دیباچه: خاموش باش و آرام قدم بردار تا جذبه آسمانی محراب، صلابت ستون‌ها و مناره‌ها و ظرافت کنگره‌ها تمامی وجودت را تسخیر کند. به دقت نگاه کن و بگذار نوری که از پس شیشه‌های رنگین به داخل می‌تابد همه رنگ و تلألؤ خود را میهمان چشم‌هایت کند تا تو ببینی که چگونه زمین و آسمان به هم پیوند می‌خورند و سپس گل‌ها و اسلیمی‌ها در یک بهار همیشگی سر بر می‌آورند.اینجا کجاست؟اینجا مسجد امام،‌ هشت بهشت،‌گنبد قابوس، ارگ بم،‌ سلطانیه یا هر بنای دیگری است که شاهکار هنر معماری ایرانیان است. هنری که پر از ابتکار،‌ زیبایی، اصالت، الهام و احترام به طبیعت است و به گرمی موسیقی و به شیرینی شعر فارسی است. نه! اشتباه نکن! معماری تنها هنر ساختن بناهای آجری و گنبدهای دوار نیست که بگوئیم عمر آن در هزاره سوم میلادی به پایان رسیده است بلکه برای ساخت آسمان خراش‌ها، برج‌ها و مجتمع‌های امروز،‌ بیش از حیاط‌های پر باغچه دیروز به معماران هنرمند و کار‌آمد نیاز داریم و از همین رو رشته معماری یکی از رشته‌های مهم دانشگاهی است که امروزه در دانشکده‌های فنی یا هنری دنیا تدریس می‌شود. این رشته‌ دارای‌ دو جنبه‌ هنری‌ و فنی‌ است‌. در این‌ میان‌ درس‌های‌ طراحی‌، زیباشناسی‌ و نحوه‌ زیباکردن‌ حجم‌ها، نماها وپلان‌ها به‌ هنر بر می‌گردد و دروسی‌ مثل‌ سازه‌های‌ بتنی‌ و فلزی‌، مقاومت‌ مصالح‌، ایستایی‌، تأسیسات‌ مکانیکی‌ و الکتریکی‌ به‌ جنبه‌ فنی‌ این‌ رشته‌ مربوط‌ می‌شود. در این‌ رشته‌ دروس‌ هنری‌ اهمیت‌ بیشتری‌ داشته‌ و دروس‌ علمی‌ و فنی‌ در راستای‌ دروس‌ هنری‌ است‌. برای‌ مثال‌ یک‌ معمار در طراحی‌ خانه‌ باید فضای‌ آرامش‌بخشی‌ را ایجاد کند تا باعث‌ اضطراب‌، خستگی‌ و دلتنگی‌ نگردد. کاری‌ که‌ بیش‌ از رعایت‌ اصول‌ فیزیکی‌ مثل‌ نور و صوت‌، نیاز به‌ آشنایی‌ با اصول‌ زیبایی‌شناسی‌ دارد.
توانایی‌های‌ لازم :
معماری‌ بیش‌ از آنکه‌ علم‌ و تکنیک‌ باشد، ذوق‌ و سلیقه‌ و استعداد است‌ و معمار کسی است که طرح‌های فردی‌اش با نقاشی و مجسمه‌سازی رقابت کند و در واقع بتواند مجسمه‌ای کاربردی بسازد. دانشجوی‌ این‌ رشته‌ علاوه‌ بر توانمندی‌ در طراحی‌ و قدرت‌ تجسم‌ و خلاقیت‌، لازم‌ است‌ که‌ در درس‌ ریاضی‌ بخصوص‌ در هندسه‌ قوی‌ باشد چون‌ برای‌ آموزش‌ فن‌ و تکنیک‌ معماری‌ باید دروسی‌ مثل‌ هندسه‌ کاربردی‌، هندسه‌ مناظر و مرایا و ریاضیات‌ و آمار را مطالعه‌ کرد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
با توجه‌ به‌ این‌ که‌ در سطح‌ کارشناسی‌ به‌ جنبه‌های‌ فنی‌ معماری‌ توجه‌ بیشتری‌ می‌شود، در نتیجه‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند به‌ ساختمان‌ سازی‌ (طراحی‌ فنی‌ ساختمان‌های‌ مختلف‌) بپردازد اما فارغ‌التحصیل‌ کارشناسی‌ ارشد چون‌ جنبه‌های‌ هنری‌ معماری‌ را آموزش‌ دیده‌ است‌ ، بیشتر به‌ هنر معماری‌ می‌پردازد. مهندس‌ معمار علاوه‌ بر طراحی‌ بناها می‌تواند به‌ طراحی‌ و ساخت‌ ماکت‌ و طراحی‌ معماری‌ داخلی‌ بپردازد یا به‌ عنوان‌ ناظر ساخت‌ فعالیت‌ کند. در ضمن‌ فارغ‌التحصیل‌ معماری‌ آمادگی‌ کار در رشته‌های‌ مرتبط‌ با معماری‌ مثل‌ طراحی‌ صحنه‌ یا طراحی‌ صنعتی‌ را نیز دارد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
هندسه‌ کاربردی‌، کارگاه‌ مصالح‌ و ساخت‌، درک‌ و بیان‌ محیط‌، بیان‌ معماری‌، هندسه‌ مناظر و مرایا، ریاضیات‌ و آمار، انسان‌، طبیعت‌، معماری‌، مقدمات‌ طراحی‌ معماری‌.
دروس‌ اصلی‌ :
مبانی‌ نظری‌ معماری‌، آشنایی‌ با معماری‌ جهان‌، برداشت‌ از بناهای‌ تاریخی‌، آشنایی‌ با معماری‌ معاصر، نقشه‌برداری‌، تنظیم‌ شرایط‌ محیطی‌، تأسیسات‌ الکتریکی‌ (نور و صدا)، تأسیسات‌ مکانیکی‌، مقاومت‌ مصالح‌ و سازه‌های‌ فلزی‌، سازه‌های‌ بتنی‌، ایستایی‌، متره‌ و برآورد، مدیریت‌ و تشکیلات‌ کارگاه‌، مصالح‌ ساختمانی‌، ساختمان‌، روستا، طرح‌ معماری‌.
دروس‌ تخصصی‌:
آشنایی‌ با مبانی‌ برنامه‌ریزی‌ کالبدی‌، تحلیل‌ فضاهای‌ شهری‌، آشنایی‌ با مرمت‌ ابنیه‌، طرح‌ معماری‌، طراحی‌ فنی‌، طرح‌ نهایی‌.

مهندسی مکانیک

دیباچه: "مکانیک؛ یعنی تعمیر خودرو و مهندس مکانیک؛ یعنی فردی با دست‌های آلوده به بنزین یا روغن ماشین! چنین دیدگاهی را می‌توانید در بین تعداد قابل توجهی از عامه مردم و حتی داوطلبان آزمون سراسری بیابید، در حالی که رشته مهندسی مکانیک به جز یک درس تک واحدی، تقریباً هیچ ارتباطی با شغل مکانیکی ماشین ندارد. البته دانشجویان در این رشته با اصول طراحی و طرز کار مکانیزم‌های مختلف به کار رفته در اتومبیل به طور اصولی و پایه‌ای آشنا می‌شوند اما به تعمیر خودرو نمی‌پردازند. در حقیقت رشته مکانیک بخشی از علم فیزیک است که با استفاده از مفاهیم پایه علم فیزیک و به تبع آن ریاضی به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها می‌پردازد و می‌کوشد تا با توجه به نتایج بررسی‌های خود، طرحی نو در زمینه فن شناسی وضعیت ارائه دهد و در راه پیشرفت انسان گامی به جلو بردارد.این رشته‌ را شاید بتوان‌ از نقطه‌ نظر تنوع‌ موضوعات‌ تحت‌ پوشش‌، جامع‌ترین‌ رشته‌ مهندسی‌ به‌ شمار آورد. چون‌ رشته‌ مهندسی‌ مکانیک‌ در برگیرنده‌ تمامی‌ علوم‌ و فنونی‌ است‌ که‌ با تولید، تبدیل‌ و استفاده‌ از انرژی‌، ایجاد و تبدیل‌ حرکت‌ و انجام‌ کار، تولید و ساخت‌ قطعات‌ و ماشین‌آلات‌ و به‌ کارگیری‌ مواد مختلف‌ درساخت‌ آنها و همچنین‌ طراحی‌ و کنترل‌ سیستم‌های‌ مکانیکی‌، حرارتی‌ و سیالاتی‌ مرتبط‌ می‌باشد.به‌ عبارت‌ دیگر محاسبات‌ فنی‌، مدلسازی‌ و شبیه‌سازی‌، طراحی‌ و تهیه‌ نقشه‌ها، تدوین‌ روش‌ ساخت‌، تولید و آزمایش‌ تمامی‌ ماشین‌ آلات‌ و تأسیسات‌ موجود در دنیا، با تکیه‌ بر توانایی‌های‌ مهندسین‌ مکانیک‌ انجام‌ می‌گیرد. مهندسی‌ مکانیک‌ دارای‌ گرایش‌های‌ "طراحی‌ جامدات‌" ، "حرارت‌ و سیالات‌" ، "ساخت‌ و تولید" و "مهندسی‌ دریا" است‌.
گرایش‌ حرارت‌ و سیالات:
‌در گرایش حرارت و سیالات، عوامل مؤثر بر خواص مختلف حرکت سیال بخصوص سیال داغ مطالعه می‌شود و اثر عبور سیال بر محیط، مانند نیروهایی که در نتیجه عبور خود در محل ایجاد می‌کند یا طول‌های ناشی از افزایش یا کاهش دما در اعضای مختلف یک دستگاه، بررسی می‌شود. به عبارت دیگر دانشجویان‌ این‌ گرایش‌ در زمینه‌ تهویه‌ مطبوع‌، دستگاه‌های‌ آب‌ و فاضلاب‌ و گرم‌کننده‌ ساختمان‌ها مطالعه می‌کنند و درباره‌ طراحی‌ نیروگاه‌ها، موتورهای‌ احتراق‌ داخلی‌ و طراحی‌ انواع‌ موتورهای‌ درونسوز اتومبیل آموزش می‌بینند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های مختلف مهندسی مکانیک:
ریاضیات‌، فیزیک‌ عمومی‌، شیمی‌ عمومی‌، برنامه‌نویسی‌ کامپیوتر، محاسبات‌ عددی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، ریاضی‌ مهندسی‌، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، نقشه‌کشی‌ صنعتی‌، استاتیک‌، دینامیک‌، مقاومت‌ مصالح‌، علم‌ مواد، ترمودینامیک‌، مکانیک‌ سیالات‌، طراحی‌ اجزاء، انتقال‌ حرارت‌، دینامیک‌ ماشین‌، ارتعاشات‌ مکانیکی‌، کنترل‌ اتوماتیک‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ حرارت‌ و سیالات‌:
توربوماشین‌، توربین‌ گاز و موتور جت‌، موتورهای‌ احتراق‌ داخلی‌، سوخت‌ و احتراق‌، نیروگاه‌، تهویه‌ مطبوع‌، سیستم‌های‌ تبرید و سردخانه‌، سیستم‌های‌ انتقال‌ سیال‌، کنترل‌ آلودگی‌ محیط‌ زیست‌.( بسیاری از درس‌های مهندسی مکانیک در گرایش‌های مختلف همراه با آزمایشگاه و کارگاه است.)
گرایش‌ طراحی‌ جامدات:
‌مهندس‌ طراح‌ جامدات‌ باید تمامی‌ نیروها و گشتاورهایی‌ را که‌ به‌ هر عضو ماشین‌ وارد می‌شود بررسی‌ کرده‌ و بهترین‌ حالت‌ قطعه‌ مورد نظر را برای‌ تمامی‌ آن‌ نیروها و گشتاورها و همچنین‌ برای‌ داشتن‌ بهترین‌ کارایی‌ به‌ دست‌ آورد و کارایی‌ مناسب‌ آن‌ قطعه‌ را در زمان‌ طولانی‌ تضمین‌ کند. همچنین‌ طراحی‌ سیستم‌، طراحی‌ ماشین‌های‌ تراش‌، فرز، چاپ‌ و قسمت‌های‌ تعلیق‌، سیستم‌های‌ انتقال‌ قدرت‌ و دینامیک‌ یک‌ خودرو، توسط‌ مهندسین‌ این‌ گرایش‌ طراحی‌ می‌شود. در ضمن‌ در یک‌ هواپیما قسمت‌های‌ مربوط‌ به‌ فرود، پرواز، کنترل‌ پرواز به‌ نحوی‌ مربوط‌ به‌ طراحی‌ جامدات‌ می‌گردد.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ طراحی‌ جامدات‌:
روش‌های‌ تولید و کارگاه‌، طراحی‌ مکانیزم‌ها، یاتاقان‌ و روغنکاری‌، روش‌های‌ طراحی‌مهندسی‌، طراحی‌ ماشین‌های‌ ابزار و تولید، طراحی‌ بدنه‌ و شاسی‌ خودرو، طراحی‌ ماشین‌ به‌ کمک‌ کامپیوتر، ساخت‌ به‌ کمک‌ کامپیوتر، رباتیک‌.
گرایش‌ ساخت‌ و تولید:
یک‌ قطعه‌ باید به‌ چه‌ روشی‌ ساخته‌ شود تا دارای‌ تولیدی‌ سریع‌، ارزان‌ و همچنین‌ کیفیت‌ مناسب‌ و کارایی‌ مطلوب‌ باشد؟ پاسخ‌ به‌ این‌ سؤال‌ مهم‌ بر عهده‌ مهندسین‌ گرایش‌ ساخت‌ و تولید است‌. گرایش‌ ساخت‌ و تولید به‌ زمینه‌های‌ کاربردی‌ مهندسی‌ مکانیک‌ می‌پردازد و مهندس‌ این‌ گرایش‌ در زمینه‌ شکل‌ دادن‌ فلزات‌، طراحی‌ قالب‌ها و ساخت‌ قطعه‌های‌ گوناگون‌ فعالیت‌ می‌کند.
دروس‌ تخصصی‌ مجموعه‌ ساخت‌ و تولید:
قالب‌ و پرس‌، ماشین‌های‌ کنترل‌ عددی‌، اندازه‌گیری‌، تولید مخصوص‌، هیدرولیک‌ و پنوماتیک‌
گرایش‌ مهندسی‌ دریا:
دانشجوی‌ مهندسی‌ دریا گرایش‌ کشتی‌سازی‌ مسائلی‌ از قبیل‌ طراحی‌ بدنه‌، استحکام‌ بدنه‌، سیستم‌های‌ پیشرانه‌، پایداری‌ کشتی‌ در مقابل‌ امواج‌ کناری‌ و جانبی‌ کشتی‌ و طراحی‌ سیستم‌های مربوط‌ به‌ ناوبری‌ را مطالعه‌ می‌کند. به‌ عبارت‌ دیگر یک‌ مهندس‌ دریا، مهندس‌ مکانیکی‌ است‌ که‌ در کاربردهای‌ دریایی‌ مشغول‌ به‌ کار می‌شود. گفتنی‌ است‌ این‌ گرایش‌ تنها در دانشگاه‌ صنعتی‌ شریف‌ ارائه‌ می‌شود و در دانشگاه‌های‌ دیگر به‌ عنوان‌ یک‌ رشته‌ مجزا مطرح‌ است‌.
توانایی‌های‌ لازم :
دانشجوی‌ مهندسی‌ مکانیک‌ باید در دو درس‌ ریاضی‌ و فیزیک‌ قوی‌ بوده‌ و همچنین‌ از هوش‌، استعداد و قدرت‌ تجسم‌ خوبی‌ برخوردار باشد. فعالیت‌ در رشته‌ مهندسی‌ مکانیک‌ بسیار متنوع‌ است‌ و در نتیجه‌ هم‌ دانشجوی‌ علاقه‌مند به‌ کارهای‌ تئوریک‌ می‌تواند جذب‌ این‌ رشته‌ شود‌ و در بخش‌های‌ نظری‌ و تئوری‌ فعالیت‌ کند و هم‌ دانشجوی‌ خلاق‌ و علاقه‌مند به‌ طراحی‌ و ساخت‌ وسایل‌ و دستگاه‌های‌ مختلف‌ می‌تواند این‌ رشته‌ را انتخاب‌ نماید.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
توسعه‌ سخت‌ افزاری‌ و رشد مسایل‌ مهندسی‌، گرایش‌ به‌ سمت‌ تولید داخل‌ و ایجاد تکنولوژی‌ تولید تجهیزات‌ و وسایل‌ در داخل‌ کشور و روی‌ آوردن‌ به‌ خدمات‌ مهندسی‌ در داخل‌ کشور به‌ علت‌ محدودیت‌های‌ ارزی‌ و کاهش‌ درآمدهای‌ نفتی‌، باعث‌ رشد چشمگیر بازار کار مهندسین‌ مکانیک‌ در ایران‌ شده‌ است‌. یک‌ مهندس‌ مکانیک‌ در حال‌ حاضر در زمینه‌های‌ مختلفی‌ فعالیت‌ می‌کند که‌ از جمله‌ آنها می‌توان‌ طراحی‌ و ساخت‌ ماشین‌آلات‌ و قطعات‌ آنها، طراحی‌ و ساخت‌ تجهیزات‌ مکانیکی‌ نیروگاه‌ها، طراحی‌ و ساخت‌ تجهیزات‌ و سیستم‌های‌ انتقال‌ و تصفیه‌ آب‌، سیستم‌های‌ مکانیکی‌ وکنترلی‌ پالایشگاه‌ها و کارخانجات‌ شیمیایی‌، طراحی‌ و ساخت‌ تأسیسات‌ حرارتی‌ و برودتی‌ ساختمان‌ها ، ساخت‌ ماشین‌آلات‌ تغلیظ‌ و بازیافت‌ مواد مثل‌ کارخانجات‌ قند، کاغذ سازی‌ ، سیمان‌، نساجی‌، نمک‌ و کنسانتره‌، طراحی‌ و ساخت‌ وسایل‌ و تجهیزات‌ حمل‌ و نقل‌ زمینی‌، دریایی‌ و هوایی‌، ساخت‌ تجهیزات‌ دفاعی‌ و ساخت‌ ربات‌ها، بازوهای‌ مکانیکی‌ و سیستم‌های‌ تولید را نام‌ برد. در ضمن‌ یک‌ مهندس‌ مکانیک‌ می‌تواند به‌ عنوان‌ کارشناس‌ و مشاور فنی‌ در بانک‌ها، شرکت‌های‌ سرمایه‌گذاری‌ و بیمه‌ و شرکت‌های‌ بازرسی‌ و نظارت‌ امور بین‌المللی‌ فعالیت‌ کند.

مهندسی مکانیک نیروگاه

دیباچه: در ابتدای تأسیس دانشگاه در کشور ما، رشته‌های مهندسی بویژه در مقطع کارشناسی به یک یا دو رشته محدود می‌شد. اما امروزه با پیشرفت و گسترش علم و تکنولوژی، شاهد ایجاد ده‌ها رشته مهندسی هستیم که جنبه علمی یا اجرایی دارد. برای مثال، امروزه مهندسی مکانیک علاوه بر سه گرایش اصلی طراحی جامدات، حرارت و سیالات، و ساخت و تولید، دارای رشته‌های علمی و اجرایی بسیاری مانند مهندسی دریا گرایش کشتی‌سازی، مهندسی پزشکی گرایش بیومکانیک، مهندسی کشاورزی گرایش مکانیک ماشین‌های کشاورزی، مهندسی ماشین‌های ریلی، مهندسی هوا و فضا و مهندسی مکانیک نیروگاه است.به عبارت دیگر، امروزه سیطره علم مکانیک در صنایع متنوع به قدری گسترده است که اگر بخواهیم در مقطع لیسانس، متخصصان و کاربرانی توانمند داشته باشیم، نمی‌توانیم مهندسی مکانیک را به یک یا دو رشته محدود کنیم.علت اصلی ارائه رشته مهندسی مکانیک نیروگاه در دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور نیز همین امر است؛ رشته‌ای که به آموزش و تربیت متخصصان و مجریان مورد نیاز نیروگاه‌های وزارت نیرو می‌پردازد.مهندسی مکانیک نیروگاه، ترکیبی از چند رشته مهندسی شامل مهندسی مکانیک در دو گرایش حرارت و سیالات، و طراحی جامدات و مهندسی برق کنترل است؛ زیرا در نیروگاه‌ها به مهندسین بهره‌برداری که از موضوع‌های مختلف نیروگاه اطلاع داشته باشند، نیاز دارند. البته این اطلاعات لازم نیست خیلی عمیق باشد. به قول معروف، متخصص این رشته اقیانوسی با عمق کم است. اما متخصص رشته مهندسی مکانیک یا برق دریاچه‌ای با عمق زیاد می‌باشد. برای مثال، دانشجویان مهندسی مکانیک گرایش حرارت و سیالات، ترمودینامیک را در دو ترم تحت عنوان ترمودینامیک 1 و 2 مطالعه می‌کنند. در صورتی که دانشجویان مکانیک نیروگاه، علاوه بر دروس یاد شده، ترمودینامیک نیروگاه و کندانسور را نیز مطالعه می‌کنند.همچنین دانشجویان این رشته در زمینه کنترل، اطلاعات گسترده و بیشتری نسبت به دانشجویان مکانیک حرارت و سیالات کسب می‌کنند.گفتنی است که در این رشته بر روی نیروگاه‌های سیکل ترکیبی که ترکیبی از نیروگاه‌های گازی و بخاری است،‌ تأکید می‌شود.
توانایی‎های لازم:
مهندسی مکانیک نیروگاه یک رشته اجرایی است و فارغ‌التحصیل آن به عنوان مجری و بهره‌بردار در نیروگاه فعالیت و مشکلات موجود را حل می‌کند. به عبارت دیگر، مهندس مکانیک نیروگاه طراح نیروگاه نیست و دانشجویان این رشته نباید انتظار داشته باشند که پس از فارغ‌التحصیلی، طراحی یک نیروگاه یا بخشی از آن را بر عهده بگیرند. آنها لازم است در نیروگاه، فعالیت‌های کاربردی انجام دهند؛ کاری که نیاز به اطلاعاتی وسیع اما نه چندان عمیق دارد.دانشجوی این رشته باید به دو علم مکانیک و الکترونیک علاقه‌مند باشد؛ چون درس‌های این رشته، مجموعه‌ای از دروس علم مکانیک و علم الکترونیک و کنترل صنعتی است. همچنین دانشجو باید روابط عمومی خوب و توان کار گروهی و مدیریت یک مجموعه را داشته باشد؛ چون فارغ‌التحصیل این رشته نمی‌تواند در گوشه خانه خود فعالیت کند، بلکه مثل اکثر رشته‌های مهندسی باید مسؤولیت بخش یا بخش‌هایی از یک مجموعه را بر عهده بگیرد؛ کاری که نیاز به خلاقیت، روابط عمومی خوب، تفکر سیستماتیک و توان تجزیه و تحلیل مسائل دارد.
موقعیت شغلی در ایران:
در حال حاضر با گسترش شبکه برق کشور،‌ وزارت نیرو بایستی سالی یک نیروگاه افتتاح کند تا بتواند پاسخگوی نیاز جامعه باشد. این نیروگاه‌ها نیازمند متخصصان مکانیک نیروگاه است که به عنوان کاربر و مجری فعالیت نمایند.گفتنی است که بازار کار مهندسین مکانیک نیروگاه‌ خیلی وسیع است و فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند با توجه به علاقه‌شان، در زمینه‌های مختلف؛ اعم از بخش نرم‌افزاری، بخش حرارت و سیالات، بهره‌برداری نیرو یا جامدات فعالیت کنند. به عبارت دیگر، دانشجویان این رشته، تخصص و تجربه لازم را برای کار در بخش‌های مختلف یک نیروگاه به دست می‌آورند و از همین‌رو وزارت نیرو بیشتر مایل است که فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب نماید و ترجیح می‌دهد که از آنها به جای فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی مکانیک یا سایر رشته‌های مرتبط که قبل از شروع به کار، مجبور به گذراندن دوره‌های آموزشی کوتاه مدت یا بلندمدت در نیروگاه هستند. استفاده نماید.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
آمار و احتمالات مهندسی، ریاضی مهندسی، ریاضیات عمومی، ریاضیات کاربردی، فیزیک الکتریسیته مغناطیس، فیزیک حرارت، مبانی برنامه‌سازی کامپیوتر، محاسبات عددی، معادلات دیفرانسیل.
دروس اصلی و تخصصی:
ارتعاش محور، استاتیک، انتقال حرارت، الکترونیک کاربردی، اندازه‌گیری غیرالکتریکی، تحلیل مدارهای الکتریکی، ترمودینامیک، کارگاه برق، کارگاه مکانیک، کنترل سیستم‌های خطی، مدارهای منطقی، مقاومت مصالح، مکانیک سیالات، نقشه‌کشی صنعتی. ( بسیاری از درس‎‏های این رشته همراه با آزمایشگاه است).