دادهكاوی به روندی گفته میشود كه دادهها را از جنبههای مختلف تحلیل كرده و نتیجه آن را بهصورت خلاصه به اطلاعاتی مفید تبدیل كنیم. اطلاعاتی كه میتواند به رشد درآمد، كاهش هزینهها یا هر دو كمك كند. دادهكاوی نرمافزاری یكی از ابزارهای تحلیل داده است و با كمك آن میتوان دادهها را از زوایای زیادی بررسی، شاخهبندی و خلاصه كرد و رابطه میان آنها را دریافت. در اصل داده كاوی روشی است كه به كمك آن میتوان رابطه عناصر مختلف را در یك دیتابیس بزرگ رابطهای كشف كرد.
نوآوری مداوم
با این كه دادهكاوی یك واژه تقریبا نوین است، اما این فناوری جدید نیست. شركتها سالیان سال است كه از ابركامپیوترها استفاده میكنند تا اطلاعات سوپرماركتها را بررسی كرده و تحلیلهای دقیقی عرضه كنند. با این وجود، نوآوری مداوم در صنعت پردازشگرهای كامپیوتری، حجم اطلاعات ذخیره شده روی دیسك و ابزارهای آماری آنچنان در حال رشد است كه دقت این تحلیلها افزایش یافته و همچنین هزینه انجام این تحقیقات كاهش مییابد.
بهعنوان مثال فروشگاههای زنجیرهای Midwest از دادهكاوی برای تحلیل الگوهای خرید محلی استفاده میكردند و متوجه میشدند كه وقتی آقایان پنجشنبهها و شنبهها پوشك بچه میخرند، معمولا به خرید نوشیدنی نیز اقدام میكنند. تحلیلهای بیشتر نشان داد خریدارانی كه هفتگی خرید میكنند معمولا شنبهها این كار را انجام میدهند، اما تعداد خریدشان زیاد نیست. این فروشگاه زنجیرهای با كمك همین اطلاعات توانست درآمد خود را بیشتر كند، تنها كافی بود قفسه نوشیدنیها را جایی قرار دهند كه در دید كسانی باشد كه پوشك بچه میخرند.
داده، اطلاعات و دانش
دادهها حقایق، اعداد و متنهایی هستند كه میتوانند توسط كامپیوتر پردازش شوند. امروزه سازمانها دادههای زیادی را به فرمتهای گوناگون در دیتابیسهای مختلف ذخیره میكنند. این دادهها شامل:
- دادههای عملیاتی یا تراكنشی همانند فروش، هزینه، انبار، مالیات و حسابداری
- دادههای غیرعملیاتی شامل فروش صنعتی، پیشبینی فروش، اقتصاد كلان
- فرا داده و اطلاعاتی درباره دادهها از جمله طراحی منطقی دیتابیس یا دیكشنری تعارف داده میشود.
اطلاعات
الگوها، ارتباطات بین دیتا میتواند منجر به تولید اطلاعات شود. برای مثال تحلیل دادههای فروشگاهها میتواند منجر به این شود كه چه محصولی چه زمانی بیشتر فروخته میشود.
دانش
اطلاعات میتواند به دانش تبدیل شود. برای مثال اطلاعات خلاصه فروش عمده سوپرماركت میتواند منجر به دانشی شود كه در آن رفتار خریداران را حدس زد.
انبار داده
پیشرفتها در جمعآوری داده، نیروی پردازش، انتقال داده و قابلیتهای ذخیره سازی به سازمانها اجازه میدهد دیتابیسهای خود را به انبار داده تبدیل كنند. انبار داده مركز اصلی ذخیره و بازیابی دادهها است و همانند دادهكاوی، واژه جدیدی است اما فناوریای كهنه دارد.