تبیان، دستیار زندگی

تاریخچه : هزاران هزار سال قبل، زمانی كه اولین انسانهای اولیه سروكله‌شان روی كره زمین پیدا شد، حیوانات با دیدن این موجودات دوپایی كه به خودشان برگ آویزان می‌كردند و روی در و دیوار غارهای محل سكونتشان نقاشی می‌كشیدند، حسابی تعجب كردند. البته این تعجب خیلی زود با كشته شدن اولین حیوان توسط انسان جای خود را به نگرانی داد و حیوانات كوچك و بزرگ كه فكر می‌كردند نسل این موجودات دوپای برگ‌آویز تا چند سال دیگر منقرض می‌شود ناگهان با این حقیقت تلخ مواجه شدند كه انسان شكار می‌كند، حتی وقتی كه گرسنه نباشد !
به تدریج و با رشد فكری انسان و ایجاد تحول در تمدن و ابداع انواع پوششهای غیربرگی، آدمها زیاد و زیادتر شدند و شهرها و روستاهایشان آن‌قدر گسترش پیدا كرد كه برخی حیوانات بیچاره ناگهان چشم باز كردند و دیدند لانه‌شان دقیقاً زیر پل یك بزرگراه پر رفت‌وآمد در یك ابرشهر است! از آن طرف انسانها كه در طول تاریخ حتی با همنوعان خودشان هم نتوانسته بودند به هم‌زیستی مسالمت‌آمیز دست پیدا كنند، تصمیم گرفتند خودشان را از شر این حیوانات پرجان باقیمانده خلاص كنند و آنها را فقط در كارتونها و باغ‌وحشها ببینند !
نكته: این تاریخچه توسط یك موش خوش‌ذوق ساكن بلوار كشاورز تهران برای ما فرستاده شد كه چون نمی‌خواستیم دلش بشكند آن را چاپ كردیم وگرنه لزوم نابودی موشها كه عامل انتقال بیماریهای مختلفی هستند از واضح هم مبرهن‌تر است! در ادامه به برخی روشهای متداول برای مبارزه با موشها می‌پردازیم :‌
1 ـ لنگه كفش و جارو
این وسایل مبارزه با موش تقریباً از اولین ابزارهای موش‌پُكانی بشر است. این ابزارها معمولاً توسط خانمهای خانه‌دار مورد استفاده قرار می‌گیرند و آنها پس از مشاهده موش یكی از این دو شیء را با چشم بسته به سمت این جونده موذی پرتاب می‌كنند كه اتفاقاً طبق آمارهای موجود، احتمال برخورد آن به موش بیشتر از وقتی است كه خانم خانه‌دار با چشم باز هدف‌گیری می‌كند !
2 ـ تله
از ابداع تله موشهای امروزی دهها سال می‌گذرد اما در طول سالهای اخیر طراحی و ساخت این تله‌ها هیچ پیشرفتی نكرده و این موضوع نشان می‌دهد بشر نمی‌خواهد آی‌ ـ كیوی بیشتری صرف مبارزه با موش كند! (عده‌ای از تحلیلگران، محبوبیت برخی موشهای كارتونی مثل جری و میكی‌ماوس و شخصیتهای مجموعه مدرسه موشها را در عدم علاقه كارشناسان مربوطه به تكامل سیستمهای تله‌ موش، مؤثر می‌دانند !). سیستم این تله‌ها براساس اغفال موشهای خیابانی و تطمیع آنها به وسیله چكمه‌ها، نه ببخشید، طعمه‌های مورد علاقه‌شان است. این موشها كه به طمع افتاده و می‌خواهند پنیری را كه برای به دست آوردنش روزها دوندگی لازم است در عرض چند ثانیه بقاپند، در تله‌ گیر می‌افتند و خیلی زود به سزای تفكرات طمعكارانه‌شان می‌رسند (به امید روزی كه انسانهای طمعكار هم به همین سرعت به سزای كارهای بدشان برسند !).
یكی از نقاط ضعف این نوع تله‌ها عدم شناسایی موش با انگشت دست، پا، دماغ و سایر اعضای آدمهاست كه همین ضعف باعث می‌شود بیشتر وقتها عضوی از بدن آدمهای سربه‌هوا طعمه این تله‌ها شود و علاوه بر بدوبیراه موشها، بدوبیراه آدمها هم نصیب روح مخترع تله مورد نظر شود !‌
3 ـ استفاده از طعمه‌های مسموم و خطرناك
اگر با موشهای زرنگی طرف باشید كه دم به تله نمی‌دهند و با حركات نرم بدن از ضربات لنگه‌كفش و جارو جاخالی می‌دهند (امان از این كلاسهای ایروبیك موشی!) تنها راه باقیمانده پخش مواد غذایی مسموم و خطرناك در محلهای رفت و آمد موشهاست تا با صرف یك وعده غذای مسموم راهی دیار باقی شوند. البته برای سهولت كار می‌توانید با جلب اعتماد موشهای محله آنها را همراه خود به سفر نوروزی برده، در یكی از رستورانهای بین‌راهی، چلوكباب مهمانشان كنید !
حالا كه فهمیدید چطور می‌توان موشها را نابود كرد، شاید بد نباشد كمی هم با ویژگیها و خصوصیات این موشهای مرحوم آشنا شوید :
الف) دندان موش
یكی از مهم‌ترین ابزارهای خرابكارانه موشها، دندانهایشان است. دندانهای این موجودات دارای رشد دائمی است و آنها ناچارند برای فرسایش و كوتاه كردن این دندانها، هر چیزی را كه دم دستشان هست بجوند. خلاصه آدم زرنگ و خوش‌قلب كسی است كه به جای استفاده از روشهای خشن فوق، در یك مناسبت خاص (مثل روز تولد موش ساكن در منزلش، روز ولنتاین یا سالگرد اختراع موس رایانه!) یك سوهان دندان مناسب كادو كند و مقابل لانه موشها بگذارد !
ب) انواع موش :
1 ـ موش خانگی: همین موشهای نازك‌نارنجی و حساس شهری هستند كه زندگی در شهرها از آنها حیواناتی پیشرفته ساخته كه بدون ته‌مانده‌ غذاهای فست‌فودها و باقیمانده شامپوهای بدن‌شوی و كرمهای مرطوب‌كننده در سطلهای زباله و جویهای گرم و نرم و باصفای تهران و سایر شهرهای بزرگ كشور، نمی‌توانند حتی یك دقیقه هم در طبیعت وحشی دوام بیاورند !
2 ـ موش صحرایی: این موجود از نمونه‌های طبیعت‌دوست موشهاست كه در صحراها و دشتها زندگی می‌كند و به كار سخت عادت دارد. موشهای صحرایی برخلاف موشهای خانگی به خاطر هیكل زمخت و بی‌تناسبی كه دارند هیچ طرفداری ندارند و حتی دانشمندان هم حاضر نیستند روی آنها آزمایش انجام دهند و بیشتر سراغ موشهای خوش‌تیپ و كلاس ایروبیك‌رفته شهری می‌روند !
3 ـ موش‌كور: موشی كه علاقه زیادی به كندن تونل دارد و تنها نوع از انواع موشهاست كه مأموران شهرداری اگر آنها را ببینند نابودشان نمی‌كنند، بلكه با عزت و احترام و حقوق و درآمد و مزایای مكفی و بیمه در طرحهای ساخت متروی تهران استخدامشان می‌كنند !

ج) موش و ادبیات و سال نو
موشها حضوری گسترده در ادبیات فارسی دارند و اصطلاحاتی مثل موش‌مردگی، موش در تله افتادن و ضرب‌المثلهایی مانند موش تو سوراخ جا نمی‌شد جارو به دمش می‌بست، یا دیوار موش داره، موش هم گوش داره، از جمله تأثیرات جریان ادبی موشگرایانه در ادبیات فارسی است! امسال هم كه سال موش است و تمام امور و احوال ما بستگی به خلقیات این جونده جهنده دارد! خلاصه آنكه ضمن احترام به تلاشهای دست‌اندركاران شهرداری برای مبارزه با موش، باید نتیجه گرفت موشها در زندگی، ادبیات، فرهنگ و كارتونهای مورد علاقه ما آن‌قدر نفوذ كرده‌اند كه با دو تا تله موش و یا گردوی مرگ‌موش مالی‌شده نمی‌توان از شرشان خلاص شد !