به گزارش خبرگزاری مهر، جستجو برای یافتن اشکالی از حیات بر روی سیارات دیگر منظومه شمسی از موضوعات مورد علاقه دانشمندان است. هر چند به نظر می رسد به جز مریخ سایر سیارات برای میزبانی از جانداران از اقبال چندانی برخوردار نباشند اما قمرهای آنها امیدهای جدید کشف علائم زندگی به شمار می روند.
مریخ دومین سیاره منظومه شمسی است که می توان احتمال وجود حیات را در روی آن مورد بررسی قرار داد. اما قمرهای غول پیکر مشتری و زحل که شباهت بسیاری به زمین دارند می توانند از جنبه های حضور اشکالی از حیات مورد توجه باشند.
قمرهای مشتری و زحل در واقع، خواهران کوچکتر و بسیار سردتر زمین هستند. سطح آنها از اقیانوسهای یخ، رودخانه هایی از متان و فورانهای آتشفشانی هزاران برابر شدیدتر از آتشفشان ایسلند پوشیده شده است. در زیر به معرفی قمرهایی می پردازیم که شاید برای شکل گیری حیات مناسب باشند:
تیتان
زمانی که کاوشگر کاسینی در سال 2005 اولین تصاویری را که از نزدیکی تیتان (بزرگترین قمر زحل) تهیه کرده بود به زمین فرستاد، یکی از محققانی که این تصاویر را بررسی می کرد با دیدن دریاچه ها، تپه ها، مردابها و ریگهای روان بر روی این قمر، با تعجب گفت: "به نظر می رسد انگلستان باشد!" با این تفاوت که دریاچه ها و کوههای تیتان از گاز مایع و یخ تشکیل شده اند. به طوری که برای قمرهای سیارات غول پیکر گازی منظومه شمسی از عنوان "جهنمهای یخی" استفاده می شود چرا که دمای سطح این اقمار بین 100 تا 200 زیر صفر در نوسان است.
یو و اروپا توپهای وسیعی از آب یخ هستند که به دور سیاره مشتری می چرخند، اما به نظر می رسد که در زیر پوسته آنها دنیایی مستعد برای حیات درحال غلیان باشد.
انسلادوس
خشونت، عادت انسلادوس است. انسلادوس با قطر 500 کیلومتر ششمین قمر بزرگ زحل است. مهمترین ویژگی این قمر، انعکاس زیاد نور خورشید است به طوری که می تواند 99 درصد از نور ستاره مادر منظومه شمسی را بازتابش کند.
کاوشگر "وویجر" برای اولین بار در دهه 80 این قمر را رصد کرد. در نزدیکی قطب جنوب انسلادوس، چشمه هایی از آبگرم وجود دارند که بخار و تکه هایی از یخهای پیرامون خود را به اتمسفر پرتاب می کنند. این یخها دوباره به شکل برف به روی انسلادوس فرو می ریزند و سطح این قمر را شبیه به یک زمین هاکی می کنند. بخشی از این بخارات نیز جذب نیروی گرانش زحل می شوند و یک حلقه ابری را در اطراف این سیاره شکل می دهند.
یو و اروپا
"یو" و "اروپا" توپهای وسیعی از آب یخ هستند که به دور سیاره مشتری می چرخند، اما به نظر می رسد که در زیر پوسته آنها دنیایی مستعد برای حیات درحال غلیان باشد.
بر روی قمر اروپا، میدان جاذبه مشتری جزر و مدهای داخلی را ایجاد می کند که انرژی تولید می کنند و آب را گرم کرده و آن را به حالت مایع نگه می دارند.
20 جریان گرمابی در عمق دریاهای قمر اروپا وجود دارند. دریاهایی که غنی از مولکولهایی است که پایه تولد هیدروکربورها هستند و هیدروکربورها نیز اجزای اولیه تشکیل دهنده جاندارانند.
در روی سطح قمر دیگر مشتری یعنی "یو" فورانهای آتشفشانی وجود دارند که رودخانه های ماگمایی به طول 50 کیلومتر را ایجاد می کنند.
ماگمایی که از چشمه های "یو" فوران می کند 100 برابر بیشتر از ماگمایی است که از تمام آتشفشانهای زمین خارج می شود اما بر روی سطحی که تنها یک دوازدهم سطح زمین است.
گانیمید
از دیگر قمرهای بسیار بزرگی که گالیله رصد کرد گانیمید (قمر مشتری) است که با 5 هزار و 270 کیلومتر بزرگتر از سیاره عطارد و یک برابر و نیم ماه بوده و بزرگترین قمر منظومه شمسی به شمار می رود.
گانیمید تنها قمری است که به دلیل وجود هسته فلز مایع، میدان مغناطیسی ویژه خود را دارد. همچنین دارای یک اتمسفر رقیق از اکسیژن بوده و در میان دو لایه یخ زیر زمینی (که کاوشگر گالیله آنها را در 1995 کشف کرد) یک دریاچه بزرگ نمکی به عمق 200 کیلومتر واقع شده است. باوجود این به نظر نمی رسد که بر روی این قمر غول پیکر مشتری علائمی از حیات وجود داشته باشد.
ماه
درباره تنها قمر زمین، تازه ترین فرضیات می گویند که حدود 5/4 میلیارد سال قبل شکل گرفته است. یک جرم آسمانی عظیم همچون ماه با نوسان محور چرخش زمین تنظیم می شود و این نوسان محور در یک دوره 26 هزار سال یکبار کم و زیاد می شود و به این ترتیب فصول در ماه تغییر می کنند و زمانی که نوسان به حداکثر خود برسد تغییرات آب و هوایی سطح ماه می توانند بسیار شدید شوند بنابراین بعید به نظر می رسد که ماه بتواند میزبان حیات باشد.
