تبیان، دستیار زندگی

در عصر حاضر، رشد بچه هایی که در مقایسه با سنشان اضافه وزن دارند، در حال گسترش است. بچه ها به دلایل مختلفی اضافه وزن پیدا می کنند. معمول ترین عامل مشترک خصوصیات ژنتیکی ، کمبود فعالیت های فیزیکی ، الگوهای نامناسب غذایی یا ترکیب این عوامل با یکدیگر است. گاهی اوقات پدیده های نادری نظیر اختلال در کار غده های بدن نیز منتهی به چاق شدن می شود که پزشکان با انجام بعضی آزمایش ها و بررسی آزمایش خون متوجه این موارد می شوند. پزشکان با بررسی قد، وزن و سن کودکان مقدار اضافه وزن آنها را اندازه گیری می کنند. هر چند کودکان در مقایسه با بزرگسالان از مشکلات و بیماری های کمتری در این باره رنج می برند، ولی این خطر وجود دارد که این کودکان هنگام ورود به مدارس و همچنین سنین بزرگسالی به دلیل خوردن غذاها و تنقلات در بیرون از خانه چاق تر شوند و در معرض بیماری های جدی تر نظیر دیابت ، فشار خون و بعضی از انواع سرطان قرار بگیرند. در ادامه راهکارهایی برای والدینی ارائه می شود که فرزند دانش آموز آنها مشکل اضافه وزن دارد.

مقدار زمان بازی با رایانه را کنترل کنید

هر چند عوامل وراثتی یکی از عوامل اضافه وزن است ولی تمام کودکانی که پدر یا مادر آنها چاق بوده اند اضافه وزن پیدا نمی کنند. نقش عوامل ژنتیکی جدی نیست و تنها یک احتمال است که کودک اضافه وزن پیدا کند؛ اما سهم رفتارهای خانوادگی مانند نحوه غذا خوردن و مقدار فعالیت سهم زیادی در چاق شدن کودکان دارد. رژیم غذایی نامناسب و مقدار فعالیت های فیزیکی نقش مهمی در اضافه وزن دانش آموزان دارد. با افزایش برنامه های تلویزیونی و بازیهای رایانه ای دانش آموزان مقدار زیادی از وقتشان را به بازی رایانه ای و تماشای تلویزیون می گذرانند در حالی که در گذشته بازیها بیشتر به صورت دسته جمعی بود. در عصر حاضر، بازیهای کودکان در حال تبدیل شدن به بازیهای تک نفره است که فقط نیاز به یک رایانه دارد. در حالت کلی ، این گونه بازیهای رایانه ای سهم بسزایی در غیرفعال کردن کودکان دارد. به طور میانگین دانش آموزان در طول تحصیل در مقاطع ابتدایی معمولا در هفته بین 24 تا 30 ساعت تلویزیون تماشا می کنند که می توانند مقداری از این زمان را صرف فعالیت هایی نظیر ورزش کردن و بازیهای دسته جمعی با همسالان خود کنند.

با دکتر مشورت کنید

اگر شما فکر می کنید فرزند دانش آموز شما اضافه وزن دارد، باید با دکتر خانوادگی خود صحبت کنید. دکتر می تواند مشخص کند که مقدار اضافه وزن فرزند شما در حد طبیعی است یا فراتر از مقدار طبیعی است.پزشکان از طریق مقایسه وزن و قد کودکان میزان اضافه وزن را تشخیص می دهند. تشخیص اضافه وزن در کودکان سخت تر از بزرگسالان است ، زیرا بچه ها الگوهای ثابتی ندارند و بطور ناگهانی رشد می کنند. برای مثال ، برای یک پسر بچه طبیعی است که اول وزنش زیاد شود و بعد قدش رشد کند. اگر پزشک فرزند شما تشخیص داد که فرزند شما اضافه وزن دارد، برنامه ای برای شما تنظیم خواهد کرد که تغییری در رژیم غذایی خانواده و میزان فعالیت های فیزیکی به وجود آورید. بهترین کار این است که تمرکز خانواده روی رشد تدریجی فعالیت های ورزشی خانواده و نهایتا رژیم غذایی کل خانواده باشد. این برنامه به تمام اعضای خانواده کمک می کند تا عادتهای غذایی خود را سالم تر کند و ضریب سلامت خانواده را افزایش می دهد.

مراقب غذاهایی که خارج از خانه خورده می شود، باشید

غذای مصرف شده در خارج از خانه باید با غذاهای مصرف شده در داخل خانه هماهنگی داشته باشد. بکوشید درباره غذاهایی که مدرسه به عنوان ناهار به فرزند شما می دهد، اطلاعاتی کسب کنید. اگر برنامه غذایی مدرسه کودک شما ناقص است ، برای فرزند خود مقداری غذای مقوی کنار بگذارید تا با خود به مدرسه ببرد و در کنار غذایش بخورد. همچنین وقتی با خانواده خود می خواهید بیرون از خانه غذا بخورید، بکوشید سالم ترین غذا را انتخاب کنید

از غذا به عنوان وسیله ای برای تنبیه و تشویق استفاده نکنید

استفاده از غذا به عنوان ابزاری برای تنبیه یا تشویق باعث نگرانی و افزایش استرس در کودکان می شود. هنگامی که کودکی کار اشتباهی انجام می دهد و شما او را بدون خوردن غذایش به اتاق خوابش می فرستید، ناخواسته باعث می شوید رژیم غذایی اش را رها کند و هر چه در دسترس او باشد، بخورد. از طرف دیگر، وقتی از شیرینی برای تشویق بچه ها استفاده می کنید، این تفکر را در کودکان به وجود می آورید که حتما شیرینی بهترین غذا برای آنهاست و ارزش آن از دیگر غذاها بیشتر است. برای مثال ، اگر شما به کودک خود بگویید که اگر تمام سبزیجات غذایشان را بخورند به آنها دسر می دهید، با این کار تفکر غلطی در ذهن فرزندتان به وجود می آورید.

الگوی کودک خود باشید

بچه ها استعداد زیادی دارند و توانایی یادگیری آنها بالاست. ضمنا بچه ها علاقه زیادی دارند که از والدین خود تقلید کنند. اگر کودک شما بفهمد که شما از غذایی خوشتان نمی آید او هم اشتهایش را برای خوردن آن غذا از دست می دهد و آن را از فهرست غذاهای مورد علاقه اش حذف می کند. شما می توانید با خوردن غذاهای مختلف کودکان خود را به خوردن تمام گروههای غذایی عادت بدهید. همچنین کودکان برای فعالیت فیزیکی خود نیز از والدینشان تقلید می کنند. شما می توانید با افزایش فعالیت های فیزیکی خود اشتیاق آنها را به ورزش کردن زیادتر کنید و عادتهای مثبت غذایی و ورزشی زیادی در آنها ایجاد کنید تا در زندگیشان از آن الگوها استفاده کنند. فراموش نکنید شما با اقداماتی که انجام می دهید، مربی یک نسل خواهید بود؛ چون فرزندان شما همان چیزهای را به فرزندانشان منتقل می کنند که از شما آموخته اند. اگر شما علاقه مند شده اید که تغییری در رژیم غذایی و برنامه ورزشی خانواده خود ایجاد کنید، اما نمی دانید چطور برنامه ریزی کنید، با یک مربی ورزشی و یک کارشناس امور غذایی صحبت کنید و از نظریات آنها برای افزایش بهره وری برنامه خود استفاده کنید.

نگران نباشید

ممکن است متوجه شده باشید که تلاش شما برای کم کردن وزن فرزندنتان موفقیت آمیز نبوده و دکتر کودک شما گفته است که اگر فرزندنتان موفق به کم کردن وزن خود نشود در معرض خطر جدی قرار می گیرد. اصلا نگران نباشید. شما می توانید با حفظ آرامش خود یک برنامه فشرده تر را طراحی کنید. فرزند شما با عبور از مراحل مقدماتی توانایی اجرای برنامه های فشرده تر را دارد. برنامه نهایی شما باید شامل این جزییات باشد:برنامه غذایی باید ترکیبی از تمام گروههای غذایی باشد. رژیم غذایی فرزند شما باید یک مکمل ورزشی خوب نیز داشته باشد. برای اطمینان خاطر بیشتر بعد از برنامه ریزی می توانید نظر دکتر خانوادگی ، روان شناس ، روانپزشک و کارشناسان امور غذایی را نیز در برنامه خود بپرسید. همیشه سلامت کودک خود را در روند اجرای برنامه ارزیابی کنید. پیش از این که فرزند خود را در یک مرکز لاغری ثبت نام کنید، وزن و سلامت کودک شما باید به وسیله دکتر معاینه شود. همچنین در زمان اجرای برنامه در فواصل زمانی معین باید وزن و سلامت کودک خود را تحت نظر داشته باشید. فراموش نکنید تمرکز شما نباید روی دانش آموز چاقتان متمرکز باشد، بلکه باید تمام خانواده همواره تحت نظر شما باشند. برنامه ای که می خواهید روی فرزند خود اجرا کنید، باید متناسب با شرایط جسمی و سنی فرزند شما باشد. برنامه یک کودک 4 ساله مناسب یک دانش آموز 8 تا 12 ساله نیست. همواره تغییرات را بررسی کنید. به کودک خود آموزش دهید چگونه غذای سالمی برای خود تهیه کند، شما که نمی توانید برای همیشه مراقب او باشید. او را تشویق به افزایش فعالیت های فیزیکی کنید و بکوشید مقدار زمانی را که صرف تماشای تلویزیون می کند، کاهش دهد و از آن زمان برای برنامه های ورزشی استفاده کنید.