تبیان، دستیار زندگی

گلپایگان یكی از شهرستان های استان اصفهان است كه كوهستان های آن را مراتع سرسبز و ییلاقی تشکیل می دهند و همراه با رودخانه ها ی منطقه؛ چشم انداز طبیعی زیبایی به وجود می آورند. پیشینه تاریخی و کهن شهرستان گلپایگان، سبب وجود مساجد قدیمی و مراکز عبادی اسلامی در این شهرستان شده که علاوه بر تقدس و قدمت طولانی آن ها معماری خاص نیز از ویژگی های این مکان ها است. مردم این منطقه به كشاورزی و دام داری اشتغال دارند و برخی از انواع صنایع نیز در این منطقه دیده می شود. 
مکان های دیدنی و تاریخی
كوهستان های گلپایگان را مراتع سرسبز و ییلاقی تشکیل می دهند که همراه با رودخانه ها ی منطقه چشم انداز طبیعی زیبایی به وجود می آورند. پیشینه تاریخی و کهن شهرستان گلپایگان، سبب وجود مساجد قدیمی و مراکز عبادی اسلامی در این شهرستان شده که علاوه بر تقدس و قدمت طولانی آن ها معماری خاص نیز از ویژگی های این مکان ها است. 
صنایع و معادن
صنایع كارخانه ای شهرستان گلپایگان، كارخانه پنیرسازی، ماشین سازی، تولید پولیكا، تولید دانه طیور، موزاییک سازی، سنگ بری و تولید گچ است. هم چنین با احداث سد سنگی روستای اختخوان در 1335 زمین های زیادی به زیر كشت رفت. 
کشاورزی و دام داری 
كشاورزی در این شهرستان به گونه سنتی است، ولی درسال های اخیر تراكتور و خرمن كوب هم به كار گرفته می شود. فرآورده های كشاورزی شهرستان گلپایگان، عبارتند از : گندم، نخود، ‌آفتاب گردان، لوبیا، عدس، ماش، ‌كنجد، سیب زمینی، ‌سبزی، چغندر قند، هویج، كدو، ‌بادمجان، فلفل، خربزه، هندوانه، گرمك، طالبی، خیار، انگور، شبدر و یونجه. باغداری نیز در این ناحیه رونق دارد و گونه های گوناگون میوه مانند سیب، گلابی، گیلاس، گردو، آلبالو، بادام، و … در آن یافت می شود. هم چنین دام پروری و مرغ داری سنتی و علمی در این شهرستان رواج داشته و بسیاری از مردم این منطقه به پرورش دام های گوسفند، بز، گاو و طیور اشتغال دارند. 
مشخصات جغرافیایی
شهر گلپایگان، مركز شهرستان گلپایگان، با پهنه ای حدود 3 هزار و 360 هكتار، در باختر استان اصفهان، در مسیر راه خمین – خوانسار، در 33 درجه و 27 دقیقه و 15 ثانیه پهنای شمالی و 50 درجه و 17 دقیقه و 15 ثانیه درازای خاوری نسبت به نیمروز گرینوبچ و بلندی یك هزار و 830 متر از سطح دریا قرار دارد. این شهرستان از سوی شمال و باختر به استان مركزی، از خاور به شهرستان برخوار و میمه و از جنوب به شهرستان خوانسار محدود است. هوای گلپایگان معتدل و خشك بوده و بیش ترین درجه حرارت در تابستان ها 37 درجه سانتی گراد بالای صفر و كم ترین آن ها در زمستان ها 10 درجه زیر صفر است. میانگین باران سالیانه گلپایگان 300 میلی متر می باشد. شهرستان گلپایگان از نواحی نیمه بیابانی است و به دلیل نزدیكی به كویر مركزی، بارندگی آن كم و دارای زمستان های سرد و تابستان های گرم است. در اثر دگرگونی درجه حرارت بادهادی شدید در روی زمین می وزد كه گاهی تا چندین روز ادامه دارد. 
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
گلپایگان از شهرهای كهن و بخشی از شهرهای مركزی ایران است، كه پیوسته گاهواره فرهنگ و دانش بوده است. شهر گلپایگان در اصل « ورتپاتکان » به معنی شهر یا سرزمین ورتپات بوده که یكی از نام های ایران نیز می باشد. سپس به مرور زمان «وردپاتكان»، «وردپاذكان»، «گردپاذكان»، «گلپادگان» و سرانجام «گلپایگان» شده است. ورد یا وارد، به معنی گل سرخ فارسی است و در نتیجه تغییراتی كه از روی قواعد زبان شناختی در آن روی داده، واژه ورد تبدیل به « گل » شده است. پات از مصدر پاییدن، به معنی نگاهبانی كردن است. و « وردپات » گل نگاهدار معنی می دهد. پات پس از مدتی « پاذ» و سرانجام تبدیل به « پای » شده است. واژه « كان » كه سپس « گان » گردیده در آخر نام شهرها و آبادی های بسیاری چون اردكان، زنگان، ارزنگان و ارزنكان … آمده است. گلپایگان‌در اواخر دوران ساسانی از جایگاه تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و استراتژیك ویژه ای برخوردار بوده و گردپاذكان نام داشته است. شهر گلپایگان در دهه های نخستین سده نخست هجری قمری به دست مسلمانان افتاد و از آن پس در قلمرو امویان، عباسیان، صفاریان، دیلمیان، سلجوقیان، خوارزم شاهیان، مظفریان و ایلخانیان مغول قرار داشت. شهر گلپایگان در روزگار فرمانروایی صفویان از مراكز مهم علم و ادب بوده است.

مساجد و مدارس مذهبی درشهرستان گلپایگان

مسجد جامع گلپایگان
مسجد جامع گلپایگان از آثار با ارزش دوره سلجوقی است كه در زمان ابوشجاع محمد (511-498هـ . ق) فرزند ملک شاه سلجوقی بنا گردیده و در دوره قاجار الحاقات زیادی در آن صورت گرفته است. هسته اولیه و سلجوقی این مسجد، گنبدخانه‌ای به ابعاد داخلی 10×10 متر است كه با گنبدی از نوع تركین و بلند پوشیده شده در ضلع جنوبی آن محرابی نفیس و در اضلاع دیگر درگاه‌هایی وجود دارد. این گنبدخانه در طی قرون گذشته تغییرات ناچیزی پذیرفته و اصالت خود را تا به امروز نگه داشته است. سطوح داخلی گنبدخانه با كتیبه‌های آجری به خط كوفی تزیین شده است. 
این بنا دارای دو محراب آجری اصلی و فرعی است كه با نقوش و كتیبه‌های آجری و به نحو بسیار زیبایی تزیین شده و در دوره صفوی نیز الحاقاتی از جمله مقرنس كاری محراب اصلی صورت گرفته است. كتیبه‌های محراب که در سال 508 هـ . ق توسط ابونصر ابراهیم بن محمد بن ابراهیم كه همان سازنده گنبدخانه است ساخته شده، به خط كوفی تزیینی و كوفی گره‌ دار، مشتمل بر آیات قرآنی و عبارات تاریخی است. در طرف راست صحن، یک دالان معمولی با سه دهانه با پوشش گنبدی قرار دارد. نمای قرینه آن، از سه ایوان تركیب شده و پشت ایوان‌ها، نمازخانه‌ای با پوشش كوتاه است و طاق آن از ارتفاع 60 سانتی ‌متری شروع شده است. این نمازخانه در جنوب با یک دهانه باریک تر از بقیه تمام می ‌شود. در شمال صحن، ایوان وسیعی وجود دارد. جدار جنوبی مسجد در بیرون دارای ایوان زیبایی است. 
مسجد جامع سرآور گلپایگان
مسجد جامع سرآور در روستای سرآور در 18 كیلومتری شمال خاوری گلپایگان قرار دارد و از لحاظ معماری و سقف‌ بندی ساختمان و ستون‌ها و حمال‌های چوبی بنا، قابل توجه است. روی در مسجد، تاریخ 979هـ . ق دیده می ‌شود. منبر چوبی مسجد دارای كتیبه‌ای به خط نسخ است و در پایان كتیبه سال 811هـ . ق كنده شده است.

محراب مسجد جامع گلپایگان

ارگ گوگد،یکی از بناهای قدیمی و دیدنی شهرستان گلپایگان در استان اصفهان می باشد. این ارگ در پنج کیلومتری جاده گلپایگان به تهران و در شهری به نام گوگد (از شهرهای حومه گلپایگان) واقع شده است.

این بنا یکی از بزرگترین بناهای خشت و گلی ایران می‌باشد که به شماره ۲۵۷۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. تاریخ ساخت آن به حدود چهارصد سال پیش باز می گردد و تنها سند مکتوبی که از این بنا موجود است متعلق به حدود یکصد و چهل سال پیش می‌باشد که نشان می دهد نصف بنای ارگ را علیخان بختیاری به عنوان مهریه به همسرش واگذار کرده است.

سلام
بله جای خیلی باصفا و خوبیه من خودم شاید اگه بگم بیشتر از 10 بار رفتم دروغ نگفته باشم مخصوصا شباش خیلی زیباست.

سركار یاس كبود.
 پست تكمیلی خوبی بود. مخصوصا كه بعضی كلمات بصورت مجزا لینك می شدن به صفحات ویكی پدیا....

کباب های گلپایگان با توجه به گوشت گوسفندی که خودشان پرورش می دهند ، خیلی معروف است.