تبیان، دستیار زندگی

به نام خدا

سلام بر تمامی راسخونی های عزیز.

به امید خدا در این تاپیک به معرفی سیستم عامل سیمبین،سیستم عامل گوشی ها نوکیا می پردازیم
   
   

سیمبیان چیست؟

مقدمه:

در ابتدا تلفن های همراه دارای ساختار پیچیده ای نبودند . سخت افزار محدود نیاز به نرم افزارهای پیچیده نداشت ، تا اینکه شرکتهای تلفن همراه نسل های دوم و سوم گوشی های خود را عرضه کردند . این گوشی ها دارای امکانات سخت افزاری بیشتری بودند و تقریبا به صورت یک کامپیوتر کوچک طراحی شدند . در این زمان بود که این شرکتها به اهمیت نرم افزار در این گوشی های پی برده و رقابت نرم افزاری در کنار رقابت سخت افزاری شروع شد . مایکروسافت یکی از شرکتهایی بود که قبلا روی سیستم عامل کامپیوتر های جیبی خود کار کرده بود و Windows CE را به همین منظور طراحی کرده بود . این ویندوز قابلیت این را داشت که روی موبایل ها نیز نصب شود . بعد از رسمیت یافتن موبایل های نسل جدید شرکت های مطرح در این صنعت که به مشکلات بی شمار Windows CE پی برده بودند و نمی خواستند نرم افزار این صنعت را در انحصار یک شرکت نگه دارند با همکاری هم سیستم عامل جدیدی برای موبایل ها به وجودد آوردند که Symbian نام گرفت . البته رقبای دیگری نیز مثل سیستم عامل Linux در این صنعت وجود دارند که فعلا به صورت عمده استفاده نشده اند . در اصطلاح به موبایل هایی که از این سیستم عامل استفاده می کنند Smart Phone گفته می شود.


پیدایش و حیات Symbian :

شرکت نرم افزاری Symbian برای اولین بار در ماه ژوئن سال 1998 به صورت کاملا مخفی و خصوصی برای کار بر روی سیستم عاملی برای کار روی موبایل ها تاسیس شد . مقر اصلی این شرکت در انگلیس تاسیس شد اما هم اکنون دارای حدود 750 کارمند در کشورهای انگلیس ، ژاپن ، سوئد و آمریکاست که درکار تحقیق و برنامه نویسی برای گسترش سیستم عامل و نرم افزارهای آن هستند . تا اواخر سال 2003 هیجده موبایل از پنج شرکت معروف سونی ، نوکیا ، فوجیتسو ، موتورولا و زیمنس با این سیستم عامل عرضه شد و علی رغم قیمت بالا مورد استقبال قرار گرفت و حدود 26 موبایل هم در برنامه این شرکتها و چند شرکت دیگر با این سیستم عامل در برنامه ساخت قرار گرفت . هم اینک نیز 48 مورد از این موبایل ها به بازار عرضه شده و یا به زودی عرضه خواهد شد . آمار فروش موبایل های Symbian تا پایان سال 2003 به 6.7 میلیون موبایل رسید و در سال 2004 نیز با رشد بی سابقه فروش مواجه شد به طوری که طبق آمار شرکت در سال 2004 فروش این نوع موبایل ها رشد 201 درصدی داشته است . به علت فروش بالای موبایل های Symbian هر روزه بر تعداد برنامه نویسان آن افزوده شده و نرم افزارهای فوق العاده ای برای این سیستم عامل طراحی می شود . تا اواخر تابستان سال 2004 تعداد این برنامه ها 3254 مورد گردیده است .


شرکت های به وجود آورنده :

14 شرکت اصلی و چند شرکت فرعی از به وجود آوردندگان این محصول بودند ، بعضی از این شرکتها در زمینه نرم افزار و بعضی از آنها در زمینه سخت افزار به رشد این سیستم عامل و موبایل های آن کمک کرده اند . از اصلی ترین شرکتها می توان به Nokia ، Sony-Eriksson ، LG ، Samsung ، Motorola ، Arima ، BenQ ، Fujitsu ، Lenovo ، Sanyo ، Sendo ، Mitsubishi Electronics و Siemens اشاره کرد .


تکنولوژی سیمبیان :

Symbian شبیه دیگر سیستم عامل های مدرن و امروزی که برای PC ها وجود دارند ، به وجود آمده است . بنابراین دارای امکانات خوبی مثل Multitasking ، MultiThreading و همچنین مدیریت حافظه می باشد . در طراحی اولیه مبنای کار را بر روی این موضوع بنا نهاده اند که این سیستم عامل می بایست روی امکانات سخت افزاری بسیار کم ( مثل 4 مگابایت رم ) کارایی فوق العاده ای داشته باشد . به همین دلیل این سیستم عامل می تواند روی موبایل های امروزی فوق العاده سریع کار کرده و حداقل مشکل را داشته باشد . مبنای کار این سیستم عامل بر اساس event ها بنا نهاده شده است ( شبیه دیگر سیستم عامل های امروزی مثل ویندوز ) و سی پی یو طوری مورد استفاده قرار می گیرد که کمترین میزان بار روی موبایل قرار گیرد . هم اکنون با اینکه نسخه هشتم Symbian عرضه شده است اما نسخه 7 این سیستم عامل روی موبایل ها قرار می گیرد و تا به حال نسخه های مختلفی از آن بدون اینکه به صورت کامل استفاده شوند به فراموشی سپرده شده اند . جالبترین مورد برای این سیستم عامل به وجود آمدن اولین کرم و ویروس موبایل روی این سیستم عامل در سال 2004 بود . این کرم که Cabir نام دارد می تواند با استفاده از تکنولوژی Bluetooth خود را به موبایل های دیگر منتقل

طراحی :

پلتفرم‌های مختلفی براساس سیمبیان طراحی شده است كه شامل پلتفرم‌های باز مانند UIQ ،Nokia سری شصت، هفتاد و نود، و پلتفرم‌های بسته مانند NTT DoCoMo هستند. انعطاف‌پذیری این سیستم‌عامل به آن امكان می‌دهد روی انواع گسترده‌ای از تجهیزات موبایل پیاده‌سازی شود. بزرگ‌ترین ویژگی این سیستم‌عامل، طراحی آن برای تجهیزات كوچك دستی با منابع محدود است كه می تواند ماه‌ها و سال‌ها روی آن اجرا شود.
به علت محدود بودن منابع حافظه در چنین تجهیزاتی، از روش‌های مختلفی برای استفاده بهینه از آن‌ها استفاده شده است. برنامه‌نویسی سیمبیان، رویدادگرا (event-based) است و CPU زمانی كه برنامه‌های كاربردی مستقیماً با یك رویداد ارتباطی نداشته باشند، خاموش می‌شود. به این نوع برنامه‌نویسی، active objects گفته می‌شود. چنانچه از این روش‌ها به خوبی استفاده شود، مدت كاركرد باتری نیز افزایش پیدا می كند. به همین علت برای دستیابی به این ویژگی‌ها از زبان ++C برای برنامه‌نویسی و توسعه این سیستم‌عامل استفاده شده است؛ هر چند بسیاری از تجهیزات با پلتفرم سیمبیان می‌توانند به‌وسیله زبان‌های دیگری چون PL ،Python، ویژوال بیسیك،Simkin و Perl نیز برنامه‌نویسی شوند.


ساختار سیمبیان :

سیمبیان سیستم‌عاملی با ساختار32 بیتی است كه با امكان مدیریت همزمان چند برنامه (multi-tasking) برای تجهیزات موبایل طراحی شده است. در ادامه به برخی از ویژگی‌های اصلی این سیستم‌عامل اشاره می شود.
l‌‌معماری انعطاف‌پذیر مبتنی‌بر مدل كلاینت- سرور و نوعی از روش برنامه‌نویسی كه از نرم‌افزارهای هر چند فشرده، ولی قدرتمند پشتیبانی می‌كند.
دسترسی بلا‌درنگ به داده‌های كاربر با استفاده از هسته قدرتمند چند وظیفه‌ای در پایین‌ترین سطح نرم‌افزار و نیز یك چارچوب واسط كاربر بسیار ساده در بالاترین سطح.
‌طراحی پایدار نرم‌افزار با استفاده از مدل برنامه‌نویسی اشیای مبتنی بر كامپوننت، سیمبیان را به نرم‌افزاری جامع و خاص در طراحی الگوها و چارچوب‌های مختلف تبدیل كرده است.
سازگاری با تجهیزات و فناوری‌های مختلف.
در پایین‌ترین سطح این سیستم‌عامل، كامپوننت‌های اصلی قرار دارند كه شامل هسته (kernel) و كتابخانه كاربر است كه به برنامه‌های كاربردی سمت كاربر امكان می‌دهد از هسته، درخواست‌های مختلفی بكنند.
سیمبیان دارای ساختاری موسوم به microkernel است. به‌گونه‌ای كه طراحان، كمترین نیازمندی‌های سیستم را در آن گنجانده‌اند تا كارایی بالایی داشته باشد.
در سطح دوم این سیستم‌عامل، مجموعه‌ای از كتابخانه‌ها قرار دارند كه كارهای مختلفی چون تغییر شكل و اندازه فونت‌ها، كار با بانك اطلاعاتی و فایل‌ها را به عهده دارند.
یك زیرسیستم بزرگ نیز برای كارهای ارتباطی و شبكه‌ای وجود دارد كه شامل سه قسمت اصلی موسوم به ETel ،ESOCK و C32 است.
با استفاده از APIهای ETel، برنامه‌های كاربردی می‌توانند گستره وسیعی از گزینه‌ها را بدون‌توجه به ساختار خود تجهیزات و تجهیزات سرویس‌دهنده در اختیار كاربر نهایی قرار دهند. این انعطاف‌پذیری بدین معنی است كه توسعه‌دهندگان برنامه‌های كاربردی بدون توجه به نوع تجهیزات، سرویس‌ها و... می‌توانند نرم‌افزارهای خود را توسعه دهند. همچنین ESOCK یك Socket Server و واسط كاربر میان كاربران و پروتكل‌های سمت سرور است.
C32 نیز كلاینت‌ها را از طریق یك واسط سریال RS232 به پورت سریال پیاده‌سازی شده در كتابخانه‌های فریم‌ورك موسوم به comm server modules متصل می كند.
همچنین برای انتقال اطلاعات در برد كوتاه از امكانات دیگری مانند بلوتوث، پورت USB و IrDA استفاده شده است. تعدادی موتور برنامه كاربردی (application engine) نیز برای برنامه‌های كاربردی معمول مانند تقویم، ذخیره آدرس‌ها و فهرست وظایف طراحی شده است.

رابط های کاربری :

هم اکنون دو رابط اصلی کاربری برای Symbian به وجود آمده است . اولین رابط که بیشترین استفاده را در موبایل ها دارد توسط نوکیا نوشته شده است . این رابط دارای نسخه های مختلفی است اما Series 60 نسخه اصلی این رابط است که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است . رابط کاربری دوم با نام UIQ به وجود آمده است که دارای امکانات بسیار خوبی است و رفته رفته در حال باز کردن جای خود در بین شرکت های تولید کننده موبایل است . هر دوی این رابط ها به صورت کاملا گرافیکی و شبیه به هم طراحی شده اند و کار با آنها بسیار راحت است .


امنیت‌ :

سیمبیان نیز از حمله ویروس‌های مختلف دور نمانده و به علت كاربرد گسترده آن، سوژه ویروس‌نویسان شده است. معمولاً این ویروس‌ها خود را از طریق بلوتوث منتقل می‌كنند. ولی این ویروس‌ها نه با استفاده از ضعف‌های امنیتی سیمبیان، بلكه با استفاده از روش‌هایی مانند پرسش از كاربر برای نصب یك نرم‌افزار كه بیشتر با یك هشدار برای لزوم نصب آن همراه است، خود را به سیستم كاربر منتقل می كنند.
Symbian 9 از مدل پیشرفته‌ای برای مقابله با ا‌ین‌گونه حمله‌ها بهره می‌برد. در این روش ادعا شده كه حتی اگر نرم‌افزاری روی سیستم نصب شده باشد، بدون امضای دیجیتالی، قابلیت آسیب‌زدن به سیستم، مانند دسترسی به اطلاعات كاربر، را نخواهد داشت. توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای ویژه این سیستم‌عامل می‌توانند نرم‌افزارهای خود را به‌وسیله برنامه Symbian Signed تأیید كنند كه در این صورت نرم‌افزار به‌عنوان یك برنامه مجازی روی دستگاه نصب می شود.

شركت سیمبیان چند توصیه امنیتی را نیز به كاربران این سیستم‌عامل پیشنهاد می كند:

‌-‌چنانچه برایتان ممكن است اطلاعات گوشی یا سیستم موبایل خود را به كامپیوتر خود نیز منتقل كنید تا یك بك‌آپ از آن در اختیار داشته باشید.

‌-‌اتصال بلوتوث را تنها زمانی كه به آن نیاز دارید، در حالت visible قرار دهید. روشن نگاه داشتن بلوتوث به این معنی است كه هركسی در محدوده ده متری شما قابلیت تماس با دستگاه شما را دارد.

-‌در یك گوشی مبتنی ‌بر سیستم‌عامل سیمبیان هرگاه پیامی از طریق بلوتوث برای شما ارسال ‌شود، پیام?RECEIVE MESSAGE نیز نمایش داده می‌شود. چنانچه نمی‌دانید پیغام از سوی چه كسی فرستاده شده است یا انتظار دریافت آن را نداشته‌اید، هرگز گزینه YES را انتخاب نكنید. چنانچه با وجود انتخاب گزینه NO پیغام از روی نمایشگر حذف نشد، مكان خود را تغییر دهید و دستگاه را به مد hidden سوییچ كنید.


-‌زمانی كه یك برنامه كاربردی روی گوشی خود نصب می كنید، جزئیات آن مانند نام نرم‌افزار و سازنده آن نیز نشان داده می‌شود. با استفاده از این اطلاعات می‌توانید از نصب برنامه‌هایی كه ماهیت آن‌ها مشخص نیست، خودداری كنید. همچنین هنگام اتصال به اینترنت یا شبكه‌های دیگر، می‌توان از نرم‌افزارهای امنیتی دیگری نیز استفاده كرد. برای نمونه شركت سیمانتك، سازنده نرم‌افزارهای امنیتی، آنتی‌ویروس و فایروال ویژه‌ای برای گوشی‌های سری شصت و هشتاد شركت نوكیا طراحی كرده است.

بازی بر روی Symbian :

خوشبختانه سیستم عامل Symbian یکی از غنی ترین سیستم عامل ها برای بازی کردن است . به خصوص بعد از تولید N-gage اولین کنسول بازی موبایلی توسط نوکیا که بر اساس Symbian و رابط کاربری Series60 به وجود آمد ، سیل بازیهای مختلف و حرفه ای به سوی این موبایل و در کنار آن این سیستم عامل سرازیر شد . حتی شرکت های مطرح بازی سازی هم اکنون به صورت حرفه ای روی این سیتم عامل و موبایل های دارای این سیستم عامل سرمایه گذاری می کنند .

Kernel و User Library :
Symbian به صورت 32 بیتی طراحی شده است. با طراحی كاملا شی گراء و Multitasking
هسته symbian به حالت مصون (Privileged) اجرا میشود و به تمام فضای حافظه دسترسی كامل دارد


در این سیستم عامل :

- هر فرایند (Unit Of Protection) فضای آدرس مجازی(Virtual Address) خود را دارد
- واحد حافظه اصلی (Main Memory Unit)مسئول ترجمه آدرسهای مجازی است
- هر Thread واحد اجرایی(Unit Of Execution) است
- هر فرایند از یك یا چند Thread تشكیل شده

كتابخانه EUser فراهم كننده مجموعه ای بزرگ از سرویسها در مد كاربری (User Mode)است.
از عمومی ترین سرویسهای استفاده شده می توان به موارد زیر اشاره كرد
- Execution handling
- Descriptors
- Memory Management
- Client/Server framework
- Multitasking


فایلها و دایركتوریها:
در قطعات مبتنی بر سیستم عامل Symbian ، فایلها و برنامه ها در RAM یا ROM ذخیره میشوند
معمولا درایو Z مربوط به ROM و درایو C مربوط به بخشی از حافظه RAM میباشد


Exe : برنامه ای كه تنها با یك main entry point E32Main() آغاز میشود.اگر EXE واسط كاربری دارد فقط محدود به پنچره كنسول میشود. زمانیكه EXE اجرا میشود سیستم عامل ، فرآیند جدیدی میسازد و انرا به چند Thread میشكند


DLL: كتابخانه ای از كد برنامه با چندین entry point می باشد كه توسط برنامه ها به حافظه بار میشود
دو نوع DLL موجود است :

- Static Interface و Polymorphic Interface


Application:
فایلهای با پسوند app برنامه هایی هستند با واسط كاربری كه ازِDLL Polymorphic Interface استفاده میكنند. شامل منو و دایالوگها با قابلیت چند زبانه گی
هر Application فرآیند خاص خود را دارد و از آدرس مجازی خاص خود استفاده میكند. ضمنا می تواند Information File با پسوند aif را تولید كند كه شامل icon است.
نمونه ای از Application ها تقویم و دفترچه تلفن است


SIS و SISX :
فایلی فشرده شده به مانند ZIP كه با نرم افزارهای خاص خود از حالت فشرده شده خارج می شود.
sis در واقع فرمت فایل های نصبی بر روی سیستم عامل سیمبیان است.

مشخصات ورژن های مختلف سیمبیان

تا کنون 10 سیستم عامل با نام ‏Symbian‏ منتشر شده اند که آخرین نسخه استفاده شده در گوشی های معمول نسخه 9.2 ‏آن است .آخرین نسخه هایی هم که به نمایش درآمده ولی هنوز خبری از استفاده آنها در گوشی های موبایل نیست نسخه ‏های 9.3 و 9.5 می باشد که به ترتیب در جولای 2006 و مارچ 2007 به نمایش درآمده اند. از تغییراتی که در نسخه 9.5 ‏نسبت به نسخه های دیگر دیده می شود یکی اینکه برنامه ها تا 75% سریعتر اجرا می شوند و دیگری بهینه سازی جهت ‏تکنولوژی ‏DVB-HTV‏ در آن است علاوه بر این پشتیبانی از ‏SQL‏ نیز توسط ‏SQLite‏ در آن فراهم شده است.‏


فناوری سیمبیان

Symbian‏ سیستم عاملی ست که شاید مهم ترین توصیف در قبال آن این است: ‏Symbian‏ سیستم عاملی ست برای ‏وسایل دستی و همراه پس می بایست قدرت ارائه بالاترین کارائی در پائین ترین امکانات سخت افزاری را داشه باشد بنابراین ‏و با در نظر گرفتن این ویژگی بسیار کم پیش می آید که در این سیستم عامل با موضوع کمبود حافظه روبرو شویم . یکی دیگر ‏از ویژگیهایی که ‏Symbian‏ را از سیستم عاملهای دیگر نظیر دسک تاپ ها متمایز می کند این است که ممکن است این ‏سیستم عامل برای ماهها و شاید سالها روشن و مشغول به کار باقی بماند بنابراین قدرت پایداری و ‏Stability‏ این ‏سیستم می بایست در سطح بسیار بالائی قرار بگیرد. از دیگر ویژگی های ‏Symbian‏ ویژگی ست با نام ‏Active Objects‏ که در ‏آن در لحظاتی که از ‏CPU‏ استفاده نمی شود بطور کلی آن را خاموش می کند و به این ترتیب در مصرف باتری بسیار صرفه ‏جوئی می گردد. زبان برنامه نویسی اصلی ‏Symbian‏ همانگونه که اشاره شد ‏C++‎‏ می باشد که البته این بدان معنی نیست ‏که نمی توان برنامه های دیگر را در ساختار آن استفاده کرد . در حقیقت می توان توسط زبان های برنامه نویسی دیگری نظیر ‏OPL،Python‏ ،ویژوال بیسک و یا حتی ‏Perl‏ و جاوا نیز برای ‏Symbian‏ برنامه نوشت.‏ از لحاظ ساختاری در پائین ترین لایه، هسته یا کرنل سیستم عامل بهمراه کتابخانه توابع قرار دارد که به توسط آن برنامه های ‏اجرا شده توسط کاربران اجازه می یابند که به این توابع کتابخانه ای دسترسی پیدا کنند. در حقیقت هسته اصلی ‏Symbian‏ بر ‏پایه معماری میکرو کرنل (‏MicroKernel Architecture‏) بنا شده است بدین معنی که در ساختار آن کمترین رجوع و استفاده از ‏کرنل توسط سیستم عامل انجام می شود و کلا این هسته شامل دو عنصر مدیریت حافظه و ‏Schedular‏ می باشد و در آن ‏خبری از پشتیبانی از فایل های سیستمی و یا عناصر شبکه وجود ندارد و در حقیقت اینگونه وظایف به عهده سرور های خارج ‏از کرنل واگذار شده است تا با محدود کردن وظایف کرنل سیستم عامل کند و سنگین نگردد. اندکی بالاتر و در لایه بعدی ‏سیستم، قسمت ‏System Libraries‏ قرار دارد که در آن اندازه و ظاهر تمام شکل ها و کاراکتر ها بهمراه بانک اطلاعاتی ‏DBMS‏ ‏قرار دارد که جزئی حیاتی از کارکرد متعادل سیستم می باشند. لایه بعدی ‏Networking and communication‏ نام دارد که در ‏آن سه بخش قابل تفکیک دیده می شود با نام های : ‏ETEL‏ ،‏‎ ‎‏ ‏ESOCK‏ و ‏C32‎‏ که هر کدام وظایف خاصی در رابطه با ارتباطات ‏پیرامون این سیستم عامل بعهده می گیرند به عنوان مثال قسمت ‏C32‎‏ مسئول بخش ارتباطات سریال دستگاه می باشد. علاوه ‏بر این قسمت هایی برای ارتباطات کوتاه نظیر بلوتوث ‏IrDA‏ و ‏USB‏ نیز در این بخش تعبیه شده است. بخش عمده دیگری که در ‏ساختار سیستم عامل یافت می شود بخشی ست با نام ‏UIKON‏ که مسئول شیوه نمایش رابط کاربری (‏User Interface‏) می ‏باشند و چون معمولاً این قسمت توسط برنامه های جانبی (‏Themeها به عنوان مثال) قابل تغییر است لذا تنها رابط کاربری پیش ‏فرض در اینجا دیده می شود

زبانهای برنامه نویسی برای سیمبیان

زبانهای برنامه نویسی برای سیمبیان

بدون شک زبان اصلی برنامه نویسی برای سیمبیان زبان ++C است اما زبانهای مختلفی برای برنامه نویسی در این سیستم عامل به وجود آمده اند.

++C
سیستم عامل symbian با زبان c++ نوشته شده و بهمین دلیل این زبان به عنوان زبان اولیه برای برنامه نویسی در آن انتخاب شده است .C++ بیشترین امکان دسترسی به API های سیستم عامل سیمبیان را فراهم می کند و بهترین کارکرد در حافظه و سرعت اجرا را داراست. اما در گزینه های زیر باید ازین زبان استفاده شود :
برنامه هایی که مانند سرور عمل می کنند مانند برنامه هایی که در پشت صحتنه کار می کنند و یکی از بخش های سیستم را مدیریت می کنند. مانند پورت های COM PLUG in ها که محیطی را بر پایه سیستم عامل ایجاد می کنند . بطور مثال برنامه ای که فایل های html را به فایل های word سیمبیان تبدیل می کند از کتابخانه مبدل سیستم عامل استفاده می کند . درایور های دستگاه که با Kernel کار متعامل می کنند. استفاده از زبان C++ در سیستم عامل سیمبیان بر روی مناسب بودن کارکرد گوشی ها متمرکز شده است ، که بدین معناست که چند تا از عملگرهای استاندارد زبان C++ مانند مدیریت استثناها قابل استفاده در برنامه نویسی سیمبیان نیستند .


JAVA
جاوا اکثرا به عنوان زبان برادر c++ و جایگزین آن در سیمبیان کاربرد دارد. سیستم عامل symbian یک MIDP (Mobile Information Device Profile)را فراهم کرده است که MIDP یک گروه از API های جاوا را در خود جای داده که این API ها برای استفاده در گوشی های موبایل طراحی شده اند . مثلاً برای مقاصد طراحی واسط کاربر ، شبکه و برنامه ها . MIDP تحت کلاس های ایجاد شده توسط CLDC اجرا می شود و از ماشین مجازی K استفاده می کند که یک ماشین مجازی طراحی شده برای گوشی های موبایل است.پشتیبانی سیمبیان از نصب و اجرای برنامه های MIDP در راهنمای MIDP جاوا توضیح داده شده است.
PersonalJava 1.1.1 و JavaPhone که در سیمبیان ورژن 6 آمدند در ورژن 7 دیگر بخشی از سیستم عامل نیستند.

Python
زبان پایتون و برنامه نویسی اپن سورس جدیدا وارد دنیای سیمبیان و برنامه نویسی موبایل شده است . مفسر ها و ابزاری چون py2sis (برای تبدیل کد پایتون به فایل sis) نیز توسط شرکت نوکیا اراءه شده است . هم اکنون برنامه های نوشته شده با پایتون بخوبی بر روی سری ۶۰ نوکیا اجرا می گردند .

Assembler
اکثر مقاصد برنامه نویسی با زبان C++ مرتفع میگردد . چون این زبان به اندازه کافی دسترسی به بخش های سطح پایین سیستم را فراهم می کند و نیاز به اسمبلر حس نمیشود. سیمبیان در موارد خاص که بیشترین کارایی مطرح است از اسمبلر استفاده می کند مانند برنامه های scheduler.


JavaScript
جاوا اسکریپت پروسس کلاینت ساید روی صفحات html را بر عهده دارد و اکثرا برای بررسی درستی ورودی کاربر استفاده می شود .


WML Script
این زبان یک زبان اسکریپتی WAP است که با جاوا اسکریپت اهداف یکسانی را دنبال می کنند. اما در یک مرورگر WAP استفاده می شود .


C
این زبان بطور نرمال برای نوشتن برنامه های جدید سیمبیان استفاده نمیشه ، اما میتونه یک انتخاب برای شما باشه هنگامی که میخواهید کد C را به سیمبیان تبدیل کنید . برای این هدف سیمبیان شامل یک جعبه ابزار از کتابخانه استاندارد C می باشد.


OPL
یک زبان مانند بیسیک است که روی PDA ها فعال شده بود . اما در سیمبیان ورژن 7 ساپورت نمیشود .

معرفی UIQ و S60

از ساختار درونی سیستم عامل که بگذریم شاید مهم ترین نکته قابل بررسی در ساختار ‏Symbian‏ نگارش های متفاوت آن ‏است، این نگارش ها و یا رابط های کاربری هر کدام به شیوه خود از مزایای ‏Symbian‏ بهره مند شده اند و هر کدام نیز به شیوه ‏خود یک ‏SDK‏ برای برنامه نویسان ‏Symbian‏ فراهم می کنند(‏Software Developing Kitیا ‏SDK‏ بطور خلاصه مجموعه ای از ‏ابزارهای طراحی و توسعه در هر نرم افزار است که در حقیقت تولید کننده یک برنامه نظیر یک سیستم عامل با انتشار آزادانه ‏SDK‏ آن سیستم عامل به برنامه نویسان اجازه می دهد که با استفاده از ساختار سیستم عامل نسبت به گسترش استفاده ‏عموم از آن با استفاده از برنامه های مختلف نوشته شده اقدام نمایند و به بیانی ساده تر تولید کننده راهی را به برنامه نویس ‏نشان می دهد که بتواند بدان صورت برنامه های مختلف را برای آن بنویسند) . عمده ترین رابط های کاربری موجود برای ‏Symbian‏ رابط های کاربری ‏UIQ‏ و ‏S60‎‏ هستند که هر کدام نیز توسط گوشی های مختلفی استفاده می شوند، و در این ‏میان هرکدام از این دو نیز برای خود ویژگی های منحصر به فردی دارند. عمده ترین استفاده کننده رابط کاربری ‏UIQ‏ ،گوشی ‏های سونی اریکسون هستند که البته در میان نوکیایی ها هم گوشی ای مثل ‏Nokia 6708‎‏ وجود دارد که دارای ‏UIQ‏ می باشد. ‏S60‎‏ رابط کاربری عمده گوشی های نوکیا می باشد و توسط آنها نیز به سایر شرکت ها جهت استفاده از آن مجوز داده می ‏شود شرکت هایی نظیر : ‏Lenovo‏ ،‏LG Electronics‏ ،‏Panasonic‏ و ‏Samsung‏ . مشخصه عمده گوشی های دارای رابط کاربری ‏S60‎‏ این است که در آنها می توان از برنامه های مبتنی بر ‏Java MIDP، ‏C++‎‏ و ‏Python‏ نیز استفاده نمود. ‏S60‎‏ دارای سه ‏نگارش مختلف است که به ترتیب عبارت اند از نگارش اولیه در سال 2001 ، نگارش ‏Second Edition‏ در سال 2004 و نگارش ‏‎3rd ‎Edition‏ در سال 2005 که در میان این نگارش ها نیز هر از چند گاهی اصلاحیه هایی با نام ‏Feature Pack‏ ها ارائه می گردد. ‏ رزولوشن پیش فرض ‏S60‎‏ در نگارش اولیه 208×176 پیکسل بود که از ‏Feature Pack‏ شماره 3 نگارش دوم ‏S60‎‏ به بعد این رابط ‏توانائی ساپورت رزولوشن های 208×176 ، 320×240 و 416×352 پیکسلی را متناسب با نوع گوشی دارا شد (در این میان ‏مثلاً ‏Nokia N90‎‏ اولین گوشی بود که با رزولوشن 416×352 پیکسلی ارائه شد). البته در این میان رزولوشن های عجیب و ‏غریب متناسب با ظاهر گوشی شکل گرفت مثلاً ‏Siemens SX1‎‏ با رزولوشن 220×176‏‎ ‎و یا ‏Nokia 5500‎‏ با رزولوشن 208×208 ‏پیکسلی.‏‏ و اما رابط کاربری ‏UIQ‏ بر مبنای زبان برنامه نویسی ‏C++‎‏ شکل گرفته است و در آن می توان از برنامه های ‏Java‏ نیز استفاده ‏کرد (خبری از پشتیبانی از ‏Python در آن نیست). ظاهر بسیار آسان و امکانات بسیار فراوان، ‏UIQ‏ را به سیستمی ایده آل تبدیل ‏کرده است. یکی از نکات مثبت در درون ‏UIQ‏ خصوصیتی ست که در آن تمامی تغییرات بوجود آمده در یک ‏Application‏ بصورت ‏کاملاً خودکار حتی هنگامی که برنامه هنوز باز است در آن ذخیره می گردد و کاربر به هیچ عنوان نگرانی بابت از دست دادن ‏اطلاعات باز بروی صفحه را ندارد. ورژن های مختلفی از ‏UIQ‏ ارائه گردیده است که هر کدام در نوع خود تفاوت هایی با دیگری ‏دارد ولیکن یکی از نکات مشترک در ساختار آنها شکل گرفتن تقریباً تمامی آن ها بر پایه صفحه حساس به تماس و قلم است. ‏رزولوشن صفحه نمایش در نسخه های ‏UIQ 1.X ‎‏ و ‏UIQ 2.X‏ برابر 320×208 پیکسل و در نسخه ‏UIQ 3.X‏ بر پایه 320×240 ‏پیکسل می باشد. یکی از نکات جالب در مورد گوشی های دارای ‏UIQ‏ مسئله عمق رنگ است که با توجه به مدل گوشی، این ‏عمق رنگ 12 بیت (با 4096 رنگ) ،16 بیت (با 65 هزار رنگ) و یا 18 بیت (با 262 هزار رنگ) می باشد که شاید این یکی از ‏دلایل 16 میلیون رنگی نبودن گوشی های سونی اریکسون باشد(حداقل در مورد مدل های سیستم عامل دار آن). آخرین ‏نسخه ای که از ‏UIQ‏ منتشر شده است نسخه 3.1 آن است که تا بحال فقط در گوشی ‏Motorola Z8‎‏ دیده شده است. البته ‏گوشی استثنائی موتورولا با نام ‏Motorola Z10‎‏ که فقط چند روز از معرفی آن می گذرد ، نیز از این رابط استفاده کرده است.