تبیان، دستیار زندگی

پروفسور ویكتوریا تالوار از دانشگاه مك گیل و دستیارش پروفسور كانگ لی از دانشگاه تورنتو در مطالعات خود دو گروه از كودكان را كه درگروه سنی ۳ و۴ ساله بودند در شرایط مختلف با هم مقایسه كردند. گروه اول در یك مدرسه خصوصی ثبت‌نام شده بودند كه این مدرسه به روش‌های سنتی مثل استفاده از تركه و فلك برای تنبیه دانش‌آموزان اداره می‌شد. گروه دوم نیز در یك مدرسه خصوصی دیگری ثبت نام شده بودند كه شیوه اداره آن با سیستم‌های آزادانه‌تر و با مقررات آسانتر بود. رفتار تك تك كودكان به طور جداگانه در هر دو مدرسه تحت مطالعه قرار گرفت.

به گزارش یونایتدپرس، در ادامه آزمایشات از كودكان خواسته شد در یك بازی «حدس بزن» شركت كنند. متخصصان كه در این بازی با كودكان همراه بودند از آنها درخواست می‌كردند كه وقتی در اتاق تنها هستند دزدكی به اسباب بازی كه داخل اتاق گذاشته شده بود، نگاه نكنند. تقریبا اكثر كودكان وقتی تنها می‌شدند به رغم توصیه متخصصان، این كار را انجام می‌دادند. اما نتایج ارزیابی‌ها معلوم كرد كودكانی كه در گروه اول یعنی در مدرسه خصوصی با روش سنتی و تنبیهی ثبت‌نام كرده بودند در پاسخ به این سوال كه آیا دزدكی اسباب بازی را دیده‌اند تقریبا همگی‌شان دروغ می‌گفتند و جواب منفی می‌دادند، در حالی كه كودكان در گروه دوم كه در مدرسه تنبیه نمی‌شدند، فقط حدود ۵۰ درصد در مورد نگاه كردن به اسباب بازی دروغ می‌گفتند.

بعلاوه معلوم شد كودكانی كه به دلیل تنبیه شدن توانستند بار اول دروغ بگویند در پاسخ به سوالات بعدی درباره جزئیات و مشخصات اسباب‌بازی، خیلی بهتر پاسخ‌های غیرصحیح و فریب دهنده می‌دادند تا معلوم نشود كه دروغ گفته‌اند.

  بهترین برخورد با کج خلقی های کودک

3مادر ها هر روز صبح با لبخندی زیبا صبح به خیر خود را به کودک شان تقدیم می کنند اما آیا کودکان هم به همین شکل جواب می دهند؟ بعضی از روزها کودک از لحظه ای که چشمان خود را باز می کند شروع به غر زدن، گریه و کج خلقی می کند.

 البته تا جایی که رفتار توهین آمیز و دائمی نشده باشد، اشکالی ندارد. اما اگر این کار همیشه و هر روزه کودک شما است، کمی نگران کننده است و باید با یک مشاور کودک مطرح شود.

اول بهتر است به شما بگوییم که چه کار هایی را نباید بکنید تا روان کودک شما سالم پرورش یابد.

از به کار بردن جملاتی مثل " خسته م کردی "، " چقدر غر می زنی"، " باز صبح شد، اه بسه دیگه" جدا خودداری کنید.

همین طور به هیچ وجه کودک خود را نترسانید و او را تهدید نکنید که " اگر بازم از این کارا بکنی به بابات می گم از خونه بندازتت بیرون "و یا اینکه "می رم مامانه فلان دوسستت می شم".

در این صورت زمانی که شما رفتاری غیر منطقی ارائه می دهید، و بعد آن را انجام نمی دهید، کودک صحبت ها و حرف های شما را صرفا تهدید می داند و دیگر نمی توانید این افکار را از ذهن او پاک کنید.

به جای سرزنش کردن کودک بهتر است با او صحبت کنید و علت کارش را از او بپرسید. سعی کنید در صحبت کردن با فرزندتان او را " تو" خطاب نکنید. و در صحبت هایتان از ضمیر " من " استفاده کنید. به طور مثال به او نگویید " بس کن دیگه، خسته م کردی" بلکه بهترین لفظ این خواهد بود که به او بگویید: " عزیزم من این کار تورو دوست ندارم. با این کارت تمام انرژی منوازم می گیری. "

می توانید زمانی که کودک با کج خلقی از خواب بیدار شده او را بغل کنید و به حالتی مادرانه در حال بغل کردن کمی او را فشار دهید و به او بگووید که با این کار تمام کج خلقی های تو هم از بدنت خارج می شه.

اما یک روش مناسب که بیشتر روانشناسان کودک آن را به عنوان راهکار ارائه می دهند، این است که با هماهنگی با دیگر اعضای خانواده در زمانی که همه با هم هستید به مدت کوتاه ۵ دقیقه را زمان "غر زدن" نام گزاری کنید و در این مدت همگی شروع به غر زدن کنید و به این ترتیب کودک شما نیز تخلیه شده و بعد از همان مدت زمان معین غر زدن را قطع کنید.

اگر کودک شما باز هم به غر زدن ادامه داد بهتر است به او بگویید تا زمانی که غر زدنش تمام نشده در اتاقش بماند و هنگامی که غر زدنش تمام شد پیش بقیه باز گردد و به او تاکید کنید که جمع از بودن با او لذت می برد.

اگر کودک شما زیاد اهل غر زدن نیست و گه گاهی این کار را انجام می دهد بهترین کار برای رفع این حالت در کودکتان، نادیده گرفتن این کار او پیشنهاد می شود.

فقط به یاد داشته باشید که از زمانی که کودک شما متولد می شود، روان او در حال شکل گیری است و هر اشتباهی می تواند در آینده او تاثیر گزار باشد

برنامه های پشتیبان مراقبت از كودك 

وقتی كه فرزندم یا پرستار او مریض می شود، چه گزینه هایی پیش رو دارم؟

بسیاری از والدین از مبتلا شدن كودكشان به تب، اسهال، یا شكم درد هراس دارند. بسیاری از مراكز مراقبت از كودك، سیاست¬های نسبتاً سخت گیرانه ای را در قبال كودكان بیمار اتخاذ می كنند تا از شیوع بیماری جلوگیری كنند. اگر از مراقب روزانه در خانه ، پرستار بچه یا یكی از خویشاوندان برای مراقبت از فرزند خود استفاده می‌كنید، مشكلتان حتی بیشتر هم می‌شود. وقتی پرستار كودكتان بیمار می‌شود، كسی نیست كه مثل مركز نگهداری جای او را بگیرد.
بیشتر گزینه‌های پشتیبان در دو دسته اصلی قرار می‌گیرند: یافتن شخص دیگری كه از فرزندتان مراقبت كند یا این كه خودتان در خانه بمانید. سعی كنید نوعی برنامه پشتیبان را قبل از نیاز به آن در اختیار داشته باشید. برخی از گزینه های پشتیبان عبارتند از:

شخص دیگری را بیابید

هنگامی كه به دنبال پرستار بچه می گردید، پیشاپیش در مورد مراقبت پشتیبان نیز اطلاعات لازم را به دست آورید. در حالت ایده آل كسی كه از فرزندتان مراقبت می كند، یك خویشاوند یا پرستار (یا موسسه او)، شخص دیگری را به عنوان پشتیبان برای مواقع اضطراری معرفی می‌كند، هر چند كه این مسئولیت بر عهده آنها نیست. در این حالت، خواستار ملاقات با آن شخص شوید تا از بابت مراقب پشتیبان برای فرزندتان خیالتان راحت شود. اگر چنین حالتی پیش نیامد، سعی كنید خودتان مراقب پشتیبان جایگزینی را پیدا كنید. این پیشنهادات شاید مؤثر واقع شود:
• از یك خویشاوند بخواهید از كودكتان مراقبت كند. اگر خویشاوند قابل اطمینانی دارید كه تقریباً در فاصله كمی از شما زندگی می كند و حاضر است هر از گاهی از یك كودك بیمار مراقبت كند، خود را خوش شانس بدانید. بعضی خانواده ها بدلیل نزدیكی به خانواده نقل مكان می كنند تا از حمایت خانواده خود استفاده كنند.. بسیار خوب، شاید فقط به این دلیل این كار را نكرده باشیم، اما عامل مهمی در این تصمیم ما بود».
• سعی كنید مراقبت از كودك را با شخص دیگری قسمت كنید. اگر خانواده دیگری در همسایگی¬تان از پرستار بچه یا یكی از خویشاوندان برای مراقبت از فرزندش استفاده می‌كند، ببینید آیا می توانید با او معامله بكنید. وقتی كه پرستار بچه شما بیمار شود آنها از دخترت مراقبت می‌كنند، مشروط به این كه به آنها قول دهی كه متقابلاً همین كار را برایشان انجام خواهی داد. حتی اگر دوستانتان پرستار بچه داشته باشند و شما نداشته باشید، باز هم می‌توانید با آنها معامله بكنید؛ می‌توانید به پرستار بچه آنها پول بدهید تا از كودكتان مراقبت كند.
• به موسسه زنگ بزنید. اگر از طریق یك موسسه پرستار بچه خود را یافته اید، از آنها بپرسید كه آیا فهرست اسامی پرستاران بچه برای مواقع اضطراری را دارند. احتمال بسیار كمی وجود دارد كه بتوانید موسسه ای را در نزدیكی خود پیدا كنید كه خدمات مراقبت از كودكان بیمار در داخل منزل را ارائه دهد. در این صورت احتمالاً متحمل هزینه بالایی می شوید، اما اگر نمی‌توانید كارتان را رها كنید ممكن است اررزشش را داشته باشد.
• خودتان در خانه پیش فرزندتان بمانید
هیچ كس نمی‌تواند برای تمامی موقعیت ها برنامه ریزی كند. بالاخره روزی می‌رسد كه با یك كودك بیمار مواجه می شوید و كسی را نمی یابید كه از او مراقبت كند، مگر خودتان یا همسرتان. البته، مثل موردِ پرستار پشتیبان، این گزینه نیز چندین راه حل دارد:
• مرخصی بگیرید. اگر به اندازه كافی از مرخصی روزهای بیماری/تعطیلاتتان باقی مانده است (یا مرخصی استحقاقی دارید و یا اینكه دو روز از آن را جایی ذخیره كرده‌اید) و می توانید از آنها استفاده كنید تا از فرزندتان مراقبت كنید، ممكن است تنها انتخابتان همین باشد. اگر از روزهای مرخصی¬تان چیزی باقی نمانده است، ببینید آیا می توانید با رئیس خود هماهنگی كرده و این مشكل را حل كنید. مادری می گوید « كارفرمای من بسیار آدم فهمیده و انعطاف پذیری است» اگر لازم باشد می توانم چند روزی سر كار نروم، اما در طول هفته یا در آخر هفته  كارهای عقب افتاده را جبران می كنم. بنابراین دیگر از مرخصی استفاده نمی كنم». ببینید آیا رئیس شما نیز اجازه این كار را خواهد داد.
•  كار خود را در منزل انجام دهید. در دنیای دیجیتال امروز بسیاری از كارفرمایان به كارمندان خود اجازه می دهند كه هر از گاهی از طریق كامپیوتر كه متصل به اینترنت است، كار خود را انجام دهند. مادامی كه مطمئن هستید كه می توانید از كودك بیمارتان مراقبت كنید و در همان حال كار خود را نیز انجام دهید، بهترین راه حل را انتخاب كرده اید.
• با همسر خود به نوبت از فرزندتان مراقبت كنید. اگر كودكتان برای چند روز مریض باشد، می توانید روزها را بین خود تقسیم كرده یا  هر روز را به دو نیم تبدیل كنید.

 با کودک بدغذا چه کنیم؟ 

مادری می گوید یك بچه دو سال ونیمه دارم كه اشتهایش مثل سایر بچه ها در این سن است و سعی كرده ایم هیچ وقت در مورد غذا خوردن به او فشار نیاوریم. غذاهای سالمی كه می دانم دوست دارد جلویش می گذاریم و هر روز سه وعده غذای اصلی و دو وعده میان غذا به او می دهیم. مدتی است كه بی مقدمه شروع كرده به این كه سر شام دو لقمه بخورد و به من بگوید كه دیگر نمی خورد. بعد یكی دو ساعت بعد می آید و می گوید من گرسنه ام. البته كه گرسنه است چون شامش را نخورده. نمی دانیم چه كنیم. آیا دوباره باید به او غذا دهیم یا به او بگوییم كه اگر شامش را نخورد تا صبحانه از غذا خبری نیست؟

كماكان به بچه فشار نیاورید وگرنه ممكن است جنگ قدرت به راه بیفتد!
هر روشی كه انتخاب می كنید با ظاهری عادی و بی هیاهو با قضیه برخورد كنید. قوانین روشنی كه بدون بحث زیاد به اجرا گذاشته می شوند تاثیر خوبی دارند. مثلاً می توانید مشخص كنید كه كدام رفتارها سر میز غیرقابل قبول است. اما در مورد مقدار غذایی كه بچه باید بخورد قانون نگذارید زیرا فقط خود او است كه می داند سیر است یا گرسنه.

شاید نخستین كاری كه بخواهید بكنید این است كه مطمئن شوید وقتی سر میز شام می آید آن قدر گرسنه است كه بیش از چند لقمه بخورد. به تغذیه بعد از ظهر او دقت كنید و ببینید آیا چیزی جلوی اشتهای شام او را می گیرد؟ آیا ساعت پنج به او كه از گرسنگی در حال ضعف بوده خوراكی داده اید و وقتی شام را ساعت شش می كشید به اندازه لازم گرسنه نیست؟ آیا تمام بعد از ظهر آب میوه اش را سر می كشیده؟

مدت زمان معقولی را معین كنید كه سر میز شام با شما سپری كند و بعد به او اجازه دهید كه دنبال بازی برود. حتی اگر غذا نخورد به او بفهمانید كه دوست دارید سر میز او هم باشد و از حضورش لذت می برید. به خود او توجه كنید و نه به غذایی كه می خورد یا نمی خورد. برای یك بچه دو سال و نیمه این مدت زمان معقول بین ۱۲ تا ۱۵ دقیقه است.

بالاخره اگر سرمیز شام غذای زیاد نخورد دلیلی وجود ندارد كه روی بشقاب را نپوشانید و آن را در یخچال نگذارید. بعد كه دیرتر گرسنه شد فقط اجازه دارد همین غذا را بخورد و آن را تنها می خورد(البته شما هم در اتاق حضور دارید) و نه در جو دلپذیر شام خانوادگی. كمبود توجهی كه در این زمان در معرض آن است به اضافه محیط دلپذیر میز شام كه جلوتر شاهدش بود ممكن است او را ترغیب كند كه دوباره شامش را با اعضای خانواده بخورد. البته این امكان هم هست كه او از برنامه جدید خوشش بیاید كه در آن صورت باید فكر دیگری بكنید!

 چند توصیه جالب غذایی برای کودکان بد غذا 

بسیاری از والدین از بی‌میلی به غذا و کم اشتهایی کودکان خود رنج می‌برند.

بی‌اشتهایی یا بد غذایی کودک یکی از مشکلات جدی تغذیه‌ای است چرا که ممکن است منجر به سوء تغذیه جدی شود. بنابراین باید دانست تنها گرسنگی نیست که کودک را به سوی غذا می‌کشاند و یا فقط سیر بودن موجب دوری از غذا نمی‌شود بلکه عوامل گوناگونی مانند عادت‌های خانواده و آموزش‌هایی که کودک در خانواده فرا گرفته است بر اشتهای کودک تاثیر می‌گذارند.

استقلال طلبی و رشد ذهنی یکی از شاخص‌های اصلی دوران کودکی است که با ایجاد تغییرات شخصیتی در این دوران نسبت به سنین پایین‌تر همراه است. این مسئله می‌تواند با ایجاد روحیه استقلال طلبی در کودکان موجب بی‌نظمی در عادات غذایی آنها شود.

امروزه تغذیه کودک خیلی آسان نیست ممکن است کودکان نوپا یا پیش دبستانی یک غذا را سه روز پیاپی بخورند و روز چهارم از خوردن آن خودداری کنند و حتی حاضر به چشیدن آن هم نشوند. این مسئله نشان دهنده نداشتن یک الگوی غذایی مشخص در این کودکان است و ناشی از حس استقلال طلبی و میل به انتخاب غذا توسط خود آنهاست.

با توجه به نقش رفتار مادر در شکل‌گیری عادات غذایی کودک به منظور کاهش مشکل بدغذایی کوکان، توجه به برخی نکات تغذیه‌ای ضروری است.

نکاتی که والدین در غذا دادن به کودکان بد غذا و کم اشتها باید رعایت کنند:

- کودک برای خوردن باید احساس گرسنگی کند. فعالیت پیش از غذا، مصرف نکردن شیرینی، شربت و مایعات شیرین در بین وعده‌های غذایی و خواب آلوده نبودن به این امر کمک می‌کند.

- از غذاهای مورد علاقه آنها استفاده شود.

- در دادن غذا به کودک باید صبور بود.

- باید هنگام غذا دادن به کودک با او صحبت کرد و او را به خوردن غذا تشویق کرد.

- زمان خوردن غذا را می‌توان با ابراز محبت برای کودک لذت بخش کرد.

- در زمانی که کودک با علاقه غذا می‌خورد می‌توان از او تعریف و تمجید کرد.

- غذای کودک را باید به روش‌های مختلف همچون دادن غذای جدید، تغییر در ترکیب غذاها، مزه، بافت، نحوه طبخ، تزئین غذاها به شکل حیوانات، گل و عروسک و استفاده از بشقاب‌های رنگین متنوع کرد.

- در صورت امتناع از غذا، می‌توان آن را با غذای مورد علاقه‌اش مخلوط کرد یا آن را در فرصتی دیگر امتحان کرد.

- سفره غذای کودک در محیطی تمیز، آرام، دوستانه، راحت، مطمئن و همراه با دیگران باشد.

- ساعات برنامه غذایی کودک متغیر نباشد، باید فاصله زمانی بین مصرف میان وعده را با وعده اصلی رعایت کرد.

- در زمان غذاخوردن، کودک نباید خیلی گرسنه یا خیلی خسته باشد.

- باید اجازه داد کودک خود در مورد سیرشدنش تصمیم بگیرد. اگر در یک وعده مقدار کمتری غذا بخورد مسلما در وعده دیگر جبران خواهد کرد.

- غذاها را نباید خیلی زود و براساس تمایل کودک عوض کرد.

- برای خوردن غذا جایزه در نظرگرفته نشود.

- نباید انتظار داشت کودک خیلی تمیز و مرتب مطابق با خواسته شما غذا بخورد. ریخت و پاش غذا را می‌توان با ملایمت و به تدریج محدود کرد.

پیشنهاد غذاهای جدید

بهترین راه پیشنهاد دادن غذای جدید این است که مادر غذا را درست کرده و مقدار کمی در کنار بشقاب کودک بگذارد و اجازه دهد کودک غذا را بچشد و اگر دوست نداشت آن را از دهانش درآورده و در کنار بشقابش بگذارد. اگر کودک دوست داشت به عنوان جایزه، یک نوع غذای مورد علاقه او را درست کنید. مدت زیادی طول می‌کشد که کودک غذای جدید را دوست داشت باشد. اگر کودک غذایی را دوست نداشت غذا را چند روز بعد دوباره به او بدهید.

‌ استفاده از غذاهای متنوع

غذاهایی که مادر برای کودک تهیه می‌کند باید شامل هر چهار گروه غذایی باشد. اجازه دهید کودک انواع مختلف غذا را امتحان کند حتی اگر مادر آن غذا را دوست ندارد. کودک احتیاج به تصمیم‌گیری در مورد انتخاب غذای مورد علاقه خود دارد. همچنین مادر نباید انتظار داشته باشد کودک غذاهای متنوع را دوست داشته باشد.

زمان مناسب برای غذا دادن به کودک

وقتی به کودکان نوپا و پیش‌دبستانی، وعده اصلی و میان وعده غذایی در زمان منظم داده شود، بهتر می‌پذیرند؛ پس اجازه بدهید کودک در زمان‌های معین غذا بخورد. لازم است وعده‌های اصلی با میان وعده حدود دو تا سه ساعت فاصله داشته باشند. برنامه غذایی کودک را طوری تنظیم کنید که با برنامه غذایی خانواده یکسان باشد.

برای خوردن غذا هیچ اصراری نکنید. غذا را روی میز یا سر سفره در یک جای مناسب گذاشته و پیشنهاد کنید غذا را بخورد. در موقع غذا خوردن تلویزیون را خاموش و وسایل بازی او را جمع کنید. اجازه بدهید کودک از راهی که دوست دارد غذا را بخورد. در هنگام غذا خوردن در کنار کودک نشسته و در مورد غذا و اینکه چه غذایی را برای ناهار یا شام روز بعد دوست دارد صحبت کنید.

‌ اگر کودکتان شیر نمی‌خورد؛‌ ماست را جانشین شیر کنید و دوغ و ماست را در وعده‌های غذایی او بگنجانید.

- در بعضی از غذاها از شیر استفاده کنید. مثلا آرد و کره و شیر را به سوپ اضافه کنید یا به او شیربرنج یا فرنی بدهید.

- شیرخوردن به مقدار کم را تدریجا با او امتحان کنید.

اگر کودکتان سبزی یا میوه نمی‌خورد؛ ممکن است در این سن یک نوع میوه یا سبزی را نخورند. هرکدام را که بهتر می‌خورند بیشتر بدهید اما گه گاه آنهایی را که نمی‌خورند دوباره امتحان و پیشنهاد کنید.

- سبزی‌هایی مانند کرفس و هویج را بپزید (له نشود بلکه کمی ترد باشد) و بگذارید کودک آن را با دست بردارد و بخورد.

- کمی ماست چکیده بر روی سبزی‌های پخته بریزید یا سبزی را با نان و پنیر به او بدهید.

- اگر میوه نمی‌خورد آن را رنده یا به تکه‌های کوچک تقسیم کنید و با کمی خامه به او بدهید.

اگر کودکتان شیرینی زیاد می‌خورد؛ خرید شیرینی و درست کردن غذاهای شیرین را کاهش دهید.

- در تهیه غذاهای شیرین، شکر کمتری استفاده کنید.

- موادی مانند بستنی و شکلات را به عنوان جایزه یا هدیه به کودک ندهید.

- مراقب دندان‌های کودک باشید و پس از مصرف مواد شیرین دندان‌های او را مسواک کنید.

اگر کودکتان گوشت تکه‌ای نمی‌خورد؛ گوشت را به قطعات بسیار کوچک و ریز تقسیم کنید که به خوبی پخته و به راحتی خورده شود (مانند حلیم گندم).

- قطعات بسیار ریز گوشت مخلوط با حبوبات را کاملا بپزید و نرم کنید و همراه با یک قاشق غذاخوری روغن‌زیتون و یک قاشق مرباخوری آب لیموترش یا آب نارنج تازه به کودک بدهید.

- گوشت چرخ کرده را به صورت کوفته قلقلی درآورید یا به صورت مخلوط با گوجه‌فرنگی به جای سس روی ماکارونی بریزید.

- کتلت (گوشت، سیب‌زمینی و تخم مرغ) را به اندازه‌های کوچک و زیبا تهیه کنید یا به صورت مخلوط با آب گوجه‌فرنگی و لوبیا و برنج (لوبیا پلو) بپزید.

- از گوشت مرغ یا ماهی استفاده کنید.

- اگر کودک هیچ یک از انواع گوشت را نمی‌خورد از جانشین‌های آن مانند تخم مرغ، عدس، پنیر با بادام یا گردو، لوبیا چیتی پخته، شیر و ماست استفاده کنید.

- برنج را با آب گوشت یا مرغی که می‌پزید به صورت کته نرم با انواع سبزی‌ها یا عدس سرو کنید.

اگر کودک‌تان تخم مرغ سفت شده نمی‌خورد؛‌ تخم مرغ سفت شده را با کمی کره یا شیر نرم کنید.

- زرده و سفیده تخم مرغ را بزنید و داخل سوپ بریزید و بگذارید چند جوش بزند.

- سیب‌زمینی پخته شده و تخم مرغ سفت شده را رنده کنید و به آن کمی کره یا روغن زیتون بزنید، یا به آن ماست و روغن زیتون بزنید یا کمی شیر اضافه کنید.

- تخم مرغ را بزنید و با نصف استکان ماست در ته قابلمه‌ای که برای او کته درست می‌کنید، بریزید.

رفتار نخستین ویژگی معرفی‌كننده هر فرد است. گرچه همه بر این اعتقادند كه شكل‌گیری رفتار بیشتر از آنكه متأثر از ژنتیك باشد از محیط پیرامون فرد تأثیر می‌پذیرد اما تفاوت‌های رفتاری كودكان پس از تولد بیانگر این است كه كودكان حتی در محیط قبل از تولد چگونه رفتار كردن و انطباق با محیط را می‌آموزند.
آنها پیش‌زمینه زندگی خود را دانسته و با شنیدن صدای والدین‌شان تا حدودی با آنها آشنایی دارند و براساس شرایط فكری و عاطفی مادر خلق و خوی پس از تولد را یاد می‌گیرند.

ویژگی‌های رفتاری دوران كودكی

عوامل متعددی در بروز رفتارهای غیرمنطقی یا اختلال رفتاری افراد مؤثر است این عوامل به صورت مجموعه‌ای به هم مرتبط زمینه به‌وجود آمدن رفتارهای نابهنجار را در افراد ایجاد می‌كند.
دكتر قاسم قاضی، روانشناس و استاد دانشگاه تهران درباره اهمیت توجه به ویژگی‌های رفتاری در دوران كودكی می‌گوید: كودكان كمتر از ۲ سال ویژگی‌های خاصی از رفتار را دارند زیرا در این سن آنها برای اولین بار توانایی دارند كه بدون كمك والدین، حركت كنند و راه بروند و در این سن كودكان رفتارهای سلطه‌جویی را تجربه كرده و مهارت‌های حركتی را آغاز می‌كنند.

همچنین در این سن، كودكان یاد می‌گیرند كه با گریه كردن نظر دیگران را به خود جلب كنند و از مهم‌ترین ویژگی‌های رفتاری آنها این است كه كودكان دنیای پیرامون خود را از طریق حس كردن می‌فهمند و به این دلیل قدرت استدلال و تجربیات آنها كم است.

این مدرس دانشگاه در ادامه می‌گوید: كودكان با پا نهادن به سن ۵/۲ سالگی درك می‌كنند كه زندگی اجتماعی چه مفهومی دارد و با رفتن به مهدهای كودك دنیایی غیر از دنیای خانواده را درك می‌كنند زیرا رشد اجتماعی آنها در حال شكل‌گیری است همچنین آنها با ورود به سن ۳ سالگی با ارتباط با اطرافیان و اعضای خانواده سریع‌تر اجتماعی می‌شوند و اگر آنها در این سن به مهدكودك بروند وابستگی‌شان نسبت به والدین به خصوص مادرشان كاهش پیدا می‌كند.

دكتر علیرضا شریفی یزدی، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه می‌افزاید: از دیدگاه اجتماعی، براساس عنصرهای فرهنگی جامعه یكسری رفتارهای خاص، برای یك سن خاص هر فرد تعریف شده است كه افراد جامعه خواهان آن هستند بنابراین هر فرد رفتارها را اعمال كرده و هنجارها را رعایت می‌كند.

همچنین بحث انتظار اجتماعی از افراد برحسب سن یك امری نسبی تلقی می‌شود كه نسبت به جوامع مختلف متفاوت است و مسئله جنسیت افراد نیز با انتظار اجتماعی برای رعایت و سرزدن یك رفتار خاص از فرد ارتباط دارد. در این میان افرادی در جامعه هستند كه آنها در یك سن خاص رفتارهایی را نشان می‌دهند كه با استانداردهای تعریف شده و براساس توقعات آن جامعه همخوانی نداشته و همیشه درصدی از افراد جامعه در روند اجتماعی شدن و پذیرش فرهنگ غالب جامعه به طور كامل آموزش ندیده‌اند و همه هنجارها و ارزش‌های اجتماعی در آنها درونی نمی‌شود و در اصطلاح جامعه‌شناسی بخشی از این ارزش‌ها در شخصیت درونی نمی‌شود.

دكتر قاضی، نیز در این‌باره می‌گوید: از مهم‌ترین ویژگی‌های رفتاری كودكان در سن ۴ سالگی این است كه آنها به بازی كردن با گروه همسالان خود نیاز داشته زیرا رشد ذهنی كودكان در این زمان به تدریج تا سن ۶ سالگی در حال افزایش است و تحقیقات متعدد در این زمینه نشان می‌دهد اگر والدین غذای ذهنی كودكان را تأمین‌كنند در این سن به رشد هوشی آنها اضافه می‌شود. كودكان در سن ۴ یا ۵ سالگی نیاز به بازی كردن به صورت دونفری داشته و بازی كردن باعث می‌شود نیاز ذهنی كودك تأمین شده و رشد ذهنی آنها افزایش پیدا كند. از سن ۶ سالگی به بعد با رفتن به مدرسه برای پرورش درست شخصیت و رفتارشان نیاز به آموزش مستقیم دارند و دوران دبستان برای كودكان از مهم‌ترین دوره آموزشی محسوب می‌شود. زیرا دوران دبستان به شناخت دنیای كودكان كمك كرده و در این دوره رشد ذهنی به خاطر یادگیری مفاهیم، آموزش مهارت‌ها و تعلیم و تربیت حائز اهمیت است.

این روانشناس می‌افزاید: نقش معلمان در این دوره در شـكل‌گیری ویژگی‌های رفتاری درسـت كودك امری مهم تلقی می‌شود و بهتر اسـت كه وسـایل آموزشــی مستقیم و غیرمستقیم در دسترس آنها قرار بگیرد.

تأثیر عوامل مختلف در رفتار
عوامل زیادی در خانواده وجود دارد كه باعث می‌شود رفتار كودكان و نوجوانان تحت تأثیر قرار گیرد یكی از این عوامل فضای روانی و عاطفی خانواده است اگر روابط و تعاملات روانی، عاطفی بین اعضای خانواده مستحكم باشد به صورت مستقیم (آموزش‌های اخلاقی، شناختی و عاطفی) یا غیرمستقیم (تقلید از رفتار والدین) در كودك شكل می‌گیرد.
دكتر قاضی، می‌گوید: دو عامل محیط و ژنتیك در شكل‌گیری ویژگی رفتاری افراد در سن‌های مختلف نقش مهمی را ایفا می‌كند. اگر نیازهای دوران كودكی به صورت درست و منطقی پاسخ داده شود افراد در دوران نوجوانی و جوانی دچار اختلالات رفتاری نخواهند شد و توجه به نیازهایی مانند بازی كردن، محبت و غذای ذهنی از جمله عواملی است كه باعث كاهش انحرافات از لحاظ رشد شخصیتی در فرد می‌شود.
دكتر شریفی یزدی، در ادامه می‌گوید: انسان سالم، فردی است كه در زمان و سن واقعی خود ویژگی‌های رفتاری درست و مطابق با سن از او سر بزند اما فردی كه دچار اختلال رفتاری و عاطفی است در یك برهه از زمان ممكن است دچار بازگشت شود.

اگر سن هوشی و سن شناسنامه‌ای افراد با رفتارهایی كه از ‌آنها سر می‌زند همخوانی داشته باشد طبیعی است اما اگر فردی بین رفتارهای سنی و سن شناسنامه‌ای‌اش تعارض پیش آید و به مرور زمان این تعارضات افزایش پیدا كرده به‌گونه‌ای كه تعداد زیادی از افراد یك جامعه را در یك سن خاص درگیر كند، این مسئله به شكل اپیدمی درآمده و در نهایت جامعه با یك اختلال اجتماعی روبه‌رو می‌شود.

دكتر قاضی، می‌افزاید: از مهمترین خصوصیات دوران نوجوانی این است كه افراد در این دوران تمایل دارند مستقل باشند زیرا استقلال‌طلبی نیاز هر فرد در این دوران محسوب می‌شود. از مهم‌ترین عواملی كه باعث می‌شود، فرد رشد شخصیتی‌اش متوقف شده و رفتارهایی از او سر بزند كه مطابق با سنش نیست محیط خانواده است. افرادی كه در محیط‌های خانوادگی پرتنش زندگی می‌كنند به دلیل این كه تمایل به خشونت داشته و تحت تعلیم و تربیت نادرست قرار گرفته‌اند ممكن است ویژگی رفتاری آنها با سن‌شان متفاوت بوده و این مشكل در آنها اختلالات روانی به وجود آورد.

دكتر شریفی یزدی معتقد است آموزش دادن و آگاهی داشتن والدین باعث می‌شود كه بهتر بتوانند روند تكامل رشد شخصیتی فرزندان و ارتباط بین سن هوشی و شناسنامه‌ای، ویژگی‌های رفتارهای فردی و جمعی را تشخیص داده و مطابق با آن عمل كنند.

بسیاری از الگوهای ناسالم خانوادگی مانند طرد شدن كودك و تنبیه شدید، توجه نكردن به نیازهای اساسی، توجه نكردن به احساسات و عواطف، محافظت بیش از حد كودك، انتظار نابجا از او و… باعث می‌شود كه در رشد شخصیتی‌ كودك مشكل ایجاد شود.

سن مناسب استفاده از تلفن همراه ذهن برخی از والدین را مشغول كرده است.

یك سایت اینترنتی در یك نظر سنجی از والدین، سن مناسب برای استفاده از تلفن همراه را بررسی كرده است.

در این همه پرسی آنلاین ۲۷ درصد والدین اعلام كرده اند كه در اختیار گذاشتن تلفن همراه قبل از ۱۴ سالگی برای كودكان مناسب نیست.

اكثر والدین نمی توانند در مقابل اصرار كودكانی كه تلفن همراه می خواهند، مقاومت كنند بنابراین باید روش های مخالفت با خواسته كودكان را بررسی تا فرزندان بصورت منطقی از این خواسته منصرف شوند.

از طرف دیگر برخی والدین تلفن همراه را برای فرزندان خود وسیله ای ضروری می دانند تا بتوانند در هر لحظه با آنها ارتباط برقرار كنند.

ضررهای اخلاقی و جسمی تلفن همراه برای كودكان غیر قابل انكار است و برخی از فیلم های غیر اخلاقی و پیام های نا مناسب از طریق تلفن همراه در بین كودكان پخش می شود.

بنا براعلام پایگاه اطلاع رسانی تلفن همراه اكثر پژوهشگران اجتماعی و پزشكان متخصص به این نتیجه رسیده اند كه كودكان و افراد مسن بیش از دیگران تحت تاثیر اثرات مضر امواج رادیویی تلفن همراه قرار می گیرند.

كدام مواد غذایی را نباید تا قبل از یك سالگی به كودك داد؟

جیغ زدن در كودکان

نوزاد از موقع تولد برای تأمین نیازهای خود یا بیان مشكلات خود فقط گریه می‌كند به تدریج حرف می‌زند و با بیان كلمات نیازی خود را بیان می‌كند. بعضاً مشكلات جسمی، مسائل شنوائی یا بیماری های كودك ممكن است با بی‌قراری، گریه كردن ممتد، جیغ زدن‌های طولانی باشد. این یك وسیله برای ارتباط با محیط و ابزار نیاز یا مطرح كردن خود است. خشونت در كودكان یا پرخاشگری ممكن است باعث ایجاد اختلالات روانی و یا پرخاشگری شود. در مسیر تكامل تكلم در كودكان ممكن است اختلالات شنوائی نیز با جیغ زدن همراه باشد. چرا كه كودك نمی‌تواند نیازهای خود را در مسیر عادی ابراز كند نمی‌تواند با كلمات بیان كند و با جیغ زدن جلب توجه می‌كند. چنانچه جیغ زدن های كودك باعث جلب توجه و توجه بیش تر به كودك شود او شرطی می‌شود و سعی می‌كند خواسته‌های خود را با جیغ زدن به اطرافیان تحمیل كند.

بسیاری از بیماری های زمینه‌ای كودك بیماری های متابولیك و كلامی و یا اختلالات گوارشی و یا بیماری های عصبی و یا اختلالات روانی ممكن است حالت عادی كودك را تغییر داده و منجر به این شود که ابراز نیاز كودك به طرز عادی نباشد. تغذیه كودك خصوصاً در ۶ ماه اول با شیر باید براساس نیاز كودك باشد. ساعت مشخص برای او در نظر نگیرید هر موقع كه دوست دارد و به هر میزان كه نیاز دارد. بهترین شرایط آن است كه كودك در بغل مادر در شرایط كاملاً آرام تغذیه شود. هر نوع استرس در مادر یا كودك این شرایط ایده‌آل را مختل كرده و باعث كاهش شیر مادر یا اختلال در تغذیه كودك می‌شود. محرك های محیطی مثل صداهای بلند حتی صدای زنگ تلفن، یا بازی با كودك در ضمن شیر خوردن باعث اختلال در تغذیه او می‌شود.

زمان شیر خوردن كودك از پستان مادر بهترین زمان تبادل عواطف بین مادر و كودك است و این زمانی است كه مادر با كودك خلوت كرده و بهترین و عمیق‌ترین عواطف انسانی در پاك ترین پیوندها مبادله می‌شود. هر چه آرامش بیش تری در این زمان بین مادر و كودك باشد میزان شیر دهی و طول مدت شیردهی بیش تر است كودكانی كه مادران در ضمن شیر دهی آرامش بیش تری داشته باشد از آرامش بیش تری برخوردار هستند و راحت‌تر شیر می‌خورند، مسلماً رشد بهتری خواهند داشت. بعضی از كودكان به محض شروع تغذیه با شیر مادر دفع مدفوع دارند و با كوچك ترین تحریك گوارشی ممكن است دفع مدفوع نیز تحریك شود.

كودكانی كه شیر مادر می‌خورند ممكن است ۷-۸ مرتبه در روز دفع مدفوع داشته باشند بعضاً این مدفوع آبی و حتی ممكن است سبز رنگ باشد و یا ممكن است همراه با زورزدن و بی قراری باشد این واكنش ها طبیعی است و مشكل خاص برای كودك ایجاد نمی‌كند بعضاً ممكن است تعداد دفعات دفع مدفوع كودك كم شود تا هفته‌ای یك بار دفع داشته باشد دربچه‌های كه شیر مادر می‌خورند این مسئله نیز ممكن است طبیعی باشد. دفع مدفوع در این حالت ممكن است با زور زدن، قرمز شدن صورت و كمی بی‌قراری باشد چنانچه دفع كودك به همین شكل باشد و مشكل حادی ایجاد نكند غیر عادی نیست خصوصاً در ۶-۳ ماده اول این واكنش ها همراه دفع طبیعی است و داروی خاصی لازم نیست.