نام علمی آن Allium akakaGmel و مترادف های آن Allium latifoliumcilib و Allium ursinumL می باشند. نام انگلیسی Broad leagved garlic و Wild leek برای والك استفاده می شود. این گیاه از خانواده Liliaceae است. والك یكی از گونه های سیر و به اصطلاح نوعی سیركوهی می باشد كه با نام های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز نامیده می شود.
والك گیاهی وحشی، خودرو و پایا به ارتفاع 25 تا 50 سانتیمتر با پیاز كشیده به رنگ سفید مایل به زرد و دو یا سه برگ بیضوی نوك تیز است. ساقه ضخیم و گلدار آن كم و بیش سه وجهی است و در انتها به چتری شامل 15 تا 25 گل در هریك به پهنای 1/5 سانتیمتر با شش گلبرگ سفید یا صورتی ختم می شود. این گیاه در ماه های فروردین تا خرداد روییده و برداشت می شود و برای استفاده در فصول دیگر به دو روش فریز كردن و یا خشك كردن نگهداری می گردد.
برخی تركیبات مؤثر در این گیاه شامل روغن فرار، وینیل سولفید، آلدهید ناپایدار و املاح معدنی می باشد. این گیاه سرشار از كلسیم و انواع ویتامین ها از جمله ویتامین C است. دارای مقادیر زیادی موسیلاژ و صمغ می باشد. تركیبات گوگرددار موجود در این گیاه به آن طعمی شبیه به پیاز می دهد و مصرف آن سبب كاهش كلسترول خون گردیده و سیستم هضم و گردش خون را تقویت می كند.
تأثیر والك بر سیستم قلب و عروق
والك در درمان تصلب شرایین استفاده می شود. این گیاه با انبساط ملایم عروق خونی سبب كاهش فشارخون می گردد.
تأثیر والك بر سیستم قند خون
براساس نتایج مطالعات، والك به خاطر داشتن خاصیت مهاركنندگی a-آمیلاز، می تواند برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مفید باشد، زیرا از افزایش قند خون بعد از صرف غذا جلوگیری می كند.
تأثیر والك بر پوست و مو
استعمال برگ های له شده والك بر روی پوست می تواند برای از بین بردن آبسه و كورك به كار رود. در گذشته بر این باور بودند كه مصرف مداوم والك سبب ریزش موی سفید و درآمدن موی سیاه به جای آن می شود، كه از این نظر شباهت زیادی به سیر دارد.
تأثیر والك بر سیستم گوارش
این گیاه در بهبود بیماری های اسهال خونی از نوع آمیبی، سوءهاضمه، سوزش معده و نقرس به كار می رود. همچنین به هضم غذا كمك كرده و سبب دفع انگل معده و روده (كرم كدو) می شود.
سایر اثرات
سبب افزایش ادرار، شیر و عرق می شود و قاعده آور است.
برای سرگیجه بسیار مفید می باشد.
نكات احتیاطی
1) زنان باردار باید در مصرف والك احتیاط كنند.
2) مصرف والك در كودكان ممكن است موجب مسمومیت گردد.
نكات مهم
- در صورتی كه بخواهید سبزی والك را خشك كنید، حتماً باید به روش سایه خشك عمل كنید.
- خواص پیاز والك تا حدود زیادی شبیه سیر است.
تأثیر والك بر سیستم عصبی
والك اثر مفیدی در تقویت اعصاب دارد و برای درمان فراموشی توصیه می شود.
تأثیر والك بر سیستم تنفس
این گیاه در درمان آنفلوانزا، برونشیت و سیاه سرفه مفید است. همچنین گرفتگی صدا را برطرف نموده و درمان خوبی برای تنگی نفس می باشد.
منبع: نشریه دنیای تغذیه، شماره 108