تبیان، دستیار زندگی

بیماری هایی که ممکن است کودکان هم به آن مبتلا شوند

بیشتر ما فکر می کنیم که برخی بیماری ها تنها مخصوص بزرگسالان است و کودکان به آن مبتلا نمی شوند. ولی این درست نیست و کودکان هم با مشکلاتی نظیر کلسترول بالا و آب مروارید روبه رو می شوند. در این جا هشت بیماری را توضیح داده ایم که برخلاف باور عموم، کودکان هم به آن ها دچار می شوند. بیماری هایی که به طور معمول کودکان را درگیر می کنند سرماخوردگی، گوش درد، گلودرد یا اسهال هستند یا دست کم ما این طور فکر می کنیم. ولی این انسان های کوچک هم در معرض خطر ابتلا به فشار خون، دیابت نوع (2) و کلسترول بالا هستند؛

کلسترول بالا

زمینه ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی در کودکی شکل می گیرد. پژوهش ها نشان داده که یک سوم از بزرگسالان کلسترول بالا دارند یا در مرز ابتلا به این عارضه هستند.شکی دانشگاه سن لوئیس می گوید: «با کالبد شکافی جسد کودکان بین (10تا 12)ساله دیده می شود که در رگ های آنها پلاک های چربی تشکیل شده است و این به معنای آن است که کودکان ما در بزرگسالی در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی هستند و شاید این خطر در دهه ی (20 یا 30)زندگی، به جای دهه ی (50 یا 60)آن ها را تهدید کند.» به طور کلی، کلسترول بالا هیچ علامت مشخصی ندارد و به همین دلیل فهمیدن این که آیا کودک شما کلسترول بالا دارد یا خیر کار آسانی نیست. کودکانی که در خانواده آن ها پیشینه کلسترول بالا وجود دارد و آن هایی که یکی از پدر و مادر یا پدربزرگ و مادربزرگ آنها کلسترول بالا دارد یا پس از سن (55)سالگی سکته قلبی کرده اند، باید از نظر وجود این فاکتور خطرساز و بیماری های قلبی بررسی شوند. دکتر هالر ادامه می دهد: «همچنین، کودکانی که دارای اضافه وزن هستند، در رژیم غذایی آن ها از چربی های اشباع خیلی استفاده می شود و بی تحرک اند نیز باید بیشتر از کودکان لاغر سطح کلسترول خون شان بررسی گردد.

آپنه در خواب

ممکن است کودکان هم در خواب خورخور کنند. دکتر «شارون کمینکر»، متخصص کودکان و استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه UCLA می گوید: «ما عادت کرده ایم که بیماری هایی چون آپنه تنفسی در خواب و انسداد مجاری تنفسی فوقانی را در بزرگسالان ببینیم ولی در کودکان هم بسیار شایع است».علت این امر بزرگ بودن لوزه ها در بسیاری از کودکان است که می تواند جلوی ورود اکسیژن را بگیرد و این اتفاق در خواب بیشتر روی می دهد. نشانه های این وضعیت عبارت است از خورخور با صدای بلند، نفس کشیدن منقطع و خستگی. این کودکان به صورت ناخودآگاه بیدار می شوند تا اکسیژن به طور کامل وارد مجاری تنفسی شان شود و بیشتر اوقات در همان لحظه است که خورخور نمی کنند. دکتر کمینکر ادامه می دهد: «این عارضه را بیش از بیش در کودکان می بینیم و یک علت آن این است که عده کمتری از کودکان لوزه هایشان جراحی می شود.»

آب مرواید (کاتاراکت)

در کودکان، آب مروارید مادرزادی به نابینایی منجر می شود که در آن عدسی چشم شفافیت خود را از دست می دهد. امروزه تعداد بسیاری از کودکان-نه همه آن ها- در همان روزهای اول تولد از لحاظ این عارضه بررسی می شوند. ولی با این حال، درصد بالایی از نوزادان تا پس از (6)هفتگی آب مرواریدشان تشخیص داده نمی شود و این در حالی است که چشم پزشکان عمل جراحی را پیش از (6) هفتگی توصیه می کنند. به طور معمول، هیچ پیشینه فامیلی یا ناهنجاری دیگری در این نوزادان وجود ندارد. درمان این عارضه جراحی و استفاده از لنزهای تماسی یا عینک برای تصحیح دید است.

فشار خون بالا

پزشکان می گویند که هر روز کودکان بیشتری مبتلا به فشار خون هستند،
تشخیص داده می شوند. و علت اولیه آن داشتن اضافه وزن در این کودکان است. هر قدر شاخص توده بدنی بیشتر باشد، قلب باید برای حجم بزرگتری از رگ ها و عضلات خون پمپ کند. بنابراین، قلب باید سخت تر و سریع تر کار کند تاخون بیشتری را به جریان بیندازد. ولی چاقی در کودکان تنها عامل خطرساز ابتلا به فشار خون نیست. کودکانی که در خانواده شان سابقه پرفشاری خون وجود دارد، آن هایی که ناراحتی کلیه دارند و گروهی که فشار و استرس بسیار دارند هم در معرض خطر داشتن فشار خون بالا هستند. نژادهای آفریقایی و امریکای لاتین هم بیشتر به پرفشاری خون مبتلا می شود. کودکی که فشار خون بالا داشته باشد، نشانه هایی مانند گیجی، سردرد و استفراغ دارد ولی در بیشتر موارد پرفشاری خون یک بیماری خاموش است. لازم است که کودکان سه سال به بالا مرتب معاینه شوند.

عفونت های مجاری ادراری

بیشتر زنان به عفونت های مجاری ادراری مبتلا می شوند و بسیاری از آن ها بیش از یک بار با این مشکل رو به رو می شوند، ولی عفونت های دستگاه ادراری (UTI) بسیاری از کودکان را هم مبتلا می کند. دختران بیش از پسران به این بیماری مبتلا می شوند، چرا که مجاری ادرارشان کوتاه تر است و بیشتر در تماس با باکتری ها قرار دارد. همچنین، ننوشیدن مایعات کافی هم کودک را مستعد ابتلا به عفونت ادراری می کند.
دکتر هالر در این باره توضیح می دهد: «نوشیدن مایعات باعث می شود باکتری ها از بدن خارج شوند و در محل باقی نماند تا تولید عفونت کنند. اگر کودک شما شکایت کرد که هنگام ادرار کردن سوزش دارد یا ناحیه تناسلی اش می خارد، امکان این که به عفونت ادراری مبتلا شده باشد، بسیار است. در بچه هایی که نمی توانند حرف بزنند به حرکات آن ها دقت کنید و ببینید که آیا بی قراری می کنند و به خود می پیچند یا خیر. دیگر نشانه های عفونت ادراری عبارت است از درد شکم، تکرار ادرار، ادراری که بوی تند و بسیار بدی دارد و تب. پزشک برای کودک شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد و به دختر بچه ها توصیه می کند پس از دستشویی رفتن از جلو به پشت خودشان را بشویند تا مدفوع مجرای ادرار را آلوده نکند.»

دیابت نوع (2)

این بیماری که بر توان طبیعی بدن برای تولید انسولین تاثیر می گذارد، زمانی بیماری بزرگسالان به شمار می آمد، ولی حالا به طور گسترده کودکان را هدف گرفته است. کمابیش (20)درصد از کودکانی که دیابت دارند، مبتلا به دیابت نوع (2)هستند و مهمترین علت بروز این بیماری باز هم چاقی کودکان است. پژوهش ها نشان داده اند که حدود (85)درصد از کودکانی که دیابت نوع (2)دارند، در زمان تشخیص اضافه وزن داشته اند. در کودکان چاق پانکراس یا همان لوزالمعده که وظیفه ترشح انسولین در خون را به عهده دارد، در هنگام غذاخوردن به خاطر وارد شدن بیشتر گلوکز به خون، مجبور است مرتب مقداربیشتری انسولین ترشح کند تا پاسخگوی مقداراضافی غذایی که بی رویه وارد بدن می شود، باشد. همچنین امکان ابتلا به دیابت در کودکانی که در خانواده شان سابقه بیماری دیابت وجود دارد نیز بالاتر است. اگر کودکتان این فاکتورهای خطر ساز را دارد با پزشک مشورت کنید و اگر دچار خستگی مزمن است، زیاد تشنه می شود و تکرار ادرار دارد یا ناگهانی و به شدت وزن کم کرده یا وزنش اضافه شده حتما به پزشک مراجعه کنید.

ریزش مو

ریزش مو فقط مخصوص بزرگسالان نیست بلکه کودکان هم حتی پیش از آن که دبستان را تمام کنند، می توانند دچار ریزش مو شوند که علت بیشتر آن ها عفونت های قارچی است که از کودکی به کودک دیگر منتقل می شود. ممکن است ببینید که موی سر کودکتان در ناحیه خاصی ریخته و پوست سر در آن ناحیه پوسته پوسته شده است. نوع دیگر بیماری آلوپسیا نام دارد که در آن بدن به علتی نامعلوم بر ضد فولیکول های مو واکنش نشان می دهد و باعث ریزش مو در همه نقاط بدن می شود. بالاخره ممکن است ریزش مو به دلیل وارد آمدن ضربه به سر یا کشیدن مو باشد. حال، پرسش این است که چه کسی در معرض خطر ریزش مو قرار دارد؟ بچه هایی که به مدرسه می روند چون ممکن است از کلاه و برس یکدیگر استفاده کنند بیشتر در معرض خطر هستند، چرا که عفونت های قارچی از این راه منتقل می شوند. کودکانی که عصبی هستند ممکن است موهای خود را بکشند یا بکنند. آلوپسیا هم هنوز علت شناخته شده ای ندارد و نمی توان گفت چه کسانی بیشتر به آن مبتلا می شوند.

افسردگی

باورش سخت است ولی (15)درصد از کودکان و بزرگسالان نشانه هایی از افسردگی دارند. خستگی مزمن، بی علاقگی به مدرسه یا هم کلاسی ها، وزن کم کردن یا چاق شدن و اختلال در خواب از نشانه های افسردگی است. بعضی کودکان هم از درد معده یا سردرد شکایت دارند.
کودکانی که حادثه استرس آوری مانند طلاق والدین و مرگ آنها را پشت سرگذاشته اند و آن هایی که در خانواده شان سابقه افسردگی هست بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند. افزون بر این، ژنتیک هم درابتلا به افسردگی تاثیری مهم دارد.

بیشتر موارد

کودکانی که والدین افسرده دارند، اعتماد به نفس خوبی ندارند؛ چرا که والدین به آن ها توجه نمی کنند، چون خودشان بیمار بوده و نمی توانند این کار را انجام دهند. و در طولانی مدت این وضعیت اعتماد به نفس کودک را خدشه دار می کند. درمان کودکان هم مانند بزرگسالان با دارو و درمان شناختی-رفتاری است.
منبع:دنیای سلامت شمار 48