• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن اجتماعي > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
اجتماعي (بازدید: 4086)
شنبه 14/5/1391 - 10:50 -0 تشکر 490890
آداب قضاوت در اسلام

قضاوت در اسلام اهمیت بسیار والایی داشته بگونه ای که اسلام شرایط بسیار سختی را برای قاضی قرار داده است از طرفی دیگر قضاوت یک سلسله ادابی داشته که قاضی مکلف یه رعایت انهاست با دقت در این اداب وشرایطی که قبلا گذشت روشن میشود که که اسلام نه برای خود قضاوت بلکه از ان جهت که قضاوت با ابرو و حیثیت و جان و مال افراد سر و کار دارد این سخت گیریها رو کرده است به بیانی دیگر شرایط و ادابی که اسلام در این باره منظور کرده است نشان از جایگاه والای این موضوعات در اسلام دارد چرا که اسلام میخواهد با وضع این شرایط و اداب ضریب اشتباه قضات را پایین اورده و ابرو و حیثیت و ... مردم از اشتباه عمدی و غیری عمدی قضات در امان باشد.

شنبه 14/5/1391 - 10:51 - 0 تشکر 490891

فقیهان اداب قضاوت را به چهار قسم واجب و مستحب و مکروه و و حرام تقسیم کرده اند که در این جا فقط به اداب واجب و حرام از ان جهت که قاضی ملکف به رعایت انهاست اشاره میکنیم.

اداب واجب:


الف.قاضی باید در امور زیر نسبت یه هر دو طرف دعوا رعایت مساوات را بکند:


رعایت مساوات در سلام گفتن


2:رعایت مساوات در نشستن و سخن گفتن و توجه به طرفین دعوا


3:گوش دادن یکسان به گفته های هر دو طرف


4:عدالت در صدور حکم


5:بی طرفی نسبت به طرفین دعوا

شنبه 14/5/1391 - 10:52 - 0 تشکر 490893

آداب حرام:

الف:قاضی نباید به یکی از طرفین مطلبی القا کند که موجب پیروزی او بر طرف دیگر شود.

ب:قاضی نباید شاهدی را که در ادای شهادت تردید دارد تشویق به ادای شهادت کند.و نیز نباید هنگام شهادت شهود در سخنان شهود دخالت کند و و او را در بیان شهادت به امری که متضمن نفع یا ضرر یکی از طرفین است هدایت کند.

ج:قاضی نباید در حق الناس مانع اقرار طرفین شود ولی در حق الله می تواند مانع اقرار شود.(حق الله مثل حد زنا حد لواط حد شراب خوری )

د:قاضی نباید از طرفین دعوا در دعوا رشوه بگیرد.

با نگاهی گذرا به این اداب و شرایط که قبلا در صفات قاضی گذشت و از طرفی با نگاهی به قاضی و شرایط ان در غرب میتوان برتری نظام قضایی اسلام بر نظام قضایی غرب را بطور اشکارا فهمید.

شنبه 14/5/1391 - 10:53 - 0 تشکر 490894

امر قضاوت و آداب آن، به دلیل اهمیت برقراری عدالت در جامعه اسلامی، همیشه مورد توجه عالمان و دانشمندان اسلامی بوده است. بزرگان اسلام با شرح ویژگی‌های قاضی عادل و بیان حقیقت قضاوت و ارائه حکایت‌هایی از قضاوت‌های اخلاقی و یا غیراخلاقی سعی داشتند با مواظبت کامل، مضامین اخلاقی را در این گروه اجتماعی مهم نهادینه کنند.

شنبه 14/5/1391 - 10:53 - 0 تشکر 490895


پیامبر اسلام (ص) فرمود:

«من حكم فی درهمین بحكم جور ثم جبر علیه كان من اهل هذه الآیه و من لم یحكم بما انزل الله فأولئك هم الكافرون

«هر كه در دو درهم، حكمی ظالمانه كند و آن را به اجبار اجرا كند، از اهل این آیه است: کسی كه به آنچه خدا فرستاده حكم نكند، از كافران است.»

روزی حضرت علی(ع) چشم‌درد شدیدی گرفت. رسول­الله(ص) به عیادتش رفت و او از شدت درد ناله می‌كرد. حضرت فرمود: «علی! ناله جزع است یا درد؟» وی عرض كرد: «ای رسول­ خدا! تاكنون دردی سخت‌تر از این ندیده بودم.» آن حضرت فرمود: «علی! هنگامی كه فرشته مرگ برای گرفتن جان فاجر می‌آید و با سیخ‌های آتشین جانش را می‌گیرد، جهنم فریاد می‌كشد.» علی(ع) ناگهان نشست و فرمود: «ای رسول خدا فریاد آن را تكرار فرما كه درد مرا از یاد برد، آیا كسی از امتت این گونه عذابی دردناك را می‌بیند؟» حضرت رسول(ص) فرمود: «آری، حكّام جور، حاكمان و قاضیان ستمگر و خورنده مال یتیم و شاهد دروغ.»

شنبه 14/5/1391 - 10:54 - 0 تشکر 490896


در فتح مكه زنی از قبیله "بنی مخزوم" مرتكب دزدی شده بود و جرمش ثابت شد. خاندان او كه از اشراف قریش بودند به جنب‌و‌جوش افتادند تا رسول خدا(ص) را از اجرای این حكم منصرف كنند؛ بنابراین با اسامه بن زید كه نزد حضرت محبوبیت خاصی داشت گفت‌وگو كردند تا درباره آن زن، شفاعت كند و عفو او را از پیامبر(ص) بخواهد. اسامه نیز چنین كرد. وقتی حضرت، این سخن را شنید و تلاش خاندان بنی‌مخزوم را برای توقفِ حكم الهی دید ، رنگش از خشم، برافروخته شد و فرمود: «اینجا، جای شفاعت نیست؛ مگر می‌توان قانون خدا را برای به خاطر افراد تعطیل كرد؟»

پیامبر برای روشن­كردن افكار عمومی به سخنرانی ایستاد و به آن جمعیت انبوه فرمود: «ملت‌های پیشین به دلیل تبعیض در اجرای قانون خدا سقوط كردند و آنها مجرمان اشراف و ثروتمند را از مجازات معاف می‌كردند؛ ولی زیردستان و ضعیفان مجرم را مجازات می‌كردند. سوگند به خدایی كه جانم در دست اوست! در اجرای قانون خدا درباره هیچ‌كس سستی و كوتاهی نمی‌كنم و اگر دخترم فاطمه(س) نیز سرقت می‌كرد، هر آینه دستش را قطع می‌كردم.»

شنبه 14/5/1391 - 10:54 - 0 تشکر 490898

برابری و مساوات، هنگام حكم

پیغمبر(ص) می‌فرمود: «زبان قاضی در میان دو شعله آتش قرار گرفته تا اینكه میان مردم داوری كند؛ چنان‌كه عادلانه داوری ‌كند به سوی بهشت و اگر ستم كند به سوی جهنم شتافته است.» همچنین می‌فرمود: «هر كس خواست قضاوت كند، باید میان مردم از هر لحاظ، عدالت را رعایت كند؛ حتی از لحاظ نگاه و اشاره کردن و حتی در تعیین مكان هم بین آنها فرق نگذارد و صدای خود را برای یكی بلند نكند؛ مگر اینكه با دیگری هم، همین‌گونه رفتار كند.»

شنبه 14/5/1391 - 10:55 - 0 تشکر 490899


اقبال و توجه مردم حجاز به اسلام و اطمینانی كه پیامبر از ناحیه قبایل عرب پیدا كرد به وی فرصت داد كه شعاع نفوذ و قدرت اسلام را به داخل كشورهای همسایه حجاز گسترش دهد. پیامبر(ص) برای نخستین بار یكی از یاران دانشمند خود، یعنی «معاذ بن جبل» را به سوی یمن فرستاد تا ندای توحید و اصول آیین اسلام را برای مردم آنجا تشریح كند و نیز به دعاوی، گرفتاری‌ها و احكام قضایی آنها رسیدگی كند. رسول خدا(ص) ضمن سفارش‌های مفصل خود به معاذ بن جبل چنین سفارش فرمود:

«از سخت‌گیری و فشار بر مردم حذر كن و مردم را به نوید‌های الهی بشارت ده كه ویژه افراد با ایمان است در یمن با اهل كتاب(یهود و نصارا) مواجه می‌شوی و آنان از توحید سؤال می‌كنند و اینکه كلید بهشت چیست؟ در پاسخ به آنان بگو: اعتراف به یگانگی و بی‌همتایی خداوند.»

پس از مدتی رسول خدا(ص) حضرت علی(ع) را به یمن فرستاد تا به شكایت‌ها و داوری میان مردم بپردازد. علی(ع) فرمود: «رسول خدا مرا به عنوان قاضی به یمن فرستاد. من به پیامبر(ص) عرض كردم: "ای رسول خدا! مرا به قضاوت به یمن می‌فرستی، حال آنكه من جوانم و به علم داوری آشنا نیستم."» خاتم انبیا(ص) فرمود: "خداوند قلبت را هدایت و زبانت را محكم خواهد ساخت."»

   ابن‌اثیر می‌نویسد: «علی(ع) در محضر پیامبر(ص) با كمال تواضع گفت: "من جوانم و در طول عمر داوری نكرده و بر كرسی قضاوت تكیه نزده‌ام." حضرت، دست بر سینه وی نهاد و برای او دعا كرد و عرض داشت: "بار الها! قلب علی را هدایت فرما و زبان او را از لغزش مصون بدار" و سپس فرمود: "ای علی! با كسی از در جنگ وارد مشو و كوشش كن در پرتو منطق و نیروی آگاهی و علم و حسن سلوك، مردم را به راه راست هدایت کنی." در حدیث دیگری به علی(ع) فرمود: "آن­گاه كه دو طرف دعوا در حضور تو نشستند، داوری مكن تا به سخنان هر یك به طور مساوی گوش فرا دهی؛ زیرا این باعث روشن‌بینی تو در امر داوری خواهد بود."»

شنبه 14/5/1391 - 10:56 - 0 تشکر 490900


 رسول اكرم(ص) لعنت کرد كسانی را كه مردم به علم و فقاهت آنها احتیاج دارند و در دعاوی احكام قضایی از مردم رشوه می‌گیرند. زنی در زمان پیغمبر(ص) دزدی كرد. وقتی او را نزد حضرت آوردند، قبیله‌اش گفتند كه ما خسارت را جبران می‌كنیم؛ ولی آن حضرت دستور داد که دستش را قطع كنند. قبیله‌اش گفتند: «ما حاضریم پانصد دینار برای جبران كارش بدهیم»؛ ولی باز هم حضرت فرمود: «دستش را قطع كنید.»پیامبر(ص) در حدیثی فرمود: «خدا رشوه‌پرداز را لعنت كند و نیز كسی را كه دلال میان آنهاست. از رشوه­گرفتن دوری كنید كه این كار به منزله كفر محض است و شخص رشوه‌خوار از رحمت خدا به دور است.»

شنبه 14/5/1391 - 10:59 - 0 تشکر 490901

نقش و اهمیت قضاوت
روشن است که قضا از مهم‏ترین و بزرگ‏ترین و خطیرترین امور جامعه است، تا بدان حد که گفته شده شاخه‏اى از درخت ولایت و حکومت است و امور حکومت جز با آن به سامان نمى‏رسد، چون ستون محکم خیمه حکومت است اما اساس هر حکمى و انشاى هر رأى و تصمیمى به دست قاضى است که به اجراى رأى و امرش دستور مى‏دهد. ختم و فصل اختلاف به دست دادرس محکمه و اراده  وى برحسب دانش و اعتقاداتش است و نتیجه‏اى که پس از فحص و تحقیق و بعد از پرسش و پاسخ بِدان مى‏رسد، نیز پس از آن که مطالب هر دو طرف ادعا را شنیده، پرونده مربوط را با تمامى قرائن و شواهد و نظریات متخصصان(آگاهى و پزشک قانونى و گواهان و وکیل) در موضوعات مطرح شده مى‏خواند، همچنین بررسى هایى را که براى کشف حق و حقیقت لازم مى‏داند، به عمل مى‏آورد، تا بعد از طى تمامى این مراحل بتواند حکم صادر کند و رأى بدهد. حکم قاضى با حکم والى متفاوت است، حکم والى، به استماع دعوى و در نظر گرفتن ضوابط محاکم و دفاع مدّعى علیه(خوانده) و استشهاد و رعایت قاعده بیّنه و اَیمان(قَسَم) کارى ندارد.1 حکم والى و حاکم، حکم حکومتى است، نه قضایى، و والى، شرایط قاضى را ندارد. آیه  «إنّ اللّه یأمرکم أن توءدّوا الاماناتِ إِلى أهلِها و إذا حکمتم بین الناس أَنْ تحکموا بِالعدل».2 شامل حکم حاکم(والى) و حکم قاضى است و بر هر دو رعایت عدالت لازم است. مبناى حکم والى، از آن رو است که ولایت و حق اداره  جامعه را طبق قوانین خاص دارد، و طى مبناى حکم قاضى، تحقیق و رعایت قوانین قضا در محکمه است. حکم والى، قضا نیست و پیامدها و آثار قضا را ندارد، چنان که حکم قاضى، حکم حکومتى نبوده و شرایط حکم حکومتى را ـ که به تفصیل در جاى خود گفته شده ـ ندارد.

شنبه 14/5/1391 - 11:0 - 0 تشکر 490902

براى رسیدن به اطمینان عرفى در صحت انشاى رأى و قضاوت و اعتبار حکم با رعایت عدالت و مطابقت با حکم خدا و رسول(ص)، حاکم و قاضى محکمه، احکام و آدابى دارد. از ابتدا و از وقتى که وارد شهر یا دادگاهى ـ که در آنجا منصوب شده ـ مى‏شود، امورى را که واجب است بدان عمل کند(پذیرش دعوى، شنیدن ادّعاى مدّعى و دفاع مدّعى علیه، درخواست شاهد یا قَسَم براى صدور حکم حق و عادلانه) در کتب، به صورت مفصل ذکر شده، براى هر کدام در فقه دلایلى آورده شده است، افزون بر این، در دانش حقوق جدید مربوط، براى این احکام و آداب، دلایلى آورده‏اند که نیازى نیست به آنها بپردازیم، زیرا به تفصیل در کتابها و رساله‏هاى گذشته و کنونى، آمده است. اما آنچه شایسته است قاضى و حاکم رعایت کند یا شایسته نیست مرتکب گردد، آدابى است که خواهیم گفت، گرچه اگر پایبند به این آداب نباشد، به عادلانه بودن حکمش ضرر نمى‏رساند و بر قطعیت و تنفیذ حکم آسیبى وارد نمى‏کند، اما التزام و عمل بدین آداب، موجب حُسن و کمال مراحل دادرسى گشته و شخص قاضى را پسندیده و محترم مى‏گرداند. انتخاب و نصب قاضى نیز آدابى دارد که متوجه والى است، اما سخن ما در اینجا آداب قضا و دادرسى است.

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.