تبیان، دستیار زندگی

شباهت بیومکانیکی، علت آزمایش روی سگها

«ما 10 سگ 15 تا 25 کیلوگرمی را برای این عمل انتخاب کردیم. روی استخوان درشتنی 5 سگ روش الیزاروف را به شیوه معمول آن انجام دادیم و از آنها بهعنوان گروه شاهد استفاده کردیم. میزان افزایش طول مورد نظر 5 سانتیمتر بود و این کار 50 روز زمان میبرد. 5 سگ دیگر که گروه آزمایش بودند در دو مقطع ( روز 25 و روز 50) و هنگامی که استخوان تحت کشش بود، سلولهای بنیادی را دریافت کردند.»
دکتر اسلامینژاد با بیان این مطلب، میافزاید: ما سلولهای بنیادی مزانشیمی (بزرگسال) را از مغز استخوان بازوی سگها به دست آوردیم و پس از کشت سلول در آزمایشگاه و به دست آوردن حدود 20 میلیون سلول بنیادی، سلولهای بنیادی هر سگ را در 2 مرحله به لخته خونی گپ استخوانی در ناحیه تحت کشش همان سگ تزریق کردیم.

وی در مورد تعداد سلولهای مورد نیاز میگوید: تعداد سلولهای مورد نیاز بر اساس وزن بدن تعیین میشود، علاوه بر این ما در کشت سلول در محیط آزمایشگاه هم محدودیت داریم.
برآیند این دو مسئله محققان را به عدد 10 میلیون سلول در هر نوبت تزریق رسانده است.

از سوی دیگر نیاز به 10 تا 15 میلیلیتر مغز استخوان برای دستیابی به هر 10 میلیون سلول بنیادی مهمترین دلیل استفاده از مغز استخوان برای استخراج سلولهای بنیادی بوده است: «برای استخراج سلولهای بنیادی منابعی چون خون بند ناف، پالپ دندانی و مغز استخوان وجود دارد که در این میان ما به خون بند ناف که دسترسی نداشتیم و در میان دیگر منابع، مغز استخوان سادهترین روش برای استحصال میزان سلول بنیادی مزانشیمی مورد نیاز را در اختیارمان قرار میداد.»

اما چرا از سگ برای چنین آزمایشی استفاده شده است؟ سرپرست تیم تحقیقاتی در پاسخ به این سؤال میگوید: « سگها از نظر بیومکانیکی بیشترین شباهت را به انسان دارند و در تحقیقات مشابه معمولا از این حیوان استفاده میشود.»

سرانجام آزمایشها نشان داد که در گروه آزمایش که سلول بنیادی دریافت کرده بودند، گپ استخوانی تقریبا 2 برابر سریعتر پر شده است و دانسیته استخوان ایجاد شده به مراتب بالاتر از گروه کنترل بوده است.
100 روز پس از زمان آغاز این آزمایش، این 10 سگ به تاریخ پیوستند: « در پایان این دوره سگها معدوم شدند و از استخوان مورد نظر هر دو گروه لامهای پاتولوژیک تهیه کردیم»

این آزمایش ثابت کرد که میزان استخوان ساخته شده در گروه آزمایش حدود 30 تا 40 درصد بیشتر از گروه کنترل بوده است.


مجموع این آزمایشها هم محققان را به این نتیجه رساند که ترکیب الیزاروف با استفاده از سلولهای بنیادی، علاوه بر کاهش دوره درمان و هزینه های این جراحی، موجب به دست آوردن استخوانی با کیفیت و استحکام بالاتر میشود.

موفقیتآمیز بودن این آزمایش موجب شده تا پژوهشگران برای آغاز آزمایش انسانی برنامهریزی کنند: «دلیلی برای عدم موفقیت آزمایش انسانی وجود ندارد و با تصویب کمیته اخلاق پژوهشگاه به زودی آزمایش انسانی را روی داوطلبان آغاز میکنیم.»

اما آیا چنین عملی صرفا به منظور افزایش قد و یک عمل زیبایی توصیه میشود؟
دکتر اسلامینژاد در پاسخ این سؤال میگوید: به هر حال هر جراحی خطرات و مشکلات خاص خود را دارد و چنین جراحی سنگینی هم از این امر مستثنی نیست.

او تأکید میکند: هدف ما استفاده از این روش بهعنوان یک شیوه درمان برای کسانی است که به دلایلی چون تصادف یا دیگر حوادث دچار نقص عضو شدهاند و استفاده از این روش به منظور زیبایی را توصیه نمیکنیم.