پیامبر(ص) خطاب به امیرالمؤمنین(ع) هنگام عقد اخوت فرمود: «تو برادر من در این جهان و سرای دیگر هستی، به خدایی که مرا به حق برانگیخته است، من کار برادری تو را به عقب انداختم که تو را برادر خود انتخاب کنم».
در روز دوازدهم ماه مبارک رمضان در سال اول هجری، واقعه پر میمنتی اتفاق افتاد تا بار دیگر بر حقانیت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام صحه بگذارد.
وقتی آیه «اِنّما المؤمنونَ اِخوَةٌ» (حجرات، 10) نازل شد، حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) بین یاران خود از مهاجر و انصار عقد اخوت برقرار کرد و هر یک از مهاجران را با یکی از انصار برادر ساخت، آن حضرت همچنین در پایان، حضرت علی(ع) را به برادری خویش انتخاب کرد، واقعه‌ای که حضرت علی(ع) بر آن می‌بالید و میفرمود: من بنده خدا و برادر رسول خدا(ص) هستم و هر که غیر از من، چنین ادعایی کند، دروغگو است.
«عقد اُخوت» واژه‌ای است عربی که از دو کلمه «عقد» به معنای بستن و ارتباط برقرار کردن بین دو چیز و کلمه «اُخوت» به معنای برادری تشکیل شده است که معادل فارسی این واژه را می‌توان «پیمان برادری» دانست.
با اجرای عقد برادری، حقوق برادری در ضمن صیغه مخصوص برادری بر انسان بار می‌شود، در منابع حدیثی، روایات متعددی در زمینه حق مؤمن بر برادر مؤمنش بیان شده از جمله درباره ثواب دیدار برادران مؤمن، معانقه، یاد کردن آنان، سرور ساختن آن‌ها، زدودن غم از سینه برادر مؤمن، عیادت و تلاش برای رفع حوائج آن‌ها وارد شده است.
و اینک شرح ماجرا از زبان آیت‌الله جعفر سبحانی که در کتاب «فروغ ولایت» به رشته تحریر در آمده است:
رسول اکرم (ص) برای هر یک از افرادی که در مسجد النبی حاضر بودند، برادری معین کرد. علی (ع) در آن میان تنها ماند و برای او برادری تعیین نشد. در این هنگام علی (ع) با دیدگان اشک آلود به حضور پیامبر (ص) رسید و گفت: برای هر یک از یاران خویش برادری تعیین کردی، ولی میان من و کسی پیوند اخوت برقرار نفرمودی!
در این لحظه رسول اکرم (ص) کلام تاریخی خود که را که مبین مقام و موقعیت علی (ع) از حیث قرب و منزلت او نسبت به پیامبر(ص) است، خطاب به او فرمود: «انت اخی فی الدنیا و الاخرة و الذی بعثنی بالحق ما اخزتک الا لنفسی. انت اخی فی الدنیا و الاخرة»، تو برادر من در این جهان و سرای دیگر هستی. به خدایی که مرا به حق برانگیخته است، من کار برادری تو را به عقب انداختم که تو را برادر خود انتخاب کنم، اخوتی که دامنه آن هر دو جهان را فرا گیرد.
این کلام موقعیت حضرت علی (ع) را نسبت به پیامبر اکرم (ص)، از نظر معنویت و پاکی و از نظر اخلاص در اهداف دینی، به خوبی روشن میسازد و از میان دانشمندان اهل تسنن مؤلف «الریاض النضرة» به این حقیقت اعتراف کرده است.
