کسانى که غیر خدا را تکیه‌گاه خود قرار می‌دهند تکیه آنها بر تار عنکبوت است. خانه عنکبوت و تارهاى او با اینکه ضرب‌المثل در سستى است اما خود از عجائب آفرینش است که دقت در آن انسان را به عظمت آفریدگار آشناتر مى‌کند.
خداوند متعال در آیه 41 سوره مبارکه «عنکبوت» مثال جالب و گویایى براى کسانى که غیر خدا را معبود و ولى خود قرار مى‌دهند بیان مى‌کند که هر چه درباره این مثال بیندیشیم نکات بیشترى از آن، عائدمان مى‌شود.
نکان این آیه کریمه از جلد شانزدهم تفسیر نمونه آیت‌الله مکارم شیرازی تقدیم می‌شود.
مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِیَاء کَمَثَلِ الْعَنکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنکَبُوتِ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ
کسانى که غیر از خدا را اولیاء خود برگزیدند، همچون عنکبوتند که خانه‌اى براى خود انتخاب کرده و سست‌ترین خانه‌ها خانه عنکبوت است اگر مى‌دانستند!
تفسیر
تکیه گاه‌هاى سست همچون لانه عنکبوت!
چه مثال رسا و جالبى و چه تشبیه گویا و دقیقى؟!
درست دقت کنید: هر حیوان و حشره‌اى براى خود خانه و لانه‌اى دارد، اما هیچ‌یک از این خانه‌ها به سستى خانه عنکبوت نیست.
اصولا خانه باید دیوار و سقف و درى داشته باشد و صاحب آن را از حوادث حفظ کند طعمه و غذا و نیازهاى او را در خود نگاه دارد. بعضى از خانه‌ها سقف ندارند اما لااقل دیوارى دارند یا اگر دیوار ندارند سقفى دارند.
اما لانه عنکبوت که از تعدادى تارهاى بسیار نازک ساخته شده نه دیوارى دارد، نه سقفى، نه حیاطى و نه درى، این‌ها همه از یک سو،
از سوى دیگر مصالح آن به قدرى سست و بى دوام است که در برابر هیچ حادثه اى مقاومت نمى‌کند و اگر نسیم ملایمى به‌وزد تار و پودش را درهم مى‌‌یزد!
اگر چند قطره باران بر آن ببارد آن را متلاشى مى‌کند!
کمترین شعله آتشى به آن برسد نابودش مى‌سازد.
حتى اگر گرد و غبار بر آن بنشیند پاره پاره مى شود و از سقف خانه آویزان مى‌شود.
معبودهاى دروغین این گروه نیز نه سودى دارند و نه زیانى، نه مشکلى را حل مى کنند، و نه در روز بیچارگى پناهگاه کسى هستند.
درست است که این خانه براى عنکبوت با آن پاهاى بلند و طولانی‌اش هم مرکز استراحت است و هم در و دکان و دامى براى صید حشرات و تحصیل غذا.
ولى در مقایسه با خانه‌هاى حیوانات و حشرات دیگر بى‌نهایت سست و بى‌دوام است.
کسانى که غیر خدا را تکیه گاه خود قرار دهند تکیه آنها بر تار عنکبوت است.
آنها که غیر از خدا را معبود خویش برگزینند تکیه آنها بر تار عنکبوت است تخت و تاج فرعون‌ها، اموال بى حساب قارون‌ها، قصرها و گنج‌هاى شاهان، همه مانند تارهاى عنکبوت است، بى دوام، سست، غیر قابل اعتماد و ناپایدار در برابر طوفان حوادث!
تاریخ نیز نشان مى‌دهد که به راستى هیچ یک از این امور نمى تواند تکیه گاه انسان شود ولى آنها که بر ایمان و توکل بر خدا تکیه مى‌کنند تکیه بر سد پولادین دارند.
ذکر این نکته نیز در اینجا ضرورى است: خانه عنکبوت و تارهاى او با اینکه ضرب‌المثل در سستى است اما خود از عجائب آفرینش است که دقت در آن انسان را به عظمت آفریدگار آشناتر مى‌کند.
تارهاى عنکبوت از مایع لزجى ساخته مى‌شود که در حفره‌هاى بسیار کوچکى همچون سر سوزن در زیر شکم او قرار دارد، این مایع داراى ترکیب خاصى است که هر گاه در مجاورت هوا قرار گیرد سخت و محکم مى‌شود عنکبوت آن را به وسیله چنگال مخصوصش از این حفره‌ها بیرون کشیده و تارهاى خود را از آن مى‌سازد.
مى‌گویند هر عنکبوت قادر است با همین مایع بسیار مختصر که در اختیار دارد در حدود پانصد متر از این تارها بتند
بعضى نوشته‌اند که سستى این تارها بر اثر نازکى فوق‌العاده است و گرنه از تار فولادینى که به ضخامت آن باشد محکمتر است!.
عجیب اینکه این تارها گاهى هر کدام از چهار رشته تشکیل شده و هر رشته‌اى نیز خود از هزار رشته! تشکیل یافته که هر کدام از سوراخ بسیار کوچکى که در بدن او است بیرون مى‌آید اکنون فکر کنید هر یک از این تارهاى فرعى چه اندازه ظریف و دقیق و باریک تهیه مى‌شود.
علاوه بر عجائبى که در مصالح ساختمانى خانه عنکبوت به کار رفته، شکل ساختمانى و مهندسى آن نیز جالب است، اگر به خانه‌هاى سالم عنکبوت دقت کنیم منظره جالبى همچون یک خورشید با شعاع‌هایش بر روى پایه‌هاى مخصوصى از همین تارها مشاهده مى‌کنیم البته این خانه براى عنکبوت خانه مناسب و ایده آلى است ولى در مجموع سستتر از آن تصور نمى‌شود، و این چنین است معبودهائى که غیر از خدا مى‌پرستند.
با توجه به اینکه عنکبوت تنها یکنوع نیست بلکه بعضى از دانشمندان مدعى هستند که تاکنون بیست هزار نوع عنکبوت شناخته شده است! و هر کدام ویژگی‌هایى دارند عظمت قدرت خدا در آفرینش این موجود کوچک آشکارتر مى‌شود.
