تبیان، دستیار زندگی

•  
  • به کوشش خودم( این مقاله کپی پیست نیست). 
    •  
      • • موقعیت جغرافیایی روم :

کشور روم از جنوب به صحرا,از شمال به رود راین و دانوب و از خاور به دره ی دجله و فرات محدود بود.روم تسلط خود را بر سرزمین تمدن های کهن,یعنی مصر ,سومر ,بابل ,فلسطین ,فینیقیه و یونان بر قرار ساخت و در خاور کاری را که اسکندر آغاز کرده بود ,ادامه داد.بر زندگی و اندیشه اقوام آن ناحیه تاثیر ویژه گی های یونانی مآبی(هلنی)را به جا گذاشت.پیش از حاکمیت رومی ها اقوامی بنام اتروسک(آتروریایی ها)در سرزمین های تحت تسلط ساکن بودند که در تاریخ آن منطقه حائز اهمیت است.

    * در اوج: تسلط بر سرزمین های تمدن کهن: مصر، سومر، بابل، فلسطین، فینیقیه، یونان

    *ادامه تأثیرات یونانی مأبی

      *مهمترین مرکز این تمدن: شبه جزیره ایتالیا، از همه سو به دریای مدیترانه راه داشت.

   *   ایتالیا: شبه جزیره بلند و باریکی که مانند یونان کوهستانی بود و جلگه های کم عمق و کوچک داشت و پوشیده از رشته کوههای آپنیل

    * پیش از تسلط رومیها، اقوامی با نام اتروسک (آتروریاییها) در آنجا ساکن بودند.

n  Etruscan آتروسک ها

, در حدود هزاره ی اول پیش از میلاد اتروسک ها,که مدت ها از منشا و سابقه ی آنها اطلاعی در دست نبود به ایتالیا هجوم آوردند

این اقوام که مورد هجوم یونانی ها قرار گرفته بودند,از آسیای صغیر و از راه دریا به حدود ایتالیا آمده,در زمین هایی که به نام آنها معروف گردید,مستقر شدند و سکنه ی آن ناحیه را یعنی «امبری ها»را به کوهستان راندند. اتردسک ها از نژاد مدیترانه ای بودند.

مذهب اتروسک ها مبهم,اسرارآمیز,سخت و خشن بود.فرهنگ آنها تاثیر به سزایی در فرهنگ و هنر رومی گذاشت.علاوه بر این,فرهنگ و تمدن رومی متاثر از تمدن های باستانی دیگری گردید که از جمله ی آنها می توان به سومر,بابل,ایران,کارتاژ,فینیقی ها و...اشاره کرد.

n      در حدود هزاره اول قبل از میلاد

n      از آسیای صغیر و از دریا به ایتالیا آمده بودند

n      مذهب: یک خدای بزرگ: ولتومنوس، سه خدای عمده و بعد از آن 12 خدا دیگر- مذهب مرموز

n      معماری: شامل مقابر و معابد

n      مقابر صخره ای (متعلق به قرن سوم ق.م)

n      مقبره صخره ای در جروتری: به شکل خانه ای که در صخره تراشیده شده و دارای ستون های چهارگوش

n      معابد: از معابد آتروسکی چیزی جز پی های آنان باقی نمانده

n      با اینکه آتروریایی ها در فن ساختمان سازی با سنگ مهارت کافی داشتند، احتمالاً به دلایل مذهبی از کاربرد آنها در معابد خود داری کرده اند

n      در فن طراحی شهری و نقشه برداری فنون پیشرفته ای داشتند

n      استفاده از شبکه منظم در شهر سازی

n      شهر در محل طلاقی دو معبر اصلی که این دو خیابان اصلی با نامهای ”کاردو“ (شمالی- جنوبی)  و ”دکومانوس“ (شرقی-غربی) شهر را به چهار محله یا  ناحیه اصلی تقسیم می کرد.

n      به احتمال زیاد آتروسک ها روش های پل سازی و احداث  دژها و آبروها را به رومیان اموخته اند ولی آثار زیادی از آنها بر جای نمانده

n      رومی ها:

قدرت روم که پس از آتروسک ها بر ایتالیا حاکم گردید,اقوام و گروه های ستیزجو را مطیع حکومت واحد گردانید و سرانجام ملت های اروپای غربی,مدیترانه,خاور نزدیک در زیر یک پرچم و آن هم امپراتوری روم گرد آورد و مردمانی با نژادها و زبان ها و فرهنگ ها و سنت های مختلف در این امپراتوری زندگی کردند که برتون ها,گل ها,اسپانیایی ها,آلمانی ها,آفریقایی ها,مصری ها,یونانی ها,سوری ها و عرب ها نمونه هایی از آن ها بودند.نبوغ رومیان در عرصه ی کشورداری,حقوق و...پرتوافکنی کرده است.

رومی ها که منشا و سابقه ی حقیقی شهر باستانی «رم»را از یاد برده بودند به افسانه هایی در این باره پرداختند.بر اساس یک روایت شهر رم در 753 ق.م به وسیله ی پادشاه «رمولوس»بنیانگذاری شد و نام خود را نیز از او گرفت.به روایت دیگر در 575 ق.م اتروریایی ها بر هفت تپه ی روم چیره شدند و ایشان بودند که شهر رم را چون مرکز دولتی سازمان یافته به وجود آوردند.

هرچند که چگونگی شکل گیری و تکامل هنر و تمدن و حکومت در روم باستان,هنوز به طور کامل مشخص نیست,اما تاریخ روم باستانی را در سه دوره ی پادشاهی,جمهوری و امپراتوری تقسیم میکند.

در دوره ی امپراتوری که دوران غرور و افتخار است در نخستین سده های پس از میلاد مسیح کشور روم در ایجاد سازمان های دیوانی و اجتماعی و لشگری و نیز در معماری شکوهمند و شهر سازی و احداث بناهای عمومی و میدان های اجتماع و دادوستد و جایگاه های ورزش های قهرمانی و راه و آبرو ها و حمام های پر تجمل و آمفی تئاتر ها و طاق نصرت ها و ستون های یادبود تاریخی و کاخ و مقابر اشرافی و مانند آن به مرتبه ای رسید که کم نظیر بوده است.

معماری روم: همانطوری که مردمان تحت حاکمیت رومیان متفاوت بودند,معماری رومی نیز به غایت متنوع بود.هنر و معماری رومی مخلوطی است از هنر اتروسکی,یونانی,آسیای غربی,مصری و رومی. هنر رومی هر چند که بسیار کند و دیر خود را به عرصه ی ظهور رسانید,ولیکن ماندگاری ویژه ای یافت.این هنر و معماری ابتدا تحت تاثیر هنر و معماری آتروسکی و پس از آن نیز متاثر از هنر یونانی شد.

تندیس های یونانی که توسط هنرمندان رومی ساخته شده در بسیاری از موزه های دنیا موجودند و نشانگر اوج هنر تندیس سازی عصر جمهوری است. به اعتقاد بسیاری هنر رومی از هنر یونانی متولد گردید.هنر رومی به واقع انتشار دهنده و نگهدارنده ی میراث هنر یونانیان بوده است.ولی به این نکته هم باید اشاره نمود که رومی ها به خواسته های هنری خود دست یافتند و هنر رومی شکوه و جلال خاص خود را یافت.

n      رومی ها پس از آتروسک ها بر ایتالیا حکومت کردند.

n      بعدها سرزمین های تحت تسلط آنان عبارت بودند از: برتونها، گلها، اسپانیاییها، آلمانیها، افریقایی ها، مصریها، یونانیها، سوری ها و عرب ها

n      تاریخ روم باستان:

1. 
   
   دوره پادشاهی
   
   


2. 
   
   دوره جمهوری
   
   


3. 
   
   دوره امپراطوری
   
   

• 
  
  هنر و معماری را نیز می توان بر اساس همین سه دوره بررسی کرد.
  
  

دوره پادشاهی و جمهوری:

n      دوره پادشاهی: از سال 753 ق.م تا حدود سال 510 ق.م

n      پادشاهی مستبد

n      دوره جمهوری از سال 510 ق.م

n      دو نفر کنسول که برای مدت 1 سال از طرف مردم انتخاب می شدند جای شاه بر مردم حکومت می کردند.

n      نظام کشور دارای مجلس سنا و هیئت قضات بود

n      ملت به دو دسته اشرافیان یا خواص و زیر دستان تقسیم می شدند

n      امپراطوری روم در از 27 ق.م با انتصاب آگوستوس به امپراطوری توسط مجلس سنا آغاز گردید و در سال 395 میلادی با مرگ تئودولیوس و تجزیه امپراطوری به روم شرقی (بیزانس) و روم غربی رو به زوال گذاشت.

n      دوره طلائی: دوره امپراطوری

روم باستان:

n      دوره امپراطوری: دوره غرور و افتخار

n      در نخستین سده های پس از میلاد: ایجاد سازمانهای دیوانی ، اجتماعی، لشکری

n      ایجاد معماری شکوهمند

n      شهرسازی

n      احداث بناهای عمومی و میدان های اجتماع و داد و ستد

n      ورزشگاهها

n      راه ها

n      آبرو ها

n      حمامها

n      آمفی تئاتر ها

n      طاق نصرتها

n      ستون های یادبود

n      کاخ

n      مقابر

معماری رومی:

n      ترکیبی است از هنر آتروسکی، یونانی، آسیای غربی، مصری و بومی

n      بیشترین تأثیر از هنر و معماری آتروسکی و یونانی

این هنر همچنین تأثیر گذار بر معماری صدر مسیحیت، معماری مسیحی، دوره رنسانس قرن ها کلیساهای مسیحی از پلان باسیلیکاهای رومی بهره می جستند.

معماری روم در دوره جمهوری:

این دوره از زمان پیروزی رومیها بر اقوام مختلف ایتالیک و آتروسک هادر سده پنجم پیش از میلاد آغاز و تا قتل ژولیوس سزار در سال 44 ق.م ادامه دارد

این دوره اختصاص به کشور گشایی و تحکیم امپراطوری روم دارد

اسیران بسیار از سرزمین های تصرف شده در بازارهای روم

استفاده از بردگام در فعالیت های ساختمانی و سرگرمی (گلادیاتورها)

معماری دوره جمهوری:

n      هنر رومی در سیطره هنر هلنیسم در این دوره بود

n      دوره نفوذ قابل توجه هنر یونانی

n      هنر یونانی : کمال جو و آرمانگرا

n      هنر رومی رئالیست

n      معماری در این دوره بیشتر متوجه شهر سازی و برنامه ریزی شهری

n      معماری معابد چندان مورد توجه نبود و معابد در پلان و ویژگی ها تحت تأثیر معماری یونانی و آتروسک ها

n      موضوع مهم معماری، معابد نبودند بلکه ساختمانهای بزرگ عمومی بودند

معبد فورتانا ویرلیس:

n      به شیوه آتروسکی بر روی سکو

n      در نگاه نخست کل معبد یک معبد یونیک یونانی به نظر می رسد

n      فضای عبادت در معابد رومی در داخل آن بود

n      احتیاج به فضای داخلی سبب شد که مقصوره معبد به اندازه کل معبد باشد (بر خلاف معابد یونانی)

n      مقصوره بر خلاف معابد آتروسکی به سه بخش تقسیم نشده بلکه فضای واحد است.

معبد سیبول:

n      در نیمه نخست قبل از میلاد در شهر تیولی ساخته شده

n      خصوصیات معماری رومی مشخص تر است

n      ستون های کورنتین یکپارچه

n      دیوار مقصوره از بتن

n      استفاده از حلقه های گل برای تزئین

n      نوآوری رومی: بتن که ترکیب آهن، آب، خاک آتشفشانی و . . .