تبیان، دستیار زندگی

بر گرفته از http://www.lifeofthought.com/f97.htm  پایگاه حیات ادیشه

فلسفه فی حد ذاته یكی از شاخه‌های ادبیات نیست، و كیفیت و اهمیت آن بر ملاحظاتی غیر از ارزشهای ادبی و هنری پایه‌ریزی می‌شود. اگر فیلسوفی خوب هم بنویسد، این امتیازی اضافی است و كشش بیشتری برای خواندن، او به وجود می‌آورد، اما او را فیلسوف بهتری نمی‌كند.

بعضی از فیلسوفان بزرگ، مانند افلاطون، آوگوسیتنوس قدیس، شوپهناور و نیچه به عنوان نویسندگان بزرگی می‌توان از آنها نام برد. البته، فیلسوفات بزرگی هم داریم كه نویسندگان بدی بوده‌اند مانند كانت و ارسطو، در عین حال دو تن از بدترین‌شان به حساب می‌آیند.

گونه‌ای سبك فلسفی آرمانی وجود دارد كه نوعی سادگی و صلابت بدون ایهام در آن هست، سبك رك و راست و خشكی و بی‌پیرایه و به دور از خودپسندی، فیلسوف باید بكوشد دقیقاً آنچه را در نظر دارد توضیح بدهد و از سخنوری و زینت و آرایش بیهوده بپرهیزد. البته این با ظرافت طبع و نكته گویی و گریزهای گهگاهی منافات ندارد؛ اما وقتی فیلسوف، باصطلاح، در خط اول جبهه بحث درباره مشكل مورد نظر است، با صدایی سرد و صاف و قابل تشخیص سخن می‌گوید.

فلسفه بسیار بر خلاف طبیعت است؛ كاری بسیار عجیب و غیرطبیعی است. هر معلم فلسفه یقیناً چنین احساس می‌كند. فلسفه عادات ما را در زمینه توده تصورات نیمه هنری یا نیمه ذوقی ما كه معمولاً بر آن تكیه می‌كنیم، بر هم می‌زند. هیوم می‌گوید حتی فیلسوف هم وقتی كه از كتابخانه‌اش بیرون می‌آید، بر می‌گردد به همین پیش فرضهایی كه به آنها عادت كرده است. فلسفه كوششی است در عالم اندیشه برای ادراك و بیرون آوردن عمیق‌ترین و كلی‌ترین تصورات ما. بآسانی نمی‌شود مردم را قانع كرد كه به سطحی كه فلسفه در آن عمل می‌كند حتی نگاه كنند.

هنر بازی تنگاتنك و خطرناكی با نیروهای ناخودآگاه است. از هنر، حتی از هنر ساده، به این علت لذت می‌بریم كه عمیقاً و اغلب به طرزی درنیافتنی آرامش‌ها را بر هم می‌زند؛ و این از جمله عللی است كه هنر وقتی خوب است برای ما هم خوب است و وقتی بد است به حال ما هم بد است.

ماخذ: كتاب مردان اندیشه - انتشارات طرح نو

مقاله‌ای از خانم آیریس مرداك

سلام
تشکر بی کران
کامل خوندمش. نظر شخصی ام اینه:
 گویی بیشتر از اینکه بخواد تداخل ادبیات و فلسفه رو مطرح کنه وجوه تمایزشون رو مشخص کرده.
خیلی قسمت هاش رو نتونستم بپذیرم. شاید چون با درک من از ادبیات و فلسفه فاصله داره.(شاید از کم سوادیه!)
 اگه منظور صرفا فلسفه ی محض (فلسفه اولی) باشه مسئله روشن و مقبول میشه یعنی به گمونم ادبیات محض و مطلق با فلسفه محض و مطلق قیاس شده.
تو علم امروزی فلسفه گسترش طولی و عرضی توامان پیدا کرده و خیلی تلفیقی تر از گذشته دنبال میشه.
خیلی دوست دارم به شخصه این دو تا حوزه ادبیات و فلسفه رو به هم نزدیکتر بلکه آمیخته کنم.
 رمان های فلسفی زیادی نوشته شده اند. این رو شاید به نوعی اتحاد فلسفه و ادبیات بتونیم قلمداد کنیم.

در کل اینکه انقدر دایره علم فلسفه تنگ دیده شده بنظرم کمی بی انصافیه. شاید تقصیر خود فیلسوف هاست!