چرا شیعیان دستها را از بالا به پایین می‌شویند در حالی که دیگران از پایین به بالا می‌شویند؟ پرسشی است که حضرت آیت الله العظمی سبحانی در پایگاه خود به آن پاسخ داده اند. متن پاسخ ایشان به این شرح است:پاسخ: همگی می‌دانیم كه وضو یكی از مقدمات نماز است. در سوره مباركه مائده می‌خوانیم:
«یا أَیُّهَـا الّذینَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَیدیَكُمْ إِلَى المَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الكَعْبَیْنِ». مائده/6
«ای افراد با ایمان هرگاه برای نماز به پا خاستید، صورت و دست‌های خود را تا آرنج بشویید و سر و پاها را تا كعبین(دو برآمدگی) مسح كنید».
در جمله نخست «فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَیدیَكُمْ إِلَى المَرافِق» لفظ «أیدی» به كار رفته كه جمع «ید» به معنی دست است و با در نظر گرفتن دو مطلب روشن می‌شود كه چرا باید دستها را از بالا به پایین شست.
1. كلمه «ید» در زبان عربی استعمالات مختلفی دارد و گاه صرفاً به انگشتان دست، گاه به انگشتان تا مچ، گاه به انگشتان تا آرنج، و بالأخره گاه به كلّ دست از سر انگشتان تا كتف، اطلاق می‌شود.
2. مقدار واجب از شستن دست در وضو فاصله میان مرفق تا سر انگشتان است، لذا قرآن لفظ «إِلَى المَرافِق» را به كار برده تا مقدار واجب را بیان كند.
نتیجه می‌گیریم: چون لفظ «ید» كاربردهای گوناگونی دارد، كلمه «إلی» در «إِلَى المَرافِق» بیانگر مقداری از اجزاء عضو است كه باید شسته شود یعنی باید دستها تا آرنج شسته شود نه كمتر و نه بیشتر و هرگز ناظر به «كیفیت» غَسل و شستوی دست (كه مثلاً از بالا به پایین صورت گیرد یا از پایین به بالا) نیست، اما كیفیت شستشو چگونه است؟ آن مربوط به عرف وعادت است و معمولاً از بالا به پایین می‌شویند.
فی‌المثل اگر پزشك دستور دهد پای بیمار را تا زانو بشویید،پای وی را از بالا به پایین می‌شویند، نه بالعكس یا اگر انسانی به رنگ‌كاری بگوید این اتاق را تا سقف رنگ كن ، هیچ‌گاه از پایین دیوار آغاز نمی‌كند، بلكه از بالا شروع كرده تا به پایین برسد. از این رو، شیعه امامیه معتقد است كه در هنگام وضو، صورت و دستها را بایستی از بالا به پایین شست و خلاف آن را صحیح نمی‌داند. زیرا كلمه «تا» در زبان فارسی، و یا «إلی» در زبان عربی، در این موارد، ناظر به بیان مقدار محل عمل است نه كیفیت انجام آن.
گذشته از این، سیرة ائمه اهل بیت، كه عِدل قرآنند، بیانگر كیفیت شستن است و آنان دستها را از بالا به پایین می‌شستند.
منبع:خبرآنلاین
