با انجام تست صفحات قبل فهمیده‌اید كه بیشتر آدم روز هستید یا شب، حتما هم می‌دانید هر فردی در ساعت‌های خاصی از شبانه‌روز بیشترین فعالیت مغز را دارد و آدم‌های مختلف با هم متفاوت هستند اما فكر می‌كنید كدام گروه موفق‌تر هستند؟
جالب است بدانید طی سال‌های اخیر پژوهش‌های روان‌شناسی جالبی در مورد ریتم‌های شبانه‌روزی انسان‌ها صورت گرفته است. این پژوهش‌ها نشان می‌دهند، آدم‌ها با هم فرق دارند و هر كدام در ساعت خاصی از شبانه‌روز می‌توانند بیشترین بازدهی را داشته باشند. مثلا اگر دوست شما صبح‌ها بهتر می‌تواند درس بخواند دلیل نمی‌شود كه شما هم همانند او صبح‌ها بازدهی بیشتری داشته‌باشید مگر این‌كه شما هم آدم صبح باشید. این‌كه شما در چه ساعتی از شبانه‌روز سرحال‌‌ترهستید، می‌تواند چیزهای زیادی را درباره شخصیت‌تان نشان دهد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهند، اگر آدم صبح باشید مغزتان صبح‌هنگام بیشترین تحریك‌پذیری را دارد و اگر آدم عصر باشید مغزتان شب‌ها بیشتر فعالیت دارد و همین تفاوت می‌تواند ویژگی‌های شخصیتی خاصی را در شما شكل دهد.
سحرخیزها باهوش‌ترند یا شب زنده‌دارها؟
شما جزو كدام دسته از آدم‌ها هستید، آیا معمولا شب‌ها تا دیروقت بیدار می‌مانید تا كارهای‌تان كامل تمام شود و با خیال راحت صبح بخوابید؟ یا ترجیح می‌دهید زود بخوابید تا صبح زودتر بیدار شوید و ادامه كارهای‌تان را انجام دهید؟ خیلی از ما آدم‌ها، آدم صبح هستیم، یعنی تمركز و بازده كاری و حتی خلق‌مان در صبح بهتر از عصر است، بعضی‌های‌مان هم البته عصرها و شب‌ها به‌مراتب بهتریم. در سال‌های اخیر عده‌ای از محققان در دانشگاه «آلبرتا» كشف كردهاند، تفاوت‌های زیادی در كاركرد مغزی افراد سحرخیز و شب زنده‌دار وجود دارد. یكی از نكاتی كه در این پژوهش‌های مورد بررسی قرار گرفته است، رابطه بین هوش و «آدم صبح یا عصر» بودن است.
ساعت اوج عملكرد مغز
متخصصان اعصاب و روان در این دانشگاه 2 گروه از افراد را با هم مقایسه كردهاند، یك گروه افراد صبح كه صبح‌ها زود از خواب بیدار می‌شوند و بیشترین بازدهی را در صبح‌ها دارند و گروه دیگر افراد عصر كه شب‌ها بیشتر احساس سرزندگی می‌كنند.روی این 2 گروه 18 مطالعه اساسی صورت گرفت. همه این شركت‌كننده‌ها در 4زمان از روز مورد آزمایش قرار گرفتند، یكی در ساعت 9 صبح، یكی در ساعت یك بعدازظهر، یكی 5 بعدازظهر و یكی 9شب. از تحقیقات این نتیجه به دست آمد كه تحریك‌پذیری مغزی افراد صبح در طول روز به تدریج كاهش می‌یابد، در واقع آن‌ها صبح بیشترین تحریك‌پذیری را دارند و عصر و شب كمترین حد اما افراد عصر برعكس این حالت هستند، بیشترین فعالیت مغزی این افراد حدود ساعت 9 شب است.
آدم‌های شب در طول روز قوی‌تر می‌شوند
دانشمندان به این نتیجه رسیدند كه عملكرد نخاعی در طول روز در هر 2گروه افزایش می‌یابد ولی همان طور كه قبلا گفتیم تحریك‌پذیری مغزی در آدم های صبح در طول روز به تدریج كاهش می‌یابد ولی در آدم‌های شب افزایش می‌یابد. به عبارتی آدم‌های صبح در طول روز تحریك‌پذیری مغزشان كاهش یافته ولی عملكرد نخاعی‌شان افزایش می‌یابد، یعنی این 2 حالت در جهت عكس هم حركت می‌كنند، به همین دلیل اثر یكدیگر را متعادل كرده و افراد شب به‌تدریج توانایی و عملكردشان افزایش می‌یابد، چون عملكرد نخاعی و تحریك‌پذیری مغزی هر 2 افزایش می‌یابند تا در نهایت این افراد بیشترین كارایی را در شب پیدا می‌كنند.
قدرت بدنی متفاوت
فقط عملكرد ذهنی نیست كه تحت‌تاثیر آدم صبح یا عصر بودن قرار می‌گیرد، عملكرد بدنی و ورزشی هم از این امر مستثنا نیست. در این مورد یك تحقیق جالب انجام شده است:
در این تحقیق بازیكنان لیگ بیس‌بال ایالات متحده به 2 دسته كه آدم صبح یا عصر بودند، تقسیم شدند. معلوم شد كه عملكرد آن‌ها از لحاظ میزان موفقیت در پرتاب‌ها تحت تاثیر زمان مسابقه قرار می‌گیرد البته به سبب كم‌بودن تعداد كسانی كه در تحقیق شركت داده شده بودند، این تحقیق از لحاظ آماری چندان محسوب نشد.
آیا می‌توانید خود را تغییر دهید؟
بسیاری از تحقیقات نشان می‌دهند، بیش از 50 درصد عادت‌های خوابی هر كسی ژنتیك است و در نتیجه یك آدم صبح نمی‌تواند به راحتی در خود عادت شب‌زنده‌داری را در خود به‌وجود بیاورد تا توانایی‌های خود را افزایش دهد البته شرایط محیطی و اجتماعی هم می‌تواند تاثیر بسیاری در عادت مربوط به خواب به‌وجود بیاورد. مثلا اگر فرد بچه كوچكی داشته باشد مجبور می‌شود به خاطر او صبح‌ها زودتر بیدار شود اما اگر آدم شب هستید و می‌خواهید صبح‌ها زودتر بیدار شوید چاره‌ای نیست جز این‌كه شب‌ها زودتر به تختخواب بروید.
شب‌زنده‌دارهای غیر قابل‌اعتماد
براساس تحقیقاتی در سال 2008 كه توسط روان‌شناس معروف «مارینا گیامنیترو» انجام شده‌است، معمولا كمتر می‌توان به آدم‌های شب اعتماد كرد. این افراد معمولا احساساتی‌تر هستند و خیلی شخصیت با ثباتی ندارند. معمولا این‌گونه افراد بیشتر مستعد معتاد شدن هستند و احتمال بیشتری هم دارند كه دچار عادت‌های بد غذایی شوند. همچنین ممكن است كه این افراد به سیگار روی بیاورند.
خروس‌ها درس‌خوان‌تر هستند
آدم‌های صبح یعنی؛ كسانی كه عادت دارند صبح زود بیدار شوند. آن‌ها معمولا وظیفه‌شناس‌تر و پیگیرترند و بیشتر می‌توانند در فعالیت‌های گروهی شركت كنند و میزان همكاری و مشاركت بیشتری در كارها دارند، آن‌ها همچنین در فعالیت‌های آكادمیك موفق‌ترند و درجات بهتری را می‌توانند كسب كنند البته آن‌هایی كه آدم عصر هستند، آدم‌های كنجكاوتری هستند كه بیشتر در پی یافتن چیزهای تازه هستند.
جغدها باهوش‌ترند
در جریان یكی دیگر از تحقیقات، ۴۲۰ نفر كه آدم صبح یا عصر بودند، با استفاده از تست‌های سنجش ضریب هوشی مورد بررسی قرار گرفتند. نتیجه تحقیق جالب بود:
بر خلاف باور سنتی جامعه، آن‌هایی كه در ساعات عصر، بهتر هستند ضریب هوشی بالاتری نسبت به آدم‌های صبح دارند! همین نتیجه منشأ بحث‌ها و تئوری‌هایی در مورد ماهیت توانایی‌های شناختی آدمی شده است.تحقیقات دیگری در دانشگاه اقتصاد لندن نشان می‌دهد، افرادی كه آی‌كیوی پایین‌تری دارند بیشتر تمایل دارند كارهای‌شان را در طول روز انجام دهند.
صبح یا شب بودن چه تاثیری روی كار شما دارد؟
آدم‌های صبح برای رفتن به سركار مشكلی ندارند چون صبح‌ها راحت بیدار می‌شوند و شب‌ها نیز برحسب شرایط بدنی‌شان زود به تختخواب میروند اما آدم‌های شب، صبح‌ها برای رفتن به سركار خیلی سخت از خواب بیدار می‌شوند و شب‌ها بنا بر نوع شخصیت‌شان تازه سرحال می‌شوند و دیر به تختخواب میروند و خیلی كمتر می‌خوابند و در بیشتر طول روز خواب‌آلود به‌نظر می‌رسند. به همین دلیل همیشه آدم‌های صبح، هنگام كار صبحگاهی سرحال می‌بینیم ولی آدم‌های شب را تازه در پایان كار سرحال می‌شوند.
