تبیان، دستیار زندگی

 

جاده چالوس حدود 80 سال پیش، یعنی سال 1312 خورشیدی ساخته شد تا راه دسترسی مردم پایتخت را به دریای مازندران مهیا کند. از همان زمان رستوران‌های و اقامتگاه‌هایی در کنار جاده بنا شد. ساخت سد کرج در سال 1340 سبب شد جاده چالوس و رودخانه کرج که به موازت هم پیش می‌روند، تبدیل به یک منطقه تفریحی شود.

 

مسافر ما، از تهران سفر خود را آغاز می‌کند. از کرج، مرکز استان البرز، وارد جاده چالوس می‌شود. در کیلومتر 25، دریاچه سد کرج یا امیر کبیر خودنمایی می‌کند. چند نکته را درباره این سد باید به خاطر داشت؛ مطالعات آن 8 سال و ساخت، 4 سال به طول انجامید. یکی از مراکز طبیعی پرورش ماهی قزل‌آلا است. اما از همه جالب‌تر برای آنان که مستند «باد صبا» را دیده‌اند، اثری است که یادآور حادثه سقوط هلی‌کوپتر آلبرت لاموریس کارگردان این فیلم است که در حین ضبط آخرین صحنه‌ها در این مکان غرق شد.

 

آن سوی دریاچه‌ی سد، روستای واریان قرار دارد که تنها راه دسترسی آن، قایق‌ است ولی هیچ مهمانی بدون ارتباط با یکی از اهالی واریان اجازه ورود به روستا را ندارد.

 

مسافر ما به راه خود ادامه می‌دهد تا پس از کیلومتر 50 به راه فرعی روستای شهرستانک می‌رسد. این روستا که فقط 8 کیلومتر با جاده فاصله دارد، از سوی دیگر در شمال کوه توچال واقع شده و مقصد بسیاری از کوهنوردان است.

 

کاخ ناصری، اثری تاریخی است در این روستا، زیرا شهرستانک یکی از مناطق ییلاق ناصرالدین شاه قاجار بوده است. اهمیت کاخ در حدی بوده که می‌توان این ییلاق در تابلوهای هنری نقاشان در کاخ گلستان نیز دید.

 

مسافر ما با بازگشت به جاده چالوس، به فاصله کمی از فرعی شهرستانک به روستای گچسر می‌رسد. علاوه بر باغ‌های میوه که روستاهایی رنگارنگ در این محور ایجاد کرده‌اند، هتل گچسر نیز محیطی مناسب برای مسافران ایجاد کرده است. همچنین به فاصله کمی از پیش از گچسر می‌توان به طرف غار «یخ‌مراد» رفت که یکی از نقاط جذاب و معروف برای غارنوردان است.

 

به فاصله کمی از گچسر نیز می‌توان به طرف ولایت‌رود و دیزین رفت. شاید دیزین به مناسبت اسکی معروف باشد ولی در تابستان نیز جذابیت‌های خاص خود را دارد. همچنین دیدن مسجد روستای ولایت‌رود را با معماری خاص نباید از دست داد. فراموش نشود که اگر مسافر ما از دوراهی ابتدای مسیر فرعی به سمت چپ می‌رفت، با عبور از مسیری زیبا به روستای وارنگه می‌رسید که به خاطر سرسبزی یکی از مناطق نگهداری کندوهای عسل در بهار و تابستان است.

 

مسافر جاده چالوس در ادامه راه خود به سوی دریای مازندران، از تونل کندوان عبور می‌کند. این تونل یازدهمین و طولانی‌ترین تونل این جاده است که سال‌ها پیش یعنی سال 1317، ساخته شد و حدود 13 کیلومتر از مسافت تهران-چالوس کاست.

 

در ادامه راه،‌ روستای یوش است که نمی‌توان از دیدنش صرف نظر کرد زیرا جدای از زیبایی طبیعی و کوچه و پس کوچه‌های روستا،‌ خانه پدر شعر نو‌، نیما یوشیج‌، مسافر ما را به زمزمه شعر وا می‌دارد. و در امتداد همان راه روستای بلده قرار دارد که یکی دیگر از روستاهای زیبای کشور است و علاوه بر آن پیونددهنده جاده‌های چالوس و هراز است. فرهنگ مردم که همواره یکی از جذابیت‌های سفر به‌حساب می‌آید،‌ در بلده نیز نمود دارد؛ غریبه که وارد روستا می‌شود از مقابل هر خانه که عبور می‌کند،‌ در باز شده و به او نان تعارف می‌کنند تا ضمن رفع گرسنگی، نمک‌گیر شود.

 

مسافر ما به جاده چالوس باز می‌گردد و به راه خود ادامه می‌دهد تا به راه فرعی کجور می‌رسد که 7 کیلومتر بعد از مرزن‌آباد قرار دارد. این راه فرعى پس از طى 42 کیلومتر مسیر کوهستانى به روستاى کندلوس مى‌رسد. کندلوس فقط به خاطر طبیعت زیبا و سرسبزش شهره نیست، بلکه مجموعه فرهنگى کندلوس جذابیتی دوچندان به این روستاى تاریخى بخشیده است.

 

کندلوس،‌ نقطه پایانی این مسیر نیست،‌ ادامه‌ی راه به روستای کجور و دشت نظیر می‌رسد که از اهمیت بسزایی برخوردارند. البته اگر بر اثر جذابیت خود، دچار دگرگونی بیش از حد و تخریب نشود.

 

مسافر ما پس از عبور از قسمت‌های متفاوت جاده چالوس،‌ در نهایت به نقطه انتهایی،‌ یا شهر چالوس می‌رسد. اما این پایان ماجرا نیست زیرا همچنان دیدنی‌هایی هست که نباید از دست داد. این شهر که یکی از آبادی‌های طبرستان به حساب می‌آمد در زمان حمله تیمور تخریب شد و تا مدت‌ها به صورت روستایی کوچک باقی ماند. از اوایل قرن حاضر و حدوداً سال 1310، چالوس اندک اندک به شکل شهری سازمان‌یافته درآمد. اینک نیز یکی از شهرهایی است که جذابیت بسیاری برای گردشگران دارد.

 

چالوس جزو شهرهایی است که سرما یا گرمای شدیدی ندارد و بیشترین دما را در ماه تیر تا نیمه اول مرداد دارد.

 

از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری چالوس می‌توان به کاخ چایخوران،‌ کاخ اجابیت،‌ دریاچه ولشت،‌ منطقه ییلاقی کلاردشت،‌ پارک جنگلی فین،‌ تله‌کابین نمک‌آبرود و هتل استقلال خزر نام برد. همان طور که مشخص است چالوس می‌تواند سلیقه‌های متفاوت را پوشش دهد.

 

کاخ چایخوران از بناهای دوره پهلوی اول در میدان معلم شهر چالوس که اینک اداره میراث فرهنگی را در خود جای داده،‌ همان طور که از نامش پیداست محلی برای استراحت کوتاه مدت به کار می‌رفته است. کاخ مادر که در روستای مازو‌پشته بنا شده، محلی برای اقامت موقت مادر پهلوی دوم بوده که در مدت اقامت پهلوی دوم در رامسر ساخته شده و از معماری خاصی برخوردار است. اینها مواردی هستند که نشان از ظرفیت گردشگری تاریخی چالوس دارند.

 

ولی از آنجا که بیشتر مسافران خطه شمال، طبیعت‌گردی را ترجیح می‌دهند نگاهی می‌اندازیم به آثار طبیعی پیرامون چالوس. دریاچه ولشت یکی از این مناطق است که به دلیل شناخته شدن میان گردشگران،‌ آسیب‌پذیر نیز شده و مانند سایر مناطق طبیعی کشور با کم‌توجهی گردشگران و مسئولان مواجه است. این دریاچه در میان دره‌ای عمیق قرار گرفته و با آب شیرینی که دارد مأمن پرندگان مهاجر و آبزیان متنوعی است.

 

دریاچه سد دریوک،‌ روبه‌روی دره ولی‌آباد هزارچم که در میان مراتع و مرغزار احاطه شده،‌ سایت دیگری است که طبیعت‌گران نباید از دست بدهند. پس از آن نوبت به کلاردشت می‌رسد. این منطقه بکر زمانی مانند نگین انگشتری می‌درخشید اما توجه گردشگران و صاحبان منافع سبب شد جنگل‌های منطقه از بین رفته و بناهای متعددی به جای درختان بروید. با این حال کلاردشت همچنان می‌تواند پذیرای مهمانان باشد. به‌علاوه کلاردشت به واسطه نزدیکی به علم‌کوه یکی از مناطق مورد علاقه کوهنوردان است. در این محدوده،‌ وجود یخچال‌های طبیعی و دائمی نیز یکی دیگر از ویژگی‌های منطقه است که آن را به بزرگترین مجموعه یخچالی خاورمیانه تبدیل کرده است.

 

برای طبیعت‌دوستانی که قصد انجام فعالیت خاصی ندارند و فقط مایل‌اند زمانی استراحت داشته باشند،‌ پارک جنگلی فین در کیلومتر 5 جاده چالوس به تهران مکان مناسبی است. بوستان جنگلی فین با دارا بودن امکانات نسبی رفاهی برای اقامت‌های کوتاه مدت در روزهای تعطیل و فصل تابستان مسافران و گردشگران فراوانی را در خود جای می‌دهد.

 

منطقه دیگری که سلیقه‌های متفاوت را دربر می‌گیرد و برای تمام رده‌های سنی نیز ممکن است،‌ تله‌کابین نمک‌آبرود خواهد بود. تماشای آبی دریا و مزارع سرسبز از فراز کوه و از میان درختان به طور قطع برای همه جذاب است.