تبیان، دستیار زندگی

اردبیل، سرزمین عارفان

اردبیل و جاذبه هایش

استان اردبیل با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی منحصر به فرد خود در طول سال پذیرایی هزاران مسافری است كه از اقصی نقاط كشور و حتی برخی كشورهای همسایه برای گذارندن تعطیلات و اوقات فراغت خود به این منطقه مسافرت می‌كنند.
آب وهوای مطبوع و خنك این منطقه در فصل‌های بهار و تابستان به عنوان مهم‌ترین ویژگی این استان قبل از هر جاذبه دیگری مسافران را به سوی خود می‌كشاند.
وجود آثار تاریخی و منابع طبیعی متعدد همچون جنگل‌ها، كوه‌ها و دریاچه‌ها، آب‌های گرم معدنی و شكارگاه‌های مختلف و مجتمع‌های تفریحی گوناگون جذابیت خاصی به این استان داده است.
استان اردبیل از شمال با جمهوری آذربایجان از شرق با گیلان ، از غرب با آذربایجان شرقی و از جنوب با زنجان هم مرز است.
جمعیت كل استان براساس سرشماری سال ۷۵، یك میلیون و ۱۶۷ هزار و ۷۲۹ نفر است. این استان با دارا بودن ۹ شهرستان ۱۷ شهر ، ۲۱ بخش و ۶۳ دهستان هم از لحاظ آثار و ابنیه تاریخی و هم از جهت تنوع طبیعی و مراكز گردشگری از مناطق بسیار غنی ایران به شمار می‌آید.
كوه سبلان عروس كوه‌های ایران، زیباترین جاده‌های خاورمیانه، جنگل و ییلاق‌هایی با چشم‌انداز زیبا از جمله محسنات این استان به شمار می‌آیند وبرخی بناهایی راكه در كوه سبلان وجود دارد را متعلق به زرتشت می‌دانند و عقاب سنگی نیز در دامنه‌ی این كوه همیشه نظاره‌گر است.
نخستین بار نام شهر اردبیل بر روی لوحه‌های گلی سومریان در پنج هزار سال پیش در شهر نیپور باستان به عنوان شهری كوهستانی و به صورت اَرآتا ثبت شده است.
لقب‌های این شهر عبارتند از دارالارشاد ، دارالمك ، دار العرفان ، دار الامان ، و این شره خاستگاه سلسله‌ی صفوی است.
سبلان یكی از كوه‌ها‌ی آتشفشانی خاموش ایران با ارتفاعی حدود ۴۸۱۱ متر در اردبیل واقع شده و در دهانه آتشفشانی آن دریاچه‌ی بسیار زیبا و دل انگیز شكل گرفته است و در طول سال از برف و یخ پوشیده است .
دامنه‌ی سبلان ییلاق عشایر ائل سون و دور تا دور آن دارای آبگرم‌ها‌ی معدنی و چشمه‌های متعدد است. پیست اسكی آلوارس نیز در دامنه ان احداث گردیده كه همه ساله پذیرای علاقه مندان زیادی در رشته‌های كوهنوردی ، صخره نوردی و ورزش‌های زمستانی است.
از دیگر آثار شهر اردبیل می‌توان به مجموعه‌ی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی ( دوره صفویه ) مقبره شیخ جبراییل ( جد شاه اسماعیل صفوی ) موزه بقعه شیخ صفی‌، مسجد جمعه ( دوره ‌ی سلجوقی ) مجموعه بازار اردبیل و ده پل تاریخی ( دوره‌ی صفوی ) شش باب حمام ( دوره صفوی ) پنج باب خانه ( دوره صفوی) ، مجتمع تفریحی وتوریستی كوثر ( دریاچه‌ی شور اردبیل ) سردر حال احداث كوثر، موزه‌ی حیات وحش در ورودی مجتمع كوثر ، ویرانه آتشكده‌ی ساسانیان در قریه آتشگاه، مقبره ‌ی امام زاده صالح در مركز شهر، برج شاطر گنبدی ( روستای صومعه ) دریاچه‌ی نئور ( ۴۵ كیلومتری اردبیل ) و آبگرم وآبشار سردابه ( ۲۵ كیلومتری اردبیل ) اشاره كرد.
از عمده ترین محصولات اردبیل می‌توان به عسل، سیب زمینی، بذر چغندر قند و لبنیات اشاره كرد. فرش بافی و گلیم بافی، مسند بافی، سفالگری و صنایع چوب مانند معرق و منبت در این منطقه شعهرت بسزایی دارد.

● سرعین
شهرستان اردبیل دارای بیش از ۹ آب گرم معدنی در شهر توریستی سرعین است كه سالانه بالغ بر دو میلیون نفر مسافر از این شهر و امكانات تفریحی و درمانی آن بهره می‌برند.
آب گرم معدنی گاومیش گلی ، ساری سو، قهوه سویی ، قره سو ، ژنرال سویی ، وپهنلو در این شهر قرار دارد.
همچنین آب گرم یش باجیلار و مجتمع آب درمانی سبلان یكی از مجهز ترین مجتمع‌های آب درمانی كشور در سرعین قرار دارد.
از دیگر آثار دیدنی سرعین می‌توان به پیست اسكی آلوارس ، تپه باستانی آناهیتا ، آتشكده‌ی آذر فریق ، دهكده‌ی صخره‌ای ویند كلخواران و غار و پناهگاه نظامی‌ گلستان اشاره كرد.
پل تاریخی قره سو ( زاعالان ) ، ججین ( ئیدی كوز) ، ابراهیم آباد ، یعقوبیه ، سید آباد ، سامیان و پل نیر و الماس نیز از دیگر جاذبه‌های دینی اردبیل است.

● شهرستان نیر
این شهرستان در ۳۵ كیلومتر غرب اردبیل واقع شده و قیر میزی كورپی ، كاروانسرای سنگی شاه عباس ، چشمه‌ی جوشان بولاغلار، آب‌های گرم معدنی برجلو، قینرچه ، دیب سیزسو، مقبره شیخ عبدالله كورائیمی‌، آتشكده‌ی ، تپه وقبور باستان و آثار متعلق به هزاره اول قبل از میلاد در بوینی یوغون سنگ نیشته اورارتویی ، غارهای باستانی ، استخر عباسلو و ... از مكان‌های دیدنی این شهر به حساب می‌آیند.

● پارس آباد
شهرستان پارس ‌آباد در ۲۲۵ كیلومتری شمال اردبیل با دارا بودن بزرگ ترین شركت كشت و صنعت ایران در این از مناطق تاریخی و طبیعی چون سرمیل موغان ، قلعه اولتان ، تپه نادر و دریاچه پارس آباد ، چنار پیربابا ، قلعه دختر ، برخوردار است.

● مشكین شهر
مشكین شهر، در فاصله‌ی ۹۲ كیلومتری اردبیل واقع شده است. فرش بافی ، گلیم بافی و غدبافی از جمله صنایع دستی این شهرستان است.
جاذبه‌های گردشگری و تاریخی شیروان دره سی ، هوشنگ میدانی ، مقبره شیخ صدر، و قلعه قهقهه ( دوره صفوی) ، سنگ نیشته شاپور ساسانی مربوط به دوره همخامنشی و موزه مشكین شهر ، پارك جنگلی ، مقبره‌ی سیدسلیمان ، آب گرم ‌های قورقورسویو، موئیل سویی، قینرجه ، آق سو نیز در این شهرستان واقع شده است.

● خلخال
این شهر تا اردبیل ۱۱۲ كیلومتر فاصله دارد. جاجیم بافی و جوراب بافی ، شال بافی و ورنی از جمله صنایع دستی آن محسوب می‌شود.
شكارگاه‌های هشتجین ، دره مشگول ، آق داغ ، موزه خلخال ، پل پردیس ( دوره ساسانی ) ، چشمه از ناوغارها، یدی دام و یخگان ، پهنه‌ی جنگلی ۳۸ هزار هكتاری ، پارك خوجین ، آب معدنی خلخال، كاروانسرای شاه عباس ،‌ ۱۴۶ تپه و قلعه باستانی و ۹ مورد قبور باستانی و بقعه سید دانیال از جمله آثار باستانی این شهر است.

● نمین
این شهرستان در شرق اردبیل واقع شده و دارای آب و هوای معتدل كوهستانی است و مقبره بدر الدینی ، تخته سنگ قورد داشی ، آتشكده‌ی شاق دره ، دوباب حمام قدیمی‌، تپه‌های باستانی ، پل‌ها ، اجاق‌ها ، و قبور قدیمی‌ ، گوور قلعه سی و رودخانه نمین چای از جاهای دیدنی این شهرستان به حساب می‌آیند.

● گرمی‌
این شهرستان در شمال شرقی اردبیل واقع شده و بال‌ها رود، دره رود، داش دیبی، زینگیر ، زینگیاد، گرمی‌ چای ، برزندچای ( ساری قمیش چای ) از رودهای مهم آن محسوب می‌شوند. همچنین قیزقلعه سی ( دوره صفوی) ، شاه تپه سی ( دوره قاجار)، قلعه ئیل سویو، قبرستان گوور و اجاق برزند و ‌آلازار جزو آثار تارخی‌ی این شهرستان است.

● بیله سوار
این شهرستان در ۱۷۱ كیلومتری شمال شرق اردبیل و در دشتی همواره قرا دارد و گلیم بافی ، جوراب بافی ، فرش بافی ، جزو صنایع دستی آن به حساب می‌آید. قلعه دختر ، شهر كندوی زنبور از جمله آثار تاریخی این شهر هستند.

● كوثر
این شهرستان در ۸۳ كیلومتری اردبیل قرار دارد و كوه‌های باغرور و گیل داع آن را احاطه كرده است . آب گرم ایستی سو ( كیوی سویی‌) حمام سنگی ، و باغات زیبای میوه وشكارگاه‌ها، از اثار تاریخی و جاذبههای گردشگری این شهر محسوب می‌شوند.
گفتنی است، گردنه‌ی زیبای حیران واقع در جاده اردبیل آستارا در نزدیكی شهرستان نمین برخوردار از مجتمع سیاحتی و تفریحی ، جنگل‌های فندوقلو، آلادیزگه ، آب گرم گرما چشمه و آب معدنی ئیل سویو، بقعه شیخ بدر الدین و تخته سنگ قور داشی می‌باشد.