عوامل مهم در روابط خانوادگی (شهلا ممتاز )

شهلا ممتاز :کارشناس مرکز مشاوره صنعت نفت
آنچه كه خانواده را به عنوان كوچك ترین و مهم ترین واحد اجتماعی از بقیه واحدهای جامعه مجزا می‎سازد، ارتباط صمیمانه افراد آن با یكدیگر، عشق و علاقه بدون قید و شرط و تعهد نسبت به هم است. این خصوصیات، شرایطی فراهم می‎كند كه در آن اعضاء خانواده احساس آرامش و امنیت كنند. تحقیقات نشان می‎دهد كه اگر از مردم سئوال شود كه سه اصل مهم زندگیشان را نام ببرند 95% خانواده یا روابط خانوادگی را در فهرست خود می‎گنجانند و از این میان 75% خانواده را در صدر فهرست خود جای می‎دهند و به این ترتیب انتظار می‎رود كه روابط خانوادگی و غنی بودن آن بیشترین اهمیت را برای اكثریت مردم داشته باشد. ولی گاه جو خانواده تحت الشعاع مسائل دیگری مانند شغل، مسائل اقتصادی، تحصیل و … قرار می‎گیرد و در این مواقع است كه نیاز به دكمه كنترلی داریم تا ما را متوقف سازد تا بر اساس عمیق‎ترین ارزش‎ها و احساسات خود نسبت به خانواده واكنش نشان دهیم.
آنچه كه خانواده را به عنوان كوچك ترین و مهم ترین واحد اجتماعی از بقیه واحدهای جامعه مجزا می‎سازد، ارتباط صمیمانه افراد آن با یكدیگر، عشق و علاقه بدون قید و شرط و تعهد نسبت به هم است. این خصوصیات، شرایطی فراهم می‎كند كه در آن اعضاء خانواده احساس آرامش و امنیت كنند. تحقیقات نشان می‎دهد كه اگر از مردم سئوال شود كه سه اصل مهم زندگیشان را نام ببرند 95% خانواده یا روابط خانوادگی را در فهرست خود می‎گنجانند و از این میان 75% خانواده را در صدر فهرست خود جای می‎دهند و به این ترتیب انتظار می‎رود كه روابط خانوادگی و غنی بودن آن بیشترین اهمیت را برای اكثریت مردم داشته باشد. ولی گاه جو خانواده تحت الشعاع مسائل دیگری مانند شغل، مسائل اقتصادی، تحصیل و … قرار می‎گیرد و در این مواقع است كه نیاز به دكمه كنترلی داریم تا ما را متوقف سازد تا بر اساس عمیق‎ترین ارزش‎ها و احساسات خود نسبت به خانواده واكنش نشان دهیم. تصور كنید فردی كه سعی می‎كند از زندگی روزانه‎اش بیشترین بهره را ببرد، وقتی در اتومبیل نشسته و از سركار به خانه برمی‎گردد، همان دكمه كنترل را فشار می‎دهد و به خود می‎گوید «خانواده من لذت‎بخش‎ترین، مهم‎ترین و شادی آفرین‎ترین بخش زندگی من هستند، من حالا به خانه می روم تا عشقم را با آنان تقسیم كنم». و وقتی قدم به خانه می‎گذارد به جای خرده گیری، سرزنش و یا هر عكس‎العمل منفی دیگر، با تك تك اعضای خانواده رفتاری مثبت را بر می‎گزیند و با همسرش به گرمی احوالپرسی می‎كند و با بچه‎ها روی كف اتاق غلت می‎زند. او خستگی و كشمكش محیط كار و بهانه‎گیری را كنار می‎گذارد و به نیروئی مثبت تبدیل می‎شود.
صمیمیت مهم‎ترین عامل در تحكیم روابط خانوادگی است و در صورتی كه این خصوصیت میان پدر و مادر وجود داشته باشد و آنان با شناخت متقابل از هم، حمایت و كمك به یكدیگر و تائید رفتارهای مثبت همسر، این حالت را نشان می‎دهند، می‎توانند انتظار داشته باشند كه فرزندان نیز در سایه این صمیمیت احساس شادی، امنیت و آرامش را تجربه كنند.
صمیمیت باعث بهتر شدن روابط زوج‎ها می‎شود و تعهد آن را مستحكم می‎‎كند. تعهد شامل رفتارهایی است كه موجب تلاش برای حفظ روابط و تحكیم بخشیدن به آن می‎شود. زوج متعهد به همسر اعتماد دارد، او را راهنمایی، حمایت و نیازش را درك می‎كند. این امر باعث می‎شود كه همسر در شرایط سخت احساس آرامش كند.
یكی از راه‎ها برای ایجاد صمیمیت و حفظ روابط خوب، صحبت در مورد احساسات است. برای نشان دادن صمیمیت واقعی باید صادقانه احساساتمان را بیان كنیم. خود و همسرمان را آنطور كه هستیم بپذیریم، نقاط قوت و ضعف، علائق، نیازها، خواسته‎ها و حساسیت های همسرمان را بشناسیم و بپذیریم.
یكی از بهترین راه‎ها برای نشان دادن عشق و علاقه خود به افرادی كه دوستشان داریم آن است كه با حرف‎های محبت آمیز و كلماتی مانند «تشكر می‎كنم» و «خواهش می‎كنم»، ارائه خدمات غیر منتظره‎ای مثل بردن افراد خانواده به جائی كه دوست دارند و یا خرید كالایی كه برایشان اهمیت دارد، گذاشتن یادداشتی در كیف همسر یا فرزندمان، دادن هدیه‎ای كوچك حتی یك شاخه گل یا تهیه غذای مورد علاقه به آنها یادآوری كنیم كه دوستشان داریم.
روزی دانشجوی یك راهب از او پرسید: «استاد، اگر بدانید فقط 15 دقیقه دیگر زنده هستید چه می‎كنید؟ راهب كه در حال باغبانی بود با خنده گفت: همین كار!!! . اگر شما بدانید كه فقط 15 دقیقه دیگر زنده هستید چه می‎كنید؟ از خود بپرسید چه چیزی در زندگی برایتان بیشترین اهمیت را دارد كه می‎خواهید در این چند دقیقه آن را در كنار خود داشته باشید؟ به یاد داشته باشید كه ما زمان طولانی دراختیار نداریم. بنابراین تلاش كنیم كه به بهترین روش ممكن زندگی كنیم و از حداقل‎ها، حداكثر استفاده را ببریم و آنچه را كه در توان داریم در جهت بهبود روابط وفضای خانوادگی به كار گیریم.