تبیان، دستیار زندگی

آشنایی با عوامل موثر در طراحی گرافیک محیطی

تنوع در محیط:
تنوع حاصل تفاوت و تضاد است. اختلاف بین شكل، رنگ و یا بافت عناصر تشكیل دهنده تنوع به شمار می رود. اجزاء گوناگون چشم را به دنبال عامل وحدت در كل كار به گردش در می آورند.
تنوع در حقیقت وحدت را استحكام می بخشد وحدت میل به نظم، و تنوع كششی به سمت تحریك دارد.
نقطه، خط و سطح دارای قدرت بیان ویژه ای هستند نقاط با توجه به اندازه و نحوه به كارگیری در محیط متفاوت هستند و ایجاد اثربصری متفاوت می كنند.
خطوط نیز به همچنین خطوط منحنی، خطوط شكسته، خطوط مایل و خطوط در حالت افقی و یا عمودی هركدام اثر بعدی متفاوت به جای می گذارند و در جای مورد نیاز و متناسب به كار گرفته می شوند.

بافت:
ازدیگر عناصر معماری داخلی و خارجی بافت است ،بافت از دو نظر قابل بحث است و از نظر فرم و شكل كه وسیله درك آن قوه بینایی است و دوم از نظر خاصیت فیزیكی و جنسیت بافت كه با لا مسه قابل درك است.
درجه انعكاس یاجذب نور توسط جسم دارای بافت اهمیت فراوان دارد. تضاد سطوح مات و خشن در كنار سطوح براق و صیقلی جذابیت فراوانی دارد و ایجاد جلوه بصری می كند. بافت زیر وخشن قدرت جلب توجه فرابوان دارد و برخلاف آن بافت های صاف و صیقلی معمولا كمرنگ و بی جذبه هستند. بافت از مواد مختلف بدست می آید مثل پوست درخت سطح سنگ، پوست حیوانات و یانوع مصنوعی آن مثل آجر، فلز، پلاستیك و غیره .
شدت نور و طبیعی یامصنوعی بودن بافت بر كیفیت آن اثر می گذارد. زاویه دید و فاصله ناظر به اثر را باید در نظر داشت.

نور:
نور ار مهمترین اجزاء در گرافیك محیطی و طراحی داخلی وخارجی است نورهای طبیعی و مصنوعی اثر متفاوت در محیط ایجاد می كنند .
نقطه دید ناظر ، مقدار نور كه به آن می تابد وزاویه دید ناظر عواملی هستند كه در تمام المان های داخل خیابان باید رعایت شوند و تركیبی مناسب وزیبا با هم داشته باشند و دارای طرحی خوب و استاندارد باشد.
علائم راهنمایی و رانندگی، چراغ های روشنایی ، صندوق پست، زباله دان، تابلوی اسم خیابان ها تلفن عمومی، آگهی ها و تبلیغات دیواری ایستگاه های اتوبوس، سردر فروشگاه ها و تمام این ها در ارتباط با هم هستند و اثر فراوان در دید عموم می گذارند كه باید دلپذیر و زیبا باشند و با رعایت اصول زیبا شناسی و تركیب بندی مناسب در زیبا سازی شهر كمك كنند چرا كه محیط شهری نیازمند این زیبایی های بصری است تا از آثار منفی روانی به شهروندان بكاهد. گرافیك محیطی، فضا و محیط زندگی را زیباتر و با نشاط تر می سازد و به محیط شهری نظم و انسجام می بخشد.

گرافیک محیطی و تاثیر آن بر زندگی امروز

ارتباطات عصر حاضر فرم های مختلفی را در برمی گیرد، از ماهواره ها گرفته تا ساعت های مچی، اما علوم جدید نتوانستند جانشین فرم های قدیمی ارتباطات از قبیل نوشته ها و علایم بشوند....
 به هر صورت با توجه به اینکه جامعه به سرعت پیچیده می شود علایم نیز به همان صورت پیشرفت می کنند به طوری که وجود علایم زیاد، نوعی آلودگی تصویری را به وجود آوردهاست و امروزه ما سعی در گریز از آشفتگی های بصری داریم.
طراحی گرافیک محیطی نه به تنهایی هنر است نه به تنهایی علم، بلکه شامل هر دو وجه است، طراحی باید مخلوطی از تاثیرات خلاقه موثر باشد به صورت بررسی منطقی و تکنیک و اینکه چگونه کار باید انجام شود. نتیجه چنین ترکیبی باعث به وجود آمدن علائمی می شود که به طور موثر با مردم ارتباط برقرار میکند. در گرافیک محیطی سعی می شود با اتکا و با استفاده از تجربه های خلاق هنری شرایط مناسبی برای زندگی انسان معاصر به وجود آید. در گرافیک محیطی پیوند انسان با محیط تصحیح شده، نکات غیرضروری و نادرست آن حذف و نکات ضروری آن مورد تاکید قرار گرفته و برجسته می شود. در گرافیک محیطی اطلاع رسانی، ساده سازی و دریافت شدنی بودن ارتباطات انسان و زیباییشناسی جدید و مناسب مورد توجه قرار میگیرد.

بخشی از عرصه های گرافیک محیطی به شرح زیر است:

گرافیک فضای باز
الف ) نمای معماری (مواد، رنگ، ابعاد، طرح...)
ب ) باجه ها (ایستگاه اتوبوس، بلیت، تلفن، روزنامه، پلیس...)
ج ) آب نماها
د ) حجم های گرافیکی
ه ) نورآرایی
د ) تبلیغ (دیواری، بنرها، وسایط نقلیه، شیوه های دیگر)

گرافیک محیطی فضای بسته
در گرافیک محیطی فضای بسته هم میتوان آن را به طور جداگانه اطلاعرسانی کرد که در مجموع می  توان از دستههای زیر یاد کرد.
الف ) ویترین ها
ب ) غرفه ها و فضاهای نمایشگاهی
ج ) محیط های اداری و آموزشی
د ) محیط خانگی

گرافیک محیطی علمی است که در آن چگونگی استفاده از فرم ها، رنگ ها، نقش ها و تصاویر گوناگون به شکل ماهرانه، اصولی و برنامه ریزی شده در جهت بهتر ساختن و ساده شدن روابط، ارتباطات، ترافیک و همچنین کاملتر ساختن زیبایی محیط عمومی مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است

گرافیک محیطی و تاثیر آن بر جامعه
زمانی که یک ساختار گرافیکی در ارتباط مستقیم با اقشار مختلف یک جامعه شهری بود و هدف آن ایجاد یک فضای زندگی مساعد و دلپذیر و هماهنگ ساختن با سن و فرهنگ و خلق و خوی افراد آن جامعه باشد از آن به عنوان گرافیک محیطی یاد می شود.

بدیهی است در صورتی که تدابیر مقتضی از طرف اداره کنندگان در زمینه های مختلف در طراحی مناسب و اصولی عناصر تشکیل دهنده گرافیک محیطی صورت نگیرد محیط زیست و زندگی شهروندان به صورت مکانی غیرقابل تحمل و متشنج در خواهد آمد. چرا که با ایجاد مجموعه ای متناسب از نظر شکل و رنگ می توان موجبات امیدواری و کشش افراد جامعه را برای زندگانی فراهم ساخت و اسباب شور و شوق عمومی را فراهم نمود و روح تازه به اجتماع داد. رنگ در گرافیک محیطی اثر به سزایی دارد زیرا باعث ایجاد نما می شود. مثلا با دیدن اتوبوس قرمز دو طبقه یاد لندن می افتیم و در چنین شهری یا شهرهای شمالی خود، که فضای سبز زیادی دارند باید از رنگ سبز استفاده کرد و رنگ مکمل آن تحریک برانگیز است. پس رنگ بندی محیطی كه با ملاحظات اقلیمی باید در نظر گرفته شود طبیعی است برای عدهای که در محیط گرمسیری زندگی میکنند نباید رنگ گرم به کار برد بلکه بهتر است از رنگ های سرد استفاده کرد همانطور که گنبدهای فیروزهای و آبی در بافتهای قدیمی کویری بسیار دلنشین است

هدف از گرافیک محیطی این است كه
۱) مردم را به ساده ترین شكل راهنمایی می كند.
۲) زیباسازی از طریق به کارگیری اصول فرم، طرح و هماهنگی آنها با یکدیگر و محیط پیرامون خود انجام می گیرد.
۳) افزایش سطح فرهنگ جامعه در قالب اهداف تبلیغاتی فرهنگی و تجاری از طریق دیوار آگهی ها، بنرها و غیره.
طراحی محیطی می کوشد تا بین طرحهایی که ارائه میدهد و هر آنچه از پیش در محیط وجود دارد هماهنگی ایجاد کند.
عوامل معینی چون جغرافیای محیط «آب و هوا» نور خورشید «میزان بارندگی» نوسان حرارتی «پوشش گیاهی و ... به عنوان بخش های طبیعی و زیست محیطی و مجموعه عواملی چون نوع معماری و مواد و مصالح، فضاهای آمد و شد، میزان تردد و... به عنوان بخش های ساخته شده ناشی از حضور انسان عواملی است که طراح در جریان کار خود باید آنها را بشناسد و مورد توجه قرار دهد