تبیان، دستیار زندگی

مهارت‌های مدیریتی
تکنیک‌های برقراری ارتباط مبتنی بر همکاری

مترجم: محمد حسین رفعت نژاد
با استفاده از تکنیک‌های زبانی مشخص که کارکنان را به جای مقابله، به کار گروهی تشویق می‌کند، می‌توان بسیاری از مشکلات موجود در محیط کار را حل کرد. در ادامه خلاصه‌ای از چگونگی استفاده موسسات از این تکنیک‌های ساده جهت بهبود ساختار خود را ارائه می‌کنیم.

هبود سازمان‌: ارتباط مبتنی بر همکاری
محیط کار یک محیط پیچیده است. شبکه‌ای از افراد، مدیران، سرپرستان و کارکنان را در نظر بگیرید که می‌بایست با یکدیگر کار کنند و به روش‌های مختلفی با هم تعامل داشته باشند تا انتظارات سازمان را برآورده سازند. در این بین ممکن است بین کارکنان، مدیران و زیردستان و کارمندان و مشتریان سازمان ناسازگاری‌ها و درگیری‌هایی رخ دهد.
تجربه مطالعه بر روی هزاران کارمند دولتی جهت کمک به آنها برای کسب مهارت‌های مربوط به ارائه خدمات، حاکی از آن است که بسیاری از احساسات بد، مشکلات سازمانی، درگیری‌های مخرب و نتایج غیرموثر نتیجه فقدان مهارت‌های لازم در شیوه برقراری ارتباط است. در جامعه‌ای که قهرمانانی به سبک جان وین که طرفدار سرسخت مواجهه و تقابل با دیگران هستند، چنین پیشامدهایی چندان دور از انتظار نیست. در این جوامع کودکان همزمان با یادگیری زبان، قبل از آنکه شیوه همراه شدن با دیگران را بیاموزند، زبان تقابل با اطرافیانشان را فرا می‌گیرند.
ارتباطات مبتنی بر همکاری و یا مهارت‌های همراه شدن با دیگران در محیط کار یا هر جای دیگر، ضعیف هستند، چراکه ما به کودکان و یا حتی بزرگسالان آموزش نداده‌ایم که چگونه از تقابل با دیگران پرهیز کنند. با مشاجره‌هایی برخورد می‌کنیم که هدف از آنها به جای حل مشکلات، پیروز شدن در برابر فرد مقابل است و با «مشکل شخصی» مواجه می‌شویم: عبارتی راحت‌طلبانه که به هر شخصی اجازه می‌دهد از قبول مسوولیت مشکلات میان فردی سر باز زند. با تیم‌هایی روبرو می‌شویم که به علت فقدان این مشکلات خوب عمل نمی‌کنند. در جلساتی شرکت می‌کنیم که بیشتر وقت آنها به دلیل عدم تعامل موثر شرکت‌کنندگان تلف می‌شود.
ما قصد داریم در این مقاله عناصر ارتباط مبتنی بر تعامل و همکاری را معرفی کنیم تا امکان آموزش آنها به افراد فراهم شود. اما ارتباط مبتنی بر همکاری چیست؟

ارتباط مبتنی بر همکاری چیست؟
برخی شیوه‌های برقراری ارتباط با دیگران موجب برانگیختگی طرف مقابل می‌شود. برخی روش‌های دیگر برقراری ارتباط باعث می‌شود که مردم نه علیه ما، بلکه همراه ما کار کنند. آشکار است که برخی رفتارها از قبیل متهم کردن دیگران، صدا کردن آنها با نام کوچک و حمله‌های شخصی سبب بروز تقابل می‌شود. این در حالی است که عوامل ظریف متعددی ممکن است سبب از بین رفتن ارتباط شود. برای تشریح برخی تکنیک‌های برقراری ارتباط مبتنی بر همکاری اجازه دهید نگاهی به جملات زیر بیندازیم:
«تو هرگز کارت را به موقع انجام نمی‌دهی»، «به نظر می‌رسد شما در زمانبندی خود با مشکلاتی مواجه هستید. آیا کمکی از دست من بر می‌آید؟»
به نظر شما کدام یک از این دو جمله می‌تواند آغازگر یک مکالمه سازنده باشد؟ واضح است که جمله اول خصومت‌آمیز است.
قوانین تعامل که در این جمله وجود دارند، کدام هستند؟ در جمله اول از کلمه مطلق «هرگز» استفاده شده است که سبب می‌شود فرد مقابل به مشاجره تمایل پیدا کند. علاوه بر این لحن جمله سرزنش کننده است. اما جمله دوم با به کار بردن عبارت «به نظر می‌رسد»، فاقد ویژگی‌های خصومت‌آمیز است و همچنین پیشنهاد می‌کند که مشکل به صورت گروهی حل شود.
محتمل است که جمله اول سبب بروز مشاجره و مشکلات شخصی شود. در حالی که جایگزینی برخی عبارت‌ها احتمال حل مشکل و تعامل را افزایش می‌دهد.
ابعاد دیگری بر برقراری ارتباط مبتنی بر تعامل موثرند که امکان ذکر همه آنها در این مقاله وجود ندارد. با این وجود ارتباط مبتنی بر تعامل شامل استفاده از تکنیک‌هایی است که برای جلوگیری از بروز درگیری، افزایش روحیه در محیط کار و صرف‌جویی قابل توجه در هزینه و انرژی، طراحی شده‌اند.

افراد چگونه برقراری رابطه مبتنی بر تعامل را فرا می‌گیرند؟
ما تخمین زده‌ایم که تنها 5 تا 10 درصد از مردم از شیوه‌های برقراری ارتباط مبتنی بر تعامل استفاده می‌کنند. البته این تخمین علمی نیست. اقلیت ناچیزی از مردم این مهارت‌ها را از طریق تجربه فرا می‌گیرند، اما متاسفانه یادگیری از طریق طریق تجربه آهسته است و نمی‌توان به آن اعتماد کرد. از این‌رو ما شرکت در سمینارها و کلاس‌های آموزشی در این خصوص رابه شما پیشنهاد می‌کنیم