تبیان، دستیار زندگی

اگر شما هم جز کسایی هستید که همیشه از سخنرانی فراری هستید، این متن برای شماست! با کمک این ترفند‌ها و کمی تمرین می‌توانید جزو بهترین ارائه دهندگان یا سخنوران بشوید...

١) این را قبول کنید که همواره کمی ترس و عصبانیت همراه شماست.

این اصل خیلی مهمی در انجام یک پرزنت است. بهتر است خودتان به حضار بگویید که کمی ترس دارید تا این که خود حضار این را کشف کنند. در این صورت دیگر لازم نیست استرس و ترس خود را بپوشانید و با این کار بار سنگینی از روی‌تان برداشته می‌شود. شما می‌توانید این مطلب که کمی استرس و ترس دارید را به صورت یک جوک به حضار بگویید مثلا بگویید که "تا یک ساعت پیش فقط من و خدا می‌دونستیم که من درباره چی می‌خواهم صحبت کنم؛ ولی حالا فقط خدا می‌داند چی می‌خواستم بگم!!"

٢) بازنگری به حضار.

حالا که قبول کردید هرکسی در زمان ارائه دادن کمی ترس وعصبانیت دارد، نوبت بازنگری و نگاهی دیگر به حضار است. یعنی به جای این که آنها را افرادی هستند که می‌خواهند پرزنت شما را ارزیابی کنند آنها را افرادی در نظر بگیرید که می‌خواهند بعد از شما آنها هم ارائه داشته باشند. پس طبق اصل ١ آنها هم کمی ترس و استرس خواهند داشت، پس دلیلی ندارد که شما هم عصبانیت نداشته باشید. یک دید دیگر به حضار این است که آنها را به عنوان دوستانی در نظر بگیرید که مثلا ١٠ سال پیش ملاقات‌شان کرده‌اید. به این طریق شما می‌توانید یک ارتباط چشمی (Eye Contact)عالی با مخاطبین‌تان داشته باشید. به این علت که شما در این فکر خواهید بود که به چشم‌ها و صورت حضار نگاه کنید و پیش خودتان فکر کنین که آنها را قبلا کجا دیدید. در بعضی کتاب‌ها گفته می‌شود که فکر کنید کسی اطراف‌تان نیست و شما تنها هستید، ولی پنداشتن چنین حالتی در حالی که شما می‌دانید سالن پر از افراد مختلف و نا آشناست، کار کمی مشکل می‌شود. پس بهتر است یکی از دو حالت بالا را در نظر بگیرید.

٣) کمک گرفتن از رسانه‌های تصویری.

بیشتر افراد از سخنرانی می‌ترسند زیرا می‌دانند که افراد زیادی دارند آنها را می‌بینند. پس بهترین کار در این حالت این است که نگاه آنها را از خودتان دور کنید. به چه صورت؟ نظرتان راجع به استفاده از "پاور پوینت" یا پخش کردن تعدادی کاغذ بین حضار چیست؟! نصف بیشتر زمانی که شما دارید سخنرانی می‌گنید نگاه حضار به شما نیست و شما می‌توانید با خیال راحت کارتان را دنبال کنید و هر وقت دیدید که کسی نگاهش به شماست، فورا کسی را پیدا کنید که حواسش به اسلاید‌ها و یا کاغذ‌های شماست.

۴) عمدا اشتباه کنید.

برای مثال وقتی که به طور عمدی کاغذ متن سخنرانی‌تان از دست‌تان به زمین می‌افتد، هنگام برداشتنش از روی زمین بگویید که از اینجا به بعد ارائه من گیج کننده‌تر می‌شود. این باعث می‌شود که حضار کمی بخندند و این باعث جذاب‌تر شدن بیشتر ارائه شما می‌شود و مسلما می‌تواند روی رای داورها هم تاثیر بگذارد.

مثلا یک بار یکی از دوستانم ارائه‌ای در باره "جوشکاری زیر آب" داشت و جزو معایب این روش، خورده شدن توسط کوسه را ذکر کرده بود! مطمئن هستم بعد از ابن عمل و دریافت این نکته که حواس شنودگان با شماست، با اعتماد به نفس بیشتری به کارتان ادامه می‌دهید.

۵) فقط برای یک نفر نطق کنید.

یکی دیگر از عواملی که باعث ترس ارائه دهنده می‌شود، شلوغی سالن است. این که تعداد زیادی آدم ساکت آنجا نشستند و منتظر نطق شما هستند، پس بهترین کار در این جور مواقع این است که روی صحبت‌تان فقط به یک نفر باشد و بقیه اصلا توجهی به سخنرانی شما ندارد. هر چند لحظه هم این شخص را عوض کنید و روی شخص دیگری تمرکز کنید.

۶) تائیرگذاری با نظرات شخصی

فقط سعی نکنید روی موضوع خاصی تمرکز کنید. سعی کنید نظرات خودتان را هم در آن موضوع ارائه بدهید. الیته این نظرات‌تان را باید از قبل آماده کرده باشید. مسلما کسانی که آنجا هستند فقط نمی‌خواهند مطالب گردآوری شده شما را راجع به یک موضوع بدانند و به شنیدن نظرات شخصی شما هم مشتاق‌اند وگر نه به جلسه شما نمی‌آمدند.

٧) تمرین، تکرار و آزمایش

هرکسی با توجه به خلق و خو و خصوصیات فردی‌اش، می‌تواند یه نوعی استرس و ترس خودش را کاهش بدهد. مثلا یکی با قدم زدن، یکی با در دست گرفتن یک خودکار و یکی دیگر هم با خوردن جرعه‌ای آب. شما می‌توانید در ارائه‌های مختلف با تمرین و تکرار این ترس را کاهش بدهید. پس از داوطلب شدن برای ارائه در کلاس هرگز غافل نشوید که همین قدم‌های کوچک می‌تواند شما را به بهترین سخنران‌ها و ارائه دهندگان تبدیل کند. موفق باشید.

مقدمه‌چینی
بسیاری افراد حتی در دوران تحصیل و برای نوشتن انشاء نیز برای پرداختن به مقدمه دچار مشکل می‌شوند. با توجه به نکات زیر حداقل از اصول کلی مقدمه آگاه خواهند شد:
- مقدمه باید مختصر باشد، اما در عین حال هدف از بیان آن را مشخص کند تا شنونده بداند که قرار است به چه موضوعی پرداخته شود.
- مقدمه نباید تنها اطلاعات خاصی را به شنونده منتقل کند، بلکه باید شنونده را جذب کند و برای پیگیری کلام انگیزه لازم را در او به وجود آورد.
- مطالب بیان شده باید مرتبط با یکدیگر باشند، نه‌این که در مقدمه به نکاتی پرداخته شود که در آخر بحث، هیچ نتیجه‌ای از آنها گرفته نشود.
- در نهایت با نوع کلام خود سعی کنید ارتباطی میان خود و شنونده‌ایجاد کنید که موج مثبتی ایجاد شود و فضای دلنشین و مطلوبی به بحث شما بدهد.

اصل موضوع سخرانی را چگونه بیان کنیم

و اما در پرداختن به مطالب اصلی کلام، پس از مقدمه، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- از کلمات قابل درک و با معنی استفاده کنید.
- القاب، عناوین و اصطلاحات فوق تخصصی، کمکی به درک بهتر موضوع نمی‌کند. البته هنگام نیاز باید به آنها اشاره کرد. اما موضوع اصلی نباید تحت الشعاع این مساله‌ قرار گیرد، زیرا شنونده خسته می‌شود.
- برای پرداختن به موضوع، در صورت امکان می‌توانید از داستان‌های کوتاه، ضرب المثل‌ها و اطلاعات جالب دیگر برای حمایت از موضوع اصلی استفاده کنید و بر جذابیت کلام و درک بهتر آن بیفزایید.
- سعی کنید حتماً از موضوع مورد نظر به اندازه کافی اطلاع و آگاهی داشته باشید تا با تسلط کامل درباره آن صحبت کنید.
- به یاد داشته باشید هرچه بیشتر مطالعه کنید، بیشتر خواهید دانست و هرچه بیشتر بدانید و بیاموزید، به جاهای بهتری می‌رسید.
- وقتی از جنبه‌های گوناگون یک مساله‌ آگاه باشید، با اعتماد به نفس بیشتری راجع به آن صحبت می‌کنید و این حس مثبت خود را به شنونده نیز منتقل خواهید کرد.
- با اشاره به ارزش و اهمیت موضوع، علت انتخاب خود را در پرداختن به آن بیان کنید و در صورت لزوم جزییاتی که مرتبط با مساله‌ باشند را نیز تشریح کنید.
- دیگران را در بحث خود وارد کنید و از نظرات آنها نیز مطلع شوید، چرا که اگر تا انتهای بحث پیش بروید، امکان دارد نقاط کور و مبهمی‌برای شنوندگان ایجاد شده باشد و آنها فرصت ابراز عقیده یا سؤال در آن موارد را نداشته باشند.
- هرگز فکر نکنید سکوت حضار دقیقاً به معنای تأیید و همراهی با گفته‌های شماست. حتی اگر سکوتی نیز حکمفرما شد، سعی کنید با طرح برخی سؤالات در ارتباط با موضوع آنها را به شرکت در بحث تشویق کنید.
- از مکث‌های طولانی و توپوق زدن جدا بپرهیزید؛ زیرا این گونه موارد نه تنها حاکی از عدم تسلط و آگاهی کافی شما نسبت به موضوع است، بلکه هماهنگی و ارتباط میان موارد را از میان می‌برد و در ضمن موجب حواس پرتی شنوندگان و خارج شدن رشته گفتار از دست شما می‌شود؛ البته‌این کار نیاز به تمرین دارد، اما ضروری و ممکن است.
- توجه داشته باشید حتی عامی‌ترین مردم نیز قادر به درک میزان توانایی شما در بیان، کلام و نحوه گفتار هستند. مردم همیشه به خود افراد توجه دارند نه به مدرک و درجه تحصیلی شان. پس اگر عالی ترین مدارک تحصیلی را نیز داشته باشید، اما در انتقال مفاهیم و مقاصد مورد نظر خود ناتوان باشید، موفقیتی کسب نخواهید کرد.

- موارد فوق، نکاتی ساده اما مهم را به شما یادآوری می‌کنند که با وجود ساده بودن نیاز به تمرین و صرف وقت دارند که ما امیدواریم شما نیز با رعایت آنها در زندگی اجتماعی و کارهای خود، به موفقیت‌های روزافزون دست یابید.