محققان دانشگاه چالمرز سوئد دست به ساخت یك میكروفون كوانتومی جدید زده‌اند كه قادر به سنجش امواج صوتی با بلندای تنها چند کوانتینیوم یك متر بوده كه كمی كوچكتر از اندازه یك پروتون محسوب می‌شود.
موج صوتی زیراتمی فونون كوانتومی تنها با ابزارهای حساس قابل شناسایی است كه سكوت خالص را از كوچكترین انحراف ممكن آن تشخیص می‌دهند.
میكروفون كوانتومی این دانشمندان بر روی یك تراشه نیمه رسانا به اندازه دو دهم یك اینچ ساخته شده است. دو مخروط آلومینیومی متصل با یك میدان الكتریكی در سطح این تراشه، كه برای حذف ارتعاشات گرمایی تا نزدیكی صفر مطلق (منفی 459 درجه فارنهایت) سرد شده، به تولید امواج صوتی بسیار ضعیف پرداخته كه به جلو و عقب جهش می‌كنند.
با حركت این مخروطها، امواج به آرامی اتمها را در نیمه رسانا حركت داده، هسته مثبت اتمی را از الكترون‌های اطرافشان به مركز تغییر داده و به دقت بار الكتریكی اتمها را دستكاری می‌كنند. یك شتاب‌دهنده در مسیر امواج به ثبت این تغییرات پرداخته و مانند یك میكروفون عمل می‌كند. هرچه این علائم كوچكتر باشند، امواج نیز كوچكتر خواهند بود.
اگرچه این دستگاه قادر به ثبت فونونهای منفرد نیست اما این محققان در نزدیكی این هدف بوده و اكنون می‌توانند امواج صوتی تنها چند کوانتینیوم یك متر را اندازه‌گیری كنند.
فونونها می‌توانند در رایانه‌های كوانتومی آینده مورد استفاده قرار بگیرند. این دستگاه‌های قدرتمند بر كیوبیت تكیه داشته كه نشان‌دهنده هر دو حالت صفر و یك است. دانشمندان پیش‌بینی كرده‌اند كه رایانه‌های كوانتومی می‌توانند اطلاعات را با نور پردازش كرده، اما یك طول صوت كوچك نیز می‌تواند قابل استفاده باشد.
پیش از این هیچ مطالعه‌ای در مورد فعالیت فونون انجام نشده بنابراین دانشمندان چیزی در مورد نتایج سفر این ذره در ماده نمی‌دانند. از این رو این اكتشاف می‌تواند از كاربری‌های بسیاری برخوردار باشد.
