تبیان، دستیار زندگی

آشنایی با مکتب هایپررئالیسم (Hyperrealism)  

همشهری آنلاین:
هایپررئالیسم در فارسی به "فرا واقعیت" ترجمه می‌شود.

این واژه به سبکی در نقاشی و مجسمه‌سازی گفته می‌شود که یک عکس یا نمونه واقعی را با جزییات دقیق تداعی کند.

در واقع هایپررئالیسم به عنوان پیشرفتی در روش ساخت آثار نقاشی و مجسمه فوتورئالیسم محسوب می‌شود.

بهترین نقاشى‌هاى هایپررئالیسم معمولاً آنهایى هستند که با عکس اشتباه گرفته مى‌شوند و همین است که توانایى بى‌نظیر یک هنرمند هایپررئالیسم را نشان مى‌دهد؛ توانایى تکنیکى تولید یک نقاشى که آنقدر به واقعیت نزدیک باشد که با عکس اشتباه گرفته شود.

در این پروسه آنقدر بر عدم دخالت در واقعیت تاکید دارند که کارشان ماشینى به نظر مى‌رسد.

اما یک هنرمند موفق کارى مى‌کند که توانمندى بى‌نظیرش در پشت کار ظاهراً ماشینى تابلوهاى هایپررئالیستى پنهان شود.

هنر هایپررئالیسم دنیاى واقعى و فیزیکى را جدى مى‌گیرد، آنقدر جدى که گاهى در نقاشى‌ها ما با دنیاى واقعى‌ترى روبه‌روهستیم تا در واقعیت.

هایپررئالیسم تلاش مى‌کند واقعیت را تا آنجا که مى‌تواند تحریف نشده منتقل کند جالب است بدانیم در هایپررئالیسم از عکس استفاده می‌شود، به این ترتیب که از یک صحنه چندین عکس از یک زاویه مى‌گیرند، بعد فوراً شروع مى کنند به نقاشى آن صحنه، وقتى عکس‌ها چاپ شد یا از آنها پرینت گرفته شد، از عکس‌ها براى تصحیح خطوط نقاشى و اگر رنگى بودند براى تصحیح رنگ‌ها استفاده می‌کنند؛ البته براى دقت بیشتر با شطرنجى کردن عکس کارشان را پیش می‌برند.

"کانالتو"هنرمند ایتالیایى و"ریچارد استس" را می‌توان از نقاشان بارز این سبک نام برد.

اصطلاح هایپر‌رئالیسم اولین‌بار در اوایل دهه ۲۰۰۰ در ایالات متحده آمریکا و اروپا به عنوان یک جنبش هنری مستقل و یک سبک هنری ظهور کرده‌است.

آشنایی با مکتب رئالیسم 

همشهری آنلاین:
معنای تحت اللفظی رئالیسم (Realism)، واقعگرایی است.

اما این اصطلاح در مباحث تاریخ و نقد هنر با معانی مختلفی به کار رفته است.

در مفهوم وسیع آن به معنی گرایش به بازنمایی چیزها به طور دقیق و عینی است.

اما در مفهوم خاص تر آن به جنبشی اطلاق می شود که در قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و ویژگی آن مخالفت با موضوعات قرار دادی تاریخ گرایانه، اسطوره ای و مذهبی و به جای آن پرداختن به مفاهیم غیر آرمانی و اسطوره زدایی شده زندگی مدرن بود.

آشنایی با مکتب روکوکو 

همشهری آنلاین:
روکوکو (Rococo) سبکی در هنر و معماری است که مشخصه آن درخشندگی، شکوه، نشاط و صمیمیت است.

این سبک در حدود سال 1700 میلادی در فرانسه ظهور کرد و طی قرن هجدهم در سراسر اروپا گسترش یافت.

این واژه در سالهای 7-1796 توسط یکی از شاگردان "داوید" ابداع شد و ترکیبی هوشمندانه از دو واژه rocaille (اثر سنگی) وbarocco (باروک) بود که به طور تحقیر آمیز به سلیقه رایج در دوره سلطنت لویی پانزدهم اشاره دارد.

اکنون با مفهومی عینی و بدون بار معنایی تحقیر آمیز آن، در میان تاریخ نگاران هنر، مصطلح شده است و برای توصیف یک سبک هنری و تزئینی که دارای انسجام و ثبات خاصی است، به کار گرفته می شود.

این سبک به دلیل تزئینات ظریف و پر آب و رنگ، تمایل به موضوعات کوچک به جای موضوعات برجسته دارد.

روکوکو به نوعی ادامه وشکل تحول یافته سبک سنگین تر باروک است و هم واکنشی است در برابر آن.

هر دو سبک در علاقه شان به پرداختن فرم های پیچیده وجه اشتراک دارند؛ با این تفاوت که روکوکو به جای پرداختن به حجم، وسواس و دقت بیشتری در سطح داشت و بیشتر از رنگ های آبی، صورتی، سبز و با سفیدی بیشتر استفاده می کند.

آشنایی با مکتب دادا 

همشهری آنلاین:
جنبش دادائیسم (Dada)، هنگام چند پاره شدن اروپا طی جنگ جهانی اول رشد یافت.

سپس در زوریخ که بعدها به مامنی برای مهاجرین جنگی، معترضین، آشوبگران ، آنارشیست ها و روشنفکران بدل شد، مرکزیت یافت.

اما مکان اصلی آن ، کافه ای بود که بعدها به طور همزمان به باشگاه هنرمندان،نمایشگاه و سالن های تئاتر تبدیل شد.

دادائیست ها از ابزارهای مختلفی برای هجو و استهزاء معیارهای بورژوازی بهره بردند.

آنها بورژوازی را عامل بروز هرج و مرج و آشوب حاصل از جنگ می دانستند.

دادا بیشتر نوعی رویکرد و گرایش بود تا یک سبک خاص.

دادائیسم که در اساس، ضد سنت بود، هیچ منشایی به جز زمانه خودش نداشت.

دادائیسم تاثیر قابل ملاحظه ای در شکل گیری مکاتبی چون سورئالیسم و سپس اکسپرسیونیسم انتزاعی و پاپ آرت داشت.

روش های ابداعی و خلاقانه دادا که مبتنی بر تصادف و اتفاق بود، به ویژه در سبک های اکسپر سیونیسم انتزاعی و هنر مفهومی بسیار مورد استفاده قرار گرفت.

آشنایی با مکتب سورئالیسم 

همشهری آنلاین:
سورئالیسم (Surrealism) جنبشی است در هنر و ادبیات که در دهه های 1920-1930 در فرانسه شکل گرفت.

بنای این مکتب ادبی و هنری بر اصالت خیال، رویا و تداعی آزاد و تصورات ضمیر ناخود آگاه است.

سورئالیسم بر خلاف کوبیسم که هنرمند را در محدوده خاصی منحصر می کرد، به هر نوع خیال پروری و خیال پردازی در حالت بیداری، اصالت هنری بخشید و آفرینش هنرمند را در بهره گیری از برخورد ها و برداشت های پیش بینی نشده و تصادفی و ابداعات نامتعارف آزاد گذاشت.

از همین رو است که حاصل کار هنرمندان این سبک، بسیار شخصی و کاملا نامعمول و متمایز هستند.

از هنرمندان برجسته این مکتب می توان به "هانس آرپ" ، "ماسون" ، "خوان میرو" ، "سالوادور دالی" ، "مارک شاگال" ، و "رنه ماگریت" اشاره کرد.

آشنایی با مکتب فوتوریسم 

همشهری آنلاین:
فوتوریسم (Futurism) جنبشی هنری است که با برخی گرایشات سیاسی توسط شاعر ایتالیایی "مارنیتی" در سال 1909 در میلان شکل گرفت.

تلاش این جنبش رهانیدن ایتالیا از بار توانفرسای گذشته تاریخی اش و ارج نهادن به دنیای مدرن (ماشین شده، خشونت و سرعت) بود که در مجموعه ای از بیانیه های پر شور آن بازتاب می یافت.

مشخصه آثار نقاشی ومجسمه سازی فوتوریستی نمایش ایستای فرم های پویا و در حال گسترش است.

مثلا در یک تقاشی فوتوریستی ممکن است یک عنصر در حال حرکت به وسیله تکرار تصاویر آن بر روی تابلو بازنمایی شود.

هنرمند فوتوریست دستمایه ها و موضوعات کار خود را عمدتا از تجربه شهری اخذ می کند تا فضای آزمایشگاه گونه آتلیه کوبیستی.

یکی از موضوعات این سبک برای نمونه، می توانست حضور پر سرو صدای قطار شهری در خیابان های پر تردد شهر، زدو خورد های خیابانی یا سالن های رقص شلوغ باشد.

در آثار فوتوریست ها معمولا از رنگ های متمایل به مایه های روشن و فرم های شفاف استفاده می شد.

آشنایی با مکتب فوویسم (Fauvism) 

همشهری آنلاین:
این سبک نقاشی مبتنی بر کاربرد اغراق آمیز از رنگ های غیر طبیعی و تند است که اولین جنبش پیشروی هنر اروپا بین آغاز قرن بیستم تا آغاز جنگ جهانی اول محسوب می شود.

فوویسم ها عمدتا به قابلیت های تصویری رنگ های خالص علاقمند بودند.

از این جنبه آنها بسیار وامدار جنبش پست امپرسیونیسم بودند. هنرمندان فوویسم اگرچه به طور منطقی از امپرسیونیسم منشا گرفته بودند، اما جنبش آنها به طریقی خود واکنشی بود در برابر ویژگی مستند گونه این سبک.

فوویست ها تاکید پیشین نقاش بر خود انگیختگی و باور داشتن به تصویر ایجاد شده بر شبکیه چشم را به کناری نهادند و در عوض بر سادگی فرم و نظام بندی بیانی و غالبا شدید رنگی تاکید کردند و از تقلید از طبیعت اجتناب جستند.

از هنرمندان برجسته این گروه "مارکه" ،"روئو" ،" ولامینک"، "براک" و"دوفی" هستند.

برجسته ترین ویژگی آثار نقاشان این سبک، همان رنگ های بسیار تند و خیره کننده بود، رنگ های خاصی که آگاهانه برای خلق جلوه های حسی و تزئینی و گاه نیز برای فضا سازی تابلو به کار می بردند.

اگرچه عمر فوویسم کوتاه بود، اما تاثیر عمیقی بر رشد وگسترش اکسپرسیونیسم آلمان نهاد.

آشنایی با مکتب سمبولیسم (Symbolism) 

همشهری آنلاین:
معنای تحت اللفظی سمبولیسم، نماد گرایی است.

سمبولیسم جنبشی نامنسجم در هنر بود که در دهه 1880 و 1890 در ارتباطی نزدیک با جنبش ادبی سمبولیستی در شعر فرانسه ظهور یافت.

این جنبش واکنشی بود به اهداف طبیعت گرایانه مکتب امپرسیونیسم و نیز به اصول رئالیسم که توسط "گوستاو کوربه" به این ترتیب وضع شد:"نقاشی اساسا هنری عینی است و فقط می تواند شامل بازنمایی چیزهایی شود که واقعی و موجودند. شئ انتزاعی به قلمرو نقاشی تعلق ندارد".

در مجموع ازدیدگاه سمبولیست ها، واقعیت آرمان درونی، رویا یا نماد فقط می توانست به صورت غیر مستقیم و با واسطه بیان شود.

یعنی با استفاده از کلیدها یا تمثیل هایی که نمایانگر واقعیت درونی بودند.

آشنایی با مکتب کلاسی سیسم (Clasicism) 

همشهری آنلاین:
در معنای کلی، معمولا به آثار برجسته و الگوی هر ملتی آثار کلاسیک اطلاق می شود.

اما کلاسیک به مثابه یک مکتب خاص هنری معنای محدود تری دارد و دوره تاریخی معینی را در بر می گیرد.

کلاسی سیسم تقریبا ویژگی ثابت تمامی دوره های پس از کلاسیک باستان، از قرن 8 میلادی تا قرن 20 میلادی بوده است.

در معنای محدود تر و زیبایی شناسانه آن، واژه کلاسی سیسم صرفا به مقاطع کوتاهی از این دوران اطلاق می شود و به سبک ها یا مراحلی از یک سبک اطلاق می شود که واجد ویژگی هایی مانند صراحت، نظم و توازن است.

در این سبک غالبا هنرمند از اصول و قوانین نظری تبعیت می کند و از این رو به نظر می رسد که این سبک هنری بیشتر به عقل و خرد متکی باشد.

در دوران رنسانس نیز با اوج گیری خرد گرایی، زمینه فکری گسترش این مکتب فراهم شد. از این رو گاه کلاسی سیسم را در مقابل رمانتیسم معنا می کنند.

آشنایی با مکتب رمانتیسم (Romanticism) 

همشهری آنلاین:
جنبش هنری رمانتیسم در اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19 میلادی شکل گرفت.

موضوع اصلی رمانتیسم اعتقاد به ارزش تجربه شخصی و فردی است. هنرمند رمانتیک ارزش های شهودی و غریزی را مورد کاوش قرار می دهد.

او همچنین گفتمان اجتماعی نئو کلاسیسم (سبک دارای خرد گرایی عصر روشنگری و نظم) را که صور مختلف آن به طور فراگیر رایج بود، دکرگون می کند و نوعی تجربه شخصی تر را جایگزین آن می سازد.

اما رمانتیسم نیز مانند کلاسیسم، مفاهیمی از افتخار، شکوه، وقار و برتری را در بردارد.

این سبک به طور کلی به ایده های آرمانی بیش از ایده های واقعی اهمیت می دهد.

رمانتیسم بیشتر گرایش ذهنی ارائه می دهد تا مجموعه ای از روش های سبک شناسانه و بیشتر با بیان ایده ای مرتبط است که منشا در قالب سخن دارد تا قالب بصری.

از این رو رمانتیسم خود را با سهولت بیشتری در موسیقی و ادبیات بیان می کند تا درهنرهای بصری.

هنرمندان سر آمد در مکتب رمانتیسم عبارتند از:"بلیک"، "ترنر" "دلاکروا" ،"گریکولت" و "رانگه".

جنبشی که این هنرمندان بخشی از آن بودند، در اواسط قرن 19 خاموش شد ولی روح رمانتیسم در مفهوم وسیع تر آن به حیات خود ادامه می دهد و جلوه ای است از شورش علیه محافظه کاری، میانه روی و ریا کاری و تاکیدی است بر اولویت تخیل در تجربه هنری.

آشنایی با مکتب کوبیسم (Cubism) 

همشهری آنلاین:
واژه کوبیسم از ریشه cube به معنای مکعب اخذ شده است.

این واژه را نخستین بار "وکسل" منتقد هنری به کار برد که نشانگر درک سطحی وی از این هنر در آن زمان است.

کوبیست ها تلاش می کنند تا کلیت یک پدیده (وجوه مختلف یک شیء) را در آن واحد در یک سطح دو بعدی عرضه کنند.

کوبیسم از این لحاظ مدعی رئالیسم بود، ولی نه رئالیسم بصری و امپرسیونیستی، بلکه رئالیسم مفهومی.

ذهنیت هنرمند از اشیاء و موجودات در این سبک، به صورت اشکال هندسی بیان می شود. از این رو آنچه که در واقعیت است، به گونه ای که در چشمان ما قابل رویت باشد، نمی بینیم.

کوبیسم را به دو مرحله تحلیلی و ترکیبی تقسیم کرده اند. این مکتب در قیاس با دیگر جنبش های هنری پیش از خود، گسست مثبت تری از اصول و شیوه رنسانس محسوب می شود.

کوبیسم از یک سو به هنر پیش از یونانی چشم دارد و از سوی دیگر به آینده و راه پیش روی هنر دهه های 1920 و1960 .

در مجموع کوبیسم جنبشی در نقاشی و مجسمه سازی بود که ازآن به عنوان یکی از نقاط ثقل مهم در هنر غرب یاد می کنند.

کوبیسم را ابداع "پیکاسو" و "براک" می دانند. این دو نقاش آنچنان نزدیک به هم کار می کردند که گاه تمایز بین آثار آنها دشوار می نماید.

بعد ها این سبک را نقاشانی همچون "ژان گریس" و سپس "فرنان لژه"، "دلونی متزینگر" ، "گلایزیس" و "کوپکا" ادامه دادند.

مشخص ترین دوره فعالیت و اوج گیری کوبیسم را بین سال های حدود 1907 تا 1914 تخمین می زنند.