تبیان، دستیار زندگی

و اینجا كماكان ایران است، سرزمینی كه در آن، گاهی رسیدن دوباره به بخشی از آنچه دیروز داشتیم، تبدیل به رویایی بزرگ و دستاوردی غبطه‌انگیز می‌شود.

1- عادل فردوسی‌پور روی صندلی‌اش در استودیوی برنامه گزارش ورزشی شبكه جهانی جام‌جم نشسته است و با هم‌میهنان خارج‌نشینی كه روی خط می‌آیند، حرف می‌‌زند. ارتباط‌های تلفنی، یكی پس از دیگری وصل می‌شوند و فوتبال‌دوستان ایرانی، مثل همیشه این فرصت را پیدا می‌كنند كه دیدگاه‌هایشان را با مجری برنامه و نیز سایر مخاطبان در میان بگذارند.

لحن و محتوای كلام بینندگان اما، امروز یك تفاوت بزرگ با گذشته دارد؛ اگر پیش از این شركت‌كنندگان در بحث ترجیح می‌دادند از علایق شخصی‌شان حرف بزنند یا به كم و كاستی‌های فوتبال كشورمان اشاره كنند، این‌بار همه چیز تحت تاثیر بحران عدم پخش احتمالی مسابقات لیگ دوازدهم قرار دارد و علاقه‌مندان ترجیح می‌دهند به محض برقراری ارتباط‌شان، از صداوسیما به‌خاطر شاهكار پوشش دادن بازی‌های هفته اول تشكر كنند! مخاطبانی از شیكاگو، لندن، فرانكفورت و خیلی از سرزمین‌های دیگر كه ساكنان هركدام‌شان به صدها شبكه كابلی تلویزیونی دسترسی دارند و با پرداخت كمترین هزینه‌،‌ به راحتی می‌توانند هرنوع رویداد ورزشی، سیاسی، خبری یا اجتماعی را با عالی‌ترین صدا و تصویر ممكن دنبال كنند، حالا لب به سخن گشوده‌اند و با هیجانی وصف‌ناپذیر، جام‌جم ایران را مورد ستایش قرار می‌دهند. موج تقدیر و تمجیدها، در پیام‌های كوتاه ارسالی به برنامه هم جلب توجه می‌كند و البته ناگفته پیداست در داخل ایران نیز، میلیون‌ها هوادار فوتبال با آغاز پخش مسابقات هفته اول، دلهره‌های خودشان را پایان یافته دیدند و احتمالا زیرلب دعایی هم به جان جام‌جمی‌ها كرده‌اند. عجب وضع شگفت‌انگیزی است؛ صداوسیمای ثروتمند این مملكت، امروز به‌خاطر عمل به كمترین وظیفه‌اش، آن هم به بدترین و ناقص‌ترین شكل ممكن، به قهرمانی ستودنی تبدیل شده كه مخاطبان بی‌پناهش باید مقابل بزرگمردی‌ها و كراماتش سرتعظیم فرود بیاورند!‌

- باوجود همه حرف و حدیث‌هایی كه وجود داشت، «قواعد مدیریت»‌در جامعه ایرانی نهیب‌مان می‌زد كه این‌بار هم حوالی دقیقه 90، مشكلات ایجاد شده به شكلی كدخدامنشانه حل خواهد شد و تصاویر مسابقات فوتبال روی آنتن خواهند رفت. این غائله‌های بیخودی، عموما با ظهور قهرمانان قلابی به پایان می‌رسند؛ آنها كه با ژستی فاتحانه وارد میدان می‌شوند و به واسطه بازگرداندن بخشی از حقیرترین حقوق مردم به آنان، در قامت ستاره‌هایی جوانمرد و بادرایت حلول می‌كنند. حالا هم نوبت محمد عباسی و مهندس ضرغامی و فلان معاونت سیما و بهمان نماینده مجلس است كه در صف تقدیر بایستند و از مردم بابت حماسه‌ای كه كلید زدند و كمكی كه به پخش تلویزیونی مسابقات فوتبال كردند، دستخوش بگیرند. در ایران انگار، حل اصولی مشكلات و سیر طبیعی مسایل روی روال منطقی‌اش، توقعی گزاف و رویایی محال است. كجای دنیا مساله حق پخش تلویزیونی را با پادرمیانی‌های آنچنانی و ریش سفیدبازی حل می‌كنند؟ مردمی كه روی خاك زرخیز ایران نفس می‌كشند، چه گناهی كرده‌اند كه باید قربانی مجادله لج درآور دو نهاد دولتی و شبه‌دولتی باشند و دستیابی به یكی از معدود سرگرمی‌های این روزهایشان را در خطر فنا پای دعوای آنها ببینند؟ از یك سو فدراسیونی را داریم كه گویا راهی برای جبران بی‌كفایتی‌ها و كم‌كاری‌هایش بلد نیست و قصد كرده محنت دو سال و نیم بدون اسپانسر بودنش را از رهگذر گرانفروشی تصاویر بازی‌ها و دوبل كردن نرخ بلیت تلافی كند و از سوی دیگر، صدا و سیمایی را می‌بینیم كه انگار در «ناترازنامه» مالی و كهكشانی‌اش، لابه‌لای آن همه مداخل و مخارج سرسام‌آور، فقط لنگ پرداخت حق و حقوق فوتبال است. عجبا كه برای آقایان، تامین نیازهای خبری مردمان انگلیسی و عرب‌زبان جهان و ساخت و ساز سریال و مستند به زبان‌های روسی و ایتالیایی هم مهم است و پولشان آنقدر زیاد می‌آید كه برای اسپانیولی‌زبانان دنیا نیز كانال 24 ساعته «هیسپان تی‌وی» افتتاح می‌كنند، اما حاضر نیستند كمتر از یك هزارم این پول را به فوتبال بدهند تا رضایت حداقلی مردم كشور خودمان هم فراهم بیاید و ملت برای تماشای یك مسابقه ساده، این همه خون دل نخورند.

3- ما این روزها خوشبخت‌ترین مردمان جهانیم، چون تلویزیون فداكاری داریم كه برای‌مان فوتبال پخش می‌كند. چه اهمیتی دارد اگر شبكه محترم سوم سیما، چند دقیقه اول بازی پرسپولیس – نفت را قورت داده باشد، چه اهمیتی دارد اگر زمان‌سنج حك شده گوشه تصویر در نیمه اول، دو دقیقه از بازی جلو باشد و داور چهارم تابلو به دست را بعد از دقیقه 47 نشان بدهد، چه اهمیتی دارد اگر ارایه توضیح در مورد ساده‌ترین پرسش‌های تماشاچیان تلویزیونی مثل حضور خوزه روی نیمكت یا خروج كریمی و نوری از تركیب اصلی مورد توجه گزارشگر محترم مسابقه قرار نگیرد، چه اهمیتی دارد اگر 10 دقیقه طلایی و سرنوشت‌ساز بازی توسط عوامل توانمند فنی سازمان به سرقت برود و ملت ملتهب، از دیدن تك‌گل رقابت افتتاحیه لیگ هم محروم شوند؟ مهم این است كه رسانه ملی بر سر مخاطبانش، سهامدارانش و آنها كه این دم و دستگاه عریض و طویل با پول آنها اداره می‌شود، منت می‌گذارد و از دل 90 دقیقه بازی فوتبال، بیشتر از 70 دقیقه تصویر با كیفیت(!) برای‌شان نمایش می‌دهد. آیا همین كافی نیست؟ به دوستان جام‌جم‌نشین چه مربوط كه همین اماراتی‌ها و قطری‌های پهلوی دست‌مان كه شاید خیلی هم بیشتر از ما پول خرج رسانه‌های‌شان نكنند، با همین سرمایه بهترین كانال‌های ورزشی جهان را برای مردم‌شان اكران كرده‌اند و اجازه نمی‌دهند آب توی دل‌شان تكان بخورد؟ حتما در سیاست‌های ما، خبررسانی به چندین زبان زنده دنیا و دوبله كردن سریال‌های فارسی برای اعراب، اولویت‌های بالاتری دارند، نسبت به مرتفع كردن دغدغه‌های مردم خودمان!

4- ... و اینجا كماكان ایران است، سرزمینی كه در آن، گاهی رسیدن دوباره به بخشی از آنچه دیروز داشتیم، تبدیل به رویایی بزرگ و دستاوردی غبطه‌انگیز می‌شود. دیروز در ستاره باران‌مان، صادرات فوتبالیست‌هایی را داشتیم كه اروپا روی كاكل آنها می‌چرخید و امروز برای بازگرداندن یكی از آخرین آنها، قند توی دل‌مان آب می‌شود. دیروز دیدن سكوی خالی در ورزشگاه آزادی غیرممكن بود و امروز، پر شدن نیمی از آن «حماسه» لقب می‌گیرد. دیروز بحث‌ها حول كم و كیف ارایه خدمات بیشتر هنگام پخش مسابقات فوتبال شكل می‌گرفت و امروز، اصل روی آنتن رفتن آنها به یك اتفاق معجزه‌آسا و درخشان تبدیل می‌شود. فردا حسرت كدام‌یك از داشته‌های كنونی‌مان را می‌كشیم و بابت تصاحب دوباره بخشی از آن، كلاه‌مان را بالا می‌اندازیم؟


 رسول بهروش